Glasanje za osudu Rusije u Generalnoj skupštini UN pravni i politički fijasko Aleksandra Vučića

Prilično u sjeni Rezolucije Generalne skupštine Ujedinjenih nacija od 2. marta 2022. godine o „osudi agresije Rusije na Ukrajinu“ prošla je vijest, tačnije rečeno dokument u vidu Izvještaja o sistematskim napadima, ubistvima i ugnjetavanju Rusa u poslednjih osam godina u Ukrajini. Zahvaljujući portalu Nove srpske političke misli ovdašanja javnost koju to zanima mogla je da sazna brojne zadokumentovane slučajeve sistematskih i organizovanih napada, mučenja, ubijanja i ugnjetavanja Rusa od strane ukrajinskih ekstremista. Ova sistematska i organizovana pošast u izvještaju je prikazana po  cjelinama, od kojih prvu čine neprekidna granatiranja od strane ukrajinske vojske, preduzeta na gradove Donjecke Narodne Republike i Luganske Narodne Republike. U tim zločinima, kada je samo o djeci riječ, u periodu od 2014. do 2021. godine ubijeno je više od 150 djece.

Drugu cjelinu čine mučenja ljudi samo zato što govore ruskim jezikom. Tako je iz obilja dokaza o takvim mučenjima u izvještaju navedeno samo par njih, kao što su slučaj uličnih svirača u Lavovu koji su prebijeni zato što su pjevali pjesme na ruskom, dok su žene u Kijevu i Zaporožju tučene zato što govore ruskim jezikom. U Ukrajini je 16. jula 2019. godine stupio na snagu „Zakon o obezbjeđivanju funkcionisanja ukrajinskog jezika kao državnog jezika“, a u martu 2020. godine Volodimir Zelenski, predsjednik Ukrajine, potpisao je „Zakon o potpunom opštem srednjem obrazovanju“ kojim su, kako je ukazano u Izvještaju koji je prenio portal NSPM, u Ukrajini „likvidirane škole na ruskom jeziku“. Ova činjenica neodoljivo me je podsjetila na Zakonsku odredbu o zabrani ćirilice, od 25. aprila 1941. godine, donijetu od strane Ante Pavelića, kojom je u paragrafu 1. bilo propisano: „Na području Nezavisne Države Hrvatske zabranjuje se upotreba ćirilice“, a njeno provođenje je (paragraf 2. iste odredbe) povjereno represivnom aparatu u vidu ministarstva unutrašnjih poslova te monstruozne države.

Ekstremističko ukrajinsko zatiranje svega što je rusko, uključujući i ruski jezik, podsjeća me ne samo na zatiranje Srba i ćirilice od strane ustaša u Drugom svjetskom ratu, već i na isto takvo ponašanje od strane Austro-ugarske tokom Prvog svjetskog rata

Ekstremističko ukrajinsko zatiranje svega što je rusko, uključujući i ruski jezik, podsjeća me ne samo na zatiranje Srba i ćirilice od strane ustaša u Drugom svjetskom ratu, već i na isto takvo ponašanje od strane Austro-ugarske tokom Prvog svjetskog rata. Jer, ne zaboravimo, austrougarski ministar rata, general Krobatin, je 1915. godine predložio zabranu ćirilice, da bi ovo njegovo ludilo Zemaljska vlada u Sarajevu 10. novembra 1915. godine pretvorila u naredbu, prema kojoj će sve vlasti u BiH u pismenom saobraćaju upotrebljavati samo latinicu, kao i da će se u nastavi upotrebljavati samo latinica, a sve knjige u osnovnim školama štampane ćirilicom imale su se odmah zamijeniti knjigama štampanim latinicom.

