Dejan Ristić: Naš region prekriven mrežom koju su isplela proustaška udruženja, koja pronalaze i uništavaju artefakte koji svedoče o počinjenim zločinima, a posebno o genocidu koji je NDH sprovela nad Srbima

 Nedavno je Muzej žrtava genocida objavio spisak srpske dece koje je od sigurne smrti u ustaškim logorima spasila Diana Budisavljević. Direktor te institucije, Dejan Ristić kaže da je bio u prilici da prvoj osobi sa spiska lično saopšti istinu o poreklu i pravom imenu i prezimenu.

"S tim čovekom nas je povezala istoričarka Nataša Mataušić, koja je doktorirala na temu Diane Budisavljević i njene akcije spasavanja srpske dece iz hrvatskih logora smrti. Njegovo ime je Živko", kaže Ristić i dodaje da je čovek u devetoj deceniji života saznao istinu.

Kada su mu saopštili priču o njegovoj sudbini, pitao je da li je imao braće i sestara.

"Onda smo mu rekli koje mu je pravo ime i prezime, kako su mu se zvali roditelji i odakle su bili, iz kog logora i kada je izbavljen, kao i kog datuma je dat na usvajanje jednoj hrvatskoj porodici u Zagrebu koja se, kako nam je ranije ispričao, o njemu požrtvovano starala", kaže Ristić za "Politiku".

Prema podacima do kojih je došao, najviše srpske dece odvođeno je sa područja Kozare, ali i iz cele Bosanske Krajine, zapadne i središnje Slavonije, Like, Banije i Korduna.

"Prema lokacijama s kojih su deca spasavana, vidimo da nije isključivo u pitanju sistem koncentracionih logora i logora smrti NDH u Jasenovcu, kako se mahom pretpostavljalo, već se radi o logorima smrti u Staroj Gradišci, Jastrebarskom, Gornja Rijeka, Sisku", kaže Ristić.

On dodaje da je reč o izvornom dokumentu, što ga čini još dragocenijim, a da je jedan od objekata preko kojeg su deca izbavljana bio Zavod za odgoj gluhonemije djece u Zagrebu.

"Na tom spisku nisu sva deca koju je ona spasila. Smatramo da je tu tek polovina imena, što ćemo utvrditi daljim istraživanjima", napominje Ristić.

Prema rečima Ristića, naš region je prekriven mrežom koju su isplela proustaška udruženja iz središnje i zapadne Evrope, Australije, Kanade i SAD, a ima ih i u Hrvatskoj i BiH, a rade na tome da pronalaze i uništavaju artefakte koji svedoče o počinjenim zločinima, a posebno o genocidu koji je hrvatska država sprovela nad Srbima tokom Drugog svetskog rata.

"Oni to čine znajući da, ukoliko nema sačuvanih dokaza - zločin se, pravno gledano, nije ni dogodio. Zato je često od presudne važnosti da do određene građe stignemo pre druge strane koja raspolaže značajnim sredstvima i logistikom", kaže Ristić.

Dodaje da je zbog toga razumljivo zašto javnosti nije saopšteno gde je i pod kojim okolnostima pronađen spisak dece jer se ovim potraga ne završava, već dobija na intenzitetu.

"Posedujemo primerke originalnog hladnog oružja kojim su vršene likvidacije u hrvatskim logorima i na gubilištima, kao i hiljade duboko uznemirujućih fotografija i potresnih svedočenja. Artefakti koji čine našu zbirku nisu uobičajeni muzejski eksponati, oni su pre svega dokazi o zločinima", kaže Ristić.

(RT)