Hronika | |||
Pravoslavni hrišćani danas proslavljaju najveći praznik - Vaskrsenje Isusa Hrista; Vaskršnje liturgije održane širom Srbije |
nedelja, 12. april 2015. | |
Vaskršnje liturgije održane širom Srbije BEOGRAD – Vaskršnje liturgije održane su danas u hramovima Srpske pravoslavne crkve širom Srbije. Vaskršnju liturgiju u Sabornom hramu Svetog Georgija u Novom Sadu služio je episkop bački Irinej, uz sasluženje novosadskog sveštenstva. U prisustvu mnogobrojnih vernika u toku bogosluženja pročitana je Vaskršnja poslanica partijarha srpskog Irineja. Episkop Irinej je, u obraćanju vernicima pre pričešća, poručio da na ovaj veliki praznik uživaju u gozbi vere i bogatstvu dobrote Gospodnje. "Vaskrse Hristos i raduju se anđeli. Vaskrse Hristos i život caruje... Njemu slava i moć u vekove vekova, amin", rekao je vladika bački Irinej. Vladika niški Jovan sa sveštenstvom služio je jutros uskršnju liturgiju u Sabornom hramu u Nišu. Obeležavanje Vaskrasa počelo je ponoćnom liturgijom. Kasno sinoć ispred hrama Cara Konstantina i carice Jelene u Nišu dočekan je Blagodetni oganj iz hrama Vaskrsenja Hristovog u Jerusalimu. Obeležavanje Uskrsa pravoslavni vernici Pomoravlja, Resave i Levča, počeli su jutros okupljanjima u portama crkava, manastira i manastirskim hramovima u kojima su mesni sveštenici služili vaskršnju liturgiju, uz crkvene horove, i čitali poslanicu patrijarha srpskog Irineja. Posebno svečano bilo je u crkvama srednjovekovnih manastira: Ravanice, Kalenića, Manasije, Jošanice, Miljkova i drgih manastira ovog dela Srbije, u kojima, se po tradiciji, okupio veliki broj vernika. Pozdravljajući se sa "Hristos voskrese" i "Vaistinu voskrese" oni su u hramovima, kraj ikone Hrista, najradosnijeg verskog praznika kod hrišćana, ostavljali oslikana jaja - simbol zaštite ljudi, i novčanice, neki flaše vina i "zejtina", "peškire"... a u Ravanici crvena jaja i pored moštiju kneza Lazara a u Manasiji pored groba despota Stefana, zadužbinara i ktitora ovih srednjovekovnih manastirskih zdanja. (Tanjug) Vaskrs - simbol pobede života nad smrću Pravoslavni hrišćani proslavljaju najveći praznik - Vaskrsenje Isusa Hrista kada se završava i sedmonedeljni post. Vaskrs je najveći hrišćanski praznik jer suština hrišćanskog učenja označava Hristovo vaskrsnuće iz mrtvih, kao pobeda vere i života nad smrću. Za Vaskrs se prva molitva služi pred zatvorenim vratima hramova koja se otvaraju tačno u ponoć kada se prvi put posle Velikog petka i Velike subote, u znak radosti vaskrsenja oglašavaju prva zvona. Vaskršnjim obredima prethodi unošenje plaštanice sa Hristovog groba, koja je na Veliki petak izneta pred oltar i koju vernici celivaju u dane najveće hrišćanske žalosti. Suštinu i načelo hrišćanske vere objasnio je sveti apostol Pavle čija je propoved osnažila i usmerila novozavetnu veru. U pravoslavnim hrišćanskim crkvama se na Vaskrs otvaraju Carske dveri na oltaru čime se simbolično ukazuje da je Isus svojim vaskresenjem pobedio tamu i smrt i otvorio rajska vrata i put spasenja čitavom ljudskom rodu. Prema jevanđeljima, događaj se zbio na grobu Hristovom, a radosnu vest je ženama mironosicama, "Mariji Magdaleni i drugoj Mariji", saopštio anđeo Gavrilo. "A lice njegovo bijaše kao munja i odjelo njegovo kao sneg", zapisao je jevanđelist Matej opisujući arhangela Gavrila koji sedi na "grobnom kamenu" i pokazuje prstom na prazan grob. "Ne bojte se vi, jer znam da Isusa raspetoga tražite. Nije ovde, jer ustade kao što je kazao", zapisano je u Jevanđelju po Mateju, a slično i u drugim jevanđeljima koja se završavaju porukama nove vere čiju propoved nastavljaju Hristovi apostoli. Prema odlukama Nikejskog sabora (325. godine) koje do danas poštuju sve pravoslavne crkve, Vaskrs treba slaviti u prvu nedelju punog meseca posle prolećne ravnodnevnice, ali obavezno posle jevrejske Pashe. Prema hrišćanskom predanju, Isus je umro u dane Pashe pa se u nekim jezicima ovaj naziv zadržao i za praznik njegovog vaskrsenja. Poznato je takođe da su rođenje Isusa Hrista, njegovo stradanje i vaskresnje najavili starozavetni proroci koji će, kako propoveda hrišćanstvo, opet doći da najave njegov drugi dolazak među ljude. U knjizi Otkrivenja Jovanovog kojom se završava Novi Zavet, ti proroci su Ilija i Enok i njihov ponovni dolazak među ljude i stradanje treba da najavi novi dolazak Hristov kome