Nakon ovog kratkog istorijskog podsjećanja i povlačenja paralela, vratimo se na još neke detalje iz Izvještaja o sistematskim napadima, ubistvima i ugnjetavanju Rusa u poslednjih osam godina u Ukrajini. U njemu se iznose podaci o tome kako ukrajinske vlasti podržavaju nacizam, s čim u vezi se kaže: „U Kijevu je 13. juna 2021. održana ceremonija oproštaja od Oresta Vaskula, bivšeg vojnika SS divizije 'Galicija'. Predsednički puk je učestvovao na sahrani». Zatim se navodi da se: «Ubojito oružje isporučuje Ukrajini od 2016. godine. Vašington je za sedam godina Ukrajini pružio više od 2,5 milijarde dolara vojne pomoći. Poslednjih godina to se odnosi i na ubojito oružje - od raznih pušaka do tri isporuke protivoklopnih sistema 'javelin'. Pentagon je 2018. poslao Ukrajini 35 protivtenkovskih raketnih sistema FGM-148 ' javelin' i 210 raketa. U 2021. mornarica je planirala da dobije tri patrolna čamca klase 'island' iz SAD. U januaru 2022. SAD su zvanično dozvolile Estoniji, Litvaniji i Letoniji da isporučuju Ukrajini oružje američke proizvodnje.

Ukrajina je planirala da od Turske kupi desetine bespilotnih letelica, među njima i 'barjaktar TB2', a kao svojevrsna kulminacija agresivnih namjera prema svemu što je rusko može se navesti i sledeće što je zabilježeno u Izvještaju: «Ukrajina je imala nameru da stvori sopstveno nuklearno oružje i upotrebi ga protiv Rusije. Zelenski je 19. februara 2022. na konferenciji u Minhenu najavio nameru da raskine Budimpeštanski memorandum, jedini dokument koji zabranjuje razvoj, distribuciju i upotrebu nuklearnog oružja Ukrajini. Sekretar Saveta za nacionalnu bezbednost i odbranu Ukrajine Oleksandr Turčinov je 2015. godine, odgovarajući na pitanje o mogućnosti stvaranja atomske bombe, rekao: 'Iskoristićemo sve resurse koje imamo, uključujući i stvaranje efikasnog oružja'. Bivši predstavnik ukrajinske misije pri NATO, general-major Petro Garaščuk rekao je da Kijev ima intelektualne, organizacione i finansijske mogućnosti da stvori sopstveno nuklearno oružje». 

Ima u Izvještaju još mnogo veoma važnih podataka, ali je i ovo što sam prethodno apostrofirao sasvim dovoljno da bi se razumjelo zašto smatram neophodnim da ukažem na ono što slijedi u nastavku.

S tim u vezi ovdašnjoj javnosti se bombastično saopštava od strane medija da je Generalna skupština UN Rezolucijom od 2. marta ove godine „osudila agresiju Rusije na Ukrajinu“. Time se, naročito onim neupućenim, a takvih je najveći broj i oni su zbog te svoje brojnosti najvažniji za kreatore i manipulatore našim životima, želi reći da je Rusija navodno izvršila agresiju na Ukrajinu, čemu se priklonio i režim Aleksandra Vučića, koji je u toj svojoj osudi za sobom povukao i Srbiju. Dakle, Vučićev režim je osudio Rusiju za navodnu agresiju na Ukrajinu, čime je pogazio neke elementarne stvari iz međunarodnog prava.

Naime, nije sporno da je agresija čin u kojem lice koje imajući stvarnu moć da nadzire ili upravlja političkim ili vojnim djelovanjem države, upotrijebi oružane snage svoje države protiv suvereniteta i teritorijalnog integriteta druge države. To je suština bića krivičnog djela agresije, onako kako je propisana u međunarodnom krivičnom pravu (tzv. Rimskim statutom Međunarodnog krivičnog suda, dopunjenim tzv. kompromisom iz Kampale 2010. godine). Ali, jednako tako, u tom istom Rimskom statutu, a i inače u međunarodnom pravu, propisani su i postoje osnovi koji isključuju postojanje svakog krivičnog djela, pa i agresije. S tim u vezi je član 31. Rimskog statuta, koji je izvor međunarodnog prava, u kojem je propisano:  „lice nije krivično odgovorno ako u vrijeme izvršenja krivičnog djela reaguje racionalno kako bi odbranilo sebe ili drugo lice, na način koji je proporcionalan stepenu opasnosti po to lice, drugo lice ili imovinu koje se štiti“. Takođe je članom 31. Rimskog statuta propisano i da lice nije krivično odgovorno ako je djelo izvršio „otklanjajući istovremenu opasnost od nastupanja smrti ili trajne i teške tjelesne povrede koja je prijetila njemu ili (bilo kom) drugom licu, a nastajanje ovih posljedica se nije moglo izbjeći na drugi način, pri čemu je to lice postupalo razumno i bez namjere da prouzrokuje štetu veću od opasnosti koja je prijetila“.

