Slučaj Temerin i ofanziva spin doktora u Vojvodini

Pre nekoliko dana (tačnije 27. januara 2010) Tomaš Korhec je za agenciju Beta izjavio da su se u Temerinu u roku od devet dana desila dva napada na mladiće mađarske nacionalnosti starosti od oko 20 godina. Grupe, takođe mladih, nasilnika prvo su svoje žrtve pitali koje su nacionalnosti pa ih potom pretukli, obrazložio je Korhec.

Takođe i u izveštaju, koji je objavljen istog dana (dakle 27. januara 2010) Centar za razvoj civilnog društva upozorava da su iskustva iz vremena porasta broja etničkih incidenata u Vojvodini (između decembra 2003. i oktobra 2005), kao i posebna istraživanja koja je CRCD tada izveo, ukazala na to da ono što se danas dešava u opštini Temerin kao najdelikatnijoj u celoj Vojvodini može vrlo lako da se u neposrednoj budućnosti desi u mnogim delovima Vojvodine.

„Temerin je svojevrsni lakmus za stanje međunacionalnih odnosa u Vojvodini“, ističe se dalje u saopštenju iste organizacije i dodaje: „Ono što se danas dešava u ovoj opštini i u pojedinim delovima njenog opštinskog mesta (a javna je tajna da se u nekim delovima Temerina mađarski jezik može javno upotrebljavati bezbedno, dok u drugima postoji ustezanje da se on javno koristi) može vrlo lako da se u neposrednoj budućnosti desi u velikim delovima Vojvodine.“

Svemu ovome možemo dodati i saopštenje mađarskog portala VajdaságMa i Demokratskog saveza vojvođanskih Mađara. Naime, VajdaságMa tvrdi da „u Temerinu nakon ovoga (imajući u vidu napade na Mađare poslednjih nedelja) govori se o lovu na ljude“. Sa druge strane prema saopštenju stranke DSVM-a koje je povodom prvog napada potpisao predsednik regionalne organizacije u Temerinu Bela Čorba, „u Temerinu postoje više znakova za strah nakon što je poslanik Nove Srbije u parlamentu Srbije krajem novembra, oživljavajući duh najmračnijih vremena iz doba Miloševićeve vladavine, izneo bombastično lažnu tezu o ugrožavanju Srba u Temerinu“.

(Ne)briga za srpsko-mađarske odnose

Ova sinhronizovana izveštavanja različitih medija i organizacija, što „humanitarnih“, što stranačkih, upozoravaju nas da nije u pitanju samo (ne)briga za srpsko-mađarske odnose u opštine već je to, po svoj prilici, deo šire medijske strategije sa prepoznatljivim ciljevima obuzdavanja srpskih interesa u realnoj politici pomoću optužbi o navodnim agresivnim nacionalnim ispadima. O čemu se ovde radi? Razni dušebrižnici (spin „doktori“) izdvajaju informacije selektivno te ih potom ciljno usmeravaju i plasiraju u javnost stvarajući osećaj nepoverenja i ugroženosti Srba i Mađara u čitavoj Vojvodini preko nacionalno mešovite temerinske opštine.

Da je to tačno, govori i samo izveštavanje koje, kada su pripadnici srpske nacionalnosti u pitanju, obavezno u ovakvim slučajevima naglašava nacionalni predznak samog incidenta. Nedovoljno istraženi motivi apriori se svrstavaju u nacionalističke, koji je uvek „pokretač“ akcija pripadnika srpske nacionalne zajednice. Sa druge strane kod incidenata koje izazovu pripadnici mađarske etničke zajednice (kao onaj od pre šest godina kada su petorica Mađara bejzbol palicom brutalno pretukli Srbina u Temerinu, o čemu je stidljivo obaveštavano u medijima) redovno se od prvog oglašavanja isključuje nacionalna motivisanost prekršioca. Neki incidenti u kojima su Srbi žrtve najčešće i ne dospeju do javnosti.

