Broj 1-2/2012 Tema: Svetska ekonomska kriza i Srbija (II)

Sadržaj

Uvodnik

Rezimei 

Summaries and contents

SADRŽAJ

Uvodnik......................................................................................... 3

TEMA BROJA

SVETSKA EKONOMSKA KRIZA I SRBIJA (ii)

Rajko Bukvić

Vašingtonski konsenzus i deindustrijalizacija istočne

i jugoistočne Evrope...............................................................      7

Jovan B. Dušanić

Šta da se radi – može li se zaustaviti dalje urušavanje

privrede Srbije.......................................................................       29

Vera Vratuša

Završiti ili zaustaviti dalju privatizaciju javnih usluga.....    45

Marija Obradović

Ciljevi privatizacije: ekonomski rast ili profit?........... ...      65

Isidora Ljumović, Miroslav Jovanović

Internacionalizacija bankarstva Srbije: pogled na motive

stranih banaka pri ulasku na tržište....................................       93

Nataša Bogavac-Cvetković, Ivica Stojanović, Radica Pavlović

Efekti ekonomske politike na finansijske performanse

preduzeća..................................................................................     111 

USTAVNE DILEME

Vladan Kutlešić

O novom Mađarskom ustavu.....................................................     137

Mirjana Stefanovski

Nepostojanje ministarskog premapotpisa u Ustavu Srbije

od 2006. godine........................................................................     159

Vladimir Đurić

Dileme slobodnog mandata: između volje naroda i vlasti

stranaka....................................................................................     179

Nebojša Šarkić, Milan Počuča 

Razgraničenja nadležnosti u oblasti zaštite prava građana ...    205

Ogledi

Bojan Kovačević

Šmitov izazov teoriji i praksi federalizma.........................     223

Branislav Ristivojević

Politika i pravo u radu Haškog tribunala..............................    255

Marko Parezanović

Sirija i „Arapsko proleće“...................................................     269

Ognjen Pribićević

Kosovo i Metohija – pregovori i moguća rešenja...................     285

Predrag Krstić

Politika i naučna fantastika: o angažovanoj budućnosti.....     303

Osvrti, recenzije, prikazi

Draško Vuksanović

Slavoj Žižek ili Stejt department kao neprijatelj

(Slavoj Žižek, U odbranu izgubljenih stvari).....................     323

Slobodan Reljić

Bećarologija ili kako su „reformatori“ dokrajčili srpsku

privredu

(Jovan B. Dušanić „Destrukcija ekonomije“).......................     327

Nebojša Vuković

Obrazac strateškog mišljenja

(Zbigniew Brzezinski: Strategic Vision: America and the Crisis

of Global Power.)......................................................................     330

Đorđe Vukadinović

BiH kao „nemoguća država“ – i zašto takva (ne) treba da bude

(Nenad Kecmanović, Nevozmožoe gosudarstvo Bosniя i Gercegovina) ........  336

Marinko M. Vučinić

Otrežnjujuće poruke istorije

(Momčilo Diklić, Kako su stradali vizionari sudbine Srba

u Hrvatskoj – Budački proces).......................................................     339 

Contents.........................................................................................     347

UVODNIK 

Globalna ekonomska i finansijska kriza umnogome predstavlja osnovnu ekonomsku determinantu savremenog sveta od 2008. godine naovamo. Na svetskom nivou, ona je do sada već demonstrirala dve pomalo paradoksalne zakonomernosti koje se, na prvi pogled, međusobno isključuju. Prvo, ona je pokazala da globalna kriza ne predstavlja nikakvu „prolaznu anomaliju“, niti „akutni problem inače zdrave globalne privrede“, već sistemsku, hroničnu bolest globalnog (neo)liberalnog kapitalizma kao dominantnog oblika privređivanja u svim velikim ekonomijama sveta. Istovremeno, nakon pet godina trajanja krize, postalo je jasno da neoliberalni kapitalizam neće povući sam od sebe, odnosno, da ozbiljni ekonomski i politički potresi – još uvek – nisu u stanju da poljuljaju vladajuću kapitalističku paradigmu.

U Srbiji su oba ova aspekta krize još izraženija. Globalna recesija značajno je ograničila strane investicije koje su u skladu sa neoliberalnim modelom zamišljene kao osnovni pokretač „ekonomija u razvoju“ i u poslednjih nekoliko godina Srbiju učinile gotovo narkomanski zavisnom od stranih pozajmica, bilo od međunarodnih institucija poput MMF-a i EU, bilo preko bilateralnih međudržavnih sporazuma (Rusija, Kina), a najčešće preko izdavanja nepovoljnih domaćih obveznica. I bez obzira što je neoliberalni koncept razvoja spektakularno krahirao u sistemima nekadašnjih „heroja razvoja“ i zemalja-uzora kao što su Irska, Portugalija, Estonija, Italija, Grčka... srpski političari se i dalje ponašaju kao da se od 2008. u svetu ništa nije promenilo i da Srbija nezadrživo hita ka statusu razvijene zemlje u okviru zadatih programskih šina neoliberalne ideologije i „Vašingtonskog konsenzusa“. Zbog toga je Uredništvo NSPM odlučilo da, nakon nekoliko godina, svoj glavni temat ponovo posveti ovoj velikoj, urgentnoj i, čini se, neiscrpnoj temi.

Kritičko razmatranje efekata neoliberalnog ekonomskog modela neposredna je tema rada „Vašingtonski konsenzus i deindustrijalizacija istočne i jugoistočne Evrope“ Rajka Bukvića, kao i teksta „Efekti ekonomske politike na finansijske performanse preduzeća“ (N. Bogavac-Cvetković, I. Stojanović i R. Pavlović). U kontekstu imperativa privatizacije i (ras)prodaje nacionalnih resursa, ovaj problem razmatraju Vera Vratuša („Završiti ili zaustaviti dalju privatizaciju javnih ustanova“) i Marija Obradović („Ciljevi privatizacije: ekonomski rast ili profit?“), dok ga sa finansijske tačke gledišta analiziraju Isidora Ljumović i Miroslav Jovanović („Internacionalizacija bankarstva Srbije: pogled na motive stranih banaka pri ulasku na tržište“). Konačno, Jovan B. Dušanić hitno odustajanje od postulata neoliberalne („bećarske“) ekonomije vidi kao glavni zadatak i neophodni preduslov ekonomskog oporavka zemlje („Šta da se radi – može li se zaustaviti dalje urušavanje privrede Srbije“).