Donjeck: Oštećena zgrada u selu Spartak, pogođena ukrajinskim granatiranjem 

Na ove ključne detalje niko ne ukazuje ni domaćoj ni svjetskoj javnosti, a oni su od kardinalne važnosti za pravilno poimanje onoga što je Rusija bila prinuđena da preduzme i što preduzima ovih dana u Ukrajini. Ti detalji više nego jasno ukazuju da se u ovom slučaju ne radi o agresiji. Naime, kada se uzmu u obzir činjenice i dokazi  o sistematskim napadima, ubistvima i ugnjetavanju Rusa u poslednjih osam godina u Ukrajini, kao i o namjeri Ukrajine da se nuklearno naoruža i tim oružjem zatim napadne Rusiju, onda je više nego jasno da Rusija, kazano jezikom Rimskog statuta na koji sam prethodno ukazao, sve što preduzima u Ukrajini preduzima racionalno kako bi odbranila sebe i živote ogromnog broja Rusa  u Ukrajini, te  otklanjajući istovremenu opasnost od nastupanja smrti kao i trajnih i teških tjelesnih povreda koje su prijetile milionima Rusa u Ukrajini, pri čemu se nastajanje takvih posljedica nije moglo izbjeći na drugi način, u čemu Rusija postupa razumno i bez namjere da prouzrokuje štetu veću od opasnosti koja joj je prijetila.

Rusija je bila prinuđena da preduzme i što preduzima ovih dana u Ukrajini. Ti detalji više nego jasno ukazuju da se u ovom slučaju ne radi o agresiji. Naime, kada se uzmu u obzir činjenice i dokazi  o sistematskim napadima, ubistvima i ugnjetavanju Rusa u poslednjih osam godina u Ukrajini, kao i o namjeri Ukrajine da se nuklearno naoruža

Dakle, kada se sve prethodno navedeno ima u vidu, ne može se Rusija ni optužiti ni osuditi za agresiju, pa je otuda Rezolucija Generalne skupštine UN od 2. marta 2022. godine pravni promašaj, bolje reći pravni fijasko svih onih država koje su glasale za nju. Svakako da je za nas najbolniji pravni promašaj i fijasko Aleksandra Vučića i njegovog režima, jer je taj režim, a time i Srbija, osudila našu bratsku Rusiju.

Da tragedija bude veća, u pokušaju da odbrani svoj fijasko Aleksandar Vučić obmanjuje našu javnost tvrdnjom da će doći do isključenja Rusije iz Ujedinjenih nacija, pozivajući se na član 6. Povelje UN. Vučić to govori i kao pravnik, ali ga stvarnost demantuje. Naime, članom 6. Povelje UN propisano je da člana UN „koji neprestano narušava načela sadržana u Povelji UN Generalna skupština, po preporuci Savjeta bezbjednosti, može isključiti iz UN“. Kako vidimo, da bi država bila isključena iz članstva UN moraju biti ispunjena dva fundamentalna uslova. Prvi je da država narušava načela Povelje UN, što Rusija nije učinila nijednog trenutka uzimajući u obzir sve prethodno iznijete dokaze i argumenatciju. A drugi uslov, bez kojeg Generalna skupština ne može donijeti takvu odluku, je da joj takvu preporuku uputi Savjet bezbjednosti. Pitanje isključenja iz članstva UN i preporuka u tom pravcu nisu niti mogu biti proceduralna pitanja, da bi se formalnim vratolomijama moglo izbjeći odlučivanje Savjeta bezbjednosti upotrebom prava veta od strane država stalnih članica Savjeta bezbjednosti. Stoga, pošto je Rusija stalna članica Savjeta bezbjednosti sa pravom veta, te imajući u vidu da svojim ponašanjem Rusija nije povrijedila nijedno načelo iz Povelje UN, jasno je da ne postoji nijedan pravni osnov za njeno isključenje iz UN.

(Autor je profesor ustavnog prava iz Banjaluke)

Videti još: Izveštaj o sistematskim napadima, ubistvima i ugnjetavanju Rusa u poslednjih osam godina u Ukrajini