Predlozi zakona o javnom informisanju, javnom servisu i elektronskim medijima

PREDLOG

ZAKON  O  JAVNOM  INFORMISANjU  I  MEDIJIMA

I. OSNOVNE ODREDBE

Javno informisanje i mediji

Član 1.

Javno informisanje ostvaruje se putem medija.

Cilj zakonskog regulisanja

Član 2.

Pravila o javnom informisanju obezbeđuju i štite iznošenje, primanje i razmenu informacija, ideja i mišljenja putem medija u cilju unapređivanja vrednosti demokratskog društva, sprečavanja sukoba i očuvanja mira, istinitog, blagovremenog, verodostojnog i potpunog informisanja i omogućavanja slobodnog razvoja ličnosti.

Predmet zakonskog regulisanja

Član 3.

Ovim zakonom uređuje se način ostvarivanja slobode javnog informisanja koja posebno obuhvata slobodu prikupljanja, objavljivanja i primanja informacija, slobodu formiranja i izražavanja ideja i mišljenja, slobodu štampanja i distribucije novina i slobodu proizvodnje, pružanja i objavljivanja audio i audio-vizuelnih medijskih usluga, slobodu širenja informacija i ideja preko interneta i drugih platformi, kao i slobodu izdavanja medija i obavljanja delatnosti javnog informisanja.

Ovim zakonom uređuju se i načela javnog informisanja, javni interes u javnom informisanju, obezbeđivanje i raspodela sredstava za ostvarivanje javnog interesa, impresum, skraćeni impresum i identifikacija, javnost podataka o medijima i Registar, zaštita medijskog pluralizma, položaj urednika, novinara i predstavnika stranih medija, distribucija medija, privremeno čuvanje i uvid u medijski zapis, posebna prava i obaveze u javnom informisanju, informacije o ličnosti, sredstva i postupci pravne zaštite, nadzor nad primenom odredaba zakona, kao i kaznene odredbe.

Sloboda javnog informisanja

Član 4.

Javno informisanje je slobodno i ne podleže cenzuri.

Zabranjena je neposredna i posredna diskriminacija urednika medija, novinara i drugih lica u oblasti javnog informisanja prema njihovoj političkoj opredeljenosti i uverenju ili drugom ličnom svojstvu.

Ne sme se ugrožavati slobodan protok informacija putem medija, kao ni uređivačka autonomija medija, a naročito vršenjem pritiska, pretnjom, odnosno ucenom urednika, novinara ili izvora informacija.

Fizički napad na urednika, novinara i druga lica koja učestvuju u prikupljanju i objavljivanju informacija putem medija kažnjava se na osnovu zakona.

Sloboda javnog informisanja ne sme se povređivati zloupotrebom službenog položaja i javnih ovlašćenja, svojinskih i drugih prava, kao ni uticajem i kontrolom nad sredstvima za štampanje i distribuciju novina ili mrežama elektronskih komunikacija koje se koriste za distribuciju medijskih sadržaja.

Informisanje o pitanjima od interesa za javnost

Član 5.

Putem medija objavljuju se informacije, ideje i mišljenja o pojavama, događajima i ličnostima o kojima javnost ima opravdan interes da zna, bez obzira na način na koji su pribavljene informacije, u skladu sa odredbama ovog zakona.

Svako ima pravo da istinito, potpuno i blagovremeno bude obavešten o pitanjima od javnog značaja i sredstva javnog obaveštavanja su dužna da to pravo poštuju.

Zaštita medijskog pluralizma i zabrana monopola u oblasti javnog informisanja

Član 6.

Radi omogućavanja građanima da formiraju sopstveno mišljenje o pojavama, događajima i ličnostima, obezbeđuje se raznovrsnost izvora informacija i medijskih sadržaja.

Radi zaštite konkurencije i raznovrsnosti ideja i mišljenja, zabranjen je svaki vid monopola u oblasti javnog informisanja.

Niko ne može imati monopol na objavljivanje informacija, ideja i mišljenja u mediju.

Niko ne može imati monopol na osnivanje, odnosno distribuciju medija.

Javnost podataka o medijima

Član 7.

Radi formiranja sopstvenog mišljenja o verodostojnosti i pouzdanosti informacija, ideja i mišljenja objavljenih u medijima, radi sagledavanja mogućeg uticaja medija na javno mnjenje, kao i radi zaštite medijskog pluralizma omogućava se javnost podataka o medijima.

Položaj nosilaca javnih i političkih funkcija

Član 8.

Izabran, postavljen, odnosno imenovan nosilac javne i političke funkcije dužan je da trpi iznošenje kritičkih mišljenja, koja se odnose na rezultate njegovog rada, odnosno politiku koju sprovodi, a u vezi je sa obavljanjem njegove funkcije bez obzira na to da li se oseća lično povređenim iznošenjem tih mišljenja.

Obaveza novinarske pažnje

Član 9.

Urednik i novinar dužni su da s pažnjom primerenom okolnostima, pre objavljivanja informacije koja sadrži podatke o određenoj pojavi, događaju ili ličnosti provere njeno poreklo, istinitost i potpunost.

Urednik i novinar dužni su da preuzete informacije, ideje i mišljenja prenesu verodostojno i potpuno, a ako se informacija preuzima iz drugog medija - da navedu i naziv tog medija.

Ustanove javnih medijskih servisa

Član 10.

Ustanove javnih medijskih servisa i drugi mediji koji deluju u skladu s načelima javnih medijskih servisa posebno su dužni da o pojavama, događajima i ličnostima izveštavaju pravovremeno i nepristrasno, da omoguće izražavanje ideja i mišljenja koja su zastupljena u zajednici, da podstiču na raspravu u duhu tolerancije, o svim temama od interesa za javnost, da proizvode raznovrsne programske sadržaje i da teže najvišem nivou kvaliteta usluga.

Prava izdavača

Član 11.

Svi su dužni da poštuju prava izdavača medija i pružalaca audio i audio-vizuelne medijske usluge (u daljem tekstu: izdavač).

Fizička i pravna lica, domaća i strana, imaju jednako pravo na izdavanje i druga prava u oblasti javnog informisanja, u skladu sa zakonom i potvrđenim međunarodnim ugovorom.

Ostvarivanje prava na informisanje osoba sa invaliditetom

Član 12.

U cilju zaštite interesa osoba sa invaliditetom i obezbeđivanja njihovog ravnopravnog uživanja prava na slobodu mišljenja i izražavanja, Republika Srbija, autonomna pokrajina, odnosno jedinica lokalne samouprave, preduzima mere kojima im se omogućava da nesmetano primaju informacije namenjene javnosti, u primerenom obliku i primenom odgovarajuće tehnologije, i obezbeđuje deo sredstava ili drugih uslova za rad medija koji objavljuju informacije na znakovnom jeziku ili Brajevom pismu ili na drugi način omogućavaju tim licima da nesmetano ostvaruju prava u javnom informisanju.

Ostvarivanje prava na informisanje nacionalnih manjina

Član 13.

U cilju omogućavanja ostvarivanja prava nacionalnih manjina na informisanje na sopstvenom jeziku i negovanje sopstvene kulture i identiteta, Republika Srbija, autonomna pokrajina, odnosno jedinica lokalne samouprave obezbeđuje deo sredstava, putem sufinansiranja, ili drugih uslova za rad medija koji objavljuju informacije na jezicima nacionalnih manjina, preko organa nadležnog za poslove javnog informisanja.

Primena i tumačenje odredaba zakona

Član 14.

Odredbe ovog zakona ne mogu se tumačiti ili primeniti na način kojim se ukida sloboda javnog informisanja ili ograničava u meri većoj od propisane ovim zakonom.

Odredbe ovog zakona tumače se i primenjuju u skladu sa opšteprihvaćenim pravilima međunarodnog prava, vežećim međunarodnim standardima ljudskih i manjinskih prava, kao i praksi međunarodnih institucija koje nadziru njihovo sprovođenje.

II. JAVNI INTERES U JAVNOM INFORMISANjU

Javni interes

Član 15.

Javni interes u oblasti javnog informisanja je:

1)    istinito, nepristrasno, pravovremeno i potpuno informisanje svih građana Republike Srbije;

2)    istinito, nepristrasno, pravovremeno i potpuno informisanje na maternjem jeziku građana Republike Srbije pripadnika nacionalnih manjina;

3)    informisanje na srpskom jeziku pripadnika srpskog naroda koji žive van teritorije Republike Srbije;

4)    očuvanje kulturnog identiteta srpskog naroda, nacionalnih manjina koje žive na teritoriji Republike Srbije;

5)    informisanje inostrane javnosti na stranim jezicima kada je to od interesa za Republiku Srbiju;

6)    informisanje osoba sa invaliditetom i drugih manjinskih grupa;

7)    podrška proizvodnji medijskih sadržaja u cilju zaštite i razvoja ljudskih prava i demokratije, unapređivanja pravne i socijalne države, slobodnog razvoja ličnosti i zaštite dece i mladih, razvoja kulturnog i umetničkog stvaralaštva, razvoja obrazovanja, uključujući i medijsku pismenost kao deo obrazovnog sistema, razvoja nauke, razvoja sporta i fizičke kulture i zaštite životne sredine i zdravlja ljudi;

8)    unapređivanje medijskog i novinarskog profesionalizma.

Republika Srbija, autonomna pokrajina, odnosno jedinica lokalne samouprave stara se o ostvarivanju javnog interesa podstičući raznovrsnost medijskih sadržaja, slobodu izražavanja ideja i mišljenja, slobodan razvoj nezavisnih i profesionalnih medija, što doprinosi zadovoljavanju potreba građana za informacijama i sadržajima iz svih oblasti života, bez diskriminacije.

Ostvarivanje javnog interesa

Član 16.

Republika Srbija ostvaruje javni interes u oblasti javnog informisanja isključivo:

1)    formiranjem javnih servisa na nacionalnom i pokrajinskom nivou, u skladu sa zakonom;

2)    formiranjem ustanove radi ostvarivanja prava na javno informisanje stanovništva na teritoriji Autonomne Pokrajine Kosovo i Metohija;

3)    omogućavanjem nacionalnim savetima nacionalnih manjina da osnivaju ustanove i privredna društva radi ostvarivanja prava na javno informisanje na jeziku nacionalne manjine, odnosno fondacije radi ostvarivanja opštekorisnog cilja unapređenja javnog informisanja na jeziku nacionalne manjine, u skladu sa zakonom;

4)    sufinansiranjem projekata u oblasti javnog informisanja radi ostvarivanja javnog interesa.

Akt o osnivanju ustanove, privrednog društva odnosno fondacije iz stava 1. tač. 2) i 3) ovog člana, posebno uređuje način izbora i imenovanja organa upravljanja, a kada je ustanova, privredno društvo odnosno fondacija izdavač medija, i odgovornog urednika medija, na način koji obezbeđuje punu uređivačku nazavisnost medija.

Direktora ustanove, privrednog društva odnosno upravitelja fondacije, a kad je ustanova, privredno društvo odnosno fondacija izdavač medija, i odgovornog urednika medija, imenuje i razrešava organ upravljanja, na period od četiri godine, a na osnovu sprovedenog javnog konkursa.

Dve trećine članova organa upravljanja ustanove, privrednog društva odnosno fondacije iz stava 1. tač. 2) i 3) ovog člana , čine nezavisni članovi, a to su lica koja najmanje tri godine pre imenovanja za člana upravnog odbora ustanove, odnosno fondacije iz stava 1. tač. 2) i 3) ovog člana nisu bili funkcioneri u smislu propisa kojima se reguliše sprečavanje sukoba interesa prilikom vršenja javne funkcije.

III. SUFINANSIRANjE PROJEKATA U OBLASTI JAVNOG INFORMISANjA RADI OSTVARIVANjA JAVNOG INTERESA

Način obezbeđivanja i raspoređivanja sredstava

Član 17.

Republika Srbija, autonomna pokrajina, odnosno jedinica lokalne samouprave obezbeđuje iz budžeta deo sredstava za ostvarivanje javnog interesa u oblasti javnog informisanja i raspoređuje ih na osnovu sprovedenih javnih konkursa (u daljem tekstu: konkurs) i pojedinačnim davanjima, na osnovu principa o dodeli državne pomoći i zaštiti konkurencije, bez diskriminacije.

Za pojedinačna davanja može se opredeliti najviše 5% sredstava od ukupno opredeljenih sredstava za ostvarivanje javnog interesa putem javnih konkursa.

Konkursi

Član 18.

Konkurs se raspisuje za projekte:

1)    proizvodnje medijskih sadržaja;

2)    organizovanja i učešća na stručnim, naučnim i prigodnim skupovima kao i unapređivanja profesionalnih i etičkih standarda u oblasti javnog informisanja.

Iznos sredstava namenjenih projektima proizvodnje medijskih sadržaja ne može biti manji od 90% iznosa sredstava opredeljenih za konkurs.

Konkurs se raspisuje za sprovođenje projekata čija realizacija ne može biti duža od tri godine.

Raspisivanje konkursa

Član 19.

Polazeći od javnog interesa, definisanog u članu 15. ovog zakona, organ nadležan za poslove javnog informisanja Republike Srbije, autonomne pokrajine, odnosno jedinice lokalne samouprave, u skladu sa propisima kojim se reguliše rad ovih organa, (u daljem tekstu: organ koji raspisuje konkurs) donosi odluku o konkursima koji se raspisuju u toku kalendarske godine.

Organ koji raspisuje konkurs raspisuje konkurs radi podizanja kvaliteta informisanja lica iz čl. 12. i 13. ovog zakona.

Organ nadležan za poslove javnog informisanja Republike Srbije raspisuje konkurs radi podizanja kvaliteta informisanja građana koji žive na teritoriji Autonomne Pokrajine Kosovo i Metohije.

Konkurs se raspisuje u obliku javnog poziva i objavljuje se na veb-sajtu organa iz stava 1. ovog člana, kao i najmanje u jednim dnevnim, odnosno nedeljnim novinama koje se distribuiraju na području nadležnosti organa koji raspisuje konkurs.

Sadržina konkursa

Član 20.

Konkursom se određuje:

1)    namena sredstava za ostvarivanje javnog interesa i njihov iznos;

2)    pravo učešća na konkursu;

3)    kriterijumi za učešće na konkursu;

4)    rokovi u kojima se sprovodi konkurs;

5)    dokumentacija koju podnosi podnosilac projekta.

Pravo učešća na konkursu

Član 21.

Pravo učešća na konkursu ima:

1)    izdavač medija koji je upisan u registar medija;

2)    pravno lice, odnosno preduzetnik koji se bavi proizvodnjom medijskih sadržaja i koji priloži dokaz da će sufinansiran medijski sadržaj biti realizovan putem medija.

Pravo učešća na konkursu iz člana 18. ctav 1. tačka 2) ovog zakona ima svako pravno lice, odnosno preduzetnik, izuzev lica predviđena članom 44. stav 1. ovog zakona.

Pravo učešća na konkursu nemaju izdavači koji se finansiraju iz javnih prihoda.

Uslovi za učešće na konkursu

Član 22.

Na konkursu se može konkurisati samo s jednim projektom.

Projekat u smislu ovog zakona podrazumeva zaokruženu programsku celinu ili deo celine (žanrovska i vremenska) kojom se doprinosi ostvarivanju javnog interesa predviđenog članom 15. ovog zakona.

Izdavač više medija može konkurisati s jednim projektom za svaki medij.

Učesnik konkursa može predložiti sufinansiranje projekta u iznosu koji ne prelazi 80% vrednosti projekta, a najviše do iznosa koji je utvrđen konkursom.

Učesnik konkursa koji je u tekućoj kalendarskoj godini već koristio sredstva namenjena projektnom sufinansiranju u oblasti javnog informisanja na republičkom, pokrajinskom ili lokalnom nivou, može učestvovati na konkursu za sufinansiranje istog projekta samo još jednom u toj godini, i to u iznosu koji, uz sredstva koja je već dobio, ne prelazi 80% vrednosti projekta.

Kriterijumi za ocenu prijava na konkurs

Član 23.

Prijave na konkurs ocenjuju se prema meri u kojoj su predložene projektne aktivnosti podesne da ostvare opšti interes u oblasti javnog informisanja, u skladu sa članom 15. ovog zakona i prema meri u kojoj, na osnovu podnete dokumentacije, učesnik na konkursu pruža veću garanciju privrženosti profesionalnim i etičkim medijskim standardima.

Bliži kriterijumi za svaki raspisani konkurs objavljuju se u javnom pozivu za učešće na konkursu.

Konkursna komisija

Član 24.

Ocenu projekata podnetih na konkurs vrši stručna komisija od tri ili pet članova (u daljem tekstu: komisija).

Na projekte koji se prilažu na konkurs koji se raspisuje radi podizanja kvaliteta informisanja pripadnika nacionalnih manjina, obavezno se pribavlja mišljenje odgovarajućeg nacionalnog saveta nacionalne manjine.

Članove stručne komisije iz stava 1. ovog člana imenuje rukovodilac organa koji je raspisao konkurs i to iz reda nezavisnih stručnjaka za medije i medijskih radnika koji nisu u sukobu interesa i ne obavljaju javnu funkciju.

Većina članova komisije iz stava 1. ovog člana imenuje se na predlog novinarskih i medijskih udruženja ukoliko takav predlog postoji i ukoliko predložena lica ispunjavaju zakonom predviđene uslove.

Članovi komisije imenuju se za svaki konkurs posebno, a odluka o imenovanju se objavljuje se na veb-sajtu organa iz stava 2. ovog člana.

Odluka o raspodeli sredstava

Član 25.

Odluku o raspodeli sredstava donosi rukovodilac organa koji je raspisao konkurs, a na osnovu obrazloženog predloga komisije.

Odluka iz stava 1. ovog člana donosi se u obliku rešenja sa obrazloženjem za svaki raspisani konkurs.

Rešenje iz stava 1. ovog člana je konačno i protiv njega se može pokrenuti upravni spor.

Rešenje o raspodeli sredstava objavljuje se na veb-sajtu organa koji je raspisao konkurs, i dostavlja se svakom učesniku konkursa u elektronskoj formi.

Rešenje iz stava 2. ovog člana osnov je za zaključenje ugovora s licem koje je dobilo sredstva za sufinansiranje projektnih aktivnosti

Izveštaj o sprovedenim aktivnostima

Član 26.