Sve ovo govori da prašina koja se digla oko najnovijeg incidenta nije slučajna i služi mnogo ozbiljnijoj svrsi. Naime, u Vojvodini, koja je dobila federalističke ingerencije preko statuta, još nije došlo do usaglašavanja javnosti, naročito srpske, sa „svetskim standardima“ a koji su u političkom interesu globalnih i regionalnih centara moći. Ovome je smetnja otpor većinskog srpskog etničkog elementa. Njegovo suzbijanje se mora izvesti nekom vrstom pacifikacije Srba. Za takav projekat postoje oprobani modeli od Hrvatske preko Bosne do Kosova. U svim ovim republikama i pokrajinama dugoročna strategija kojoj je bio cilj suzbijanje ili potpuno eliminisanje srpskog faktora počinjala je medijskim spinovanjem kojim su Srbi prikazivani kao nacionalisti i izazivači međunacionalnih sukoba i netrpeljivosti. U širem kontekstu Vojvodini je predviđen specijalan status, a moguće i da se Vojvodina koristi kao sredstvo pritiska ukoliko se zvanični Beograd pokoleba ili dovede u pitanje NATO integracije i sve ostalo što ide sa tim.

Civilizovani Srbi su samo krivi Srbi

U centralnoj Srbiji, ali i Vojvodini Srbi su u velikoj većini protiv NATO a ima sve više onih koji uviđaju dugoročnu dvostandardnu politiku EU spram Srbije, te pada podrška bespogovornoj prozapadnoj politici. Usled toga Srbe kao narod i dalje treba pritiskati, slabiti i deliti. Statut Vojvodine je dobra polazna osnova koja daje velike ingerencije pokrajinskim vlastima. One, sada gotovo u federalnom odnosu prema Beogradu, sa tendencijom udaljavanja od centralne vlasti, a pod uplivom visokih stranih faktora i NATO lobista stvaraju atmosferu ugroženosti manjina, a pre svega Mađara kao najbrojnije manjinske etničke zajednice u pokrajini. Na taj način se otvara mogućnost većeg stranog mešanja i tutorstva nad Vojvodinom te njenog labavijeg odnosa prema centralnoj vlasti.

Takva kampanja prenaduvavanja i spinovanja međuetničkih incidentata treba da dovede do osude Srba kao netolerantnih i agresivnih. Srbi kao remetilački faktor u regionu su matrica koja se ponavlja i koja služi da se spolja stvori opravdanje za mešanje u unutrašnja pitanja a unutra da ojača osećaj kompleks krivice kroz prepoznatljive etikete kao što su nacionalizam, šovinizam, fašizam i druge. Cilj je da se nakon toga moralno diskreditovani Srbi pitaju samo kada su za rešenja koja nameće pokrajinska administracija (makar ona bila potpuno suprotna srpkom interesu u Vojvodini). U slučaju protivljenja nametanim pokrajinskim projektima namenjena im je uloga dežurnih krivaca i anticivilizacijski orijentisanih nacionalista i šovinista. Ovakva osuda (u slučaju bilo kakvog otpora Srba globalnim projektima kroz otpor vojvođanskim vlastima) bila bi pravdana već stvorenim ambijentom iskonstruisane višestruke srpske krivice te bi samo potvrđivala „istinitost“ početnog antisrpskog stava.

Opština Temerin sa izmešanim stanovništvom u kom je procenat Srba nešto preko 50 odsto a Mađara oko 42 odsto, a sa politički promenjivom vlašću (sada dominiraju Mađari) idealan je poligon za početak sprovođenja jedne ovakve destabilizujuće strategije. Mi bismo naravno želeli da grešimo, da preterujemo, Voleli bismo da smo previše zabrinuti i da ova naša pretpostavka o planskom stvaranju međuetničke pometnje u Vojvodini nije tačna. No, neodoljiva sličnost sa prethodnim scenarijima nas tera na veliki oprez. Uostalom ko želi da radi na poboljšanju odnosa Srba i Mađara sigurno ne treba da govori „o lovu na ljude“ i selektovano plasira informacije u kojima su uvek Srbi „loši momci“ koji ugrožavaju svoje miroljubive susede. U protivnom, ukoliko se ovakva praksa nastavi, ubeđeni smo da smo sa pravom zabrinuti za budućnost trenutno solidnih srpsko-mađarskih odnosa u severnoj srpskoj pokrajini.