Na današnji dan 1999. NATO gađao autobus dok je prelazio most u Lužanima i ubio 60 osoba, među kojima petnaestoro dece; 1886. U Čikagu 40.000 radnika stupilo u štrajk, zahtevajući bolje uslove rada

Na današnji dan 1999. godine, u putničkom autobusu "Niš-ekspresa", prepolovljenom projektilom iz NATO aviona dok je prelazio most u Lužanima, 18 kilometara severno od Prištine, ubijeno je najmanje 60 osoba, među kojima petnaestoro dece. Most nije uništen, a napad je izveden oko podneva, pri potpuno vedrom vremenu, što znači da su piloti jasno videli šta gađaju. Vozila hitne pomoći gađana su oko 50 minuta potom i pri tom je teško ranjen jedan lekar.

Danas je sreda, 1. maj, 121. dan 2019. Do kraja godine ima 244 dana.

1218 - Rođen je Rudolf I, osnivač dinastije Habzburg. Vladao je od 1273. do smrti 1291. U bici na Moravskom polju 1278. pobedio je češkog kralja Otokara II Pšemisla i od njega otrgnuo Austriju, Kranjsku i Štajersku koje su, sa docnije pripojenom Koruškom, postale nasledne habzburške zemlje, čime je udaren temelj kasnije austrijske monarhije.

1672 - Rođen je engleski pisac i političar DŽozef Adison, kojeg su proslavili duhoviti, jasni i jezički elegantni eseji. Većinu tih moralističko-racionalističkih eseja objavljivao je u listovima "Tatler" i "Spektator", kojeg je u martu 1711. osnovao s Ričardom Stilom. Napisao je i tragediju "Katon", a esejima je znatno uticao na srpskog prosvetitelja Dositeja Obradovića.

1778 - U Somboru je počela s radom škola, poznata kao "Norma". Radila je do 1811. a od 3. novembra 1812. njenu ulogu preuzela je Učiteljska škola u Sent Andreji. Četiri godine potom škola je vraćena u Sombor.

1779 - Subotica je dobila status Slobodnog kraljevskog grada pod imenom Maria Terezianštat. Grad je tada dobio i službeni grb barkone heraldičke forme koji je zvanični grb grada i sada.

1853 - U Srpskoj Vojvodini i Tamiškom Banatu, kako je glasio zvanični naziv srpske autonomne Vojvodine u Habzburškoj Austriji, stupio je na snagu Opšti austrijski građanski zakonik.

1866 - U Srbiji su puštene u promet prve poštanske marke.

1873 - Škotski lekar, misionar i istraživač Afrike Dejvid Livingston, koji je otkrio Viktorijine vodopade, pronađen je mrtav u mestu Čitambo u sadašnjoj Zambiji. Prvi je istraživao pustinju Kalahari, basen reke Zambezi, jezero Njasa i druga afrička jezera i izvorište reke Kongo. Više od 30 godina je proveo u Africi. Sahranjen je u Vestminsterskoj katedrali u Londonu.

1886 - U Čikagu je 40.000 američkih radnika stupilo u štrajk, zahtevajući bolje uslove rada, izražene u paroli "tri osmice" - po osam sati rada, odmora i slobodnog vremena. U sukobu sa policijom ubijeno je šest i ranjeno oko 50 radnika, a veliki broj je uhapšen. Pet radničkih vođa osuđeno je na smrt, a trojica na robiju. Na Prvom kongresu Druge internacionale 1889. odlučeno je da se svake godine 1. maja masovno demonstrira u znak sećanja na čikaške radnike.

1894 - U Srbiji je prvi put svečano proslavljen 1. maj. Proslava je organizovana u Beogradu, Šapcu, Negotinu, Kragujevcu, Požarevcu, Obrenovcu i Bajinoj Bašti. Proslave su poprimile masovniji karakter posle osnivanja Glavnog radničkog saveza i Srpske socijaldemokratske stranke 1903.

1904 - Umro je češki kompozitor Antonjin Dvoržak, jedan od tvoraca češke nacionalne škole. Bio je sledbenik romantičarskog neoklasicizma Johana Bramsa. Dela: opere "Rusalka", "Jakobin", "Đavo i Kaća", devet simfonija, uključujući čuvenu "Simfoniju iz Novog sveta", orkestarska kompozicija "Slovenske igre", "Koncert za violončelo i orkestar br. 2 u h-molu", "Koncert za violinu i orkestar u a-molu", koncerti za klavir i orkestar, kamerna muzika.

1923 - Rođen je američki pisac DŽozef Heler, koji je iskustva iz vazduhoplovstva SAD, u kojem je služio u Drugom svetskom ratu, oživeo u crnohumornom romanu "Kvaka 22". U toj apsurdnoj, tehnički originalnoj i moralno angažovanoj satiri militarizma, podvrgao je kritici funkcionisanje savremene države. Ostala dela: romani "Nešto se desilo", "Dobar kao zlato", drama "Bombardovali smo u Njuhejvnu".