Narativni i finansijski izveštaj o sprovedenim projektnim aktivnostima dostavlja se organu koji je doneo odluku o raspodeli sredstava, u skladu sa ugovorenim obavezama.

Uz izveštaj iz stava 1. ovog člana dostavlja se i dokaz o realizaciji projekta.

Pojedinačna davanja

Član 27.

Sredstva opredeljena za pojedinačna davanja iz člana 17. ovog zakona, raspodeljuju se odlukom rukovodioca organa nadležnog za poslove javnog informisanja, koja se donosi bez sprovođenja javnog konkursa.

Iznos raspodeljenih sredstava svakom pojedinačnom odlukom iz stava 1. ovog člana ne može biti veći od 20% iznosa koji je propisan za javne nabavke male vrednosti.

Raspodeljena sredstva iz stava 2. ovog člana ne mogu se kumulirati s drugim vidovima državne pomoći.

Na uslove i postupak raspodele sredstava opredeljenih za pojedinačna davanja shodno se primenjuju odredbe čl. 21, 22, 23, 24. i 26. ovog zakona.

Ostala pravila obezbeđivanja i raspodele sredstava

Član 28.

Ministarstvo nadležno za poslove javnog informisanja bliže uređuje sufinansiranje projekata za ostvarivanje javnog interesa u oblasti javnog informisanja i propisuje obrasce za prijave na konkurs i obrasce za podnošenje narativnog i finansijskog izveštaja.

Obrazac za prijavu na konkurs obavezno sadrži podatak o tome da li je podnosilac projekta već koristio javna sredstva za isti projekat.

IV. MEDIJI

Pojam medija

Član 29.

Medij je sredstvo javnog obaveštavanja koje rečima, slikom, odnosno zvukom prenosi urednički oblikovane informacije, ideje i mišljenja i druge sadržaje namenjene javnoj distribuciji i neodređenom broju korisnika.

Pod medijem se u smislu ovog zakona naročito podrazumevaju dnevne i periodične novine, servis novinske agencije, radio-program i televizijski program i elektronska izdanja tih medija, kao i samostalna elektronska izdanja (uređivački oblikovane internet stranice ili internet portali), a koji su registrovani u Registru medija, u skladu sa ovim zakonom.

Medij nema svojstvo pravnog lica.

Član 30.

Medij, u smislu ovog zakona nije: knjiga, film, nosač audio i audio-vizuelnog sadržaja, naučni i stručni časopis namenjen prvenstveno informisanju ili obrazovanju određene profesionalne grupe, ostale štampane publikacije, katalog koji sadrži isključivo obaveštenja, oglase, reklame i informacije namenjene tržištu ili bilten i slične publikacije namenjene internom informisanju, elektronska publikacija državnih organa i organizacija, ustanova, javnih preduzeća i privrednih društava, preduzetnika i njihovih udruženja, službeno glasilo, štampana stvar poput letaka, plakata i sličnih sredstava javnog obaveštavanja, druga publikacija u smislu propisa kojim se uređuje izdavaštvo, kao ni internet-pretraživači i agregatori.

Mediji, u smislu ovog zakona nisu: platforme, poput internet foruma, društvenih mreža i drugih platformi koje omogućavaju slobodnu razmenu informacija, ideja i mišljenja njenih članova, niti bilo koja druga samostalna elektronska publikacija, poput blogova, veb-prezentacija i sličnih elektronskih prezentacija, osim ako nisu registrovane u Registru medija, u skladu sa ovim zakonom.

Član 31.

Svaka novina sa posebnim nazivom smatra se jednim medijem.

Sva izdanja jednih novina koja izlaze pod istim nazivom smatraju se jednim medijem.

Svaki pojedinačni radio ili televizijski program smatra se jednim medijem, bez obzira na način distribucije.

Svaki servis novinske agencije koji se posebno distribuira smatra se jednim medijem.

Samostalno elektronsko izdanje smatra se jednim medijem.

Izdavač medija

Član 32.

Izdavač može biti svako fizičko i pravno lice.

Pravna i fizička lica, izdavači medija, moraju biti registrovani kod nadležnog organa Republike Srbije za obavljanje delatnosti.

Pravno lice iz stava 1. ovog člana može osnovati svako domaće ili strano pravno ili fizičko lice, u skladu sa zakonom.

Član 33.

Pravo na izdavanje medija u pravnom je prometu.

Promena izdavača se upisuje u Registar medija u skladu sa ovim zakonom.

Promena izdavača iz stava 2. ovog člana prema trećim licima deluje od dana upisa te promene.

Pravni posao iz stava 1. ovog člana zaključuje se u pismenoj formi.

Pravo na promenu izdavača elektronskog medija, uređuje se zakonom koji uređuje oblast elektronskih medija.

V. IMPRESUM, SKRAĆENI IMPRESUM I IDENTIFIKACIJA

Obaveza objavljivanja

Član 34.

U svakom mediju obavezno se objavljuju osnovni podaci o mediju u obliku impresuma, skraćenog impresuma, odnosno identifikacije.

Sadržaj

Član 35.

Impresum medija sadrži: naziv medija, naziv i sedište izdavača, adresu elektronske pošte ili internet stranice, lična imena odgovornog urednika medija i odgovornih urednika za pojedina izdanja, rubrike, odnosno programske celine, podatke o nadležnim regulatornim, odnosno nadzornim telima,kao i registracioni broj medija.

Pored podataka iz stava 1. ovog člana impresum pružaoca audio i audio-vizuelnih medijskih usluga obavezno sadrži i datum emitovanja programa i vreme emitovanja impresuma, kao i oznake frekvencije, odnosno televizijskog kanala na kome se program emituje, a impresum novinske agencije – datum dostavljanja informacija.

Skraćeni impresum novina sadrži naziv i datum izdavanja novina.

Identifikacija televizijskog programa sadrži karakterističnu oznaku audio-vizuelne medijske usluge, odnosno televizijskog programa.

Identifikacija radio programa sadrži naziv radio programa i radio frekvencije na kojima se emituje program.

Skraćeni impresum novinske agencije sadrži naziv servisa i datum dostavljanja informacije.

Način objavljivanja

Član 36.

Impresum mora biti celovito i vidno objavljen i jasno odvojen od ostalog sadržaja medija.

Impresum i skraćeni impresum novina objavljuju se u svakom broju i na svakom primerku novina.

Skraćeni impresum novina objavljuje se na margini svake stranice.

Impresum televizijskog i radio programa objavljuje se na početku i na kraju programa, svakog dana kad se program emituje, a ako se program neprekidno emituje, svakog dana između ponoći i dva sata.

Identifikacija televizijskog programa objavljuje se sve vreme trajanja programa.

Identifikacija radio programa objavljuje se najmanje jednom na svaka dva sata trajanja programa.

Impresum novinske agencije objavljuje se najmanje jednom dnevno.

Skraćeni impresum novinske agencije objavljuje se uz svaku objavljenu informaciju.

Impresum, skraćeni impresum, odnosno identifikacija ostalih medija objavljuje se na pogodan način, shodno odredbama ovog člana.

VI. JAVNOST PODATAKA O MEDIJIMA I REGISTAR

Registar medija

Član 37.

Registar medija (u daljem tekstu: Registar) vodi Agencija za privredne registre Republike Srbije (u daljem tekstu: Agencija), u skladu sa zakonom kojim se uređuje pravni položaj Agencije, zakonom kojim se uređuje postupak registracije u Agenciji i ovim zakonom.

Svrha Registra

Član 38.

Svrha Registra medija je obezbeđivanje javnosti podataka o medijima.

Sadržina Registra i predmet registracije

Član 39.

U Registar se registruju:

1)    naziv i registarski broj medija iz člana 29. ovog zakona;

2)    lično ime i JMBG domaćeg fizičkog lica ili broj pasoša i država izdavanja pasoša stranog fizičkog lica koje je odgovorni urednik medija;

3)    broj dozvole za pružanje medijske usluge za elektronske medije;

4)    podatak o jeziku na kome se medij izdaje, odnosno na kome se pruža medijska usluga;

5)    podatak o internet, elektronskim i drugim formama medija;

6)    internet adresa za medije koji se isključivo distribuiraju putem interneta;

7)    poslovno ime/naziv, sedište i matični broj izdavača medija/pružaoca medijske usluge;

8)    dokument koji sadrži podatke o pravnim i fizičkim licima koja neposredno ili posredno imaju više od 5% udela u osnivačkom kapitalu izdavača, podatke o njihovim povezanim licima u smislu zakona kojim se uređuje pravni položaj privrednih društava i podatke o drugim izdavačima u kojima ta lica imaju više od 5% udela u osnivačkom kapitalu;

9)    podatke o iznosu novčanih sredstava dodeljenih mediju na ime državne pomoći, u skladu sa odredbama ovog zakona;

10)    podatke o iznosu novčanih sredstava dobijenih od organa javne vlasti pod kojima se podrazumevaju državni organi, organi teritorijalne autonomije, organi jedinica lokalne samouprave, organizacije kojima je povereno vršenje javnih ovlašćenja, kao i pravna lica koje osniva ili finansira u celini, odnosno u pretežnom delu Republika Srbija, autonomna pokrajina, odnosno jedinica lokalne samouprave (u daljem tekstu: organ javne vlasti);

11)    podatak o prosečno prodatom tiražu medija u kalendarskoj godini;

12)    druge dokumente na osnovu kojih je izvršena registracija;

13)    datum i vreme registracije;

14)    promene registrovanih podataka;

15)    datum i vreme registracije promene podataka.

Dokument iz stava 1. tačka 8) ovog člana obavezno sadrži poslovno ime/naziv, sedište i matični/registarski broj pravnog lica, lično ime i JMBG domaćeg fizičkog lica ili broj pasoša i naziv države koja je izdala pasoš stranog fizičkog lica, kao i njihovo pojedinačno procentualno učešće u upravljačkim pravima.

Podnosilac prijave za registraciju podataka iz stava 1. tač. 9) i 10) ovog člana je organ javne vlasti.

Podaci o novčanim sredstvima iz stava 1. tač. 9) i 10) ovog člana prijavljuju se Registru najkasnije 15 dana od dana donošenja odluke o dodeli sredstava.

Podaci o prosečno prodatom tiražu iz stava 1. tačke 11) ovog člana, za prethodnu kalendarsku godinu prijavljuju se Registru do 31. marta tekuće godine.

Registrovani i/ili objavljeni podaci o fizičkom licu nisu javno dostupni, osim ličnog imena.

Promene registrovanih podataka i dokumenata

Član 40.

Promene registrovanih podataka prijavljuju se Registru najkasnije u roku od 15 dana od dana kada je promena nastala.

Brisanje medija iz Registra

Član 41.

Medij se briše iz Registra na osnovu prijave izdavača.

Registrator po službenoj dužnosti briše medij iz Registra:

1)    na osnovu rešenja nadležnog državnog organa u vezi sa članom 47. ovog zakona;

2)    po brisanju izdavača iz registra u kome je bio registrovan;

3)    iz drugog razloga propisanog posebnim zakonom.

Rešenje o registraciji

Član 42.

Rešenje Registratora koji vodi Registar ( u daljem tekstu: Registrator) konačno je i protiv njega se može pokrenuti upravni spor.

Dokumentacija za registraciju

Član 43.

Ministarstvo nadležno za poslove javnog informisanja propisuje dokumentaciju koja se prilaže u postupku registracije medija u Registar.

Posledice neupisivanja

Član 44.

Izdavaču medija koji nije upisan u Registar, Republika Srbija, autonomna pokrajina i jedinica lokalne samouprave, kao ni ustanova, preduzeće i drugo pravno lice koje je u pretežnom delu u državnoj svojini ili koje se u celini ili pretežnim delom finansira iz javnih prihoda, ne može sufinansirati projekte niti na drugi način dodeljivati državnu pomoć.

Republika Srbija, autonomna pokrajina i jedinica lokalne samouprave, kao ni ustanova, preduzeće i drugo pravno lice koje je u pretežnom delu u državnoj svojini ili koje se u celini ili pretežnim delom finansira iz javnih prihoda, ne mogu se oglašavati niti koristiti druge usluge medija iz stava 1. ovog člana.

VII. ZAŠTITA MEDIJSKOG PLURALIZMA

Zabrana narušavanja medijskog pluralizma

Član 45.

Radi sprečavanja nastanka ili jačanja pretežnog uticaja u oblasti javnog informisanja, koji značajno ograničava medijski pluralizam, nije dozvoljeno objedinjavanje:

-      osnivačkih, odnosno upravljačkih prava u dva ili više izdavača dnevnih novina koje objavljuju informacije iz svih oblasti društvenog života, čiji ukupan godišnji tiraž prelazi 50% prodatog ili na drugi način realizovanog tiraža dnevnih novina na teritoriji Republike Srbije, u kalendarskoj godini koja prethodi objedinjavanju;

-      osnivačkih odnosno upravljačkih prava u dva ili više izdavača koji pružaju audio, odnosno audio-vizuelne medijske usluge, čiji zbirni udeo u slušanosti, odnosno gledanosti prelazi 35% od ukupne slušanosti, odnosno gledanosti u zoni pokrivanja, u kalendarskoj godini koja prethodi objedinjavanju.

Objedinjavanje osnivačkih, odnosno upravljačkih prava podrazumeva mogućnost odlučujućeg uticaja na vođenje poslova u dva ili više izdavača, a naročito u svojstvu kontrolnog (matičnog) društva, odnosno kontrolnog člana ili akcionara, na osnovu svojine ili drugih imovinskih prava na imovini ili delu imovine, na osnovu prava iz ugovora, sporazuma ili iz hartija od vrednosti, po osnovu potraživanja ili sredstava za obezbeđenje potraživanja ili na osnovu uslova poslovne prakse.

St. 1. i 2. ovog člana ne dovode u pitanje primenu odredaba zakona kojim se reguliše zaštita konkurencije.

Član 46.

Nije dozvoljeno sticanje učešća preko 50% u osnivačkom kapitalu između izdavača dnevnih novina, koje objavljuju informacije iz svih oblasti društvenog života, s prosečnim dnevnim realizovanim tiražom većim od 50.000 primeraka godišnje, i izdavača koji pruža audio i audio-vizuelne medijske usluge.

Lice koje se pored delatnosti izdavača medija, bavi i distribucijom medijskih sadržaja, dužno je da delatnost izdavača medija obavlja preko povezanog pravnog lica.

Povezanim pravnim licima u smislu ovog zakona smatraju se lica koja su povezana tako da jedno ili više njih ima mogućnost odlučujućeg uticaja na vođenje poslova drugog ili drugih pravnih lica, a naročito uticaj koji proizilazi iz:

1)    svojstva kontrolnog (matičnog) društva, odnosno kontrolnog člana ili akcionara, samostalno ili zajedničkim delovanjem, po pravilima o povezanim privrednim društvima u smislu zakona kojim se uređuje položaj privrednih društava;

2)    svojinskih ili drugih prava na imovini ili delu imovine drugog pravnog lica;

3)    ugovora, sporazuma ili iz vlasničkih prava na hartijama od vrednosti;

4)    potraživanja, sredstava obezbeđenja ili uslova poslovne prakse čiji je titular, odnosno koje određuje kontrolno lice.

Utvrđivanje ugrožavanja medijskog pluralizma

Član 47.

Postojanje ugrožavanja medijskog pluralizma za štampane medije utvrđuje ministarstvo nadležno za poslove javnog informisanja, a u slučajevima objedinjavanja ili unakrsnog sticanja učešća čiji je učesnik najmanje jedan elektronski medij, nezavisno regulatorno telo nadležno za elektronske medije, u skladu sa zakonom kojim se uređuje oblast elektronskih medija.

Ministarstvo nadležno za poslove javnog informisanja pokreće postupak iz stava 1. ovog člana po prijavi zainteresovanog lica.

Kad utvrdi da je ugrožen medijski pluralizam, ministarstvo iz stava 2. ovog člana upozorava na to izdavača i određuje mu da, u roku od šest meseci od dana prijema upozorenja, podnese dokaze o tome da je svojim radnjama otklonio uzroke ugrožavanja medijskog pluralizma.

Ministarstvo iz stava 2. ovog člana, po službenoj dužnosti obaveštava Registratora o izdatom upozorenju izdavaču.

Ako izdavač štampanog medija ne postupi po upozorenju iz stava 3. ovog člana, Registrator, na osnovu rešenja ministarstva nadležnog za poslove javnog informisanja, briše medij iz Registra.

VIII. UREDNICI, NOVINARI, PROFESIONALNA UDRUŽENjA NOVINARA I PREDSTAVNICI INOSTRANIH MEDIJA

Urednici

Član 48.

Medij mora imati odgovornog urednika.

Glavni urednik medija ima svojstvo odgovornog urednika tog medija.

Odgovorni urednik za pojedino izdanje, rubriku, odnosno programsku celinu odgovara za sadržaj koji uređuje.

Odgovorni urednik ne može biti lice koje uživa imunitet od odgovornosti.

Za odgovornog urednika imenuje se lice koje ima prebivalište na teritoriji Republike Srbije.

Pravo novinara na objavljivanje tvrdnji i iznošenje stavova i mišljenja

Član 49.

Novinaru ne može prestati radni odnos, umanjiti se ugovorena zarada ili ugovorena naknada za rad, niti se na drugi način staviti u nepovoljniji položaj zbog toga što je u javnom glasilu objavio istinitu tvrdnju ili izneo mišljenje, kao ni zbog toga što je svoje mišljenje izneo van medija kao lični stav.

Pravo novinara da odbije izvršenje naloga

Član 50.

Novinar ima pravo da odbije da izvrši nalog urednika ako bi se postupanjem u skladu s tim nalogom kršio propis, pravila struke i etika novinarske profesije.

Pravo novinara na autentičnost priloga

Član 51.

Prilog novinara čiji je smisao izmenjen u uređivačkom postupku ne sme se objaviti pod njegovim imenom bez njegovog pristanka.

Novinarska tajna

Član 52.

Novinar nije dužan da otkrije izvor informacije, osim podataka koji se odnose na krivično delo, odnosno učinioca krivičnog dela za koje je kao kazna propisan zatvor u trajanju od najmanje pet godina, ako se podaci za to krivično delo ne mogu pribaviti na drugi način.

