Etnička regionalizacija

Tek što je, bar zasad, završena priča o Statutu Vojvodine, počela je ona podeli Srbije na statističke regione, i odmah izazvala problem sa političarima iz Novog Pazara, koji su se uzbunili što su Novi Pazar i Tutin pripali Centralnom, a Prijepolje, Priboj, Nova Varoš i Sjenica Zapadnom regionu. Mapu statističkih regiona je na osnovu niza parametara izradio Republički zavod za statistiku, nju je zatim odobrila evropska agencija Eurostat, ali je, uprkos potvrdi iz Evrope, u Novom Pazaru nastala uzbuna protiv „podele Sandžaka“. Glas su digli i ministri u Vladi Srbije Rasim Ljajić i Sulejman Ugljanin, iako su (prema pisanju Večernjih novosti) najpre glasali za Uredbu Vlade o podeli na regione i usvojenu mapu. Iznenada su promenili stav i zatražili od premijera Cvetkovića i vrha DS-a da se u najskorijem roku izmeni Uredba, dok su i poslanici Sandžačke demokratske partije i Bošnjačke liste za Sandžak zatražili u sredu od Vlade da se Uredba o statističkim regionima izmeni.

Poslanici ovih partija su još u julu prošle godine od Vlade Srbije zatražili da navedenih šest opština budu deo jednog regiona. Takođe, polovinom prošle godine Izvršni odbor Bošnjačkog nacionalnog saveta usvojio je Deklaraciju o položaju Bošnjaka u Srbiji, u kojoj se navodi da su sandžački Bošnjaci deo bošnjačkog nacionalnog korpusa, sa Bosnom i Hercegovinom kao matičnom državom, i da je njihov nacionalni identitet i autohtonost na području Srbije nesporan. U Deklaraciji je takođe zatraženo da je „radi što efikasnije i delotvornije realizacije manjinskih prava Bošnjaka neophodno stvarati uslove, ustavne i zakonske, da u procesu decentralizacije i regionalizacije opštine Novi Pazar, Tutin, Sjenica, Nova Varoš, Prijepolje i Priboj budu u sastavu jednog regiona".

Predstavnici SDP-a, koji ima šest poslanika, poručili su da će preispitati svoju podršku Vladi ako se ne uvaže njihove potrebe – ali Vlada neće moći jednostavnom političkom odlukom da izmeni mapu. Prema informacijama Zavoda za statistiku, Sandžak nije mogao da se nađe u jednom regionu jer bi u tom slučaju morali da se "cepaju” Zlatiborski ili Raški okrug, što bi bilo protivno i propisima i standardima. Ujedno, Zavod je bio u obavezi i da poštuje kriterijum da u svakom regionu živi minimum 800.000 ljudi.

Statistička regionalizacija Srbije se sprovodi iz ekonomskih razloga i iznenađuje to što bošnjački političari u nju upliću istorijske i etničke kriterijume, koji su na kraju krajeva vrlo neubedljivi. Na osnovu kog pravnog akta ili geografske činjenice zasnivaju svoju tvrdnju da Novi Pazar, Tutin, Sjenica, Prijepolje, Nova Varoš i Priboj pripadaju tzv. Sandžaku, a posebno otkuda u tom tzv. Sandžaku Prijepolje, Nova Varoš i Priboj, opštine većinski naseljene Srbima. Možda su u pitanju akti iz doba turske ili austrougarske okupacije, ali je valjda jasno da su one odavno završene. Nije poznato da li će Vlada radi svog opstanka biti raspoložena da ispuni zahteve iz Novog Pazara i prekrši između ostalog i svoju Uredbu i Zakon o regionalnom razvoju, ali se stiče utisak da dok se Srbija, hteli ili ne, približava Evropi, jedan njen deo izgleda još živi u Otomanskom carstvu, kada se osvojena zemlja delila na ejalete i sandžake.