U pod-tematu „Ustavne dileme“, autori razmatraju nekoliko konkretnih, ali i sistemskih pitanja koji se postavljaju u vezi sa Ustavom Srbije. Mirjana Stefanovski se bavi pitanjem odsustva ministarske kontrasignature u ustavnom tekstu, Nebojša Šarkić i Milan Počuča razmatraju problem razgraničenja nadležnosti u oblasti zaštite prava građana, dok se Vladimir Đurić vraća problemu slobodnog mandata kao jednoj od najpoznatijih i medijski najzastupljenijih ustavno-pravnih dilema poslednjih godina. Na ovu domaću raspravu, Vladan Kutlešić dodaje instruktivnu analizu mađarskog ustava iz 2012. čije je usvajanje izazvao veliku debatu kako u stručnim, tako i političkim krugovima unutar EU. 

U rubrici Ogledi objavljujemo radove koji se tiču aktuelnih tema državne politike, kao što su pregovori o statusu Kosova i Metohije (Ognjen Pribićević), ili odnos politike i prava u radu Haškog tribunala (Branislav Ristivojević), kao i „vruće“ međunarodno-političke teme građanskog rata u Siriji u kontekstu tzv. „Arapskog proleća“ (Marko Parezanović). Ovim tekstovima se pridružuju filozofsko-politički ogledi Bojana Kovačevića i Predraga Krstića o Šmitovoj kritici federalizma (Kovačević), odnosno atraktivnim kritičkim paralelama između naučne fantastike i savremene politike (Krstić). Najzad, u rubrici Osvrti, recenzije, prikazi Draško Vuksanović, Nebojša Vuković, Slobodan Reljić, Marinko Vučinić i Đorđe Vukadinović pišu o knjigama Slavoja Žižeka, Zbignjeva Bežežinskog, Jovana Dušanića, Momčila Diklića i Nenada Kecmanovića. 

REZIMEI

Rajko Bukvić

NSPM

Beograd

Vašingtonski konsenzus i deindustrijalizacija istočne i jugoistočne Evrope 

Sažetak: U radu se razmatraju rezultati ostvareni tokom dvodecenijskog sprovođenja reformi u tzv. postkomunističkim zemljama, zasnovanih na Vašingtonskom konsenzusu, odnosno pre svega na njegovim trima ključnim tačkama – privatizacija, deregulacija i makroekonomska stabilizacija. Uz manje izuzetke, ove zemlje zabeležile su dubok i dugotrajan ekonomski pad, praćen negativnim procesima i u drugim sferama. Nasuprot uobičajenim mišljenjima da je dugogodišnja tranziciona kriza rezultat nedoslednosti u sprovođenju reformi, u radu se ističe da je ona upravo suprotno njihov zakonomeran rezultat i da drugačije i nije moglo da bude. Kao analog ističe se Morgentauov plan za Zapadnu Nemačku, kojim je nakon Drugog svetskog rata bilo predviđeno da Nemačka bude industrijski razoružana, što bi vodilo njenom siromašenju i pretvaranju u sirovinski dodatak drugim razvijenim privredama, i što bi shodno tome uslovilo nemogućnost opstanka njenog tadašnjeg broja stanovnika. Na sreću po Nemačku, Morgentauov plan je nakon skrupulozne analize napušten i zamenjen Maršalovim planom koji joj je obezbedio industrijsku obnovu. I za zemlje istočne i jugoistočne Evrope potrebno je isto: napuštanje (neoliberalne) koncepcije zasnovane na Vašingtonskom konsenzusu koji ih je deindustrijalizovao i primena koncepcije (re)industrijalizacije.

Ključne reči: Tranzicija, deindustrijalizacija, Vašingtonski konsenzus, Morgentauov plan, Maršalov plan, tranziciona kriza, razvoj.

Jovan B. Dušanić

Visoka škola za ekonomske studije, Beograd

Šta da se radi – može li se zaustaviti dalje urušavanje privrede Srbije

Sažetak: Prvi preduslov ekonomskog oporavka zemlje jeste da se na njenom čelu nalazi kompetentna, efikasna i odgovorna vlast, koja će obezbediti da se ekonomske reforme realizuju u interesu većine građana, a ne u interesu krupnog kapitala, svetske oligarhije i jednog uskog kompradorskog sloja. Uz pretpostavku da se u Srbiji stvore uslovi za izradu i realizaciju programa ekonomske modernizacije, ono što se mora odmah učiniti jeste odustajanje od pogubne neoliberalne ekonomske politike, odnosno napuštanje nametnutog atipičnog modela privređivanja, čiji su rezultati više nego poražavajući. Očigledno je da dosadašnji atipičan model privređivanja, koji se zasniva na (ras)prodaji imovine, zaduživanju, uvozu i potrošnji, mora hitno da bude zamenjen tipičnim modelom privređivanja, ili, slikovito rečeno, potrebno je da bećarsku ekonomiju zamenimo domaćinskom ekonomijom.

Ključne reči: Srbija, reforme, kriza, neoliberalizam, privatizacija, „bećarska ekonomija“.

Vera Vratuša

Filozofski fakultet

Univerzitet u Beogradu

Završiti ili zaustaviti dalju privatizaciju javnih usluga 

Sažetak: U okolnostima zaoštravanja sistemske krize akumulacije kapitala u svetskim razmerama, na koju nosioci vlasti u centru svetskog kapitalističkog sistema reaguju neokenzijanskim merama podržavljenja jednog dela finansijskih institucija i industrijskih korporacija, u ovom radu se razmatra pitanje da li u Srbiji do kraja 2010. treba da se završi prinudna i nelegitimna privatizacija sistema javnih službi. Završavanje privatizacije zahtevaju i nastoje milom ili silom da sprovedu strani i domaći ideološki i politički predstavnici transnacionalnog bankovnog i korporativnog kapitala. Pri tome se pozivaju na sve manje popularnu i u drugim delovima sveta sve više napuštanu neoliberalnu strategiju deregulacije, liberalizacije i privatizacije, koja je pogubna za standard i kvalitet života širokih slojeve stanovništva. Prvi deo rada sadrži sistematizaciju kritičkih analiza serije izveštaja Svetske banke koji su širom sveta poslužili za teorijsko-ideološko opravdavanje uslovljavanja odobravanja novih kredita za otplatu starih kredita nastavljanjem sprovođenja politike privatizacije javnog sektora privrede, naročito u bivšim kolonijama i polukolonijama, a zatim i bivšim zemljama realno postojećeg socijalizma. Osnovni nalaz ove analize je da preporuke Svetske banke o privatizaciji preduzeća u državnom vlasništvu i javnih službi počivaju na preuskim i pristrasnim teorijsko-metodološkim pretpostavkama, na selektivnoj upotrebi empirijskih podataka i njihovom jednostranom tumačenju, tako da nužno vode do neodgovarajućih i pogrešnih praktičko-političkih zaključaka.Drugi deo rada sadrži sistematizaciju iskustava o posledicama koje je do sada imalo sprovođenje neoliberalne strategije privatizacije javnih službi u svetu, s akcentom na slučaj sistema proizvodnje i distribucije struje. Glavni zaključak ove analize jeste da dosadašnje sprovođenje privatizacije javnog sektora privrede nije ispunilo nijedno od datih obećanja pre privatizacije, nego je naprotiv proizvelo niz negativnih posledica naročito u bivšim kolonijama i socijalističkim zemljama.Glavni nalaz teorijske i empirijske analize pretpostavki i rezultata sprovođenja neoliberalne strategije reforme javnog sektora privrede i privatizacije javnih preduzeća jeste da građani Srbije hitno treba da se mobilišu da bi zahtevali preispitivanje do sada sprovedene nelegitimne i često nelegalne privatizacije, spreče završavanje privatizacije javnih preduzeća, strateških infrastrukturnih sistema i javnih službi, kao i donošenje zakona koji izričito zabranjuje njihovu privatizaciju u budućnosti.