Sloboda profesionalnog udruživanja

Član 53.

Novinari mogu slobodno osnivati svoja udruženja, u skladu sa zakonom kojim se uređuju udruženja.

Pravo udruženja u sudskom postupku

Član 54.

Udruženje novinara ima pravni interes za mešanje u radnom sporu u kome učestvuje član tog udruženja, ako se on tome ne protivi.

Predstavnici inostranih medija i dopisništva
inostranih medija

Član 55.

Predstavnik inostranog medija (urednik, novinar, foto-reporter, snimatelj i drugi saradnici) i dopisništvo inostranog medija, imaju u obavljanju svoje delatnosti ista prava i dužnosti kao i domaći urednik, novinar, ostali saradnici i mediji.

Radi lakšeg obavljanja novinarskog posla, predstavnik inostranog medija i dopisništvo inostranog medija mogu da se upišu u evidenciju inostranih predstavnika i dopisništava, koja se vodi u ministarstvu nadležnom za poslove javnog informisanja, na osnovu čega im se izdaje odgovarajuća legitimacija.

Strano dopisništvo, kao organizovano predstavništvo stranog medija, stiče svojstvo pravnog lica upisom u evidenciju.

Ministarstvo nadležno za poslove javnog informisanja bliže uređuje način vođenja i upisa u evidenciju i izdavanje legitimacija iz stava 2. ovog člana.

IX. DISTRIBUCIJA MEDIJA I MEDIJSKIH SADRŽAJA

Sloboda distribucije

Član 56.

Distribucija domaćih i stranih medija i medijskih sadržaja je slobodna.

Sloboda distribucije iz stava 1. ovog člana obezbeđuje javnosti pristup mediju i medijskom sadržaju u distributivnoj mreži, bez obzira na sredstva kojima se medij čini dostupnim javnosti.

Distribucija medija bez impresuma

Član 57.

Distributer ima pravo da odbije da distribuira medij bez impresuma.

U slučaju spora povodom informacije objavljene u mediju koji je distributer prihvatio da distribuira bez impresuma, odgovornost snosi i distributer.

Zabrana odbijanja distribucije

Član 58.

Lice koje se bavi distribucijom medija ne sme da odbije distribuciju medija primenjujući nejednake uslove distribucije u odnosu na različite učesnike na medijskom tržištu, kao ni na drugi način značajno ograničavati, narušavati ili sprečavati konkurenciju na relevantnom medijskom tržištu, na teritoriji Republike Srbije, shodno odredbama zakona kojim se reguliše zaštita konkurencije.

Izdavač medija čija je distribucija obustavljena u celosti ili u značajnom delu povredom zabrane iz stava 1. ovog člana ima pravo da pred nadležnim sudom zahteva naknadu štete koju je usled toga pretrpeo.

Naknada štete nastala povredom odredbe stava 1. ovog člana određuje se posebno uzimajući u obzir vrednost neprodatog tiraža, odnosno udela u auditorijumu, kao i vrednost prodatog oglasnog prostora u neprodatom tiražu, odnosno u audio i audio-vizuelnoj medijskoj usluzi koja nije pružena.

Postupak po zahtevu iz stava 2. ovog člana hitan je.

U postupku iz stava 2. ovog člana nadležni sud na predlog izdavača medija određuje privremenu meru kojom se obavezuje lice koje se bavi distribucijom medija da do pravnosnažnog okončanja postupka nastavi da obavlja distribuciju tog medija.

O predlogu iz stava 5. ovog člana nadležni sud odlučuje u roku od osam dana od dana podnošenja predloga i svoju odluku odmah dostavlja izdavaču medija, odgovornom uredniku medija i licu koje se bavi distribucijom medija.

Zabrana distribucije informacije ili drugog
medijskog sadržaja

Član 59.

Na predlog nadležnog javnog tužioca, nadležni sud može zabraniti distribuciju informacije ili drugog medijskog sadržaja (u daljem tekstu: informacija) ako je to neophodno u demokratskom društvu i ako se u informaciji poziva na:

1)    akt neposrednog nasilnog rušenja ustavnog poretka;

2)    akt neposrednog nasilja prema licu ili grupi na osnovu rase, nacionalne pripadnosti, veroispovesti, seksualne opredeljenosti, invaliditeta ili drugog ličnog svojstva, a od objavljivanja informacije neposredno preti ozbiljna i nepopravljiva posledica čije se nastupanje ne može sprečiti na drugi način.

Predlog za zabranu

Član 60.

Predlog za zabranu distribucije informacije (u daljem tekstu: predlog za zabranu) podnosi nadležni javni tužilac.

Predlogom za zabranu može se zahtevati da se zabrani distribucija informacije iz člana 59. ovog zakona, da se oduzmu primerci novina koji sadrže tu informaciju ako se svrha zabrane može postići samo na taj način, odnosno da se zabrani širenje takve informacije putem drugog medija.

Privremena zabrana

Član 61.

Na predlog nadležnog javnog tužioca, nadležni sud može doneti rešenje o privremenoj zabrani distribucije informacije do pravnosnažne odluke o zabrani.

O predlogu iz stava 1. ovog člana sud odlučuje u roku od šest sati od njegovog podnošenja.

Nadležni sud dužan je da rešenje o privremenoj zabrani odmah dostavi izdavaču, odgovornom uredniku, kao i distributeru ili štampariji.

Nadležni sud nalaže ministarstvu nadležnom za unutrašnje poslove da onemogući distribuciju informacije na osnovu rešenja iz stava 1. ovog člana.

Pretres

Član 62.

Pretres po predlogu za zabranu mora se održati u roku od 24 sata od trenutka prijema predloga.

Pretres iz stava 1. ovog člana može se održati i bez prisustva uredno pozvanih stranaka, na šta se stranke u pozivu na pretres izričito upozoravaju.

Rešenje po predlogu za zabranu

Član 63.

Rešenje o predlogu za zabranu sud donosi odmah po završenom pretresu, a predsednik veća objavljuje ga bez odlaganja.

Rešenje se mora pismeno izraditi i njegov overeni prepis dostaviti strankama u roku od tri dana od dana objavljivanja.

Odbijanje predloga za zabranu

Član 64.

U odluci kojom se odbija predlog za zabranu, stavlja se van snage mera onemogućavanja privremene distribucije informacije iz člana 61. stav 1. ovog zakona.

Žalba nadležnog javnog tužioca protiv odluke iz stava 1. ovog člana ne odlaže njeno izvršenje.

Naknada štete

Član 65.

Ako sud odbije predlog za zabranu, izdavač ima pravo na naknadu štete koja je prouzrokovana neosnovanom privremenom zabranom.

Žalba protiv rešenja prvostepenog suda

Član 66.

Žalba protiv rešenja prvostepenog suda o predlogu za zabranu podnosi se u roku od tri dana od dana dostavljanja prepisa rešenja.

Žalba se ne dostavlja protivnoj stranci na odgovor.

Blagovremenu i dozvoljenu žalbu, zajedno sa svim spisima, prvostepeni sud dostavlja drugostepenom sudu u roku od dva dana od dana prijema žalbe.

Drugostepeni sud može pozvati i saslušati stranke.

Drugostepeni sud odlučuje o žalbi u roku od tri dana od dana prijema žalbe sa spisima.

Shodna primena pravila krivičnog postupka

Član 67.

Ako ovim zakonom nije drugačije određeno, u postupku za zabranu distribucije informacije shodno se primenjuju odredbe zakona kojim se uređuje krivični postupak.

X. PRIVREMENO ČUVANjE MEDIJSKOG ZAPISA I PRAVO UVIDA

Obaveza izdavača

Član 68.

Izdavač je dužan da čuva jedan primerak medijskog zapisa (u daljem tekstu: zapis), i to:

1)    novina - svaki broj svakog izdanja - 60 dana od dana objavljivanja;

2)    snimka objavljene radio ili televizijske emisije - 30 dana od dana objavljivanja;

3)    drugog zapisa - 30 dana od dana njihovog objavljivanja.

Pravo na uvid i pravo na kopiju

Član 69.

Izdavač je dužan da čuvane zapise stavi na uvid i dostavi njihovu kopiju na zahtev suda, drugog nadležnog državnog organa, regulatornog tela za oblast elektronskih medija, kao i zainteresovanog lica, bez odlaganja, a najkasnije u roku od tri dana od dana prijema pismenog zahteva.

Ostvarivanje prava na uvid

Član 70.

Uvid u zapis vrši se u prostoriji izdavača određenog dana u toku radnog vremena.

Licu koje nije u stanju da bez pratioca izvrši uvid u zapis, omogućava se da to učini uz pomoć pratioca.

Naknada

Član 71.

Uvid u zapis se ne naplaćuje.

Za izradu kopije zapisa može se zahtevati naknada nužnih troškova kopiranja.

Na zahtev suda, nadležnog državnog organa, kao i regulatornog tela za oblast elektronskih medija, kopija zapisa se izrađuje i dostavlja bez naknade, ako je zahtev u vezi sa obavljanjem poslova iz njihove nadležnosti.

Zloupotreba prava na uvid u zapis medija

Član 72.

Izdavač ima pravo da odbije zahtev za uvid i izradu kopije zapisa ako tražilac zloupotrebljava svoje pravo, a naročito ako nerazumno često podnosi zahtev ili ako ponavlja zahtev za uvid u isti ili već dobijeni zapis.

XI. POSEBNA PRAVA I OBAVEZE U JAVNOM INFORMISANjU

Pretpostavka nevinosti

Član 73.

U cilju zaštite ljudskog dostojanstva, kao i ugleda i nepristrasnosti suda ili drugog nadležnog organa, niko se u mediju ne sme označiti učiniocem kažnjivog dela, odnosno oglasiti krivim ili odgovornim pre pravnosnažnosti odluke suda.

Objavljivanje informacija u vezi s krivičnim postupkom

Član 74.

Informacije iz krivičnog postupka koji je u toku mogu se objaviti ako su iznete na glavnom pretresu ili ako su pribavljene ili ako su mogle biti dobijene od organa javne vlasti na osnovu zakona kojim se uređuje pristup informacijama od javnog značaja.

Zabrana govora mržnje

Član 75.

Idejama, mišljenjem, odnosno informacijama, koje se objavljuju u medijima ne sme se podsticati diskriminacija, mržnja ili nasilje protiv lica ili grupe lica zbog njihovog pripadanja ili nepripadanja nekoj rasi, veri, naciji, polu, zbog njihove seksualne opredeljenosti ili drugog ličnog svojstva, bez obzira na to da li je objavljivanjem učinjeno krivično delo.

Oslobađanje od odgovornosti

Član 76.

Ne postoji povreda zabrane govora mržnje ako je informacija iz člana 75. ovog zakona deo novinarskog teksta, a objavljena je:

1)    bez namere da se podstiče na diskriminaciju, mržnju ili nasilje protiv lica ili grupe lica iz člana 75. ovog zakona, posebno ako je takva informacija deo objektivnog novinarskog izveštaja;

2)    s namerom da se kritički ukaže na diskriminaciju, mržnju ili nasilje protiv lica ili grupe lica iz člana 75. ovog zakona ili na pojave koje predstavljaju ili mogu da predstavljaju podsticanje na takvo ponašanje.

Zaštita maloletnika

Član 77.

U cilju zaštite slobodnog razvoja ličnosti maloletnika, posebno se mora voditi računa da sadržaj medija i način distribucije medija ne naškode moralnom, intelektualnom, emotivnom ili socijalnom razvoju maloletnika.

Zabrana javnog izlaganja pornografije

Član 78.

Ne sme se na način dostupan maloletnicima javno izlagati štampani medij sa pornografskim sadržajem.

Štampani medij sa pornografskim sadržajem na naslovnoj i poslednjoj strani ne sme da sadrži pornografiju, a mora imati vidno upozorenje da sadrži pornografiju, kao i upozorenje da nije namenjen maloletnicima.

Na pornografske audio i audio-vizuelne medijske sadržaje, kao i na sadržaje koji se distribuiraju putem interneta primenjuju se odredbe posebnog zakona kojim se uređuju elektronski mediji.

XII. INFORMACIJE O LIČNOSTI

Dostojanstvo ličnosti i pravo na autentičnost

Član 79.

Dostojanstvo ličnosti (čast, ugled, odnosno pijetet) lica na koje se odnosi informacija pravno je zaštićeno.

Objavljivanje informacije kojom se vrši povreda časti, ugleda ili pijeteta, odnosno lice prikazuje u lažnom svetlu pripisivanjem osobina ili svojstava koje ono nema, odnosno odricanjem osobina ili svojstava koje ima, nije dopušteno ako interes za objavljivanje informacije ne preteže nad interesom zaštite dostojanstva i prava na autentičnost, a naročito ako se time ne doprinosi javnoj raspravi o pojavi, događaju ili ličnosti na koju se informacija odnosi.

Prikazom ili opisom scene nasilja u mediju ili medijskom sadržaju ne sme se povrediti dostojanstvo žrtve nasilja.

Karikaturalno, satirično, kolažno i drugo slično prikazivanje lica, ne smatra se povredom dostojanstva, odnosno prava na autentičnost.

Privatan život i lični zapisi

Član 80.

Informacija iz privatnog života, odnosno lični zapis (pismo, dnevnik, zabeleška, digitalni zapis i sl.), zapis lika (fotografski, crtani, filmski, video, digitalni i sl.) i zapis glasa (magnetofonski, gramofonski, digitalni i sl.), ne može se objaviti bez pristanka lica čijeg se privatnog života informacija tiče, odnosno lica čije reči, lik odnosno glas sadrži, ako se pri objavljivanju može zaključiti koje je to lice.

Maloletnik se ne sme učiniti prepoznatljivim u informaciji koja može da povredi njegovo pravo ili interes.

Pristanak je potreban i za neposredno prenošenje lika ili glasa putem televizije, radija i slično.

Informacija i zapis iz stava 1. ovog člana ne mogu se objaviti bez pristanka onoga na koga se odnose, ako bi objavljivanjem bilo povređeno njegovo pravo na privatnost ili koje drugo pravo.

Pristanak dat za jedno objavljivanje, za određeni način objavljivanja, odnosno za objavljivanje u određenom cilju ne smatra se pristankom za ponovljeno objavljivanje, za objavljivanje na drugi način, odnosno za objavljivanje za druge ciljeve.

Pristanak drugih lica

Član 81.

Ako je lice iz člana 80. st. 1, 2. i 4. ovog zakona umrlo, pristanak daju njegov supružnik, dete od navršene šesnaeste godine života samostalno, roditelj, brat, sestra, pravno lice čiji je umrli bio učesnik (organ, član, zaposleni) ako se informacija, odnosno zapis odnosi na njegovo učešće u tom pravnom licu ili lice koje je umrli za to odredio.

Prestankom pravnog lica ne prestaje pravo učesnika pravnog lica koga se lično tiče informacija, odnosno zapis.

Smatra se da je pristanak dat čim ga je dalo jedno od lica iz stava 1. ovog člana, bez obzira na to da li su druga lica odbila da ga daju.

Kad nije potreban pristanak za objavljivanje

Član 82.

Informacija iz privatnog života, odnosno lični zapis može se izuzetno objaviti bez pristanka lica iz čl. 80. i 81. ovog zakona ako u konkretnom slučaju interes javnosti da se upozna sa informacijom, odnosno zapisom preteže u odnosu na interes da se spreči objavljivanje.

Smatra se da interes javnosti iz stava 1. ovog člana preteže u odnosu na interes da se spreči objavljivanje informacije iz privatnog života, odnosno ličnog zapisa lica, naročito:

1)    ako je to lice informaciju, odnosno zapis namenilo javnosti, odnosno dostavilo mediju u cilju objavljivanja;

2)    ako se informacija, odnosno zapis, odnosi na ličnost, pojavu ili događaj od interesa za javnost, posebno ako se odnosi na nosioca javne ili političke funkcije, a objavljivanje informacije je u interesu nacionalne bezbednosti, javne sigurnosti ili ekonomske dobrobiti zemlje, radi sprečavanja nereda ili zločina, zaštite zdravlja ili morala, ili zaštite prava i sloboda drugih;

3)    ako je lice svojim javnim izjavama, odnosno ponašanjem u privatnom, porodičnom ili profesionalnom životu privuklo pažnju javnosti i na taj način dalo povoda za objavljivanje informacije, odnosno zapisa;

4)    ako je informacija saopštena, odnosno ako je zapis načinjen u javnoj skupštinskoj raspravi ili u javnoj raspravi u nekom skupštinskom telu;

5)    ako je objavljivanje u interesu pravosuđa, nacionalne bezbednosti ili javne bezbednosti;

6)    ako se lice nije protivilo pribavljanju informacije, odnosno pravljenju zapisa, iako je znalo da se to čini radi objavljivanja;

7)    ako je objavljivanje u interesu nauke ili obrazovanja;

8)    ako je objavljivanje potrebno radi upozorenja na opasnost (sprečavanje zarazne bolesti, pronalaženje nestalog lica, sprečavanja prevare i sl.);

9)    ako se zapis odnosi na mnoštvo likova ili glasova (navijača, koncertne publike, demonstranata, uličnih prolaznika i sl.);

10)    ako se radi o zapisu s javnog skupa;

11)    ako je lice prikazano kao deo pejzaža, prirode, panorame, naseljenog mesta, trga, ulice ili kao deo sličnog prizora.

XIII. ODGOVOR NA INFORMACIJU I
ISPRAVKA INFORMACIJE

Pravo na odgovor

Član 83.

Lice na koje se odnosi informacija, koja može da povredi njegovo pravo ili interes, može od odgovornog urednika zahtevati da, bez naknade, objavi odgovor u kome ono tvrdi da je informacija neistinita, nepotpuna ili netačno preneta.

Ako odgovorni urednik ne objavi odgovor, a za to ne postoji neki od razloga za neobjavljivanje određen ovim zakonom, kao i ako odgovor objavi na nepropisan način, imalac prava na odgovor može protiv odgovornog urednika podneti tužbu za objavljivanje odgovora.

U parnici radi objavljivanja odgovora raspravlja se samo o činjenicama, određenim ovim zakonom, od kojih zavisi obaveza odgovornog urednika da objavi odgovor.

