Na današnji dan: Rođeni Luj XVI, Elefterios Venizelos i Borislav Lorenc, umrli Rudolf Valentino i Mića Tomić, Sovjetski Savez i Nemačka 1939. potpisali sporazum o nenapadanju, u boju na Šumatovcu 1876. srpske snage odbile više turskih napada

NOVI SAD - Na današnji dan 1939. godine ministri inostranih poslova nacističke Nemačke i Sovjetskog Saveza Joakim fon Ribentrop i Vjačeslav Molotov potpisali su u Moskvi desetogodišnji sporazum o nenapadanju, kojim je bila predviđena i podela Poljske.

Dve sile su se obavezale na "odustajanje od svakog akta nasilja, agresivnog postupka i svakog napada jedne na drugu, i to kako pojedinačno, tako i u zajednici s drugim silama". Sporazum je kod liberalnih krugova na Zapadu izazvao veliko razočarenje. Nemačka je prekršla sporazum 22. juna 1941. napadom na Sovjetski Savez.

Danas je nedelja, 23. avgust. Do kraja godine ima 130 dana.

1305 - Vođa Škota u borbi protiv Engleza Vilijam Volas obešen je u Londonu.

1754 - Rođen je francuski kralj Luj XVI, koji je stupio na presto 1774, poslednji predrevolucionarni monarh Francuske. Njegovo pogubljenje na giljotini 21. januara 1793. najavilo je jakobinski teror u Francuskoj revoluciji. Dinastija Burbon vratila se na vlast 1815. posle Bečkog kongresa, kada je izvršena sveopšta restauracija starog poretka i sahranjene sve revolucionarne tekovine.

1775 - Britanski kralj DŽordž II objavio je da je u kolonijama u Americi izbila otvorena pobuna protiv britanske vlasti.

1839 - Na početku Opijumskog rata protiv Kine, Velika Britanija je zauzela Hongkong. Britanski naziv za taj grad tokom kolonijalnog perioda biće Viktorija.

1863 - Umro je ruski glumac Mihail Semjonovič Ščepkin, najznačajniji umetnik tadašnjeg ruskog i svetskog pozorišta, koji je nastojao da objasni tajne glumačkog stvaralaštva i bio uzor

generacijama glumaca. Smatra se pretečom pozorišnog reditelja i glumca Konstantina Stanislavskog - čija je uloga u istoriji pozorišne umetnosti neizmerna.

1864 - Rođen je grčki državnik Elefterios Venizelos, osnivač Liberalne stranke i pet puta predsednik vlade od 1910. do 1933. Predvodio je borbu za oslobođenje Krita od Turaka i ujedinjenje tog grčkog ostrva u Mediteranu s maticom. Sklopio je Balkanski savez i ušao u Prvi balkanski rat protiv Turske 1912. i uspeo je da ojača i proširi Grčku u dva balkanska i u Prvom svetskom ratu. Bio je veliki prijatelj Srbije. Kad su tokom Prvog svetskog rata Centralne sile ponudile Grčkoj teritorijalne ustupke, pod uslovom da prekrši sporazum o savezništvu sa Srbijom i stupi u rat protiv nje, ponudu je odbio, rečima: "Grčka je suviše mala zemlja da bi učinila tako veliku podlost". Kao premijer reformisao je radničko i agrarno zakonodavstvo i reorganizovao kopnenu armiju i ratnu mornaricu. Umro je Francuskoj, u emigraciji, gde se našao zbog suštinskog dugogodišnjeg neslaganja sa grčkom kraljevskom dinastijom.

1876 - U boju na Šumatovcu brojno slabija srpska vojska pod komandom ruskog dobrovoljca generala Mihaila Černjajeva odbila je više snažnih napada turske vojske na Aleksinac, koju je predvodio Abdul Kerim paša. Pretrpevši velike gubitke, Turci su se prebacili na levu obalu Južne Morave i produžili operacije prema Đunisu.

1883 - Rođen je Borislav Lorenc, srpski filozof. Rođen je u Aranđelovcu, filozofiju je studirao u Berlinu, gde je 1908. doktorirao tezom: "Die Philosophie Andre-Marie Amperes". Bio je profesor na Teološkom fakultetu u Beogradu. Religiozni filozof, ali se bavio i psihološkim problemima, istorijom psihologije kao i srpskom psihološkom terminologijom. Plodan autor i prevodilac, veliki deo Frojdovih dela on je preveo na srpski jezik. Dela:"Psihologija", "Pregled istorije filozofije", " Misao i akcija", "Psihologija i filozofija religije".

1912 - Rođen je američki filmski glumac, režiser i baletski igrač DŽin Keli, jedna od najznačajnijih figura u istoriji mjuzikla. Briljantno je spojio klasični balet s modernim igračkim senzibilitetom. Filmovi: "Amerikanac u Parizu", "Ples na kiši", "Gusar", "U grad!", "Poziv na igru", "Helo, Doli!".

1914 - Japan je objavio rat Nemačkoj u Prvom svetskom ratu, zahvaljujući čemu su mu na Versajskoj mirovnoj konferenciji 1919. dodeljene neke nemačke kolonije u Tihom okeanu kao i na kineskoj obali.

1926 - Umro je američki glumac italijanskog porekla Rudolf Valentino, najpopularnija filmska zvezda početkom 20. veka. Njegova iznenadna smrt u 31. godini izazvala je masovnu histeriju, posebno ženske publike. Premda skromnih glumačkih mogućnosti, proslavio se u nemim filmovima ulogama zavodnika, stekavši milione obožavateljki. Filmovi: "Četiri jahača apokalipse", "Dama s kamelijama", "Šeik", "Šeikov sin", "Krv i pesak", "Mladi radža", "Gospodin Boker", "Crni orao".