Ključne reči: Neoliberalizam, neokejnzijanizam, javne usluge, privatizacija, (re)nacionalizacija, zakonska zabrana. 

Marija Obradović

Institut za noviju istoriju Srbije, Beograd

Ciljevi privatizacije: ekonomski rast ili profit? 

Sažetak: Privatizaciona politika se obično legitimiše ciljevima postizanja veće makroekonomske efikasnosti, ekonomskog rasta, te ubrzanja ekonomskog razvoja zemlje. Međutim, tranzicioni pad do kojeg je došlo u mnogim zemljama gde je izvršena privatizacija društvenog kapitala (javna svojina) doveo je do potrebe preispitivanja ciljeva i motiva privatizacije kao mere državne politike. Cilj ovog rada jeste da putem predstavljanja privatizacionih politika i njihovih rezultata u različitim istorijskim epohama ukaže na značaj ideoloških i političkih motiva transformacije društvenog kapitala u privatni. Tačnije, da privatizacionu politiku sagleda u svetlu klasnih društvenih odnosa.

Ključne reči: privatizacija, ekonomski rast, društveni kapital, klasni društveni odnosi.

Isidora Ljumović

Fakultet za poslovne studije univerziteta Megatrend, Beograd

Miroslav Jovanović

Univerzitet u Ženevi, Evropski institut, Ženeva

Internacionalizacija bankarstva Srbije: Pogled na motive stranih banaka pri ulasku na tržište 

Sažetak: Ovaj članak doprinosi raspravi o teorijama vezanim za međunarodno kretanje kapitala u finansijski sektor. Strane direktne investicije u bankarstvo značajno su izmenile izgled svetskog finansijskog tržišta u proteklih nekoliko decenija, što nije zaobišlo ni Srbiju. Članak razmatra osnovne motive zbog kojih su se strane banke odlučile da prošire poslovanje na finansijsko tržište Srbije. Kao i u ostalim zemljama u razvoju i tranziciji, i u Srbiji najznačajnije mesto su našli motivi koji su povezani sa teorijom vezanom za rast profita i razvoj organizacije, jer se pokazalo da banke sa dominantno stranim kapitalom ostvaruju veće profitne stope nego u svojim matičnim zemljama. Dopuna ove teorije može se donekle naći i u teoriji vezanoj za sličnost ekonomsko-istorijskog nasleđa, dok ostale teorije nisu toliko zastupljene u Srbiji.

Ključne reči: strane direktne investicije, motivi ulaganja, transformacija bankarskog sektora. 

Nataša Bogavac-Cvetković

Ivica Stojanović

Radica Pavlović

Fakultet za poslovne studije univerziteta Megatrend, Beograd

Efekti ekonomske politike na finansijske performanse preduzeća 

Sažetak: Privreda Republike Srbije se nalazi u recesiji. Istovremeno, javni dug, spoljni dug, zaposlenost, kupovna moć stanovništva i mnogi drugi pokazatelji dobijaju ubrzanje u svojim negativnim kretanjima. Šta se dešava? Analize su pokazale da se glavni problem nalazi u tome što preduzeća kao osnovni privredni subjekti ne funkcionišu dobro. Finansijske performanse preduzeća su jako loše. Zbog čega? Zbog ekonomske politike koja je vođena u Republici Srbiji u prvoj i na početku druge decenije ovog veka. Ekonomske politike su pratile tok privredno-sistemskih promena „šok terapije“ i Vašingtonskog konsenzusa, stimulisale finalnu ličnu i javnu potrošnju a ne investicije u novu strukturu privrede, nove tehnologije, obrazovni sistem i naučno-istraživački rad, nove proizvode i povećanje zaposlenosti. Preduzeća su prepuštena sebi, delovanju kvazitržišnih institucija i neadekvatnim merama ekonomske politike.

Ključne reči:ekonomska politika, finansijske performanse, preduzeće. 

Vladan Kutlešić

Beograd

O NOVOM MAĐARSKOM USTAVU

Uporednopravni prikaz  

Sažetak: Prvog januara 2012. godine na snagu je stupio novi mađarski ustav. Još od faze nacrta pa do ovih dana, taj najviši pravni akt zasut je potpuno neuobičajenim javnim kritikama i opštom medijskom pažnjom, kakva do sada nije posvećena nijednom savremenom ustavu. Na drugoj strani, stručna pravna analiza ustavnih odredbi koju ovde iznosimo sadrži poređenja sa „srodnim“ ustavima (reč je o dvadeset sedam bivših socijalističkih država); ova analiza, kako ćemo videti, izmešta pomenute javne kritike iz sfere struke i objektivnosti u sferu politike i savremenih međunarodnih odnosa. Upućene kritike su, naime, bizarne i pravno beznačajne. Ipak, naša analiza pokazuje i brojne nedostatke ustavnog teksta, a to su, prvenstveno, laička površnost, neprimerena terminologija, konfuzna sistematika i povremeno spuštanje na nivo zakonske regulative. Kad se tome doda neobična brojnost i detaljistika odredbi o ekonomsko-finansijskim odnosima i institucijama, može se zaključiti da je to ustav za kratko vreme i za ograničenu upotrebu. Ostale negativne ocene povodom Ustava odnose se na političku praksu samouverene i netolerantne političke grupacije, koja je na izborima u Mađarskoj pobedila s nadmoćnom većinom glasova.

