Spaljivanje razuma - privatizacija Vinče i izgradnja spalionice pogubne po finansije grada

Danas smo na konferenciji za medije objavili prvu analizu “Ugovora za javno-privatno partnerstvo Grada Beograda za pružanje usluga tretmana i odlaganja komunalnog otpada” sa privatnim investitorom, odnosno izgradnju spalionice na deponiji u Vinči. Za manje od mesec dana od potpisivanja ugovora pravni tim Inicijative analizirao je više od 100 dokumenata koja sadrže 1198 stranica.

Kako je preliminarna analiza inicijative Ne da(vi)mo Beograd pokazala, grad se u narednih 30 godina obavezao da investitoru isplaćuje preko 38 miliona evra godišnje, što je u zbiru oko milijardu i 150 miliona evra javnih sredstava koje će se odliti u kasu privatnog investitora. Ovo je minimalni iznos u koji treba uračunati i sve prateće infrastrukturne troškove, kojih nije malo i koji uključuju povlašćen položaj u proizvodnji energije. Na kraju, najveći teret ovog “posla veka”, snosiće krajni korisnici, a to su upravo domaćinstva.

Ekonomska računica

Iako se u javnosti često ističe činjenica da će strani partner uložiti preko 300 miliona evra, iznos koji se grad Beograd obavezao da plati investitoru je nekoliko puta veći. Minimalna projektna plaćanja Grada Beograda privatnom partneru su 38.278.910 € godišnje, te pošto je sam ugovor potpisan na 25+5 godina, to znači da Grad Beograd ukupno plaća: 1.148.367.300 €. To je minimalni iznos na koji se Grad obavezao i koji će u razmeri od 70% plaćati krajnji korisnici, odnosno domaćinstva.

Na navedeni iznos treba dodati i eksternalije koje takođe padaju na teret građana, između ostalog:

– Otkup toplotne energije i struje koji će se za prvih 12 godina vršiti po povlašćenoj ceni koja je 2-2.5 puta skuplja viša nego na međunarodnom tržištu;

– Izgradnju infrastrukture za prenos toplotne energije;

– Izgradnju brane koja sprečava klizanje postojeće deponije;

– Izgradnju alternativnog pristupnog puta preko Velikog sela i Slanaca,

– Plaćanje poreza na deponiju nakon zakonskih izmena;

– Eksproprijaciju i raseljavanja stanovništva sa područja;

– Izgradnju dodatne deponije za višak otpada i regulisanje sanacije opasnog otpada;

Ova ogromna ulaganja koja grad izvodi imaju za rezultat srazmerno veliku zaradu privatnog investitora, a štetu po javne finansije, ostavljaju gradski budžet sa enormnim direktnim i skrivenim troškovima, a građane sa cenom tretmana otpada i najmanje četiri puta većom cenom usluga.

Pored finansijskog dela analiza je ukazala i na pravno-proceduralne probleme, kao što veliki broj nedostajućih delova i priloga ugovora (npr. prilozi iz kojih se  izračunavaju plaćanja), to da se Gradsko pravobranilaštvo nije bavilo analizom Ugovora (jer po njihovom tumačenju prevod ugovora nije u duhu srpskog jezika, nema pečat sudskog tumača; sadrži pravne termine koji nisu u skladu sa domaćim pravom i smatra da je bavljenje opravdanošću ugovora u nadležnosti Sekretarijata za finansije. Gradski Sekretarijat za finansije je došao do  zaključka da Ugovor nema uticaj na gradski budžet. Takođe, u toku procesa se i desila  promena sastava konzorcijuma bez odobrenja organa Gradske uprave, iako konkursna dokumentaca  određuju taj čin kao uslov za diskvalifikaciju.

Očekivane posledice ovako skandaloznog ugovora su da se sa jedne strane budžet Grada Beograda opterećuje fiksnim troškom od 38.278.910 € godišnje (koji može biti i veći od toga) dok se privatnom partneru poklanja zarada koja samo od plasmana sortiranog ambalažnog otpada u narednih 30 godina može biti 200.000.000 € (6.667.777 € godišnje). Pored ovoga očekuje se poskupljenje računa građana za odvoženje smeća za četiri do pet puta, uz ukidanje mogućnosti otvaranja radnih mesta u “zelenoj ekonomiji”, kao i dodatno zagađenje vazduha (leteći pepeo, šljaka kao posledica spaljivanja).

Inicijativa Ne da(vi)mo Beograd je ovom prilikom uputila poziv drugim udruženjima građana, stručnjacima iz više oblasti i ostalim akterima da im se priključe u dubljoj analizi ugovora i njegovih posledica i najavila internacionalnu podršku u daljim aktivnostima osporavanja štetnosti ugovora i borbu za zaštitu javnog interesa.

Na konferenciji su govorili aktivistkinja i aktivisti NDMBGD: Ksenija Radovanović, Vladimir Radojičić i Dobrica Veselinović

(Ne Da(vi)mo Beograd)