Pravo na ispravku

Član 84.

Lice čije su pravo ili interes povređeni neistinitom, nepotpunom ili netačno prenetom informacijom može tužbom zahtevati da sud odgovornom uredniku naredi da, bez naknade, objavi ispravku te informacije kao neistinite, nepotpune ili netačno prenete.

U parnici radi objavljivanja ispravke raspravlja se o neistinitosti, nepotpunosti ili netačnosti prenete informacije, kao i o tome da li je informacijom povređeno pravo ili interes tužioca.

Pravo ostalih lica na odgovor i ispravku

Član 85.

Za lice nesposobno da se samo stara o svojim interesima, odgovor odnosno tužbu za objavljivanje odgovora i tužbu za objavljivanje ispravke, podnosi njegov zakonski zastupnik, a za pravno lice – ovlašćeni organ pravnog lica.

Učesnik pravnog lica (član, organ, zaposleni) ima pravo na samostalan odgovor i ispravku, ako se objavljena informacija odnosi kako na pravno lice tako i lično na učesnika.

Ako je lice na koje se odnosi informacija umrlo, pravo na odgovor i ispravku, imaju: supružnik, deca, roditelji, pravno lice čiji je učesnik bio umrli kad se informacija tiče njegovog učešća u pravnom licu, druga lica čiju uspomenu na umrlog može da povredi, odnosno povređuje objavljena informacija.

Ako je pravno lice na koje se odnosi informacija prestalo da postoji, pravo na odgovor i ispravku, imaju učesnici u pravnom licu.

Objavljivanjem odgovora i ispravke, jednog od lica iz st. 3. i 4. ovog člana, prestaje pravo na odgovor i ispravku ostalih lica kad se zahtevani odgovor i ispravka, odnosi na iste delove informacije.

Rok za zahtev za objavljivanje odgovora

Član 86.

Zahtev za objavljivanje odgovora podnosi se odgovornom uredniku u roku od 30 dana od dana objavljivanja informacije u dnevnoj novini ili dnevnoj radio ili televizijskoj emisiji, odnosno 60 dana od dana objavljivanja informacije u periodičnoj novini ili povremenoj radio ili televizijskoj emisiji.

Ako odgovor podnosi lice čije je prebivalište ili boravište u inostranstvu, rok iznosi 60 dana.

Rok za objavljivanje odgovora

Član 87.

Odgovorni urednik dužan je da odgovor objavi bez odlaganja, a najkasnije u drugom narednom broju dnevnih novina, odnosno u drugoj narednoj dnevnoj emisiji od prispeća odgovora.

Odgovor na informaciju koja se odnosi na učesnika u predizbornoj kampanji, objavljuje se u prvom narednom broju, odnosno u prvoj narednoj emisiji od prispeća odgovora.

Rok za tužbu zbog neobjavljivanja odgovora

Član 88.

Ako odgovorni urednik ne objavi odgovor, tužba zbog neobjavljivanja odgovora podnosi se u roku od 30 dana od dana isteka roka za objavljivanje iz člana 87. ovog zakona.

Rok za objavljivanje odgovora na osnovu presude

Član 89.

Ako usvoji tužbeni zahtev za objavljivanje odgovora, sud nalaže odgovornom uredniku da objavi odgovor bez odlaganja, a najkasnije u drugom narednom broju dnevnih novina, odnosno u drugoj narednoj dnevnoj emisiji od prispeća presude da se odgovor objavi.

Ako se informacija na koju se odgovara odnosi na učesnika u predizbornoj utakmici, odgovor se objavljuje u prvom narednom broju, odnosno prvoj narednoj emisiji od prispeća presude da se odgovor objavi.

Rok za tužbu za objavljivanje ispravke

Član 90.

Tužba za objavljivanje ispravke podnosi se u roku od 90 dana od dana objavljivanja informacije.

Rok za objavljivanje ispravke

Član 91.

Odgovorni urednik dužan je da ispravku objavi bez odlaganja, a najkasnije u drugom narednom broju dnevnih novina, odnosno u drugoj narednoj dnevnoj emisiji od prispeća presude da se objavi ispravka.

Ako se informacija koja se ispravlja odnosi na učesnika u predizbornoj utakmici, ispravka se objavljuje u prvom narednom broju, odnosno prvoj narednoj emisiji od prispeća presude da se objavi ispravka.

Rokovi u slučaju smrti, odnosno prestanka pravnog lica

Član 92.

Ako se informacija odnosi na lice koje je umrlo, odnosno na pravno lice koje je prestalo da postoji, u toku roka za traženje objavljivanja odgovora ili ispravke odnosno roka za tužbu za objavljivanje odgovora ili ispravke, rok teče iznova od dana smrti lica, odnosno od dana prestanka pravnog lica.

Sudski penal i prilog uz tužbu

Član 93.

Tužilac može tražiti da sud tuženom naredi objavljivanje odgovora, odnosno ispravke, pod pretnjom plaćanja određenog primerenog novčanog iznosa tužiocu za slučaj neobjavljivanja.

Uz tužbu se obavezno prilaže primerak ili kopija štampanog medija u kome je objavljena informacija, odnosno, po mogućnosti, tonski ili video zapis emisije u kojoj je objavljena informacija.

Nalog za dostavljanje audio, odnosno audio
-vizuelnog zapisa

Član 94.

Odgovorni urednik medija u kojem je objavljena informacija dužan je da po dostavljanju tužbe za objavljivanje odgovora, odnosno ispravke, a na zahtev suda, bez odlaganja dostavi sudu audio, odnosno audio-vizuelni zapis emisije.

Podnošenje više odgovora

Član 95.

Ako ovlašćeno lice u roku podnese više sadržinski različitih odgovora, bilo istovremeno bilo jedan za drugim, odgovorni urednik objavljuje onaj koji je označen kao merodavan.

Ako nijedan odgovor nije označen kao merodavan, odgovorni urednik objavljuje poslednji prispeli odgovor, a ako su odgovori prispeli istovremeno, objavljuje onaj koji je najpotpuniji u smisli člana 83.stav 1. ovog zakona.

Načelo jednake delotvornosti informacije i odgovora, odnosno ispravke

Član 96.

Odgovor, odnosno ispravka objavljuje se u istom delu medija, u istom izdanju, u istoj rubrici, na istoj stranici, sa istom opremom, odnosno u istom delu emisije, kao što je bila objavljena informacija na koju se odgovara, i to pod istim naslovom, a uz oznaku „odgovor”, odnosno „ispravka”.

Ako oprema informacije na koju se odgovara, odnosno koja se ispravlja sadrži ilustracije (tabele, fotografije, crteže, video-zapis i dr.), može ih sadržati i odgovor, odnosno ispravka.

Odgovor, odnosno ispravka objavljuje se u celosti, osim ako je informacija na koju se odgovara, odnosno koja se ispravlja objavljivana u nastavcima, a obim odgovora, odnosno ispravke iziskuje objavljivanje u nastavcima.

Ako je emisija u kojoj je objavljena informacija na koju se odgovara, odnosno koja se ispravlja bila jedina ili poslednja u seriji, odgovor, odnosno ispravka objavljuje se u najsrodnijoj emisiji ili u najpribližnijem terminu.

Ako je medij u kome je objavljena informacija na koju se odgovara, odnosno koja se ispravlja prestao da postoji, odgovor, odnosno ispravka objavljuje se u srodnom mediju na trošak lica koje je bilo izdavač ili odgovorni urednik u vreme objavljivanja informacije na koju se odgovara, odnosno koja se ispravlja, odnosno na trošak pravnog sledbenika izdavača.

Ako se u istom mediju ponovo objavljuje informacija za koju je objavljen odgovor, mora se istovremeno označiti da je objavljen odgovor, čiji je, kad i gde je objavljen, a na zahtev, objaviti i odgovor.

Ako se u mediju ponovo objavljuje informacija za koju je objavljena ispravka, mora se istovremeno objaviti i ispravka.

Ako se u drugom mediju objavljuje informacija za koju je objavljen odgovor, odnosno ispravka, mora se na zahtev objaviti odgovor, odnosno ispravka.

Odgovor, odnosno ispravka objavljuje se na jeziku na kojem je objavljena informacija na koju se odgovara, odnosno koja se ispravlja.

Ako je odgovor, odnosno ispravka napisana na jeziku koji je različit od jezika na kojem je objavljena informacija na koju se odgovara, odnosno koja se ispravlja, odgovorni urednik dužan je da objavi odgovor, odnosno ispravku, ako lice koje ima pravo na odgovor, odnosno ispravku, prevede o svom trošku odgovor, odnosno ispravku, na jezik na kojem je objavljena informacija na koju se odgovara, odnosno koja se ispravlja.

Zabrana preinačenja i komentarisanja odgovora i ispravke

Član 97.

Odgovor, odnosno ispravka objavljuje se bez izmena, izostavljanja i dopuna.

Dozvoljene su najneophodnije lektorske izmene koje ne menjaju smisao.

Ako je objavljeni odgovor, odnosno ispravka, preinačena u celosti ili delom, odgovorni urednik je dužan, da na zahtev, objavi izvorni tekst odgovora, odnosno ispravke, odnosno izvorne delove odgovora, odnosno ispravke.

Nije dopušteno komentarisati odgovor, odnosno ispravku u istom broju medija, odnosno u istoj emisiji u kojoj se objavljuje odgovor, odnosno ispravka, niti u drugim emisijama na dan objavljivanja odgovora, odnosno ispravke.

Razlozi za neobjavljivanje odgovora

Član 98.

Odgovorni urednik nije dužan da objavi odgovor, odnosno sud neće narediti odgovornom uredniku da objavi odgovor:

1)    ako je odgovor podnelo lice na koje se informacija ne odnosi ili drugo neovlašćeno lice;

2)    ako je već objavljen odgovor iste sadržine nekog od ovlašćenih lica;

3)    ako je u istom mediju u drugom, jednako vrednom obliku već objavljena reakcija ovlašćenog lica iste sadržine (kao intervju, izjava i drugo);

4)    ako nije pravnosnažno okončana parnica radi objavljivanja ranije podnetog odgovora na istu informaciju;

5)    ako u zahtevu za objavljivanje odgovora podnosilac nije naveo svoje ime i adresu, odnosno naziv i sedište, kao i ako nije potpisao odgovor lično, odnosno ako uz odgovor koji je podnet preko punomoćnika nije priloženo specijalno punomoćje;

6)    ako se odgovor ne odnosi na informaciju na koju podnosilac tvrdi da odgovara;

7)    ako nije označena informacija na koju se odgovara (naslov informacije, broj i stranica novina gde je objavljena, naziv emisije i vreme emitovanja i sl.), a odgovorni urednik ne može da utvrdi na koju se informaciju odnosi;

8)    ako se odgovor odnosi na mišljenje, a ne na tvrdnju o činjenicama, ili ako odgovor ne sadrži tvrdnju o činjenicama, već mišljenje;

9)    ako se odgovorom ne osporava istinitost, potpunost ili tačnost prenosa informacije, kao i ako se odgovor odnosi na informaciju koja može biti neistinita, nepotpuna ili netačno preneta, ali ne povređuje pravo ili interes lica;

10)    ako odgovor nije na jeziku na kojem je objavljena informacija na koju se odgovara, niti je naknadno preveden na taj jezik;

11)    ako je odgovor neprimereno duži od informacije, a podnosilac ga ne skrati u roku za podnošenje odgovora;

12)    ako je odgovor podnet po isteku roka za podnošenje odgovora;

13)    ako je odgovor nečitljiv, nerazumljiv ili besmislen, a nije uređen pre isteka roka za podnošenje odgovora;

14)    ako objavljivanje odgovora zbog njegove sadržine može izazvati zabranu distribucije informacije, kaznenu ili građansko- pravnu odgovornost;

15)    ako je već objavljena ispravka iste informacije na koju se odgovara ili ako je na drugi način postignut učinak radi koga se traži objavljivanje odgovora, osim ako se radi o ponovljenom objavljivanju informacije;

16)    ako je istinitost, potpunost ili tačnost prenosa informacije na koju se odgovara očigledna, opštepoznata ili utvrđena pravnosnažnim aktom nadležnog organa;

17)    ako se sadržina informacije na koju se odgovara podudara sa sadržinom informacije koju je autorizovalo lice koje zahteva objavljivanje odgovora;

18)    ako je neistinitost, nepotpunost ili netačnost prenosa informacije na koju se odgovara beznačajna;

19)    ako se odgovor odnosi na informaciju saopštenu u javnoj skupštinskoj raspravi, javnoj raspravi u nekom skupštinskom telu ili u sudskom postupku.

Razlozi za neobjavljivanje odgovora važe i za neobjavljivanje dela odgovora.

Obaveštavanje o razlogu neobjavljivanja odgovora

Član 99.

Ako se novine izdaju, odnosno radio ili televizijska emisija objavljuje u razmacima dužim od 30 dana, odgovorni urednik dužan je da u roku od sedam dana od dana prijema zahteva za objavljivanje odgovora obavesti podnosioca zahteva o razlogu zbog koga odbija da objavi odgovor.

Razlozi da sud ne naredi objavljivanje ispravke

Član 100.

Sud neće naložiti odgovornom uredniku da objavi ispravku ili deo ispravke: ako tužilac ne dokaže da je objavljena informacija neistinita, nepotpuna ili netačno preneta; ako je informacija neistinita, nepotpuna ili netačno preneta, a sud utvrdi da ne povređuje pravo lica na koje se odnosi; ako postoji neki od razloga za neobjavljivanje navedenih u članu 98. stav 1. tač. 1), 2), 4) i 6)-18) ovog zakona, koji shodno važe za ispravku.

XIV. DRUGI OBLICI SUDSKE ZAŠTITE

Sadržina tužbenih zahteva

Član 101.

Ako se objavljivanjem informacije, odnosno zapisa povređuje pretpostavka nevinosti, zabrana govora mržnje, prava i interesi maloletnika, zabrana javnog izlaganja pornografskog sadržaja, pravo na dostojanstvo ličnosti, pravo na autentičnost, odnosno pravo na privatnost, u skladu sa odredbama ovog zakona, tužbom se može zahtevati:

1)    utvrđivanje da je objavljivanjem informacije, odnosno zapisa povređeno pravo, odnosno interes;

2)    propuštanje objavljivanja, kao i zabrana ponovnog objavljivanja informacije, odnosno zapisa;

3)    predaja zapisa, uklanjanje ili uništenje objavljenog zapisa (brisanje video zapisa, brisanje audio zapisa, uništenje negativa, odstranjenje iz publikacija i slično).

Aktivna legitimacija

Član 102.

Pravo na podnošenje tužbe iz člana 101. ima licu koje je lično povređeno objavljivanjem informacije, odnosno zapisa.

Pravo na podnošenje tužbe iz stava 1. ovog člana ima i pravno lice čija delatnost ima za cilj zaštitu ljudskih prava u slučaju povrede zabrane govora mržnje i prava i interesa maloletnika.

Ako se informacija, odnosno zapis odnosi na određeno lice, pravno lice iz stava 2. ovog člana može podneti tužbu samo uz pristanak lica na koje se informacija odnosi.

Pasivna legitimacija

Član 103.

Tužba izčlana 101. ovog zakona podnosi se protiv odgovornog urednika medija u kome je informacija, odnosno zapis objavljen.

Privremena zabrana ponovnog objavljivanja informacije

Član 104.

Lice čije bi pravo bilo povređeno objavljivanjem informacije, odnosno zapisa iz člana 101. ovog zakona može zahtevati da sud privremenom merom, najduže do pravnosnažnog okončanja postupka, zabrani odgovornom uredniku da ponovo objavi istu informaciju, odnosno zapis.

Podnosilac tužbe mora učiniti verovatnim da postoji konkretna opasnost da će informacija, odnosno zapis biti ponovo objavljen, kao i da bi se ponovnim objavljivanjem informacije, odnosno zapisa povredilo njegovo pravo ili interes iz člana 101. ovog zakona.

Sud o predlogu za određivanje privremene mere mora odlučiti bez odlaganja, a najkasnije u roku od 48 sati od podnošenja predloga.

Prigovor protiv odluke o određivanju privremene mere izjavljuje se u roku od 48 sati od prijema odluke, a sud o prigovoru odlučuje u roku od 48 sati.

Sudski penal

Član 105.

Uz tužbu iz člana 101. tač. 2) i 3) ovog zakona, kao i uz predlog za privremenu zabranu ponovnog objavljivanja informacije iz člana 104. ovog zakona može se zahtevati da nadležni sud zapreti odgovornom uredniku da će platiti primereni novčani iznos tužiocu ako postupi protivno odluci suda.

Primena drugih odredaba ovog zakona

Član 106.

Na tužbe iz člana 101. ovog zakona shodno se primenjuju odredbe čl. 86, 91, 92, člana 93. stav 2. i člana 94. ovog zakona.

XV. INFORMACIJA O ISHODU KRIVIČNOG POSTUPKA

Pravo na objavljivanje informacije

Član 107.

Ako je u mediju objavljena informacija da je protiv određenog lica pokrenut krivični postupak, to lice ima pravo, kad se postupak okonča, da od odgovornog urednika zahteva da, bez naknade, objavi informaciju o pravnosnažnom obustavljanju postupka, odbijanju optužbe, odnosno oslobađanju od odgovornosti.

Ako odgovorni urednik ne objavi informaciju o pravnosnažnom obustavljanju postupka, odbijanju optužbe, odnosno oslobađanju od odgovornosti, a ne postoji neki od razloga za neobjavljivanje određen ovim zakonom, kao i ako informaciju objavi na nepropisan način, imalac prava može protiv odgovornog urednika podneti tužbu za objavljivanje informacije.

Rok za zahtev i sadržaj informacije

Član 108.

Zahtev iz člana 107. ovog zakona podnosi se odgovornom uredniku najkasnije u roku od 30 dana od dana pravnosnažnog okončanja krivičnog postupka.

Informacija čije se objavljivanje traži može da sadrži samo činjenice koje se odnose na pravnosnažno okončanje postupka, a ne i mišljenje i komentar povodom prvobitne informacije.

Rok za objavljivanje informacije

Član 109.