Ključne reči: novi mađarski ustav, političke kritike, ogromna međunarodna pažnja, brojni stručni nedostaci. 

Mirjana Stefanovski

Pravni fakultet, Univerzitet u Beogradu

Nepostojanje ministarskog premapotpisa u Ustavu Srbije od 2006. godine 

Sažetak: Neuslovljenost predsedničkih akata ministarskim premapotpisom u Ustavu Srbije iz 2006. godine predstavlja krupnu anomaliju u sistemu odgovornosti vlasti. U radu se razmatraju njeni domašaji u sklopu ustavnih rešenja o određivanju mandatara i izboru vlade, glasanju o nepoverenju vladi i raspuštanju skupštine, te o postupku razrešenja predsednika Republike. Ukazuje se na poreklo ideje o arbitražnoj ulozi predsedničkih prerogativa, na njene imanentne slabosti i nepostojanje jemstava i sankcija protiv zloupotreba.

Ključne reči: Ustav Srbije iz 2006, ustanova premapotpisa, raspuštanje skupštine, odgovornost predsednika republike.

Vladimir Đurić

Institut za uporedno pravo, Beograd

DILEME SLOBODNOG MANDATA: IZMEĐU VOLjE NARODA I VLASTI STRANAKA 

Sažetak: Ovaj rad razmatra dileme oko slobodnog mandata. Iako je slobodan mandat kamen temeljac demokratskog konstitucionalizma, njegov „status“ se menja zbog uticaja političkih stranaka i izbornih sistema. U mnogim državama donesene su odredbe protiv promene partijske pripadnosti i odstupanja od stranačke politike u parlamentu. Prema članu 102. st. 2. Ustava Republike Srbije, poslanik je, pod uslovima utvrđenim zakonom, slobodan da neopozivo stavi svoj mandat na raspolaganje političkoj stranci na čiji je predlog izabran. Autor posebno istražuje u kojoj se meri ta odredba Ustava može koristiti kao korektiv slobodnog mandata, ali i biti u skladu sa njim.

Ključne reči: suverenost, slobodan mandat, poslanik, ustav. 

Nebojša Šarkić

Univerzitet Union, Beograd

Milan Počuča

Privredna akademija, Novi Sad

RAZGRANIČENjA NADLEŽNOSTI U OBLASTI ZAŠTITE PRAVA GRAĐANA 

Sažetak: Zaštita prava građana u savremenom društvu predstavlja imperativ i trajni zadatak. U ostvarenju tog cilja učestvuju brojni državni i paradržavni organi i nevladine organizacije koje se bave ovim pitanjima. Autori u radu razmatraju stanje i organizacionu strukturu organa zaštite prava građana u Srbiji, uzimajući u obzir različite kriterijume. Shodno uočenom, autori iznose manjkavosti, rešenja koja se kose s važećim zakonskim odredbama i uska grla u oblasti zaštite prava građana. Analizira se odnos i trenutno stanje u najvažnijim međunarodnim sudovima, u kojima naši građani mogu ostvariti zaštitu svojih povređenih prava, kao i međusobni odnos između njihovih odluka i obaveza, te nadležnosti naših sudova u izvršenju odluka stranih sudova. Izneti su i predlozi i ponuđena rešenja za uočene nedostatke u zaštiti prava građana unutar pravnog sistema Srbije, sve zarad njihove bolje, pravednije, brže i jasnije zaštite.

Ključne reči:zaštita prava, sudovi opšte nadležnosti, specijalizovani sudovi, nedržavne ustanove, međunarodni sudovi. 

Bojan Kovačević

Fakultet političkih nauka

Univerzitet u Beogradu

ŠMITOV IZAZOV TEORIJI I PRAKSI FEDERALIZMA 

Sažetak: U naučnoj literaturi koja tematizuje federalizam delo Karla Šmita uglavnom se zaobilazilo u širokom luku. Na prvi pogled, to deluje razumljivo budući da se Šmit, po pravilu, smatra protivnikom pluralizma i korifejom etatizma. Osvetljavajući najvažnije aspekte njegove ustavne teorije federacije, autor u radu nastoji da ukaže da su naučnici, zaobilazeći Šmitovo delo, ostali uskraćeni za duboke uvide u istinsku prirodu složenih političkih zajednica. Uočavajući da u federaciji dilema suverenosti „lebdi u vazduhu“, Šmit uspeva da izbegne nepotpunosti teorija koje ili odbacuju tu dilemu kao irelevantnu ili, pak, bezuspešno pokušavaju da pomire federalizam i suverenost. Ukoliko se pitanje suverenosti u federaciji spusti u društveno-političku stvarnost, razrešava ga politička odluka nakon koje federacija prestaje da postoji, budući da se transformiše u federalnu državu ili se svodi na prost savez država. Autor Šmitovu teoriju federacije predstavlja kao iskušenje za teoriju i praksu federalizma. Kao najkonzistentniji konceptualni odgovor na Šmitovu federalnu dilemu autor označava Fridrihovo shvatanje federalizma kao procesa. Na kraju, autor ispituje relevantnost Šmitove teorije federacije u kontekstu federalnog procesa evropske integracije, ukazujući na to da je u svom dosadašnjem toku taj proces ponudio nepotpun odgovor na Šmitovu federalnu dilemu.

Ključne reči: Karl Šmit, federalizam, suverenost, država.

