Hronika | |||
Na današnji dan: SAD priznale nezavisnost Slovenije, Hrvatske i "Republike BiH", Republika Srpska proglasila ostanak u Jugoslaviji; Preminuo Jovan Dučić; Uhapšen Milovan Đilas |
utorak, 07. april 2020. | |
Na današnji dan 1943 u mestu Geri u SAD umro je srpski pesnik, pisac i diplomata Jovan Dučić. Njegovo delo predstavlja vrhunac srpske lirike u dve prve dekade 20. veka. Bio je u diplomatskoj službi Kraljevine Srbije i Kraljevine Jugoslavije. Od 1941. godine živeo je u SAD, a njegovi posmrtni ostaci preneti su u rodno mesto Trebinje u oktobru 2000. ("Pesme", "Pesme u prozi", "Plave legende", "Pesme ljubavi i smrti", "Carski soneti", zbirka putopisa "Gradovi i himere", knjiga proze "Blago cara Radovana"). Na današnji dan 1992. godine SAD su priznale nezavisnost muslinasko-hrvatske "Republike BiH", Slovenije i Hrvatske, dan pošto je Evropska zajednica (potonja EU) priznala nezavisnost takozvane "Republike Bosne i Hercegovine" dvonacionalne muslimansko-hrvatske države. Vlasti Republike Srpske, formirane 9. januara, proglasili su ostanak Republike Srpske u Jugoslaviji. 1348 - Češki kralj Karlo IV osnovao je univerzitet u Pragu (Karlov univerzitet), prvi univerzitet u centralnoj Evropi. 1614 - Umro je španski slikar El Greko, rođen na Kritu 1540. godine kao Dominikos Teotokopulos. Tvorac jednog od najoriginalnijih slikarskih opusa u istoriji evropskog slikarstva bio je potpuno zaboravljen i ponovo je otkriven krajem XIX veka. 1770 - Rodio se engleski romantičarski pesnik Vilijam Vodsvort. Najznačajnije njegovo delo su "Lirske balade", knjiga koja je označila početak romantizma u engleskoj književnosti. 1866 - Zemunski štampar Ignjan Sopron, na poziv bosanskog vezira Šerifa Osman Paše, otvorio je prvu štampariju u Sarajevu i pokrenuo prve novine štampane u Bosni - nedeljnik "Bosanski vjesnik". List je uređivao Miloš Mandić, a izlazile su na srpskohrvatskom jeziku, ćirilicom i po Vukovom pravopisu. 1929 - Beogradska radio stanica prvi put je direktno prenosila jednu fudbalsku utakmicu, prvenstveni susret BSK i "Jugoslavije". Reporter je bio Rade Stoilović. 1939 - Musolinijeve trupe iskrcale su se na obale Albanije i za pet dana okupirale celu zemlju. 1941 - Vlada Kraljevine Jugoslavije je proglasila rat s Nemačkom i Italijom, i naredila opštu mobilizaciju. 1943 - U laboratoriji u Bazelu, u Švajcarskoj prvi put je proizvedena droga LSD. 1945 - Američki avioni su u Drugom svetskom ratu kod ostrva Okinava u Tihom okeanu potopili najveći japanski bojni brod "Jamato". 1947 - Umro je američki automobilski magnat Henri Ford. Prve "benzinske kočije" konstruisao je 1896, a 1899. je počeo proizvodnju automobila. Prvi je uveo serijsku proizvodnju, a negov tim je 1908. stvorio "model T", prvi "narodni automobil". 1948 - Osnovana je Svetska zdravstvena organizacija (WHO). Statut te organizacije je potpisalo 26 zemalja, a 7. april proglašen je za Svetski dan zdravlja. 1955 - Umrla je američka filmska glumica Teda Bara, prva "vamp" žena u istoriji kinematografije. 1962 - Uhapšen je jugoslovenski političar i disident Milovan Đilas, bivši najbliži saradnik Josipa Broza Tita. Razlog hapšenja bilo je objavljivanje njegove knjige "Razgovori sa Staljinom". Bilo je to četvrto hapšenje i suđenje Đilasu od januara 1954. godine kada se razišao sa rukovodstvom Kumunističke partije Jugoslavije. 1963 - Donet je novi Ustav kojim je naziv države Federativna Narodna Republika Jugoslavija (FNRJ) promenjen u Socijalistička Federativna Republika Jugoslavija (SFRJ). Novi Ustav je nazivan i "povelja samoupravljanja" jer je njime samoupravni model primenjen u svim sferama i na svim nivoima društvenog života. 1966 - Iz Sredozemnog mora kod španske obale izvađena je američka hidrogenska bomba, ispala iz aviona zbog tehničke greške. 1975 - U Zagrebu je umro hrvatski slikar i grafičar Krsto Hegedušić. Bio je inicijator i jedan od osnivača umetničke grupe "Zemlja" (1929) i slikarske škole naivaca u Hlebinama (1930). 1990 - Feribot "Skandinavska zvezda" zapalio se tokom plovidbe u Severnom moru između Norveške i Danske. U nesreći je poginulo 158 ljudi. 1994 - U glavnom gradu Ruande Kigaliju ubijen je premijer Agate Uvilingijimana. 2004 - Više od 600 Iračana je poginulo, a preko 400 je ranjeno u bombardovanju džamije u Faludži, iračkom gradu koji je danima bio pod opsadom američkih marinaca. U Bagdadu je zvanično saopšteno da je u toj zemlji poginulo više od 720 vojnika koalicionih snaga, predvođenih SAD, od čega većina nakon proglašnja kraja glavnih vojnih operacija 1. maja 2003. godine. 2005 - Indija i Pakistan su obnovile autobusku liniju koja će, po prvi put za 60 godina, povezati podeljeni region Kašmira. 2009 - Bivši predsednik Perua Alberto Fuhimori osuđen je na 25 godina zatvora za zločine protiv čovečnosti tokom vladavine od 1990. do 2000. godine. To je prva presuda demokratski izabranom šefu države jedne latinoameričke zemlje pred domaćim sudom. 2013 - Na predsedničkim izborima u Crnoj Gori po treći put je pobedio Filip Vujanović i osvojio petogodišnji mandat, dok je njegov protivkandidat Miodrag Lekić dobio 7.600 glasova manje. 2017 - U napadu kamionom na prolaznike u pešačkoj ulici Stokholma četiri osobe su poginule i 15 je povređeno, švedska policija je ocenila da je reč o terorističkom delu. (Beta) |