Informacija iz člana 107. ovog zakona objavljuje se bez odlaganja, a najkasnije u drugom narednom broju dnevnih novina, odnosno u drugoj narednoj dnevnoj emisiji od prispeća zahteva za njeno objavljivanje.

Razlozi za neobjavljivanje informacije

Član 110.

Odgovorni urednik nije dužan da objavi informaciju, odnosno deo informacije iz člana 107. ovog zakona:

1)    ako objavljivanje zahteva neovlašćeno lice;

2)    ako je u istom mediju već objavljena sadržinski istovetna, istinita i potpuna informacija o okončanju krivičnog postupka;

3)    ako ovlašćeno lice u zahtevu za objavljivanje nije navelo svoje ime i adresu, odnosno naziv i sedište;

4)    ako u zahtevu nije označena prvobitna informacija, a ne može se jednostavno utvrditi na koju se informaciju odnosi;

5)    ako informacija sadrži samo mišljenje ili komentar povodom prvobitne informacije,

6)    ako je informacija ili deo informacije o pravnosnažnom obustavljanju postupka, odbijanju optužbe, odnosno oslobađanju od odgovornosti neistinita;

7)    ako je informacija neprimerene dužine, a podnosilac, je ne skrati na zahtev odgovornog urednika medija u roku od 15 dana od dana dostavljanja zahteva;

8)    ako je zahtev za objavljivanje informacije podnet po isteku roka;

9)    ako je sadržina informacije ili dela informacije takva da bi njeno objavljivanje izazvalo kaznenu ili građansko pravnu odgovornost.

Primena drugih odredaba ovog zakona

Član 111.

Na objavljivanje informacije o ishodu krivičnog postupka shodno se primenjuju odredbe čl. 88, 89, 92-94, 96. i 97. ovog zakona.

XVI. NAKNADA ŠTETE

Pravo na naknadu štete

Član 112.

Lice na koje se odnosi informacija čije je objavljivanje u skladu sa ovim zakonom zabranjeno, a koje zbog njenog objavljivanja trpi štetu, ima pravo na naknadu materijalne i nematerijalne štete u skladu sa opštim propisima i odredbama ovog zakona, nezavisno od drugih sredstava pravne zaštite koja tom licu stoje na raspolaganju u skladu sa odredbama ovog zakona.

Pravo na naknadu štete iz stava 1. ovog člana ima i lice kojem nije objavljen odgovor, ispravka ili druga informacija čije je objavljivanje naloženo odlukom nadležnog suda, a koje zbog neobjavljivanja trpi štetu.

Odgovornost novinara i odgovornog urednika

Član 113.

Novinar, odnosno odgovorni urednik odgovara za štetu nastalu objavljivanjem informacije iz člana 112. stav 1. ovog zakona, ako se dokaže da je šteta nastala njegovom krivicom.

Objektivna odgovornost izdavača

Član 114.

Izdavač odgovara za štetu nastalu objavljivanjem informacije iz člana 112. stav 1. ovog zakona, kao i za propuštanje objavljivanja informacije iz člana 112. stav 2. ovog zakona, bez obzira na krivicu.

Solidarna odgovornost

Član 115.

Novinar, odgovorni urednik i izdavač solidarno odgovaraju za štetu nastalu objavljivanjem informacije iz člana 112. stav 1. ovog zakona, kao i za propuštanje objavljivanja informacije iz člana 112. stav 2. ovog zakona.

Solidarna odgovornost iz stava 1. ovog člana ne vezuje se za novinara, glavnog urednika i izdavača drugog medija.

Isključenje odgovornosti

Član 116.

Novinar, odgovorni urednik i izdavač ne odgovaraju za štetu ako je informacija:

1)    verno preneta iz javne skupštinske rasprave ili javne rasprave u skupštinskom telu;

2)    verno preneta iz sudskog postupka, u skladu sa ovim zakonom;

3)    verno preneta s javnog skupa, a novinar je postupao s dužnom novinarskom pažnjom;

4)    sadržana u dokumentu organa javne vlasti na koji se primenjuje zakon kojim se uređuje slobodan pristup informacijama od javnog značaja, a javnost ima opravdani interes da za nju zna;

5)    objavljena u emisiji koja se emituje uživo, a novinar je postupao s dužnom novinarskom pažnjom

Za štetu prouzrokovanu objavljivanjem neistinite ili nepotpune informacije koja potiče od organa javne vlasti odgovara Republika Srbija, Autonomna pokrajina, odnosno jedinica lokalne samouprave čiji je to organ, bez obzira na krivicu.

Visina naknade štete

Član 117.

Prilikom odlučivanja o visini naknade štete, sud posebno ceni:

1)    da li je tužilac pokušao da umanji štetu korišćenjem drugih sredstava pravne zaštite u skladu sa odredbama ovog zakona;

2)    da li je tuženi onemogućio tužiocu da umanji štetu objavljivanjem odgovora, ispravke ili druge informacije na osnovu odluke nadležnog suda.

Rok za tužbu za naknadu štete

Član 118.

Tužba za naknadu štete podnosi se u roku od šest meseci od dana objavljivanja informacije iz člana 112. stav 1, odnosno od dana kada je tuženi bio dužan da objavi informaciju iz člana 112. stav 2. ovog zakona.

XVII. PRAVO NA DEO DOBITI

Član 119.

Ako je objavljenom informacijom, odnosno zapisom povređeno lično dostojanstvo, autentičnost, odnosno privatnost lica, povređeni ima pravo da od izdavača tužbom zahteva deo dobiti ostvarene objavljivanjem informacije, odnosno zapisa, srazmerno tome koliko je objavljivanje doprinelo ostvarenju dobiti, nezavisno od drugih sredstava pravne zaštite koja tom licu stoje na raspolaganju u skladu sa odredbama ovog zakona.

XVIII. OBJAVLjIVANjE PRESUDE

Član 120.

Po zahtevu tužioca u parnicama po tužbi iz čl. 101, 112. i 119. ovog zakona, sud nalaže odgovornom uredniku da pravnosnažnu presudu objavi bez komentara i bez odlaganja, o svom trošku, a najkasnije u drugom narednom broju novina, odnosno u drugoj narednoj radio ili televizijskoj emisiji od dana kada je presuda postala pravnosnažna.

Na objavljivanje presude iz stava 1. ovog člana shodno se primenjuju odredbe člana 93. stav 1. i čl. 96. i 107. ovog zakona.

XIX. ZAJEDNIČKE ODREDBE POSTUPKA
PRAVNE ZAŠTITE

Nadležnost suda

Član 121.

Tužba u postupku pravne zaštite na osnovu čl. 83, 84, 85. i 101, člana 107. stav 2, čl. 112. i 119. ovog zakona podnosi se nadležnom sudu na čijem području se nalazi sedište izdavača.

Hitnost postupka

Član 122.

Postupak u parnici po tužbi iz člana 121. ovog zakona je hitan.

Glavna rasprava

Član 123.

U parnici po tužbi iz člana 121. ovog zakona ne zakazuje se pripremno ročište.

U parnici po tužbi za objavljivanje odgovora od tuženog se ne traži da podnese odgovor na tužbu, a u parnicama po ostalim tužbama sud nalaže tuženom da odgovori na tužbu u roku od osam dana od dana dostavljanja tužbe.

U parnici po tužbi za objavljivanje odgovora prvo ročište za glavnu raspravu održava se u roku od osam dana od dana kada je sud primio tužbu, a u parnicama po ostalim tužbama u roku od 15 dana od dana prijema odgovora na tužbu, odnosno od isteka roka za odgovor na tužbu.

U pozivu tužiocu naznačuje se da će se u slučaju njegovog izostanka s prvog ili bilo kog kasnijeg ročišta, smatrati da je tužbu povukao, a u pozivu tuženom – da se presuda može doneti u slučaju njegovog izostanka s prvog ročišta, kao i da se u slučaju njegovog izostanka s kasnijeg ročišta, presuda donosi na osnovu do tada utvrđenog činjeničnog stanja.

U parnici po tužbi iz člana 121. ovog zakona nema mirovanja postupka.

U parnici po tužbi za objavljivanje odgovora može se tražiti povraćaj u pređašnje stanje u roku od jednog dana od dana prestanka izuzetnih okolnosti, a u roku od pet dana od dana propuštanja procesne radnje.

Donošenje presude i presuda

Član 124.

Sud donosi i javno objavljuje presudu odmah po zaključenju glavne rasprave.

Overeni prepis presude dostavlja se strankama u roku od tri dana od dana donošenja presude.

Žalba

Član 125.

Protiv presude stranke mogu izjaviti žalbu u roku od osam dana od dana dostavljanja prepisa presude.

Žalba se dostavlja protivnoj strani na odgovor bez odlaganja, a najdocnije u roku od tri dana od dana prijema žalbe.

Rok za odgovor na žalbu iznosi tri dana od dana prijema.

U parnici po tužbi za objavljivanje odgovora žalba se ne dostavlja protivnoj strani na odgovor.

U parnici po tužbi za objavljivanje odgovora ne primenjuju se odredbe o predaji podneska telegrafskim putem, predviđene zakonom kojim se uređuje parnični postupak.

Blagovremenu i dozvoljenu žalbu, zajedno sa svim spisima, prvostepeni sud dostavlja drugostepenom sudu u roku od pet dana od dana prijema odgovora na žalbu, odnosno po isteku roka za odgovor na žalbu, a ako se radi o parnici po tužbi za objavljivanje odgovora u roku od dva dana od dana prijema žalbe.

Drugostepeni sud odlučuje o žalbi u roku od osam dana od dana prijema žalbe sa spisima, odnosno u roku od pet dana od dana prijema žalbe sa spisima ako se radi o parnici po tužbi za objavljivanje odgovora.

Revizija

Član 126.

Revizija je dozvoljena protiv drugostepene presude ako je tužbeni zahtev odbijen, a izjavljuje se u roku od 15 dana od dana dostavljanja drugostepene presude.

U parnici po tužbi za naknadu štete i po tužbi za ostvarivanje prava na deo dobiti, reviziju iz stava 1. ovog člana mogu izjaviti i tužilac i tuženi.

Protiv presude drugostepenog suda u parnici po tužbi za objavljivanje odgovora ne može se izjaviti revizija.

Dostavljanje pravnosnažne presude izdavaču

Član 127.

Ako izdavač nije bio obuhvaćen tužbom iz člana 121. ovog zakona, overeni prepis pravnosnažne presude dostavlja se istovremeno i izdavaču.

Promena odgovornog urednika

Član 128.

Ako se posle podnošenja tužbe promeni odgovorni urednik, a tužilac ne preinači tužbu do zaključenja glavne rasprave, sud odbacuje tužbu.

Za preinačenje tužbe iz stava 1. ovog člana nije potreban pristanak ni prvobitno tuženog ni novog odgovornog urednika.

Do zaključenja glavne rasprave tužilac može preinačiti sadržinu tužbenog zahteva bez pristanka tuženog.

Sud neće dozvoliti da se tužba preinači ako utvrdi da se time zloupotrebljavaju procesna ovlašćenja, a naročito ako je bilo više preinačenja, o čemu sud donosi posebno rešenje protiv koga je dozvoljena posebna žalba.

Ako se odgovorni urednik promeni posle donošenja pravnosnažne presude, obaveze utvrđene u presudi prelaze na novog odgovornog urednika, osim ako se radi o presudi donetoj po tužbi za naknadu štete.

Posledica prekoračenja rokova

Član 129.

Ako sud prekorači rokove iz člana 123. stav 3., člana 124. stav 2., člana 125. st. 6. i 7. ovog zakona, predsednik suda, na predlog tužioca, bez odlaganja dodeljuje predmet u rad drugom veću.

Radnje koje je preduzelo veće kome je predmet prvobitno dodeljen u rad i radnje stranaka koje su pred tim većem preduzete ostaju u važnosti i ne moraju se ponavljati.

Troškovi postupka

Član 130.

Tuženi snosi troškove postupka po tužbi iz čl. 83, 84, 85. i 101. i člana 107. stav 2. i ako je objavljivanjem odgovora, ispravke ili na drugi način otklonio stanje povrede prava tužioca pre okončanja postupka.

Primena pravila parničnog postupka

Član 131.

Ako ovim zakonom nije drugačije određeno, u parnicama po tužbi iz člana 121. ovog zakona shodno se primenjuju odredbe zakona kojima se uređuje parnični postupak.

XX. NADZOR

Član 132.

Nadzor nad sprovođenjem ovog zakona vrši organ državne uprave nadležan za poslove javnog informisanja, a na teritoriji autonomne pokrajine nadzor nad sprovođenjem ovog zakona vrši pokrajinski organ uprave nadležan za poslove javnog informisanja kao povereni posao.

XXI. KAZNENE ODREDBE

Privredni prestupi

Član 133.

Novčanom kaznom od 100.000 dinara do 1.000.000 dinara kazniće se za privredni prestup pravno lice-izdavač koji ne postupi po upozorenju nadležnog organa u postupku utvrđivanja ugrožavanja medijskog pluralizma (član 47. stav 3).

Za privredni prestup iz stava 1. ovog člana, novčanom kaznom od 10.000 dinara do 200.000 dinara kazniće se i odgovorno lice u izdavaču.

Član 134.

Novčanom kaznom od 100.000 dinara do 1.000.000 dinara kazniće se za privredni prestup pravno lice koje se bavi distribucijom medija suprotno odredbi člana 58. stav 1. ovog zakona.

Za privredni prestup iz stava 1. ovog člana, novčanom kaznom od 10.000 dinara do 200.000 dinara kazniće se i odgovorno lice u pravnom licu koje je distributer medija.

Prekršaji

Član 135.

Novčanom kaznom od 50.000 dinara do 150.000 dinara kazniće se za prekršaj fizičko lice koje izdaje novine ili pruža usluge radio, odnosno televizijskog programa, a nije registrovano za obavljanje delatnosti (član 32. stav 2).

Član 136.

Novčanom kaznom od 100.000 dinara do 1.000.000 dinara kazniće se za prekršaj pravno lice-izdavač:

1)    ako izda medij bez impresuma propisane sadržine ili ako ne objavi impresum na propisan način (čl. 34-36);

2)    ako u roku od 15 dana ne prijavi nastale promene podataka koji se vode u Registru (član 40);

3)    ako je za odgovornog urednika imenovano lice koje uživa imunitet od odgovornosti, odnosno lice koje nema prebivalište na teritoriji Republike Srbije (član 48. st. 4. i 5);

4)    ako ne ispunjava obavezu čuvanja zapisa (član 68);

5)    ako ne stavi medijski zapis na uvid ili ne izradi kopiju u skladu sa odredbama ovog zakona (čl. 69-71).

Za prekršaj iz st. 1. ovog člana, novčanom kaznom od 10.000 dinara do 150.000 dinara kazniće se i odgovorno lice izdavača.

Za prekršaj iz st. 1. ovog člana, novčanom kaznom od 10.000 dinara do 150.000 dinara kazniće se i preduzetnik-izdavač.

Član 137.

Novčanom kaznom od 50.000 dinara do 150.000 dinara kazniće se za prekršaj odgovorno lice u organu javne vlasti ako u roku od 15 dana ne dostavi Registru podatke o dodeli sredstava (član 39. stav 4).

Član 138.

Novčanom kaznom od 50.000 dinara do 150.000 dinara kazniće se za prekršaj odgovorno lice u organu javne vlasti i pravnom licu koje je u pretežnom delu u državnoj svojini ili koje se u celini ili pretežnim delom finansira iz javnih prihoda ako sufinansira projekte ili na drugi način pomaže izdavača medija koji nije registrovan, odnosno ako se oglašava ili koristi druge usluge medija koji nije registrovan (član 44).

Član 139.

Novčanom kaznom od 10.000,00 dinara do 200.000 dinara kazniće se preduzetnik izdavač koji ne postupi po upozorenju nadležnog organa u postupku utvrđivanja ugrožavanja medijskog pluralizma (član 47. stav 3).

Novčanom kaznom od 200.000 dinara do 400.000 dinara kazniće se za prekršaj preduzetnik distributer koji postupi suprotno odredbama člana 58. stav 1. ovog zakona.

Član 140.

Novčanom kaznom od 50.000 dinara do 150.000 dinara kazniće se za prekršaj odgovorni urednik medija:

1)    ako se u objavljenoj informaciji neko označi učiniocem kakvog kažnjivog dela, odnosno oglasi krivim ili odgovornim pre pravnosnažnosti odluke suda ili drugog nadležnog organa (član 73);

2)    ako sadržaj medija koji može ugroziti razvoj maloletnika nije jasno i vidno označen, odnosno ako je maloletnik učinjen prepoznatljivim u objavljenoj informaciji koja je podesna da povredi njegovo pravo ili interes (član 78. stav 2. i član 80. stav 2).

3)    ako ne dostavi sudu tonski, odnosno video zapis emisije, na zahtev suda ( član 94)

XXII. PRELAZNE I ZAVRŠNE ODREDBE

Član 141.

Odredbe ovog zakona o upisu u Registar medija počinju da se primenjuju po isteku šest meseci od dana stupanja na snagu ovog zakona.

Do dana početka primene odredaba iz stava 1. ovog člana, registracija medija vrši se upisom u Registar javnih glasila u skladu sa propisima koji su bili na snazi do dana stupanja na snagu ovog zakona.

Podatke o javnim glasilima, upisane u Registar javnih glasila, Registrator će po službenoj dužnosti upisati u Registar medija, bez donošenja posebnog rešenja.

Izdavač medija koji je upisan u Registar javnih glasila dužan je da u roku od šest meseci od isteka roka iz stava 1. ovog člana prijavi Registru podatke o mediju koji nisu bili propisani kao predmet registracije prema ranije važećim propisima.

Član 142.

Izdavač koga je neposredno ili posredno osnovala Republika Srbija, autonomna pokrajina, odnosno jedinica lokalne samouprave, izuzev medija iz člana 16. stav 1. ovog zakona, kao i izdavač koga je neposredno ili posredno osnovala ustanova, preduzeće i drugo pravno lice koje je u celini ili pretežnim delom u javnoj svojini ili koje se u celini ili pretežnim delom finansira iz javnih prihoda, privatizuje se prodajom kapitala u skladu sa propisima kojima se uređuje privatizacija, a ako je samo deo kapitala u javnoj svojini sprovodi se postupak prodaje kapitala koji je u javnoj svojini.