Branislav Ristivojević

Pravni fakultet, Novi Sad

POLITIKA I PRAVO U RADU HAŠKOG TRIBUNALA 

Sažetak: Istorija celokupnog međunarodnog krivičnog pravosuđa obiluje jednom posebnom vrstom mešavine prava i politike i Haški tribunal tu nije izuzetak. Sve klasične političke prepreke u razvoju i uobličavanju institucije međunarodnog krivičnog pravosuđa prisutne su i ovde i izražene u još većoj meri. Samo osnivanje ovog pravosudnog tela kao pomoćnog organa Saveta bezbednosti sa čisto političkom svrhom da pomogne u uspostavljanju i održavanju mira, a sve to na osnovu glave VII Povelje UN govori dovoljno jasno samo za sebe. Temelji procesnog i materijalnog prava neophodnog za delovanje jednog tela koje pretenduje da se naziva sudom nisu zaokruženo i celovito postavljeni (Tribunal je „podnormiran“), već su sudijama pored pravosudnih data i legislativna ovlašćenja. Pošto u pravnom poretku u kojem je Tribunal bitisao nema dovoljno pravnih normi, ne treba da čudi što su mesto jasnih, određenih i pisanih pravnih pravila prostor zauzeli nejasni, neodređeni, amorfni, fluidni i nepisani politički uzusi i običaji. Odsustvo jasnog nadzora, bilo legislatora, bilo više pravosudne instance, vodilo je sporosti i nedelotvornosti postupaka, ali i neodgovornosti, pa i arogantnosti i bahatosti kod nosilaca ključnih funkcija. Sve u svemu, slobodan prostor koje je pravno, ali i vanpravno, ustrojstvo Tribunala u Hagu ostavilo za prodor vanpravnih merila i obrazaca u njegov rad politika je u potpunosti eksploatisala. Ključna pogubna posledica ove činjenice je nemogućnost Tribunala da se od obične „disciplinske komisije“ Saveta bezbednosti razvije u pravu, ozbiljnu i odgovornu pravosudnu instituciju. On nikad nije uspeo da se preobrazi u sud, do kraja svog rada ostaće običan „Tribunal“.

Ključne reči: međunarodno pravo, ad hoc sudovi, Haški tribunal, Povelja Un, politički uticaj. 

Marko Parezanović

Beograd 

Sirija i „arapsko proleće“ 

Sažetak: Sirija i „arapsko proleće“ je istraživački rad na temu aktuelne političko-bezbednosne situacije u Siriji. Fokus istraživačkih aktivnosti je na analizi uloge i značaja vodećih svetskih i regionalnih sila u ovom konfliktu.U radu su, pored uvodnih razmatranja i zaključka, obrađene još tri tematske celine, od kojih se jedna odnosi na uslove koji su doprineli eskalaciji nasilja u Siriji, druga na aktuelno stanje, dok treća izučava moguće pravce daljeg razvoja složene političko-bezbednosne situacije u ovoj zemlji. Cilj rada je naučna deskripcija revolucionarnih kretanja, izazvanih fenomenom „arapskog proleća“, kao i analiza negativnih reperkusija u regionu i šire, koje su se manifestovale povodom sirijskog oružanog sukoba. S obzirom na politički značaj sirijske krize, kao i na izuzetnu osetljivost bliskoistočnog područja u bezbednosnom smislu, metodologija se zasniva na objektivno/neutralnoj istraživačkoj oceni uticaja svih značajnijih subjekata međunarodne zajednice. Posebno onih čiji su strateški interesi već duži niz godina prioritetno zastupljeni u arapskom svetu. To su, pre svega, Ruska Federacija, NR Kina i SAD,kao i Iran i Izrael.

Ključne reči: Sirija, „arapsko proleće“, međunarodni odnosi, politička i bezbednosna kriza, oružani konflikt, energetika. 

Ognjen Pribićević

Institut društvenih nauka, Beograd

KOSOVO I METOHIJA – PREGOVORI I MOGUĆA REŠENjA 

Sažetak: Autor analizira pregovore između Beograda i Prištine u periodu od marta 2011. do marta 2012, postignute dogovore, kao i moguće modele rešenja za problem severa Kosova. U radu se iznosi mišljenje da su dosadašnji najvažniji dogovori između Beograda i Prištine postignuti pre svega zahvaljujući kompromisnim rešenjima koja su omogućila različito tumačenja pojmova. To je omogućilo i Beogradu i Prištini da u unutrašnjoj političkoj komunikaciji stvari tumače na način koji njima odgovara. Međutim, u narednom periodu pregovarače čekaju mnogo teži zadaci, pre svega rešenje problema severa Kosova. Autor je mišljenja da se i ovaj problem može rešiti, s tim što će buduće rešenje morati da ima mnogo čvršću i precizniju pravnu osnovu. Autor takođe smatra da bi se budući položaj severa Kosova mogao zasnivati na specijalnom statusu, a da se neka od kreativnih rešenja za problem severa Kosova mogu naći i u modelima Južnog Tirola, Olandskih Ostrva, Severne Irske, Hongkonga i dve Nemačke.

Ključne reči: Kosovo, EU, Srbija, pregovori, sporazumi

Predrag Krstić

Institut za filozofiju i društvenu teoriju, Beograd

Politika i naučna fantastika: o angažovanoj budućnosti 

Sažetak: Na primeru serije Zvezdane staze, autor članka diskutuje o odnosu naučnofantastičnih vizija budućnosti i politike koja se vodila u vreme njihovog stvaranja. Prvo se izlažu interpretacije koje slave kritički i emancipatorski potencijal ovog proizvoda masovne kulture, a potom one što u njemu otkrivaju zakamufliranu afirmaciju ili opravdanje spoljne politike Sjedinjenih Američkih Država. Na kraju, autor nastoji da pokaže kako je moguće i odmereno tumačenje, prema kojem bi Zvezdane staze predstavljale dobronameran moralni korektiv politici američke administracije, čiji su domet i dejstvo morali ostati ograničeni i određeni kontekstom u kojem su nastali.

Ključne reči: Zvezdane staze, naučna fantastika, politika, angažman, Vijetnam, Hladni rat, imperijalizam. 

SUMMARIES AND CONTENT

Rajko Bukvić

Washington’s Consensus and Disindustrialization of the Eastern and South-Eastern Europe

Summary

The paper considers the problems of the results of the reforms in so called post-comunist countries, they on Washington’s consensus are based. Them caracterise mostly three key points – privatization, deregulation and macroeconomic stability. Except the little cases, this countries realized deep and long-run economic fall, followed by similar processes in other spheras. Contrary to ordinary opinions that tranzition crisis show as result of inconsistency in reforms taking, the paper says this is normaly its result. As an analogue is the Morgenthau’s plan for West Germany observed, that has promoted Germany to industrial disarmament, and that would lead to its poverty and its transformation into raw material basis for the developed economies, and according to these to impossibility of survival of the existing number of population. Fortunately for the Germany, after scrupulous analysis Morgenthau’s plan was abandonen and Marshall’s plan was introduced. It lead to industrial renewal of Germany. For the countries of Eastern and South-Eastern Europe it is necessary the same: abandon neoliberal konception based on Washington consensus and implement conception of industrialization.

Key words: Transition, disindustrialization, Washington consensus, Morgen-thau’s plan, Marshall’s plan, tranzition crisis, development.

Jovan B. Dušanić

What Is To Be Done – can further deterioration of Serbian economy be stopped?