se nadaju hrišćani. Simbol obnavljanja prirode i života Vaskrs je, dakle, pokretan praznik, koji se određuje prema prirodnom kalendaru i uvek se vezuje za nedelju sa odstupanjem od 35 dana - od 4. aprila do 8. maja. Vaskršnje slavlje je za vernike kraj Velikog posta, a prvi mrsni zalogaji su vaskršnja jaja koja, se prema drevnom običaju, farbaju u crveno kao simbol prolivene krvi Hristove. Prema predanju, prva jaja je caru Tiberiju poklonila Marija Magdalena koja je u Rim došla sa porukom o vaskrsenju. Jaje je simbol obnavljanja prirode i života i kao što badnjak goreći na ognjištu daje posebnu čar božićnoj noći, tako isto vaskršnje crveno jaje znači radost i za one koji ga daju i koji ga primaju. Vernici, po ustaljenoj tradiciji, vaskršnja jaja boje na Veliki petak, kada se, inače, ništa drugo ne radi, već su naše misli upućene na događaj Hristovog nevinog stradanja i poniženja, od ljudi, na Golgoti i Jerusalimu. Prvo obojeno jaje, ostavlja se na stranu do idućeg Vaskrsa i zove "čuvarkuća". Na pravoslavnim vaskršnjim ikonama i freskama slika se anđeo Gavrilo na grobnom kamenu, a najlepša predstava sačuvana je u manastiru Mileševi kraj Prijepolja, zadužbini srpskog kralja Vladislava iz 1234. godine, koja je proglašena za sliku prethodnog milenijuma. Vaskrs hrišćani slave tri dana, pa su u kalendaru SPC crvenim slovom obeleženi Vaskršnji ponedeljak i Vaskršnji utorak. U SPC pravoslavni vernici razmenjuju pozdrave - Hristos vaskrse! Vaistinu vaskrse! (RTS) Srećan Uskrs! Obeležavanje Uskrsa počelo je ponoćnom liturgijom u Hramu svetog Save u Beogradu koju je služio patrijarh Irinej. Ponoćnoj liturgiji pristustvovali su predsednik Srbije Tomislav Nikolić, ministar pravde Nikola Selaković, ambasador Velike Britanije u Srbiji Denis Kif, savetnik predsednika Oliver Antić, kao i veliki broj vernika. Patrijarh Irinej je u Uskršnjoj poslanici poručio da nikada ne zaboravimo da Vaskrs znači početak, sigurni zalog i temelj našeg Vaskrsenja. Poželeo je i da ovaj Uskrs svima donese veru, nadu, ljubav i večni život, a odnose tugu i smrt. "Ovim pozdravom, obradujmo našu braću i sestre na Kosovu i Metohiji koji danas sa nama slave pobedu dobra nad zlom, života nad smrću, Hrista vaskrsloga nad silama tame", navedeno je u Poslanici patrijarha, koja ove godine prvi put nije pročitana pred novinarima. Patrijarh je pozvao vernike da se pomole gospodu vaskrslome da se mir vrati svuda odakle je proteran, na prvom mestu u naša srca i u naše domove. "Pozdravljajući vas, braćo i sestre, najradosnijim vaskršnjim pozdravom, pozivamo vas da živite u ljubavi prema Bogu i bližnjima, hodeći tako putem koji vodi u večni život, jer ćemo samo tako postati i biti sinovi i kćeri vaskrsenja. Stoga, čuvajte u ljubavi tajnu života koju je ustanovio i osvetio sam Bog. Ovo radi blagostanja i ugleda našega, radi naše dece - najvećega blaga, zbog kojih živimo i radimo. Iskrena vernost i uzajamno praštanje da ne izostane", navedeno je u Poslanici. Prethodno je na aerodromu "Nikola Tesla" dočekan Blagodatni oganj, plamen sa Hristovog groba u Jerusalimu, koji je u Beograd donela državno-crkvena delegacija. Oganj je zatim, uz svečanu pratnju, prenet do Hrama Svetog Save, gde je uz postrojenu gardu Vojske Srbije, predat patrijarhu Irineju koji ga je sa sveštenstvom podelio vernicima. Nakon što je preuzeo oganj, patrijarh Irinej je sa predsednikom Nikolićem u hramu zapalio sveće i fenjere plamenom sa Ognja, koji je sveštenstvo zatim iznelo iz Hrama kako bi vernici mogli da od njegovog plamena upale svoje sveće. Posle toga patrijarh, Irinej i predsednik Nikolić poveli su litiju oko Hrama uoči ponoćne Uskršnje liturgije. Vaskrsenje Hristovo, pored pravoslavnih crkava, slave i monofizitske pravoslavne crkve - jermenska, koptska, sirijska i etiopska. Uskrs je pokretan praznik koji se određuje prema prirodnom kalendaru i uvek se vezuje za nedelju sa odstupanjem od 35 dana. Uskršnje slavlje je za vernike kraj Velikog posta, koji spada u najstrože postove, a prvi mrsni zalogaji trebalo bi da budu uskršnja jaja koja, se prema običaju, farbaju u crveno kao simbol prolivene Hristove krvi. Vaskrs je praznik nad praznicima koji je osnova novozavetne propovedi i vere u spasenje. Prema predanju, prva jaja je caru Tiberiju poklonila Marija Magdalena koja je u Rim došla sa porukom o Vaskrsenju. (B92-Tanjug) |