Đorđe Vukadinović za Glas Rusije: Rusija najpoželjniji saveznik, Putin najpopularniji državnik

Četvorke i petice Vladimiru Putinu, podrška savezničkim odnosima Rusije i Južnom toku koji će ubzati razvoj srpske ekonomije — takvi su ukratko rezultati neobičnog ispitivanja javnog mnjenja koje su sproveli saradnici uglednog izdanja Nova srpska politička misao. Neobično je ono ne zbog rezultata, već zato što se, bez obzira na ”rusku kartu” na koju redovno igraju srpski lideri, ova pitanja u kontekstu opšteg političkog usmerenja Srbije čine krajnje ”nezgodnim”.

Naš sagovornik je glavni urednik NSPM Đorđe Vukadinović.

Anketiranje javnog mnjenja poput ovog koje ste vi sproveli nije tipično za Srbiju zato što uglavnom vidimo u štampi ”glasanja za EU”. Zašto ste istupili sa takvom inicijativom?

- Upravo zbog onoga što ste rekli, a to je da se godinama uglavnom neprestano tematizuje odnos građana Srbije prema Evropskoj uniji, ponekada prema NATO-u. A odnosi sa Rusijom se nekako drže po strani, praktično retko ili nikada se ne postavljaju kao pitanje sličnih istraživanja javnog mnjenja, a još ređe se objavljuju. Posebno značajno je da kada se tu i tamo postavi takvo pitanje, izbegava se poređenje stava prema Rusiji sa stavom prema Evropskoj uniji i NATO paktu. Upravo deficit ovakvih istraživanja je bio razlog zbog kojeg smo mi iz Nove srpske političke misli shvatili da bi to moglo da bude zanimljivo i za širu srpsku javnost. Dakle, nismo mi prvi put sada to pitanje uveli u naš upitnik, ali smo ga prvi put ovako javno plasirali upravo osećajući i primećujući veliki deficit postojećih istraživanja u srpskoj javnosti.

Među pitanjima je bila tačka ”savez" sa Rusijom — to znači tešnje odnose ili članstvo u organizacijama poput ODKB, Carinskog saveza...?

- U prethodnom periodu pitanje Rusije smo definisali na dva načina: ponekad kao "najbolji mogući odnosi sa Rusijom", ili sada čak u jačoj formulaciji „savez sa Rusijom". Hteli smo tom formulacijom saveza da sugerišemo sklonost ili nesklonost građana prema nekoj najtešnjoj formuli povezivanja sa Rusijom, kako u ekonomskoj, tako i u političkoj sferi. Ali zanimljivo je da je u toj najtvrđoj formulaciji 67,5 procenata građana, znači više od dve trećine, dalo potvrdni odgovor. Za razliku od članstva u EU jer se za ovu opciju opredelilo 53,7%. To je zanimljiv nalaz, ali on je još zanimljiviji kada se ima na umu stanje u Srbiji. Već godinama sva politička i medijska javnost je okrenuta prema EU. Specijalne emisije, bezbrojni skupovi i brojne nevladine organizacije bave se propagiranjem EU. Rusija, za koju na javnoj medijskoj sceni ne optira gotovo niko, uživa više nego dvotrećinsku podršku javnosti u Srbiji. Posebno važno je to da je to nalaz koji je relativno stabilan. Naime, i u nekim ranijim istraživanjima smo dobijali sličan rezultat. Pravo je pitanje zašto se takvo raspoloženje ne oslikava na adekvatan način u parlamentu, u medijima, u javnoj sferi, već obrnuto, ove snage koje optiraju za savezništvo sa Rusijom su na margini, dok najistaknutije pozicije u javnosti imaju oni koji su za EU, a čak i za NATO.

Kao što vidimo iz rezultata, Putin je i dalje najpopularniji strani političar u Srbiji...

- Vladimir Putin je dosta očekivano najbolje ocenjena politička ličnost među stranim državnicima. Ali zanimljivo je da je Putin popularniji i od domaćih političara. Praktično dve trećine ispitanika su ga ocenile sa četvorkom i peticom. Zanimljivo je da je na drugom mestu Angela Merkel sa velikim zaostatkom, a na trećem je Barak Obama sa još većim zaostatkom za Vladimirom Putinom. Posebno je zanimljivo da je u srpskom javnom mnjenju, koje je kao svako javno mnjenje, a možda u Srbiji još i više, podeljeno gotovo po svakom pitanju, Vladimir Putin dobio samo 3% negativnih ocena, odnosno “jedinica”, što je neverovatno, jer, recimo, Merkel ima 20%. Mislim da te ocene potvrđuju prethodni nalaz o atraktivnosti Rusije kao najpoželjnije spoljnopolitičke orijentacije za građane Srbije.

Da li politički vrh uopšte čuje za slična istraživanja. Da li ih uzima u obzir?

- Apsolutno sam siguran da znaju kako stoje stvari. To je možda jedan od razloga zbog kojeg, na primer, u izbornim kampanjama sve vladajuće opcije u Srbiji, uključujući i današnju, nastoje da što više ističu bliskost stavova sa rukovodstvom Ruske Federacije, i zato naglašavaju kako im je Rusija najbolji prijatelj. Posebno je značajno za njih da se slikaju u predizbornoj kampanji sa Putinom ili bar ministrima u Vladi Rusije. Zašto je sve to njima važno? Zato što znaju kakvo je raspoloženje javnog mnjenja. Bez obzira što sutra kad dođu na vlast vode politiku koja je mnogo bliža Briselu, nego istočnim integracijama. To je paradoks srpske političke scene.

U pravo vreme na pravom mestu bila je tačka upitnika koja se tiče Južnog toka. Očigledno je da većina anketiranih podržava njegovu realizaciju i smatra važnim...

- Stav prema Južnom toku je više nego pozitivan. Ali moram priznati da čak i ja nisam očekivao toliko pozitivan nalaz: čak 50,5% građana Srbije smatraju da je izgradnja "Južnog toka" od izuzetnog značaja za Srbiju, a još 32% smatraju da je u određenoj meri značajna. Uprkos kampanji koja je vođena ovih meseci protiv Južnog toka, mislim da ona, bar u ovoj rundi nije uspela. Praktično sva pitanja vezana za Južni tok su naišla na pozitivan, ponekad čak i euforičan odgovor. Zbog toga mislim da postoji svojevrsna odgovornost svih onih koji su uključeni u realizaciju projekta da se potrude da tako visoko očekivanje javnosti ne bude iznevereno.

Timur Blohin

(Glas Rusije-Vostok-NSPM)