1924 - Rođen je srpski kompozitor Enriko Josif, član Srpske akademije nauka i umetnosti. Njegov kompozitorski opus izuzetno je bogat i raznolik, uključujući Lirsku simfoniju za četiri flaute, harfu i gudački orkestar, "Snoviđenja" za flautu, harfu i klavir, "Tri psalma" za klavir, "Smrt Stefana Dečanskog". Osim komponovanja i pedagoškog rada, bavio se i muzičkom kritikom, esejistikom i publicistikom, takođe veoma uspešno.

1931 - Zvanično je otvoren 102 sprata visoki oblakoder Empajer stejt bilding u Njujorku, u to vreme naviša zgrada u svetu.

1945 - Jedinice Četvrte armije NV Jugoslavije izbile su u Drugom svetskom ratu na reku Soču i zauzele Trst, Goricu i Tržič.

1945 - U bunkeru u Berlinu samoubistvo je izvršio šef nemačke propagande u Drugom svetskom ratu Jozef Gebels.

1960 - Duboko iznad sovjetske teritorije oboren je američki špijunski avion "U-2". Pilot Frensis Pauers, koji se spasao iskakanjem, zarobljen je i u februaru 1962. razmenjen za jednog sovjetskog špijuna.

1978 - Japanski istraživač Naomi Uemura postao je prvi čovek koji je uspeo da sam dopre do Severnog pola.

1993 - Umro je bivši francuski predsednik vlade, socijalista Pjer Beregovoa, koji je prethodno pucao u sebe.

1993 - Predsednika Šri Lanke Ranasingea Premadasu u Kolombu je tokom prvomajske proslave bombom ubio atentator-samoubica.

1994 - Brazilski automobilski as Ajrton Sena poginuo je na stazi u Imoli, tokom trke za "Gran Pri San Marina". Titulu prvaka sveta u "Formuli 1" osvajao je 1988, 1990. i 1991. U Brazilu je imao status nacionalnog heroja i njegova pogibija je doživljena kao nacionalna tragedija.

1995 - Vojska Hrvatske otpočela je agresiju na zapadnu Slavoniju i zauzela taj deo Republike Srpske Krajine za dva dana, ubivši pritom, 283 osobe srpske nacionalnosti. Tokom operacije "Bljesak" protjerano je oko 15.000 Srba, starosedelaca u zapadnoj Slavoniji.

2002 - U Holandiji je zakon o eutanaziji stupio na snagu, godinu dana pošto je skupština izglasala odluku kojom je ta zemlja postala prva u svetu u kojoj je dozvoljeno ubistvo iz milosrđa.

2004 - Na ceremoniji u Briselu svečano su podignute na jarbol zastave 10 novih članica Evropske unije. Estonija, Letonija, Litvanija, Kipar, Malta, Mađarska, Poljska, Slovačka, Slovenija i Češka postale su punopravne članice Evropske unije, čiji je broj tako uvećan na 25, sa 450 miliona stanovnika i najvećim zajedničkim tržištem na svetu.

2005 - U napadu bombaša samoubice na pogrebnu povorku u gradu Tal Afaru, na severu Iraka, poginulo je najmanje 25 ljudi, a 30 je povređeno.

2006 - Islamski ekstremisti ubili su najmanje 35 Hindusa u indijskom delu Kašmira. Napad se dogodio u dva sela u oblasti Doda, na oko 170 kilometara od DŽamua, zimske prestonice indijske države DŽamu i Kašmir. Nijedna ekstremistička grupa nije preuzela odgovornost za napad. Desetak pobunjeničkih grupa bori se za nezavisnost indijskog dela Kašmira ili njegovo pripajanje Pakistanu.

2009 - U Švedskoj je stupio na snagu zakon kojim je omogućeno homoseksualcima da se venčavaju i u crkvi. Švedska je tako postala druga zemlja na svetu, posle Norveške, u kojoj je ovakav čin ozakonjen.

2012 - Preminuo je Milan Tanasković, dugogodišnji generalni sekretar trke "Kroz Jugoslaviju" i Biciklističkog saveza Jugoslavije, jedan od najistaknutijih poslenika na polju biciklističkog sporta u Srbiji.

2016 - Požaru je izgoreo katedralni (saborni) hram Svetog Save, na Menhetnu, Njujork. Zgrada sagrađena sredinom 19. veka, zaštićena kao istorijski spomenik, u posedu je SPC od četrdesetih godina 20. veka, a srpska crkva ga je koristila kao mesto bogosluženja još tridesetih. Tog dana, na Uskrs, požari su zahvatili četiri pravoslavne crkve širom sveta, u SAD, Rusiji, Australiji.

(Tanjug)