Demografski pregled: Srbija 17 godina beleži negativan prirodni priraštaj

BEOGRAD - Srbija od 1992. godine beleži negativan prirodni priraštaj i na toj osnovi izračunat "manjak" stanovništva dostigao je u poslednjih 17 godina 377.000, što odgovara broju građana Novog Sada i Niša zajedno, pokazali su podaci objavljeni u listu "Demografski pregled".

Takvo kretanje prirodnog priraštaja, koji predstavlja razliku broja živorođenih i broja umrlih, takođe je glavni razlog što je u Srbiji od 2000. godine zabeležen i apsolutni pad broja stanovnika, pa je početkom ove godine u Srbiji živelo 193.000 ljudi manje u odnosu na januar 2000. godine.

Istovremeno, prema procenama Republičkog zavoda za statistiku, migracioni saldo (razlika broja doseljenih i odseljenih) od 2000. godine i dalje je bio pozitivan - 68.000, ali gotovo četiri puta manji od obima razlike umrlih i živorođenih.

Negativan prirodni priraštaj je u Srbiji tokom 1990-ih godina bio gotovo dvostruko obimniji od pozitivnog migracionog salda, koji je tada bio prvenstveno uslovljen masovnim doseljavanjem izbeglica.

U "Demografskom pregledu", koji je izdalo Ministarstvo rada i socijalne politike, u saradnji sa Centrom za demografska istraživanja Instituta društvenih nauka i Društvom demografa Srbije, navedeno je i da je od 2005. broj umrlih godišnje veći za više od 30.000 u odnosu na broj rođene dece.

To predstavlja približno isti broj stanovnika koji imaju neki gradovi u Srbiji, poput Rume, Jagodine ili Vršca.

Iako je 2008., posle više godina, zabeleženo povećanje nataliteta, to je ipak bila 17. godina po redu kako se u Srbiji beleži veći broj umrlih nego rođenih.

Podaci pokazuju da je negativan ili nulti prirodni priraštaj zabeležen u 158 od ukupno 165 opština.

Jedino su opštine Zemun, Novi Sad, Bujanovac i Sjenica imale mali napredak što se tiče prirodnog priraštaja, a Preševo, Tutin i Novi Pazar umereno visoke stope prirodnog priraštaja.

Bujanovac, Preševo, Sjenica, Novi Pazar i Tutin jedine su opštine koje do sada nisu imale negativan prirodni priraštaj, mada je nakon 2003. godine i tu došlo do malog pada te stope u odnosu na raniji period.

U čak 42 opštine, stopa negativnog prirodnog priraštaja je visoka. U toj grupi opština "prednjače" Crna Trava, Žabari, Gadžin Han, a stručnjaci upozoravaju da, ako se dosadašnje tendencije nastave može doći do nestanka tih i drugih opština u Srbiji.

Lagano povećanje nataliteta u Srbi zabeleženo je jedino početkom 1990-ih godina, ali je to bilo kratkotrajno i nedovoljno da se nadoknadi prethodno vrlo intenzivno smanjenje broja rođene dece.

Kada je reč o fertilitetu, u periodu od 2000. do 2008. godine zabeležen je njegov pad, s tim što je kod pojedinih starosnih grupa došlo do smanjenja, a kod nekih do povećanja stope začeća.

Tako je kod stanovništva optimalne reproduktivne starosti između 20. i 24. godine i 25. do 29. godine došlo do smanjenja, a kod ostalog fertilnog stanovništva od 30. do 49. godine registrovano je povećanje nivoa rađanja.

Najveće povećanje nivoa rađanja ostvareno je kod žena starih između 30. i 34. godine.

U "Demografskom pregledu" navodi se da je 1990-ih godina zabeleženo povećanje broja umrlih, a da su najvažniji faktori koji su na to uticali raspad bivše SFRJ, bombardovanje 1999. godine, dubokaekonomska kriza i siromaštvo najširih slojeva stanovništva.

(Tanjug)