Summary

The first prerequisite for the economic recovery of the country is to have as its leadership a competent, efficient and responsible government that will ensure that economic reforms are realised for the benefit of the majority of citizens, not in the interests of big capital, the world oligarchy and a small circle of the comprador class. Presupposing that the conditions for making and implementing the programme of economic modernisation are created, what must be done urgently is to relinquish the disastrous neoliberal economic policy, i.e. to dispose of the imposed atypical model of business activity, whose effects are more than devastating. It is evident that the model of business activities that has existed so far, based on (re)selling of assets, borrowing, import and spending, must be urgently replaced by a typical model of business activity, or, to put it differently, to replace spendthrift economy by frugal economy.

Key words: Serbia, reforms, crisis, neoliberalism, privatisation, spendthrift economy.

Vera Vratuša

To complete or to stop further privatisation of public utilities

Summary

In the circumstances of sharpening of the accumulation of capital systemic crisis in world proportions, to which power bearers in the center of the world capitalist system react with neo-Keynesian measures of (re)nationalization of one part of financial institutions and industrial corporations, this paper explores the question whether in Serbia until the end of 2010 should be ended compulsory and illegitimate privatization of the public service systems. Speeded up completion of privatization are demanding and attempt to realize with or without use of force foreign and domestic ideological and political representatives of transnational bank and corporate capital. While preaching privatization they call themselves upon ever less popular and in other parts of the world ever more abandoned neoliberal strategy of deregulation, liberalization and privatization, that are most detrimental for the standard and quality of life of wide layers of population.

The first part of the paper contains the systematization of critical analyses of a series of the World Bank Reports that were used around the world for theoretical-ideological legitimization of the conditioning of allocation of new credits for the payment of old credits by the continuation of the realization of the policy of further privatization of the public sector of the economy, especially in former colonies and half-colonies, and soon afterwards, in former countries of really existing socialism. The main finding of this analysis is that the recommendations of the World Bank concerning the privatization of state owned enterprises and public services are based on too narrow and biased theoretical-methodological suppositions, on the selective use of empirical data and their one-sided interpretation, so that they necessarily lead to inadequate and erroneous practical political conclusions. The second part of the paper contains the systematization of the experiences concerning the effects of the neoliberal strategy of public services’ privatization in the world, with the accent on the example of the system pf production and distribution of electricity. The main conclusion of this analysis is that the realization of privatization of public sector of the economy so far did not fulfill any of the promises given before the privatization, but had produced on the contrary many negative effects, especially in former colonies and socialist countries. The main finding of theoretical and empirical analysis of the suppositions and effects of the realization of the neoliberal strategy of public sector reform and privatization is that citizens of Serbia should urgently mobilize in order to demand reconsideration of the so far realized illegitimate and often illegal privatization, prevent the ending of the privatization of public enterprises, strategic infrastructural systems and public services, as well as the enactment of the law explicitly forbidding their privatization in the future.

Key words: Neoliberalism, neokeynesianism, public services, privatization, (re)nationalization, law prohibition.

Marija Obradović

The Goals of the Privatisation Policy: Economic Growth or Profit? Historical Aspects

Summary

The privatisation policy usually has been legitimized by the goals of macroeconomic efficiency achievements. It is often argued that the privatisation policy has been contributing to high rates of growth and the acceleration of development of a national economy.

However, the mushrooming of economy and social problems in transition societies where the privatisation policy has been pursued, raises the issue of the actual goals of the privatisation policy and motives for conducting it.

The aim of this article is to explore the purposes of the privatisation policy in Europe in different historical periods. It deals with the ideological and political roots of the transposition of socially owned means of production and property to private ownership. More precisely, the paper explores the relationship between the privatization policy and the class relations in a society.

Key words:privatization, economic growth, social capital, class relations in a society.

Isidora Ljumović, Miroslav Jovanović

Internationalization of banking in Serbia:

A view of the foreign banks motives for entering the market

Summary

This paper contributes to the discussion on the theories about international flow of capital into financial sector. Foreign direct investments in banking sector have significantly altered the landscape of the world financial market in the last several decades and Serbia is no exemption to this. The paper is examining the main motives behind foreign banks’ decision to enter Serbian market. In Serbia, as in other developing and transition countries, more important role is assigned to the motives related to the theories about profit growth and organization development, since it was found that banks with predominantly foreign capital achieved higher profit rates than in their home countries. In practice, these theories are supplemented by the theory about similarities of economic-historic heritage, while the other theories are not so much represented.

Key words: Foreign direct investments, Investment motives, Banking sector transformation.

NatašaBogavac-Cvetković, IvicaStojanović, RadicaPavlović

The Effects of Economic Policy on Financial Activities of Enterprises

Summary:

The economy of the Republic of Serbia is undergoing a process of recession. At the same time, public debt, foreign debt, the unemployment rate, the purchasing power of the population and many other indicators are increasingly pointing to negative trends. What is happening? Analyses have shown that enterprises as basic economic entities  do not function well. The financial performances of enterprises are very bad. The question this gives rise to is: why? Due to the economic policy conducted in the Republic of Serbia in the first and at the beginning of the second decade of this century. The economic tendencies followed the trend of economic-system changes of “shock treatment” and the Washington Consensus, encouraged final private and public expenditure instead of investing in a new structure of the economy, new technologies, educational system and scientific research, new products and increasing employment. Enterprises are left to their own devices, exposed to the influence of pseudo-market institutions and inadequate economic policy measures.

Key words: economic policy, financial performances, enterprise. 

Vladan Kutlešić

On the New Hungarian Constitution

Summary

The new Hungarian Constitution came into force on 1st January 2012. Ever since the drafting of the Constitution to this day, this highest legal act has been subject to highly unusual public criticism and general media attention, that no current constitution has been exposed to so far. On the other hand, expert legal analysis of the constitutional provisions that we are providing here draws a parallel to the “related” constitutions (namely, it refers to twenty seven former socialist countries); this analysis, as will be demonstrated, transfers the above-mentioned  public criticism from the context of the legal profession and impartiality to the sphere of politics and current international relations. The criticism levelled at it is, namely, bizarre and legally immaterial. Nevertheless, our analysis points to numerous flaws in the text of the Constitution, which are primarily due to the superficial nature of the lay approach, inappropriate terminology, confusing systematisation and an occasional tendency to reduce the Constitution to the level of mere legislation. Furthermore, an inordinate number of provisions and their detailed specifications in relation to economic-financial relations and institutions lead to the conclusion that this Constitution will be short-lived and will have a limited application. Other negative assessments concerning the Constitution refer to the political activity of the complacent and intolerant political group that won the election in Hungary by a landslide.

