Dve decenije od ulaska JNA u Vukovar

Beograd - Danas se navršava 20 godina od predaje hrvatskih snaga u Vukovaru pripadnicima tadašnje JNA, Teritorijalne odbrane i dobrovoljačkih srpskih jedinica.

Tada je taj grad napustila većina hrvatskog stanovništva.

Gotovo tromesečnu borbu za Vukovar Zagreb smatra najvažnijim događajem savremene hrvatske istorije i stvaranja samostalne države.

Nekoliko dana posle ulaska bivše JNA i srpskih teritorijalaca i dobrovoljaca u Vukovar, hrvatski zarobljenici su iz hangara na Poljoprivrednom dobru "Ovčara" traktorskim prikolicama prevezeni približno dva kilometara severoistočno, gde su poubijani i bačeni u jame.

U masovnim grobnicama na Ovčari pronađeno je, po hrvatskim izvorima, 200 tela, a za pojedinima se još traga. Prema optužnici Haškog tribunala iz bolnice su na Ovčaru odvedena i ubijena 194 lica.

Na tom području u jesen iste godine ubijeno je i 19 srpskih civila, u noći između 11. i 12. decembra 1991, u obližnjem Paulin Dvoru. Prema podacima Dokumentacionog centra "Veritas", leševi su zakopani u blizini sela gde su likvidirani, a kasnije su tajno prebačeni u Rizvanušu, oko 500 kilomatara dalje, na obroncima planine Velebit u Lici.

Sud u Beogradu i Haški tribunal za Ovčaru su petnaestorici optuženih izrekli kazne od ukupno 207 godina robije, dok je osiječki sud za ubistvo u Paulin Dvoru osudio Nikolu Ivankovića na 12 godina zatvora.

Tokom 86 dana, koliko su trajale borbe za grad i luku na Dunavu, prema hrvatskim podacima, poginulo je oko 1.700 hrvatskih branilaca i civila.

Sukobi su počeli u leto 1991. kad su hrvatske snage odvele i ubile oko 20 srpskih civila zbog čega niko nije odgovarao. Tada je i blokirana kasarna JNA.

Borbe su intenzivirane kad su JNA, Teritorijalna odbrana i srpske dobrovoljačke jedinice počele opšti tenkovsko-pešadijski napad na grad, u kom se nalazilo između 1.800 i 2.500 pripadnika Zbora narodne garde, policije i dobrovoljaca.

Prema hrvatskim podacima, u "sabirne centre" u Srbiji odvedeno je oko 7.000 zarobljenih vojnika i civila, a iz Vukovara je evakuisano oko 22.000 stanovnika.

Na popisu nestalih osoba još uvek se nalazi nekoliko stotina osoba sa vukovarskog područja, i Hrvata i Srba.

Najveći broj Hrvata koji su iz Vukovara i okoline evakuisani u jesen 1991, vratio se u ta mesta krajem 1997. i na samom početku 1998. godine, pošto je došlo do mirne reintegracije dotadašnje srpske oblasti Istočna Slavonija, Baranja i zapadni Srem (Hrvatsko Podunavlje) u pravni sistem Republike Hrvatske, u procesu koje su organizovale UN, a utvrđen je Erdutskim mirovnim sporazumom iz 1995. godine.

U Vukovaru su obnovljeni mnogi objekti, vraćen je život, ali je i dalje veliki broj oštećenih objekata koji svedoče o razaranju tog grada pre dve decenije.

Prema popisu stanovništva iz 2001. godine, u Vukovaru je živelo 31.690 stanovnika, od čega su oko trećina Srbi (32,8 odsto). U tom gradu je središte Vukovarsko-sremske županije i županijskih ustanova. Tu je i središte Zajedničkog veća opština, tela koje usklađuje interese srpske zajednice na tom području, kao i najjače političke partije Srba u Hrvatskoj, Samostalne demokratske srpske stranke.

(B92-Tanjug)