Privatizacija medija iz stava 1. ovog člana vrši se na način kojim se obezbeđuje kontinuitet u proizvodnji medijskih sadržaja od javnog interesa, u periodu od 5 godina od dana zaključivanja ugovora o prodaji kapitala.

Kontinuitet u proizvodnji medijskih sadržaja iz stava 2. ovog člana podrazumeva i obavezu održavanja udela programskog vremena na pojedinim jezicima nacionalnih manjina, odnosno udela informativnih, obrazovnih, naučnih, kulturno-umetničkih, dečijih, zabavnih, sportskih i drugih programskih sadržaja od javnog interesa na pojedinim jezicima nacionalnih manjina, u skladu sa programskom šemom koja je važila u periodu od dvanaest meseci pre dana stupanja na snagu ovog zakona.

Ukoliko nije pokrenut postupak privatizacije izdavača iz stava 1. ovog člana, odgovorno lice u izdavaču dužno je da podnese inicijativu za pokretanje postupka privatizacije u roku od 30 dana od dana stupanja na snagu ovog zakona.

Inicijativa iz stava 3. ovog člana podnosi se Agenciji za privatizaciju.

Odluku o metodu privatizacije donosi Agencija za privatizaciju, u roku od 90 dana od dana podnošenja inicijative iz stava 3. ovog člana.

Ukoliko do 1. jula 2015. godine ne bude prodat kapital izdavača iz stava 1. ovog člana, postupak prodaje kapitala se obustavlja, a kapital izdavača se privatizuje prenosom akcija zaposlenima bez naknade.

Ako u slučaju iz stava 6. ovog člana zaposleni ne prihvate prenos besplatnih akcija medij prestaje da postoji i briše se iz Registra medija, a odluku o promeni delatnosti izdavača ili ukidanju izdavača donosi osnivač izdavača.

Član 143.

Od 1. jula 2015. godine, zabranjeno je finansiranje izdavača medija iz javnih prihoda, osim u skladu sa odredbama članova 17-28. ovog zakona.

Zabrana finansiranja medija iz javnih prihoda iz stava 1. ovog člana ne odnosi se na javne servise na nacionalnom i pokrajinskom nivou, ustanovu formiranu radi ostvarivanja prava na javno informisanje stanovništva na teritoriji Autonomne pokrajine Kosovo i Metohija i na medije čiji su osnivačka prava preneta na nacionalne savete nacionalnih manjina do stupanja na snagu ovog zakona.

Finansiranje javnih medijskih servisa na nacionalnom i pokrajinskom nivou, uređuje se posebnim zakonom.

Finansiranje ustanove formirane radi ostvarivanja prava na javno informisanje stanovništva na teritoriji Autonomne pokrajine Kosovo i Metohija uređuje se odlukom Vlade.

Finansiranje medija čiji su osnivači nacionalni saveti nacionalnih manjina, uređuje se posebnim zakonom kojim se reguliše položaj nacionalnih saveta nacionalnih manjina.

Sredstva za ostvarivanje javnog interesa u oblasti javnog informisanja, u skladu sa odredbama čl. 17-28. ovog zakona, opredeljuju se u budžetima Republike Srbije, autonomne pokrajine, odnosno jedinica lokalne samouprave, najkasnije počevši od budžeta za 2015. godinu.         

Član 144.

Ministarstvo nadležno za poslove javnog informisanja dužno je da u roku od 90 dana od dana stupanja na snagu ovog zakona donese podzakonski akt predviđen čl. 28, 43. i 55. ovog zakona.

Član 145.

Danom stupanja na snagu ovog zakona prestaju da važe:

1)    Zakon o javnom informisanju („Službeni glasnik RS”, br. 43/03, 61/05, 71/09, 89/10 - US i 41 - US);

2)    odredba člana 20. stav 1. tačka 34) Zakona o lokalnoj samoupravi („Službeni glasnik RS”, broj 129/07) u delu koji se odnosi na osnivanje televizijskih i radio-stanica radi izveštavanja na jeziku nacionalnih manjina;

3)    odredba člana 8. stav 2. tačka 5) Zakona o glavnom gradu („Službeni glasnik RS”, broj 129/07);

4)    odredbe člana 3. stav 3. Zakona o javnim službama („Službeni glasnik RS”, br. 42/91, 71/94, 79/05 - dr. zakon) u delu koji glasi „javnog informisanja”.

Član 146.

Zakon o Javnom preduzeću Novinska agencija Tanjug („Službeni list SRJ”, broj 11/95) prestaje da važi danom zaključenja ugovora o prodaji kapitala, odnosno imovine Javnog preduzeća Novinska agencija Tanjug.

Ako ugovor iz stava 1. ovog člana ne bude zaključen do 1. jula 2015. godine, Zakon o Javnom preduzeću Novinska agencija Tanjug („Službeni list SRJ”, broj 11/95) prestaje da važi 1. jula 2015. godine.

U slučaju iz stava 2. ovog člana, pravne posledice prestanka Javnog preduzeća Novinska agencija Tanjug, urediće Vlada svojim aktom.

Član 147.

Zakon o Javnom preduzeću za novinsko-izdavačku delatnost „Panorama” („Službeni glasnik RS”, broj 80/92) prestaje da važi najkasnije 1. jula 2015. godine.

Pravne posledice prestanka Javnog preduzeća za novinsko-izdavačku delatnost „Panorama”, urediće Vlada svojim aktom.

Član 148.

Uredba oSaveznoj javnoj ustanovi Radio-Jugoslavija („Službeni list SRJ”, br. 3/02 i 29/02) prestaje da važi najkasnije 1. jula 2015. godine.

Pravne posledice prestanka Savezne javne ustanove Radio-Jugoslavija, urediće Vlada svojim aktom.

Član 149.

Ovaj zakon stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u „Službenom glasniku Republike Srbije”.

1. USTAVNI OSNOV

Ustavni osnov za donošenje Zakona o javnom informisanju i medijima sadržan je u članu 97. tačka 10. Ustava Republike Srbije gde je propisano da Republika Srbija uređuje i obezbeđuje „sistem javnog informisanja”.

2. RAZLOZI I CILjEVI DONOŠENjA ZAKONA O JAVNOM INFORMISANjU I MEDIJIMA

Sistem javnog informisanja u svakoj zemlji ima poseban značaj za razvoj demokratskih odnosa u društvu i reguliše se zakonom. Ustav Republike Srbije garantuje slobodu mišljenja i izražavanja i garantuje slobodu medija u skladu sa najvišim međunarodnim standardima i standrdima zemalja Evropske Unije. Zakonskim pravilima uređuje se način ostvarivanja prava zagarantovanih Ustavom. U prvom redu zakonom se obezbeđuje i štiti sloboda iznošenja, primanja i razmene informacija, stavova i mišljenja putem medija i štiti se pravo građana na istinito,potpuno i blagovremeno informisanje. Značaj oblasti javnog informisanja, i posebno uloge koju u njoj imaju mediji, zahteva kontinuirano praćenje ove oblasti i stalno unapređivanje i usklađivanje zakonskog okvira sa standardima sadržanim u međunarodnim dokumentima, naročito dokumentima Ujedinjenih nacija, Evropske unije i Saveta Evrope, ali i sa standardima proizašlih iz prakse pojedinih institucija koje se bave zaštitom ljudskih prava, naročito Evropskog suda za ljudska prava. Reč je o oblasti društvenog života koja je veoma dinamična i u stalnom razvoju, a na koju ogroman uticaj imaju i različita tehničko-tehnološka dostignuća.

Do sada važeći Zakon o javnom informisanju („Službeni glasnik RS”, br. 43/03, 61/05, 71/09, 89/10–US i 41/11–US), donet je 2003. godine, pre više od deset godina. Kao najopštiji zakon u oblasti javnog informisanja i medija, Zakon je u najvećoj meri pratio tadašnje međunarodne standarde. Standardi su se u međuvremenu unapredili, praksa sprovođenja zakona pokazala je određene nedostatke i nedorečenosti, pojedine oblasti javnog informisanja bile su regulisane drugim zakonima, te je nastala neophodnost i potreba da ovaj zakon bude zamenjen novim.

Potreba za temeljnim redefinisanjem i unapređenjem sistema javnog informisanja, pa samim tim i Zakona o javnom informisanju, jasno je iskazana kroz Strategiju razvoja sistema javnog informisanja u Republici Srbiji do 2016. godine, koju je Vlada Republike Srbije usvojila 28. septembra 2011. godine („Službeni glasnik RS”, broja 65/11). Donošenje Strategije bio je jedan od ključnih uslova da Republika Srbija, 1. marta 2012. godine stekne status kandidata za članstvo u Evropsku uniju. U Akcionom planu za sprovođenje Strategije, kao najvažnija aktivnost predviđeno je donošenje novih zakona kojima će se regulisati oblast javnog informisanja u skladu sa najvišim evropskim standardima.

Pri koncipiranju Zakonskih rešenja pošlo se od sledećih ciljeva:

1. stvaranja uslova za slobodan razvoj nezavisnih, profesionalnih medija i medijskog sistema koji treba da omogući najšire zadovoljavanje potreba građana Republike Srbije, bez diskriminacije, za informacijama i sadržajima iz svih oblasti društvenog života (politike, privrede, kulture, umetnosti, obrazovanja, sporta itd);

2. uspostavljanje okvira koji garantuje slobodan protok ideja, informacija i mišljenja, bez mešanja država, na način koji bi predstavljao neopravdano ograničavanje slobode izražavanja i javnog informisanja;

3. povlačenje države iz medija, osim u za to posebno utvrđenim slučajevima;

4. neophodnosti jasnog definisanja javnog interesa u oblasti javnog informisanja;

5. definisanje transparentnog sistema finansiranja u oblasti javnog informisanja iz javnih prihoda (budžet) sa različitih nivoa javnih vlasti, kroz prelazak na sistem projektnog finansiranja medija i drugih subjekata u ovoj oblasti i uspostavljanje kontrole trošenja na taj način dobijenih sredstava;

6. regulisanje položaja urednika, zaštita prava novinara i podsticanje novinarskog udruživanja;

7. transparentnost vlasništva u medijima;

8. uspostavljanje Registra medija;

9. zaštita medijskog pluralizma kroz sprečavanje nedozvoljenog objedinjavanja u oblasti javnog informisanja;

10. zaštita maloletnika;

11. zabrana govora mržnje;

12. poštovanje ljudskog dostojanstva i prezumpcije nevinosti

13. regulisanje statusa i položaja predstavnika inostranih medija (stranog dopisništva, dopisnika inostranih medija);

14. stvaranje uslova za ostvarivanje slobode distribucije medija;

15. sprečavanje zloupotreba u vezi sa objavljivanjem informacija o ličnosti i stvaranje i unapređivanje mehanizama za otklanjanje povrede prava (odgovor, ispravka);

16. obezbedi uslove za adekvatnu sudsku zaštitu u slučaju povrede prava na javno informisanje.

3. OBJAŠNjENjE OSNOVNIH PRAVNIH INSTITUTA I POJEDINAČNIH REŠENjA

Zakon sadrži XXII glave i 149. članova.

I. OSNOVNE ODREDBE (čl. 1–14)

Osnovne odredbe Zakona određuju način ostvarivanja slobode javnog informisanja, kao i cilj i predmet zakonskog regulisanja ove oblasti. Članom 1. Zakona, utvrđeno je da se javno informisanje ostvaruje putem medija. U članu 2. Zakona, nabrojani su ciljevi zakonskog regulisanja u ovoj oblasti. Ovim članom je utvrđeno da se zakonskim pravilima na prvom mestu želi obezbediti i zaštiti sloboda iznošenja, primanja i razmene informacija, stavova i mišljenja putem medija u cilju unapređivanja vrednosti demokratskog društva, sprečavanja sukoba i očuvanja društvenog mira, istinitog, blagovremenog, verodostojnog i potpunog informisanja i omogućavanja slobodnog razvoja ličnosti.

Odredba člana 3. Zakona određuje predmet zakonskog regulisanja. U tom smislu se kaže da se zakonom bliže uređuje način ostvarivanja slobode javnog informisanja, koja posebno obuhvata: slobodu prikupljanja, objavljivanja i primanja informacija, slobodu formiranja i izražavanja stavova i mišljenja, slobodu štampanja i distribucije novina i slobodu proizvodnje, pružanja i emitovanja audio i audio-vizuelnih medijskih usluga, slobodu širenja informacija putem interneta i na drugim platformama, kao i slobodu izdavanja medija i obavljanja delatnosti javnog informisanja. Na ovaj način, zakonskim odredbama pokrivaju se svi pojedinačno određeni aspekti slobode javnog informisanja, od slobode stvaranja i distribucije medijskih sadržaja, do obezbeđivanja uslova za slobodno izdavanje javnih glasila i obavljanje delatnosti u okviru sistema javnog informisanja. Predmet Zakona je i urvrđivanje načela javnog informisanja, definisanje javnog interesa u javnom informisanju, obezbeđivanje i raspodela sredstava za ostvarivanje javnog interesa, obaveza identifikacije medija, javnost podataka o medijima i registar, zaštita medijskog pluralizma, položaj urednika i novinara, profesionalnih udruženja novinara i predstavnika stranih medija, distribucija medija i medijskih sadržaja, privremeno čuvanje i uvid u medijski zapis, posebna prava i obaveze u javnom informisanju, informacije o ličnosti, sredstva i postupci pravne zaštite, nadzor nad primenom odredaba zakona, kao i kaznene odredbe.

U okviru osnovnih odredaba sadržana su i načela na kojima se zasniva sloboda javnog informisanja.

Prvo načelo (član 4) jeste ono koje se odnosi na garancije slobode javnog informisanja, a na prvom mestu zabrana cenzure. Dalje, i kompatibilno sa zabranom cenzure, ovo načelno pravilo obuhvata takođe i zabranu diksriminacije novinara i drugih medijskih poslenika, kao i drugih lica, među kojima su i oni kojima su informacije namenjene, i to prema njihovim političkim uverenjima ili drugom ličnom svojstvu. Osim diskriminacije, u okviru odredbi o slobodi javnog informisanja posebno se zabranjuju akti koji su usmereni na ugrožavanje slobodnog protoka informacija u medijima, kao što je vršenje pritiska, pretnja ili ucenjivanje urednika, novinara i izvora informacije. Posebna pažnja se takođe posvećuje kažnjavanju za akte nasilja nad novinarima, a zatim se kaže da se sloboda javnog informisanja ne sme povređivati zloupotrebom službenog položaja i javnih ovlašćenja, svojinskih i drugih prava, kao i uticajem i kontrolom nad sredstvima za štampanje i distribuciju novina ili mrežama elektronskih komunikacija koje se koriste za distribuciju medijskih sadržaja.

Drugo načelo (član 5) vezuje se za ostvarivanje prava javnosti da bude obaveštena o pitanjima od interesa za javnost. Zbog toga se ovim načelom utvrđuje da se u medijima slobodno objavljuju informacije i izražavaju stavovi i mišljenja o pojavama, događajima i ličnostima o kojima javnost ima opravdani interes da zna, bez obzira na način pribavljanja informacija, a da sa druge strane svako ima pravo da dođe do informacija, odnosno bude obavešten o stvarima od interesa za javnost.

Treće načelo (član 6) vezuje se za zaštitu medijskog pluralizma i zabrane monopola u oblasti javnog informisanja. Da bi se građanima omogućilo formiranje sopstvenog mišljenja o pojavama, događajima i ličnostima, obezbeđuje se raznovrsnost izvora informacija i raznovrsnost sadržaja.Ovo načelo proklamuje da je zabranjen svaki vid monopola u oblasti javnog informisanja radi zaštite konkurencije i raznovrsnosti ideja i mišljenja, kao i da niko ne može imati monopol na osnivanje, odnosno distribuciju medija.

Četvrto načelo (član 7) se tiče omogućavanja dostupnosti javnosti podataka o medijima radi formiranja sopstvenog mišljenja o verodostojnosti i pouzdanosti informacija, stavova i mišljenja objavljenih u medijima kao i radi sagledavanja mogućeg uticaja medija na javno mnjenje i zaštite medijskog pluralizma.

Peto načelo (član 8) govori o položaju nosioca javnih, odnosno političkih funkcija. Da bi se osigurala nesmetana komunikacija između građana i političara, kao i onih koji se nalaze na državnim funkcijama, odnosno funkcijama vlasti, i to u cilju javne kontrole njihovog rada, predviđene su odredbe o tome da su te ličnosti dužne da trpe iznošenje kritičkih mišljenja koja se odnose na rezultate njihovog rada i politiku koju vode.

Načelne odredbe sadrže pravila koja su obavezna za medijske poslenike. Reč je o obavezi novinarske pažnje, koja se odnosi na urednike i novinare (član 9). Urednik i novinar dužni su da sa pažnjom primerenom okolnostima, a pre objavljivanja informacije o nekoj pojavi, događaju ili ličnosti, provere njeno poreklo, istinitost i potpunost. Takođe, obaveza novinarske pažnje podrazumeva i posebne obaveze urednika i novinara u procesu prenošenja informacija, odnosno dužnost da preuzete informacije, stavove i mišljenja prenesu verodostojno i potpuno, kao i dužnost da navedu naziv drugog javnog glasila iz koga preuzimaju informacije koje objavljuju.

Posebna obaveza, predviđene članom 10. Zakona, odnosi se na ustanove javnih medijskih servisa i druge medije koji pružaju usluge po načelima javnih medijskih servisa. Ovi mediji imaju obavezu da o pojavama, događajima i ličnostima izveštavaju pravovremeno i nepristrasno, da omoguće izražavanje svih stavova i mišljenja koja su zastupljena u zajednici, da u duhu tolerancije, podstiču raspravu o svim temama od interesa za javnost, da proizvode raznovrsne programske sadržaje i teže najvišem nivou kvaliteta usluga.

Član 11. Zakona sadrži pravila koja se odnose na prava izdavača, i njime se potvrđuje da su svi dužni da ova prava poštuju, kao i da se garantuje pravo izdavanja medija svim fizičkim i pravnim licima, domaćim i stranim, u skladu sa zakonom.