Key words: the new Hungarian Constitution, political criticism, huge international attention, numerous expert flaws.

Mirjana Stefanovski

Non/existence of Ministerial Contra-signature in the Constitution of Serbia of 2006

Summary

The Constitution of 2006 took over from the previous constitution non-existence of ministerial contra-signature. In that way has been removed the very foundation of parliamentary system without which there is no responsible government. According to the Constitution all acts and official deeds of the President of the Republic are his/her personal prerogatives. The President of the Republic not only performs traditional powers of the chief of the state but also disposes with influential means of power: the right to determine mandatary for the composition of the government, the right to dissolve the assembly and the right of suspensive veto. By disposing of the right to determine mandatary he/she can substantially influence the composition of the government, and he/she can force it to resign by non-cooperation in guiding foreign policy or in case of nomination or dismissing in diplomacy or the military. By his/her discretion concerning government’s proposal for the dissolution of the assembly the President has become the arbiter who according to his/her own consideration decides on the destiny of ministry as well as on the destiny of parliamentary majority. By refusing to dissolve the assembly the President may overthrow the government for which the further co-operation with the parliament has become politically imposible, and remaining in power untenable; and would in that way be forced to resign. By accepting government’s proposal the President may by dissolving the assembly frustrate the creation of some other even more solid majority in the parliament able to establish more stable government.

Along side with unlimited sphere of discretion which easily can glide into arbitrariness and cross into political misuse of powers, the presidential acts are released of any political responsibility. Within an extraordinary difficult procedure for the release, the legal responsibility of the President is set in a very strait form as a responsibility for acts counter some explicit constitutional provision. In that case if a proposal for a release would be accepted by absolute majority in the assembly, and later on be approved by the Constitutional Court, the Constitution provides even more bizarre solution – remaining of the President in power by the will of only one third of people’s representatives despite the fact that he/she as a chief of the state has violated the Constitution. The responsibility of executive power cannot be in fact solved by personal responsibility of the chief of the state, since so highly established it is mainly illusory. The prerogatives of the President can be brought into conformity with profound principle of government’s responsibility only if it is conditioned by a co-operation of parliamentary ministry through the institution of contra-signature.

Key words: The Non-existence of Ministerial Countersignature in the Consti-tution of Serbia Since the Year 2006.

Vladimir Djurić

The Dilemmas of an Independent Mandate:

Between the Will of the People and the Power

of the Parties

Summary

This paper studies the dilemmas in relation with the free and independent mandate. Although the free and independent mandate is cornerstone of the democratic constitutionalism, it is changing due to the influence of political parties and electoral systems. In many countries the legal norms against party-switching, defecting and floor crossing were issued. According to the art.102.par.2. of the Serbian Constitution, a MP shall be free to irrevocably put his or her mandate at the disposal of the political party upon whose proposal has been elected. The author especially investigates the extent to which that provision of the Constitution can be used as corrective of the free mandate, but also be in accordance with it.

Key words:Sovereignty, Parliamentary Mandate, Independent Mandate, Member of the Parliament, Constitution.

Nebojša Šarkič, Milan Počuča

DEMARCATIN OF RESPONSIBILITIES IN THE AREA

OF PROTECTION THE RIGHTS OF CITIZENS

Summary

Protection of civil rights is imperative and a long-term task in a modern society. State authorities, quasigovernmental authorities and non-governmental organizations, which are dealing with these issues, participate in achieving this goal. In this paper the authors deal with the state and the organizational structure of authorities for protection of civil rights in Serbia, in relation to different criteria. According to the perceived, authors present shortcomings, solutions which are in conflict with valid law regulations and “narrow throat” in the area of civil rights. The current state in the most important international tribunals, in which our citizens can obtain protection of their violated rights is being analyzed, as well as the relation between their decisions and responsibilities and authority of our courts in the enforcement of judgments of foreign courts. Insets are presented and solutions to perceived shortcomings in the protection of citizens` rights within the legal system of Serbia are offered, with a view to their better, fairer, faster and clearer protection.

Key words: protection of rights, courts of general jurisdiction, specialized courts, non-governmental institutions, international courts.

Bojan Kovačević

SCHMITT’S CHALLENGE TO THE THEORY AND PRACTICE OF FEDERALISM

Summary 

In the scientific literature dealing with the subject of federalism, the work of Carl Schmitt has generally been avoided to a great extent. At first glance, it seems understandable, if we take into consideration that Schmitt is, as a rule, considered to be the opponent of pluralism and the coryphaeus of etatism. Shedding light on the most significant aspects of his constitutional theory of federalism, the author attempts to prove in this paper that scientists, by avoiding Schmitt’s work, deprive themselves of deep insights into the true nature of complex political communities. Observing that within the federation the dilemma of sovereignty “floats freely in the air”, Schmitt succeeds in avoiding incomplete theories that either reject this dilemma as an irrelevant one or, conversely, seek to reconcile federalism with sovereignty. If the issue of sovereignty within the federation is tackled on the level of social and political reality, it is resolved by a political decision after which sovereignty ceases to exist, having been transformed into a federal state or becoming a mere confederation. The author presents Schmitt’s theory of federation as a challenge to the theory and practice of federalism. The author considers Friedrich’s understanding of federalism as a process to be the most consistent conceptual answer to Schmitt’s federal dilemma,. Finally, the author examines the relevance of Schmitt’s theory of federation in the context of the federal process of European integration, indicating that the process has up to now offered an inconclusive solution to Schmitt’s federal dilemma.

Key words: Carl Schmitt, federalism, sovereignty, state.

Branislav Ristivojević

POLITICS AND LAW IN THE WORK OF THE HAGUE TRIBUNAL

Summary

The history of the entire international criminal justice abounds in a specific mixture of law and politics, and The Hague Tribunal is no exception in this respect. All the typical political obstacles to the development and establishment of an institution of international criminal justice are also present here, and are even more prominent. The very establishment of this judicial body as a subsidiary body of the Security Council for the clearly political purpose of assisting in establishing and maintaining peace,  all of the above deriving from Chapter VII of the UN Charter, is indicative enough. The foundations of procedural and substantive law necessary for the work of a body that purports to be referred to as a court were not completely and fully laid down (the Tribunal is “subnormed”), and as a consequence of this, both judicial and legislative powers were conferred upon the judges. Since the legal framework in which the Tribunal has existed lacks sufficient legal norms, it is no surprise that instead of clear, specific and written legal rules, some unclear, indefinite, amorphous, fluid and unwritten political customs and practices have taken over. The absence of  clear supervision, either by the legislator, or a higher legal instance, has led to the court proceedings being slow and ineffective, and to the bearers of key functions being irresponsible, arrogant and impudent. All in all, the void that has been created by the legal, but also extralegal establishment of the Hague Tribunal  has made it possible for extrajudicial measures and patterns to become its common practice, and has also been completely exploited by politics. The key disastrous consequence of this fact is the inability of the Tribunal to develop from a mere “disciplinary commission” of the Security Council into a genuine, serious and responsible legal institution. It has never managed to transform itself into a court, and to the end of its mandate it will remain just an ordinary “Tribunal”.

