Hronika | |||
Na današnji dan: Konstantinopolj postao prestonica Rimskog carstva, rođeni Justinijan I, Josip Slavenski i Salvador Dali, umro Bob Marli |
ponedeljak, 11. maj 2015. | |
Na današnji dan 330. godine Rimski car Konstantin I Veliki proglasio je novu prestonicu Rimskog carstva - Konstantinopolj, koji se nalazio u bosforskom moreuzu na mestu nekadašnjeg grčkog grada Vizanta.U narednim vekovima, nakon pada zapadnog dela carstva, Konstantinopolj (Carigrad) će biti prestonica Rimskog carstva koje će negovati specifičnu helensku i hrišćansku kulturu, koja će vrlo brzo nadvladati latinski element i postati suparnički centar zapadnim germanskim državama. Grad je poharan od strane krstaša 1204. a Vizantija je grad vratila 1261. Konačno, 1453. turskim osvajanjem Carigrada, nestalo je i Rimsko (Vizantsijsko) carstvo, čije su duhovne vrednosti opstale kroz kulture grčkog, ruskog, srpskog, bugarskog, rumunskog i drugih pravoslavnih naroda, dok se političkim naslednikom Vizantije smatra Rusija. Danas je ponedeljak, 11. maj 2015. Do kraja godine ostalo je 234 dana. 483. Rođen je vizantijski car Justinijan I Veliki, koji je tokom vladavine (od 527) nastojao da obnovi jedinstvo Rimskog carstva sa sedištem u Carigradu. Zaslužan je za kodifikaciju rimskog prava. 1686. Umro je nemački fizičar i pronalazač Oto fon Gerike. Prvi je demonstrirao vakuum, izumeo je vazdušnu pumpu, vazdušnu vagu i barometar. 1745. Francuske trupe pobedile su Britance u bici kod Fontenoa i preuzele Holandiju od Austrije. 1778. Umro je engleski državnik Vilijam Pit Stariji, jedan od pokretača Sedmogodišnjeg rata (1756-63) posle kojeg je Britanija postala kolonijalna sila. 1824. Britanske snage preuzele su Rangun u Burmi. 1867. Londonskim ugovorom zagarantovana je samostalnost i neutralnost Luksemburškog Vojvodstva. 1896. Rođen je jugoslovenski kompozitor Josip Slavenski, profesor Muzičke akademije u Beogradu. U težnji ka oblikovanju nacionalnog izraza, spojio je elemente muzičkog folklora pojedinih balkanskih naroda s modernom evropskom muzičkom tehnikom ("Simfonija orijenta", "Haos", "Heliofonija", "Simfonijski ep"). 1888. Rođen je američki kompozitor Irving Berlin. Proslavio se kao autor zabavne muzike, a njegova pesma "Vajt Krismes" ubraja se i danas u bestselere američkog tržišta ploča. 1904. Rođen je španski nadrealistički slikar Salvador Dali, jedan od najvećih slikara 20. veka. Radio je i kao kostimograf i scenograf u filmovima španskog režisera Luisa Bunjuela (Louis Bunuel) "Andaluzijski pas" i "Zlatno doba". 1931. Propast najveće austrijske banke Kredit-Anstalt označila je početak finasijskog kolapsa centralne Evrope. 1949. Sijam je promenio ime u Tajland; Izrael je primljen u UN. 1968. U nastojanju da okonča žestoke sukobe studenata sa policijom, francuski premijer Žorž Pompidu učinio je ustupke studentskim zahtevima. 1973. Uspostavljeni su diplomatski odnosi Savezne Republike Nemačke i Demokratske Republike Nemačke, čime je okončano razdoblje nepriznavanja DR Nemačke kao suverene države. 1981. Umro je popularni rege pevač Bob Marli. 1987. Indijski premijer Rađiv Gandi stavio je Penđab pod federalnu kontrolu zbog pobune Sika. 1988. U Moskvi je umro britanski novinar i dvostruki agent Harold Adrijan Rasel, "Kim" Filbi, jedan od najuspešnijih špijuna u sovjetskoj obaveštajnoj službi. 1992. Zbog umešanosti jugoslovenske vojske u sukobe u Bosni, ministri inostranih poslova EZ doneli su odluku da povuku ambasadore iz Beograda i zatražili suspendovanje članstva SR Jugoslavije u OEBS-u. 1992. Tokom pozorišnih susreta "Joakim Vujić" u Kruševcu umro je srpski glumac Jovan Milićević. 1996. Američki putnički avion DC-9 se srušio u močvaru Everglejds na Floridi ubrzo po poletanju s aerodroma u Majamiju. Poginulo je svih 110 putnika i članova posade. 1997. Superkompjuter kompanije IMB "Duboko plavo" pobedio je svetskog šampiona u šahu, ruskog velemajstora Garija Kasparova, u meču od šest partija. 2000. Indija je dočekala svog milijarditog stanovnika - u državnoj bolnici Safdarjang u Nju Delhiju rođena je devojčica. 2002. Umro je DŽo Bonano poznat pod imenom "DŽo Banana", jedan od osnivača američke mafije, koji nikada nije osuđivan tokom desetina godina koliko se nalazio na čelu "pet porodica" koje su se bavile organizovanim kriminalom. 2003. Potpredsednik Demokratske partije socijalista (DPS) FilipVujanović izabran je za predsednika Crne Gore. Drugi predsednički mandat osvojio je na izborima 6. aprila 2008. 2004. Umro je Fil Gerš, jedan od najpoznatijih holivudskih agenata, koji je decenijama zastupao vodeće holivudske zvezde, uključujući Hemfrija Bogarta, Dejvida Nivena i DŽejmsa Mejsona. 2006. Umro je Flojd Paterson, nekadašnji svetski šampion u teškoj kategoriji, koji je 1956. u 21-oj godini nokautirao Arčija Mura i tako postao najmlađi bokser koji je ikada stekao tu titulu. (RT Vojvodine) |