U okviru osnovnih odredaba Zakon garantuju se i posebna prava, pojedinim kategorijama lica, u oblasti javnog informisanja. Tako se u članu 12. predviđa, da u cilju ostvarivanja prava na informisanje lica sa invaliditetom, Republika, autonomna pokrajina i jedinice lokalne samouprave preduzimaju mere kojima se omogućava da osobe sa invaliditetom nesmetano primaju informacije namenjene javnosti, u primrtrnom obliku i primenom odgovarajuće tehnologije. Republika, autonomna pokrajina i jedinice lokalne samouprave, takođe, obezbeđuju deo sredstava ili drugih uslova za rad medija koji objavljuju informacije na znakovnom jeziku ili Brajevom pismu. U članu 13. Zakon previđa da Republika, autonomna pokrajina i jedinice lokalne samouprave, takođe, obezbeđuju deo sredstava, putem sufinansiranja, ili drugih uslova za rad medija koji objavljuju informacije na jezicima nacionalnih manjina, a sve u cilju informisanja na maternjem jeziku i negovanju sopstvene kulture i identiteta.

Najzad, u članu 14. Zakona, propisuju se pravila tumačenja i primene zakonskih normi. Na prvom mestu, principijelno se zabranjuje tumačenje i primena zakonskih normi na način koji bi doveo do ukidanja slobode javnog informisanja ili do njenog ograničenja u meri koja je veća od propisane. Na drugom mestu, primena i tumačenje Zakona vrši se u skladu sa opšteprihvaćenim pravilima međunarodnog prava, važećim međunarodnim standardima ljudskih i manjinskih prava, kao i praksi međunarodnih institucija koje nadziru njihovo sprovođenje (Evropskog suda za ljudska prava itd)

II. JAVNI INTERES U JAVNOM INFORMISANjU (čl. 15–16)

Jedna od bitnih novina Zakona je utvrđivanje javnog interesa u oblasti javnog informisanja. Javni interes u ovoj oblasti predstavlja ostvarivanje prava javnosti da bude informisana, i on se ostvaruje putem medija. Slobodan razvoj nezavisnih, profesionalnih medija i medijskog sistema treba da omogući najšire zadovoljavanje potrebe građana Republike Srbije, bez diskriminacije, za informacijama i sadržajima iz svih oblasti života: politike, privrede, kulture, umetnosti, obrazovanja, ekologije, sporta, razonode i dr. U javnom interesu je da se obezbede raznovrsni i kvalitetni medijski sadržaji za sve pojedince i društvene grupe: profesionalne, starosne, obrazovne, kao i sve manjinske grupe: nacionalne, religijske, jezičke, odnosno grupe sa posebnim potrebama i dr.

U članu 15. Zakona taksativno je nabrojano šta se smatra javnim interesom u oblasti javnog informisanja. Takođe, ovim članom je predviđeno da se Republika Srbija, autonomna pokrajina i jedinice lokalne samouprave staraju o ostvarivanju javnog interesa.

Članom 16. predviđeno je da Republika Srbija ostvaruje javni interes u oblasti javnog informisanja isključivo:

1. formiranjem javnih servisa na nacionalnom i pokrajinskom nivou, u skladu sa zakonom;

2. formiranjem ustanova radi ostvarivanja prava na javno informisanje stanovništva na teritoriji Autonomne pokrajine Kosovo i Metohija;

3. omogućavanjem nacionalnim savetima nacionalnih manjina da osnivaju ustanove, privredna društva, odnosno fondacije radi ostvarivanja prava na informisanje na jeziku nacionalne manjine, u skladu sa zakonom i

4. sufinasiranjem projekata u oblasti javnog informisanja radi ostvarivanja javnog interesa.

Kako bi se sprečio bilo kakav nedozvoljeni uticaj na medije čije su izdavače osnovali nacionalni saveti nacionalnih manjina, odnosno Republika, ovom zakonskom odredbom utvrđeno da se aktom o osnivanju ustanove, privrednog društva, odnosno fondacije, koja je osnivač medija, posebno uređuju način izbora i imenovanja organa upravljanja ustanovom, privrednim društvom, odnosno fondacijom i način izbora i imenovanja odgovornog urednika i direktora, odnosno upravitelja, ustanove, privrednog društva, odnosno fondacije. Takođe je predviđeno da dve trećine članova upravnog odbora ustanove, privrednog društva, odnosno fondacije, čine nezavisni članovi. Ovom odredbom dato je i bliže određenje „nezavisnih članova”.

III. SUFINANSIRANjE PROJEKATA U OBLASTI JAVNOG INFORMISANjARADI OSTVARIVANjA JAVNOG INTERESA(čl. 17–28)

Kroz ovo poglavlje Zakona, utvrđen je zakonski okvir za projektno sufinansiranje u oblasti javnog informisanja. Projektno sufinansiranje je jedan od osnovnih načina na koji se Republika, autonomna pokrajina i jedinice lokalne samouprave staraju o ostvarivanju javnog interesa u oblasti javnog informisanja. Ono uključuje i prelazak sa direktnog budžetskog finansiranja pojedinih medija, na sistem projektnog, konkursnog sufinasiranja, za sve medije, odnosno izdavače medija koji su upisani u registar medija, zatim pravna lica, odnosno preduzetnike koji su registrovani za proizvodnju medijskih sadržaja, kao i druga pravnih lica odnosno preduzetnika. Projektno sufinasiranje, kojim se obezbeđuje ostvarivanje javnog interesa u oblasti javnog informisanja, „otvoreno” je, ne samo za osnivače registrovanih medija, već i za sve druge pomenute subjekte, što je logično rešenje s obzirom da ostvarivanju javnog intersa u oblasti javnog informisanja, u npr. proizvodnji medijskog sadržaja, značajno mogu da doprinesu i nezavisne produkcije, udruženja građana kao i drugi subjekti koji nisu osnivači medija.

U predloženim odredbama, predviđeno je da se u budžetima Republike, autonomne pokrajine i jedinica lokalne samouprave obezbeđuje deo sredstava za ostvarivanje javnog interesa u oblasti javnog informisanja i da se ta sredstva raspoređuje raspisivanjem javnih konkursa i pojedinačnim davanjima, na osnovu primene principa nediskriminacije i primenom pravila o dodeli državne pomoći i zaštiti konkurencije. ( Član 17. stav 1)

Sredstva namenjena za pojedinačna davanja ograničena su na 5% od ukupno opredeljenih sredstava za ostvarivanje javnog interesa u oblasti javnog informisanja putem javnih konkursa ( Član 17. stav 2). Ova sredstva, mogu se rasporediti odlukom rukovodioca organa javne vlasti, koja se donosi bez sprovođenja javnog konkursa. Iznos pojedinačnog davanja ne može biti veći od 20% iznosa koji je propisan za javne nabavke male vrednosti (Član 27).

U nastavku ovog poglavlja, detaljno je utvrđena procedura odnosno postupak dodele sredstava u postupku projektnog sufinansiranja. Postupak započinje raspisivanjem konkursa od strane ministarstva nadležnog za poslove javnog informisanja, odnosno organa javne vlasti nadležnog za poslove javnog informisanja autonomne pokrajine i jedinica lokalne samouprave. Zakonom je utvrđena sadržina konkursa, ko ima pravo ućešća na konkursu, uslovi za učešće na konkursu, kriterijumi za ocenu prijave na konkurs, imenovanje članova konkursne komisije, donošenje odluka o raspodeli sredstava, obaveza izveštavanja o sprovedenim aktivnostima i dr.

Zakonom je predviđeno da je rešenje o raspodeli sredstava konačno i da se protiv njega može pokrenuti upravni spor, što znači da je drugostepeni organ upravni sud. Ovim rešenjem se htelo izbeći da Vlada odlučuje kao drugostepeni organ, što bi bitno opteretilo njen rad, imajući u vidu veliki broj konkursa koji se raspisuju u različitim ministarstvima.S obzirom da se postupak vodi po zakonu koji reguliše opšti upravni postupak, upravni sud je najstručniji organ da rešava u drugom stepenu. (član 25. stav 3).

Ministarstvo nadležnog za poslove javnog informisanja donosi podzakonska akta kojim se bliže uređuje način, uslovi i kriterujumi za dodelu sredstava putem sufinansiranja i propisuje formu potrebnih obrazaca.

IV. MEDIJI (čl. 29–33)

U ovom poglavlju definsan je pojam medij, čime je napušten dosadašnji pojam „javno glasilo”. Izraz „medij” u savremenom svetu postao je vremenom globalni pojam, prepoznatljiv u svim delovima sveta bez obzira na govorno poručje, a već više decenija je odomaćen i faktički i pravno prihvaćen (npr. Ustav Republike Srbije u članu 50 - Sloboda medija) u svakodnevnoj, pa i službenoj upotrebi u Republici Srbiji (Ustav Republike Srbije u članu 50 - Sloboda medija). U smislu ovog zakona, medij je sredstvo javnog obaveštavanja koje rečima, slikom odnosno zvukom prenosi urednički oblikovane informacije, ideje i mišljenja i druge sadržaje namenjene javnoj distribuciji i neodređenom broju korisnika. Pod medijem se u smislu ovog zakona naročito podrazumevaju dnevne i periodične novine, servisi novinskih agencija, radio program i televizijski program i elektronska izdanje tih medija, kao i samostalno elektronsko izdanje, pod kojima se podrazumevaju uređivački oblikovane internet stranice ili internet portali, a koji su registrovani u Registru medija, u skladu sa ovim zakonom.

Medij nema svojstvo pravnog lica.

U ovom poglavlju, izvršena je i negativna enumeracija, tačnije utvrđen je detaljan spisak šta nije „medij” (knjiga, film, nosač audio i audio-vizuelnog sadržaja, naučni i stručni časopis, internet pretraživači i agregatori i dr). Na ovaj način, preciznim definisanjem pojma „medij” kao i šta ovaj pojam ne obuhvata, sprečava se potencijalna mogućnost da se u praksi pojave njegova različita tumačenja.

Zakonskim tekstom je takođe bliže pojašnjeno da se svaka novina sa posebnim nazivom smatra jednim medijem, a takođe i sav izdanja jednih novina, koja izlaze pod istim nazivom, smatraju se jednim medijem. Svaki pojedinačni radio ili televizijski program smatra se jednim medijem, bez obzira na način distribucije. Svaki servis novinske agencije koji se posebno distribuira smatra se jednim medijem. Samostalno elektronsko izdanje smatra se jednim medijem.

U istom poglavlju preciziran je i potvrđen slobodan pristup medijskom tržištu, tako što je predviđeno da izdavač medija može biti svako fizičko i pravno lice. Fizička i pravna lica izdavači medija moraju biti registrovani kod nadležnog organa Republike Srbije, za obavljanje delatnosti. Pravno lice, izdavač medija, može osnovati svako domaće ili starno pravno ili fizičko lice, u skladu sa zakonom.

Pravo na izdavanje medija se može preneti (zakonska odredba izričito precizira da je ovo pravo u pravnom prometu). Promena izdavača upisuje se u Registar medija.

V. IMPRESUM, SKRAĆENI IMPRESUM I IDENTIFIKACIJA

(čl. 34–36)

Ovim odredbama je, kao jedna od bitnih obaveza u odnosu na svaki medij, propisana obaveza objaviljivanja impresuma i skraćenog impresuma medija, odnosno osnovnih podataka na osnovu kojih se medij identifikuje. Za radio i televizijske programe, utvrđena je i obaveza identifikacije koja sadrži karakterističnu oznaku audio-vizuelne medijske usluge, odnosno televizijskog programa, dok za radio program sadrži naziv radio programa i radio frekfenciju na kojoj se program emituje. U ovom odeljku, posebno je razrađen sadržaj impresuma novina, pružalaca audio-vizuelnih medijskih usluga i novinskih agencija, zatim sadržaj skraćenog impresuma i identifikacije i način objavljivanja impresuma, skraćenog impresuma i identifikacije u novinama, televizijskom i radio programu kao i impresuma novinske agencije.

VI. JAVNOST PODATAKA O MEDIJIMA I REGISTAR

(čl. 37–44)

Zakonom je ustanovljen Registar medija. Upis u Registar odnosi se na sve medije. Registar medija vodi Agencija za privredne registre. Cilj vođenja registra je obezbeđivanje da svi podatci vezani za medije budu javni kako bi građani mogli formirati sopstveno mišljenje o verodostojnosti i pouzdanosti informacija, ideja i mišljenja objavljenih u medijima, radi sagledavanja mogućeg uticaja medija na javno mnjenje kao i radi zaštite medijskog pluralizma.

Svako ima pravo uvida u podatke koji se vode u Registru medija, u skladu sa zakonom kojim se reguliše rad Agenciji za privredne registre.

U ovom poglavlju su takođe precizno propisani podaci koji su predmet registracije, postupak, nadležnost i rok za registraciju, objavljivanje i dostavljanje podataka, kao i posledice neupisivanja i brisanja iz registra.

Značajno je istaći da se, u cilju zaštite medijskog pluralizma i obezbeđivanja transparentnosti vlasničke strukture medija, kao i radi uvida u dobijena novčana srestva medija, iz javnih prihoda, u Registar medija obavezno upisuje: dokument koji sadrži podatke o pravnim i fizičkim licima koja neposredno ili posredno imaju više od 5% udela u osnivačkom kapitalu izdavača, podatke o njihovim povezanim licima u smislu zakona kojim se uređuje pravni položaj privrednih društava i podatke o drugim izdavačima u kojima ta lica imaju više od 5% udela u osnivačkom kapitalu; podatci o iznosu novčanih sredstava dodeljenih mediju na ime državne pomoći, u skladu sa odredbama ovog zakona;kao i podatci o iznosu novčanih sredstava dobijenih od organa javne vlasti pod kojima se podrazumevaju državni organi, organi teritorijalne autonomije, organi lokalne samouprave, organizacije kojima je povereno vršenje javnih ovlašćenja, kao i pravna lica koje osniva ili finansira u celini, odnosno u pretežnom delu državni organ.

Ministarstvo zaduženo za poslove informisanja donosi podzakonski akt kojim se bliže propisuje dokumentacija koja se prilaže u postupku registracije medija u Registar.

VII.ZAŠTITA MEDIJSKOG PLURALIZMA

(čl. 45–47)

Zakonom su utvrđeni slučajevi kada nije dozvoljeno objedinjavanje osnivačkih, odnosno upravljačkih prava u dva ili više izdavača medija, iz razloga što bi takvo objedinjavanje moglo dovesti do jačanja pretežnog uticaja u oblasti javnog informisanja koje bi značajno ograničilo medijski pluralizam i raznovrsnost medijske ponude, kao i raznolikost medijskih sadržaja.

Nedozvoljeno objedinjavanje će postojati u slučaju objedinjavanja osnivačkih, odnosno upravljačkih prava u dve ili više izdavača dnevnih novina koje objavljuju infromacije iz svih oblasti društvenog života, čiji tiraž prelazi 50% od ukupno prodatog ili na drugi način realizovanog tiraža dnevnih novina na području Republike Srbije na godišnjem nivou, u kalendarskoj godini koja prethodi objedinjavanju. (član 45. stav 1. alineja 1)

Nedozvoljeno objedinjavanje će postojati u slučaju objedinjavanja osnivačkih odnosno upravljačkih prava u dva ili više izdavača koji pružaju audio, odnosno audio-vizuelne medijske usluge, čiji zbirni udeo u slušanosti, odnosno gledanosti prelazi 35% od ukupne slušanosti, odnosno gledanosti u zoni pokrivanja, u kalendarskoj godini koja prethodi objedinjavanju. ( član 45. stav 1. alineja 2)

Radi sprečavanja nedozvoljenog objedinjavanja zakon, takođe, eksplicitno zabranjuje sticanje učešća od preko 50% u osnivačkom kapitalu između izdavača dnevnih novina ,koje objavljuju informacije iz svih oblasti društvenog života, sa prosečnim dnevnim realizovanim tiražom većim od 50.000 primeraka na godišnjem nivou, i izdavača koji pruža audio i audio-vizuelne medijske usluge. (član 46. stav 1)

Zakon reguliše da je lice koje se, pored delatnosti izdavača medija, bavi i distribucijom medijskih sadržaja, dužno da delatnost izdavača medija obavlja preko povezanog pravnog lica. Zakonom je pecizno data definicija povezanog lica.

Postojanje ugrožavanja medijskog pluralizma, za štampane medije, utvrđuje ministarstvo nadležno za poslove informisanja dok postojanje ugrožavanja medijskog pluralizma, za štampane i elektronske medije i samo za elektronske medije utvrđuje regulatorno telo nadležno za elektronske medije, u skladu sa zakonom kojim se uređuje oblast elektronskih medija.

Propisan je i postupak koji se sprovodi u slučaju kad je utvrđeno postojanje ugrožavanja medijskog pluralizma kao i posledice ne postupanja po izdatom upozorenju.

VIII. UREDNICI, NOVINARI I PROFESIONALNA UDRUŽENjA NOVINARA I PREDSTAVNICI NOVINARSKIH UDRUŽENjA

(čl. 48–55)

Zakonom je utvrđeno da medij mora imati odgovornog urednika i da je on istovremeno i glavni urednik medija, kao i da odgovorni urednik može biti samo lice koje ima prebivalište na područiju Republike Srbije i koje ne uživa imunitet od odgovornosti. Ovo je učinjeno kako bi se izbegla mogućnost izbegavanja odgovornosti od strane odgovornog urednika medija. Pored toga, javno glasilo može imati odgovorne urednike i za pojedino izdanje, rubriku, odnosno programsku šemu.(član 48)

Zakonom se pruža radnopravna zaštita novinaru, u skladu sa propisima iz oblasti radnog prava, a kojom se pojačava osnov za zaštitu profesionalnog novinarskog integriteta od zloupotreba zakona i šikaniranja u cilju sprečavanja slobode javnog informisanja. (član 49)

Zaštićeno je i pravo novinara na objavljivanje tvrdnji i iznošenje stavova i mišljenja, njegovo pravo na iznošenje stavova, odnosno mišljenja van javnog glasila kao lični stav, pravo da odbije izvršenje naloga kojim bi se kršila pravna pravila i etika novinarske profesije, kao i pravo na autentičnost priloga koje podrazumeva da se novinarov prilog čiji je smisao izmenjen u uređivačkom postupku ne sme objaviti pod imenom novinara bez njegovog pristanka. (čl. 50. i 51)

Zakon takođe sadrži i odredbu o novinarskoj tajni kojom se garantuje novinaru da ne mora otkriti podatke koji se odnose na izvor informacije, osim ako se ti podaci odnose na krivično delo, odnosno učinioca krivičnog dela, za koje je zakonom zaprećena kazna zatvora od najmanje pet godina, i ako se podaci na mogu pribaviti na drugi način. (član 52)

U ovom odeljku garantuje se sloboda osnivanja novinarskih udruženja, koja u novim uslovima treba da imaju posebnu ulogu i odgovornost, pre svega kada se radi o donošenju i primeni profesionalnih kodeksa.Takođe, novinarska udruženj imaju i pravni interes za mešanje u radnom sporu u kome učestvuje član tog udruženja, ako se on tome ne protivi. (čl. 53. i 54.)