Key words: international law, ad hoc courts, the Hague Tribunal, the UN Charter, political influence.

Marko Parezanović

Syria and the Arab Spring

Summary

This paper is a research work on the subject of the current political and security situation in Syria. The research work focuses on the analysis of the role and significance of the leading world and regional powers in this conflict. The paper, in addition to introductory considerations and conclusions, deals with three other thematic units, one of which relates to the conditions that led to the escalation of violence in Syria, the second one dealing with the current situation, the third analysing other possible ways of further development of the complex political and security situation in this country. The aim of this paper is to provide a scientific description of the revolutionary trends caused by the phenomenon of the Arab Spring, as well as the analysis of the negative repercussions in the region and beyond, which have manifested themselves on account of the armed conflict in Syria. Taking into account the political significance of the Syrian crisis, as well as the high exposure to risk of the Middle East region in terms of security, the methodology is based on the objective/neutral scientific assessment of the influence of all the important subjects of the international community. Special attention was paid to those whose strategic interests have taken priority in the Arab world. They are, first of all, the Russian Federation, the People’s Republic of China and the USA, as well as Iran and Israel.

Key words: Syria, “the Arab Spring”, international relations, political and security crisis, armed conflict, energetics.

Ognjen Pribićević

KOSOVO AND METOHIJA – NEGOTIATIONS AND POSSIBLE SOLUTIONS

Summary

The author analyses the negotiations between Belgrade and Priština in the period from March 2011 to March 2012, the agreements concluded so far, as well as possible model solutions to the problem of the north of Kosovo. In this paper the author states the opinion that, so far, the most important agreements between Belgrade and Priština have been reached owing to compromise solutions that enabled different interpretations of the terms. That has enabled both Belgrade and Priština, in their internal political communication, to interpret things as they find appropriate. However, in the coming period the negotiators are facing much more difficult tasks, primarily the solution to the problem of the north of Kosovo. The author is of the opinion that this problem can also be solved, with the proviso that the future solution must have a much more solid and precise legal basis. The author is also of the opinion that the future position of the north of Kosovo could be based on a special status, and that some creative solutions to this problem can be found in the models provided by South Tyrol, the Åland Islands, Northern Ireland, Hong Kong and the two Germanys.

Key words: Kosovo, EU, Serbia, negotiations, agreements.

Predrag Krstić

Politics and Science Fiction: on engaged future

Summary

Based on analysis of Star Trek series, the author discusses the relationship between science fiction’s visions of the future and the policy pursued at the time of its creation. After presenting the interpretations that praise critical and emancipatory potential of the product of mass culture, he pays special attention to the opposite ones that discovers camouglaged affirmation or justification of the foreign policy of the United States in it. In conclusion, he argues for the well-measured interpretation according to which Star Trek represented benevolent moral corrective to policies of the U.S. administration, whose scope and effect nevertheless to remain limited and determined by the context in which it originated.

Key word: Star Trek, science fiction, politics, emgagement, Vietnam, Cold War, imperialism. 

NEW SERBIAN

Political

THOUGHT 

New Edition, vol. XX (2012), no. 1–2  

CONTENTS

Editorial........................................................................................         3

TOPIC OF THE ISSUE

WORLD ECONOMIC CRISIS AND SERBIA (ii)

Rajko Bukvić

Washington’s Consensus and Disindustrialization of the Eastern

and South-Eastern Europe.......................................................         7

Jovan B. Dušanić

What Is To Be Done – Can Further Deterioration of Serbian

Economy Be Stopped?.............................................................       29

Vera Vratuša

To complete or To Stop Further Privatisation of Public Utilities......    45

Marija Obradović

The Goals of the Privatisation Policy: Economic Growth or Profit?

Historical Aspects.....................................................................       65

Isidora Ljumović, Miroslav Jovanović

Internationalization of Banking in Serbia: A View of the Foreign

Banks Motives for Entering the Market....................................       93

Nataša Bogavac-Cvetković, Ivica Stojanović, Radica Pavlović

The Effects of Economic Policy on Financial Activities

of Enterprises............................................................................     111 

CONSTITUTIONAL DILEMMAS

Vladan Kutlešić

On the New Hungarian Constitution.........................................     137

Mirjana Stefanovski

Non-existence of Ministerial Countersignature in the Constitution

of Serbia of 2006...................................................................... 159

Vladimir Đurić

The Dilemmas of an Independent Mandate: Between the Will

of the People and the Power of the Parties................................. 179

Nebojša Šarkić, Milan Počuča

Demarcatin of Responsibilities in the Area of Protection

of the Rights of Citizens............................................................ 205 

Studies

Bojan Kovačević

Schmitt’s Challenge to the Theory and Practice of Federalism......  223

Branislav Ristivojević

Politics and Law in the Work of the Hague Tribunal.................     255

Marko Parezanović

Syria and the Arab Spring.........................................................  269

Ognjen Pribićević

Kosovo and Metohija – Negotiations and Possible Solutions......     285

Predrag Krstić

Politics and Science Fiction: On Engaged Future.......................     303

Rewiews

Draško Vuksanović

Slavoj Žižek, or the State Department as an Enemy

(Slavoj Žižek, U odbranu izgubljenih stvari).............................     323

Slobodan Reljić

Spendthriftology, or How “Reformers” Put Paid to Serbian Economy

(Jovan B. Dušanić „Destrukcija ekonomije“)............................     327

Nebojša Vuković

A Model of Strategic Thinking

(Zbigniew Brzezinski: Strategic Vision: America and the Crisis

of Global Power.)......................................................................     330

Đorđe Vukadinović

Bosnia and Herzegovina as an “Impossible State” – and Why

It Should (Not) Be Like That

(Nenad Kecmanovič, Nevozmožoe gosudarstvo Bosniя i Gercegovina).... 336

Marinko M. Vučinić

The Sobering Messages of History

(Momčilo Diklić, Kako su stradali vizionari sudbine Srba

u Hrvatskoj – Budački proces)......................................................     339

Contents.......................................................................................     347