1944 - Savezničke trupe su u Drugom svetskom ratu oslobodile francuski grad Marselj. 

1944 - Nakon ulaska sovjetskih trupa, rumunska armija je u Drugom svetskom ratu okrenula oružje protiv dotadašnje saveznice Nemačke, a kralj Mihailo I naredio je hapšenje vojnog pronacističkog lidera zemlje maršala Jona Antoneskua. 

1945 - Privremena Narodna skupština Demokratske Federativne Jugoslavije donela je Zakon o agrarnoj reformi i kolonizaciji, kojim je oduzet "višak" zemlje i poljoprivredne imovine zemljoposednicima, seljacima, verskim zajednicama (i manastirima) kao i tzv. zemljoradnicima. 

1958 - Televizija Beograd počela je da emituje eksperimentalni program iz nedovršenog studija na beogradskom Sajmu, koji su građani mogli da prate na televizijskim aparatima postavljenim u izlozima prodavnica i na najvažnijim javnim mestima po gradu. Prvo se na ekranu u 8.50 sati pojavila slika Meštrovićevog "Pobednika" sa Kalemegdana, a program su najavili i vodili Olivera Živković, Branislav Surutka i Olga Nađ. Režiser prvog direktnog prenosa sa otvaranja Međunarodnog sajma tehnike i naučnih dostignuća bio je Miroslav Dedić, a prvu informativnu emisiju "Dnevnik" od 20 časova vodio je Miloje Mića Orlović.

1962 - Američki telekomunikacioni satelit "Telstar" emitovao je prvi televizijski prenos između SAD i Evrope.

1966 - Umro je Ivan Sarić, prvi čovek iz Srbije koji  je poleteo avionom koji je sam konstruisao i izradio. Ovaj let je izveden 16. oktobra 1910. s hipodroma u Sarićevoj rodnoj Subotici. Uspešni javni let posmatralo je, čak, sedam hiljada Subotičana Sarić je bio svestrani sportista koji je godinu dana ranije u Parizu upoznao Luja Blerioa koji je prvi preleteo kanal Lamanš, što ga je podstaklo da se i sam posveti vazduhoplovstvu.

1982 - Umro je brazilski filmski režiser, scenarista i poducent Alberto de Almeida Kavalkanti, koji je između dva svetska rata, radeći u Evropi, znatno uticao na francusku filmsku avangardu i englesku dokumentarističku filmsku školu. Filmovi: "Ivet", "Voz bez očiju", "Kapetan Frakas", "Odmor đavola", "Smrt noći", "Nikolas Niklbi", "Prvi džentlmen", "Zemlja je uvek zemlja", "Pesma mora", "Gazda Puntila i njegov sluga Mati". 

1989 - Umro je srpski vajar Nebojša Mitrić. U prvo vreme pretežno je radio, u tehnici kovanja, dekorativne kompozicije, a kasnije je skulptorski jezik zasnivao na spoju figuralnih i apstraktnih elemenata, inspirišući se srpskom srednjovekovnom istorijom. Beogradu je poklonio skulpture despota Stefana Lazarevića i Milutina Bojića, Kruševcu cara Lazara, a na reljefima je ovekovečio mnoge glumce i znamenite ličnosti srpske kulture i umetnosti. Poslednje njegovo delo je krst na hramu SvetogSave na Vračaru.

1990 - Sovjetska republika Jermenija objavila je nezavisnost, a Estonija je otpočela pregovore o odvajanju od Sovjetskog Saveza.

1990 - Istočna i Zapadna Nemačka najavile su ujedinjenje 3. oktobra 1990. i okončanje podele zemlje uspostavljene posle Drugog svetskog rata i poraza nacističke Nemačke. 

1992 - Oko 200 mladih neonacista, u prisustvu stotina oduševljenih pristalica, napalo je hostel za izbeglice u nemačkom gradu Roštok i potom tokom noći vodilo pravu bitku s policijom. 

1997 - Zambijska policija je na mitingu opozicije u Kabveu pucnjem iz vatrenog oružja ranila bivšeg predsednika Zambije Keneta Kaundu.

2000 - Umro je srpski glumac Milivoje Mića Tomić. Rođen je u Beogradu gde je studirao pravo a zatim na Muzičkoj akademiji - Dramski odsek. U prvim godinama Beogradskog dramskog pozorišta, Ateljea 212 i prve samostalne pozorišne grupe - Dramska družina A, ostvario je niz zapaženih uloga. U legendarnoj, prvoj postavci Beketovog "Čekajući Godoa", Tomić je ostvario prvu veliku ulogu. Tokom više od 50 godina Tomić je ostvario mnoštvo značajnih i upečatljivih uloga u pozorištu, na filmu i televiziji i jedan je od velikana srpskog teatra i filma. Lik čika Jove Zmaja u nezaboravnoj seriji "Neven" Timotija Bajforda zapamtile su generacije. Uloge: "Tri", "Neprijatelj", "Buđenje pacova", "Nacionalna klasa", "Majstori, Majstori", "Maratonci trče počasni krug", "Salaš u Malom ritu". Dobitnik je brojnih priznanja, među kojima i nagrade "Pavle Vuisić" za životno delo 1997.

2002 - Etiopija i Eritreja sporazumele su se da puste iz zatvora sve preostale ratne zarobljenike iz rata koje su te dve zemlje vodile od 1998. do 2000.

2004 - Posle 13 godina građanskog rata u Somaliji i dvogodišnjih mirovnih pregovora, u kenijskoj prestonici Najrobiju formirana je nova skupština Somalije. Četiri vodeća klana dobila su po 61 poslanika, dok je 11 mandata pripalo koaliciji manjih klanova.

(RT Vojvodine)