Na kraju ovog odeljka, uređen je položaj predstavnika inostranih medija i dopisništava. Zakon predviđa da oni imaju ista prava i obaveze kao i domaći urednici, novinari i ostali saradnici. Predstavnicima inostranih medija, radi lakšeg obavljanja novinarskog posla, mogu da se upišu u evidenciju inostranih predstavnika i dopisništava, koja se vodi u ministarstvu nadležnom za poslove informisanja, na osnovu čega im se izdaje odgovarajuća legitimacija. Strano dopisništvo, kao organizovano predstavništvo stranog medija, stiče svojstvo pravnog lica upisom u ovu evidenciju. Ministarstvo nadležno za poslove informisanja bliže uređuje način i postupak vođenja i upisa u evidenciju i izdavanja legitimacija. Razlog za zakonsko regulisanje ove oblasti proističe iz činjenice, da su odredbe do sada važećeg zakona izuzetno zastarele i neprilagođene uslovima i okolnostima sadašnjeg vremena, usled čega se već izvesno vreme faktički i ne primenjuju. Naime, reč je o Zakonu o unošenju i rasturanju inostranih sredstava javnog informisanja i o inostranoj informativnoj delatnosti u Jugoslaviji iz 1974. godine, koji je poslednlji put izmenjen i dopunjen 1996 godine („Službeni list SFRJ”, br. 39/74, 74/87 i „Službeni list SRJ”, br. 24/94 i 28/96), koji će, stupanjem na snagu ovog zakona, a na osnovu prelaznih i završnih odredbi, prestati da važi. (član 55)

lX. DISTRIBUCIJA MEDIJA I MEDIJSKIH SADRŽAJA

(čl. 56–67)

Ovo poglavlje sadrži odredbe koje se odnose na distribuciju medija i medijskih sadržaja i predstavlja razradu odredbe Ustava Republike Srbije koja se odnosi na slobodu medija, kojom je predviđeno da u Republici Srbiji nema cenzure, te da nadležni sud može sprečiti širenje informacija i ideja putem sredstava javnog obaveštavanja u precizno određenim, Ustavom utvrđenim slučajevima, i samo ako je to neophodno u demokratskom društvu. (član 56)

Radi poštovanja zakonske obaveze objavljivanja impresuma od strane medija, najpre je, kroz posebnu zakonsku odredbu, regulisano da distributer ima pravo da odbije da distribuira medij bez impresuma. U slučaju da dođe do spora povodom informacije objavljene u mediju, koji je distributer prihvatio da distribuira bez impresuma, odgovornost snosi i distributer. (član 57)

Zakonom je regulisan institut zabrane odbijanja distribucije. Da bi se sprečila mogućnost zloupotrebe distribucije medija od strane lice koje se bavi distribucijom medija, predloženo je da distributer ne sme primenjivati nejednake uslove distribucije u odnosu na različite učesnike na medijskom tržištu , kao ni da ne sme na drugi način značajno ograničavati, narušavati ili sprečavati konkuranciju na relevantnom medijskom tržištu, na teritoriji Republike Srbije, shodno odredbama zakona kojim se reguliše zaštita konkurencije. Izdavač medija, čija je distribucija obustavljena, u celosti ili u značajnom delu, ima pravo da pred nadležnim sudom zahteva naknadu štete koju je usled toga pretrpeo. (član 58)

Jedno od ključnih pitanja u savremenom demokratskom društvu je da li se u eri visokoh tehnologija i brzine primanja i širenja ideja i informacija može govoriti o zabrani distribucije informacija ili drugog medijskog sadržaja putem medija, odnosno da li se zabrana distribucije informacija uopše može smatrati neophodnom merom u demokratskom društvu, i koliko ova zabrana uopšte, u prethodno pomenutom kontekstu, može biti efikasna.

Praksa Evropskog suda pokazuje da zabrana distribucija informacija i sprečavavanje objavljivanje informacije (preventivna, prethodna organičenja – „prior restraints”) nisu nedopuštena već same po sebi kao takve, ali iziskuju najveću moguću pažnju pri odlučivanju da se primene (Sunday Times v. the United Kingdom (no. 2), 26. april 1979, stav 51, Markt intern Verlag GmbH and Klaus Beermann v. Germany, 20. novembar 1989, stav 26, Observer and Guardian v. the United Kingdom, 26. novembar 1991, stav 60, Ekin v. France, 17.7.2001, stav 56, Gawęda v. Poland, 14. mart 2002, stav 35). One su dopuštene samo ako ispunjavaju uslove trodelnog testa, poznatog u praksi tumačenja članova Evropske konvencije o zaštiti ljudskih prava i osnovnih sloboda. Zbog posebne osetljivosti ovakvih mera sud mora da pokaže najveću pažnju pri proveri da li ispunjavaju uslove za dopuštenost po članu 10. stav 2. Evropske konvencije. („careful scrutiny”). To se naročito odnosi na štampu, pošto su vesti kratkog veka a sprečavanje njihovog distribuiranja, ma i za kratak period, u stanju je da ih liši svake vrednosti i interesa.

Polazeći od Ustava Republike Srbije i od pomenutih stavova Evropskog suda za ljudska prava, Zakonom je predviđeno da može doći do zabrane distribucije informacija ili drugog medijskog sadržaja. Na predlog višeg javnog tužioca, nadležni viši sud može zabraniti distribuciju informacije ili drugog medijskog sadržaja (u daljem tekstu: informacija) ako je to neophodno u demokratskom društvu i ako se u informaciji poziva na: (1) akt neposrednog nasilnog rušenja ustavnog poretka; (2) akt neposrednog nasilja prema licu ili grupi na osnovu rase, nacionalnosti, veroispovesti, seksualne opredeljenosti, invaliditeta ili drugog ličnog svojstva, a od objavljivanja informacije neposredno preti ozbiljna i nepopravljiva posledica čije se nastupanje ne može sprečiti na drugi način. (član 59)

Predlog za zabranu distribucije informacije (dalje: predlog za zabranu) podnosi nadležni javni tužilac. Predlogom za zabranu može se zahtevati da se zabrani distribucija prethodno pomenutih informacija, oduzmu primerci novina koji sadrže te informacije ako se svrha zabrane može postići samo na taj način, odnosno da se zabrani širenje takve informacije putem drugog medija. (član 60)

Na predlog nadležnog javnog tužioca, nadležni sud može doneti rešenje o privremenoj zabrani distribucije informacije do pravnosnažne odluke o zabrani. Po ovom predlogu sud odlučuje u roku od 6 sati od njegovog podnošenja. Nadležni sud dužan je da rešenje o privremenoj zabrani odmah dostavi izdavaču, odgovornom uredniku, kao i distributeru ili štampariji. Nadležni sud nalaže nadležnom organu, ministarstvu koje se bavi unutrašnjim poslovima, da onemogući distribuciju informacije na osnovu pomenutog rešenja. (član 61)

Pretres po predlogu za zabranu mora se održati u roku od 24 časa od trenutka prijema predloga, a pretres se može održati i bezprisustva uredno pozvanih stranaka, na šta se stranke u pozivu na pretres izričito upozoravaju. (član 62)

Rešenje po predlogu za zabranu sud donosi odmah po završenom pretresu, a predsednik veća objavljuje ga bez odlaganja. Ako se predlog za zabranu odbija, u odluci kojom se odbija predlog za zabranu, stavlja se van snage mera onemogućavanja privremene distribucije informacija. (član 63). Ako sud odbije predlog za zabranu, izdavač ima pravo na naknadu štete koja je prouzrokovana neosnovanom privremenom zabranom. (čl. 64. i 65.)

Predloženim odredbama precizno su utvrđena i druga pitanja u vezi vođenja ovog postupka uključujući i pravo na žalbu protiv rešenja prvostepenog suda. Pomenuta rešenja korespondiraju sa članom 10. Evropske Konvecije o zštiti ljudskih prava i osnovnih sloboda, članom 11. Povelje evropske unije o osnovnim pravima i pomenutom praksom Evropskog suda za ljudska prava.

X. PRIVREMENO ČUVANjE MEDIJSKOG ZAPISA I PRAVO UVIDA

(čl. 68–72)

U ovom poglavlju, utvrđena je obaveza privremenog čuvanja zapisa medija od strane izdavača, kao i rokovi čuvanja različitih vrsta zapisa, koji su usklađeni sa rokovima za eventualno obraćanje sudu radi zaštite prava onoga na koga se objavljena informacija odnosi.

Utvrđena je i obaveza izdavača da stavi na uvid i dostavi čuvani zapis medija na zahtev suda, organa unutrašnjih poslova ili drugog zainteresovanog lica. Određeni su i rok, procedura stavljanja na uvid i dostavljanja, troškovi izrade kopije zapisa, kao i zabrana zloupotrebe prava na uvid u zapis medija.

XI. POSEBNA PRAVA I OBAVEZE U JAVNOM INFORMISANjU

(čl. 73–78)

Zakonom su uređena posebna pitanja iz oblasti javnog informisanja i to: pretpostavka nevinosti; objavljivanje informacija u vezi sa krivičnim postupkom; zabrana govora mržnje, zaštita maloletnika i zabrana javnog izlaganja pornografiji.

Odredba koja se tiče pretpostavke nevinosti odnosi se na zabranu da se u mediju neko označi učiniocem kažnjivog dela, odnosno oglasi krivim ili odgovornim pre pravnosnažnosti odluke suda ili drugog nadležnog organa.(član 73)

Odredba kojom se reguliše objavljivanje informacija u vezi sa krivičnim postupkom, predstavlja novinu u okviru ove glave. Republika Srbija ovim odredbama usaglašava svoj Zakon o javnom informisanju i medijima sa međunarodnim standardima, i praksom Evropskog suda za ljudska prava. Imajući u vidu da dosadašnjim Zakonom o javnom informisanju nisu bila predviđena nikakva ograničenja za objavljivanje informacija iz prethodnih faza krivičnog postupka, što je imalo negativne posledice na nesmetano vođenje krivičnog postupka i nazavistan i nepristrasan rad pravosudnih organa, posebno je istaknuto da se informacije vezane za krivični postupak koji je u toku mogu objaviti tek nakon što su iznete na glavnom pretresu, osim ako su te informacije dobijene od suda ili drugog državnog organa, kao i da je zabranjeno objavljivanje podataka prikupljenih tokom istrage bez ovlašćenja nadležnog organa. Ovom odredbom obezbeđuje se poštovanje pretpostavke nevinosti i pravo okrivljenog na fer suđenje. (član 74)

Odredbom kojom se reguliše zabrana „govora mržnje“, precizno je definisano šta se smatra „govorom mržnje“ (odnosno u kom slučaju ne postoji odgovornost za objavljenu informaciju). (član 75)

Odredbom o zaštiti maloletnika, za cilj ima zaštitu slobodnog razvoja ličnosti maloletnika, i u skladu sa tim je predviđeno da mediji mora posebno voditi računa da njihov sadržaj i način distribucije ne naškodi moralnom, intelektualnom, emotivnom ili socijalnom razvoju maloletnika. (član 76)

Odredbom o zabrani izlaganja pornografije, sprečava se mogućnost da štampana stvar sa pornografskim sadržajem bude dostupna maloletnicima. Istom predloženom zakonskom odredbom, detaljno je uređeno da pornografska štampana stvar na naslovnoj i poslednjoj strani ne sme da sadrži pornografiju, te da mora imati vidno upozorenje da sadrži pornografiju, kao i upozorenje da nije namenjena maloletnicima. Na pornografske audio i audio-vizuelne medijske sadržaje, kao i na sadržaje koji se distribuiraju putem interneta, predviđeno je da se primenjuju odredbe posebnog zakona kojim se uređuje oblast elektronskih medija. (član 77)

XII. INFORMACIJE O LIČNOSTI

(čl. 79–82)

Zakonom je uređen način zaštita prava ličnosti, garantovanog Ustavom. To znači da je sloboda informisanja ograničena samo u meri u kojoj je to neophodno da bi se ostvarila zaštita ličnih prava pojedinaca.

Polazeći od navedenih opredeljenja, Zakonom se uređuje zaštita dostojanstva ličnosti lica na koje se odnosi informacija. Zakon predviđa da nije dozvoljeno objavljivanje informacija kojima se vrši povreda časti, ugleda ili pijeteta, odnosno kojima se lice prikazuje u lažnom svetlu, ukoliko interes za objavljivanjem informacijama ne preteže nad interesom zaštite dostojanstva i prava na autentičnost. Zakonom se prvi put daje zaštita i žrtvama nasilja. (član 79)

Uređeno je objavljivanje informacija iz privatnog života i ličnih zapisa. U okviru ovih odredbi određena su pravila koja se odnose na uslove kada je dopušteno objavljivanje informacija iz privatnog života i ličnih pisanih zapisa. (čl. 80.i 81)

Značajna novina predviđena je u odredbi koja propisuje kada nije potreban pristanak za objavljivanje informacije iz privatnog života, ako u konkretnom slučaju interes javnosti da se upozna sa informacijom, odnosno zapisom, preteže u odnosu na interes da se spreči njeno objavljivanje. Zakonom su pecizno predviđeni ti slučajevi. (član 82)

XIII. ODGOVOR NA INFORMACIJU I ISPRAVKA INFORMACIJE

(čl. 83–100)

O ovom poglavlju Zakona, utvrđena su pravila koja se odnose na pravo na odgovor i pravo na ispravku informacije. Reč je o mehanizmima za otklanjanje posledica, objavljivanja neistinitih, nepotpunih ili netačno prenetih informacija, prema licu čije je pravo odnosno pravni interes povređen objavljivanjem informacije.

Zakonom je detaljno regulisano Ustavom utvrđeno pravo na odgovor i pravo na ispravku informacije. Dok sa jedne strane, odgovor predstavlja pravni mehanizam koji garantuje pravo licu koje je pogođeno objavljivanjem informacije da na tu informaciju javno reaguje tako što će izneti svoje činjenične tvrdnje, pravo na ispravku garantuje pojedincu da može da zahteva od suda meritorno utvrđivanje da je objavljena informacija neistinita, nepotpuna ili netačno preneta, kao i da može da zahteva da sud odgovornom uredniku naredi, da bez naknade, objavi ispravku te informacije kao neistinite, nepotpune ili netačno prenete. U skladu sa ovom osnovnom razlikom između ovih mehanizma zaštite, u zakonskom tekstu su za njih određeni i posebni pravni režimi koji se odnose na uslove, kao i postupak i rokove za objavljivanje odgovora odnosno ispravke.

Naročito treba istaći, da je u ovom poglavlju detaljno razrađeno i načelo jednake delotvornosti informacije i odgovora, odnosno ispravke, utvrđena zabrana preinačenja i komentarisanja odgovora i ispravke, a takođe su i taksativno nabrojani razlozi za neobjavljivanje odgovora.

XIV. DRUGI OBLICI SUDSKE ZAŠTITE

(čl. 101–106)

Zakon sadrži i posebno poglavlje koji se odnose na druge oblike sudske zaštite. U slučaju povrede pretpostavke nevinosti, zabrane govora mržnje, prava i interesa maloletnika, zabrane izlaganja pornografije, prava na dostojanstvo ličnosti, prava na autentičnost, odnosno prava na privatnost, lice čije je pravo povređeno može tužbom protiv odgovornog urednika medija zahtevati: (1) utvrđivanje da je objavljivanjem informacije, odnosno zapisa povređeno pravo, odnosno pravni interes, (2) propuštanje i zabranu ponovnog objavljivanja informacije odnosno zapisa i (3) predaju zapisa, uklanjanje ili uništenje objavljenog zapisa (brisanje video zapisa, brisanje audio zapisa, uništenje negativa, odstranjenje iz publikacije i slično). Aktivna legitimacija za podnošenje ove tužbe, pripada i pravnom licu čija delatnost ima za cilj zaštitu ljudskih prava u slučaju povrede zabrana govora mržnje i prava i interesa maloletnika.

XV. IFORMACIJE O ISHODU KRIVIČNOG POSTUPKA

(čl. 107-111)

Zakon uređuje i pravo na objavljivanje informacije o ishodu krivičnog postupka, odnosno mogućnost pravne zaštite interesa lica o kome je ranije bila objavljena informacija da je protiv njega pokrenut krivični postupak, da nakon okončanja postupka zahteva od odgovornog urednika medija u kome je informacija bila prvobitno objavljena da objavi informaciju o pravnosnažnom obustavljanju postupka, odbijanju optužbe ili oslobađanju od optužbe. Zahtev se podnosi odgovornoom uredniku najkasnije 30 dana od dana pravnosnažnog okončanja krivičnog postupka, a informacija čije se objavljivanje traži može da sadrži samo činjenice koje se odnose na pravnosnažno okončanje postupka, a ne i mišljenje i komentare povodom prvobitne informacije. U nastavku ovog poglavlja utvrđen je i rok za objavljivanje informacije i taksativno su nabrojani razlozi usled kojih odgovorni urednik nije dužan da objavi informaciju (odnosno deo informacije).

XVI. NAKNADA ŠTETE (čl. 112–118)

Zakon predviđa pravila o naknadi materijalne i nematerijalne štete licu na koje se odnosi informacija čije je objavljivanje zabranjeno, nezavisno od drugih sredstava pravne zaštite koja mu stoje na raspolaganju, u skladu sa odredbama ovog zakona. Pravo na naknadu štete ima i lice kojem nije objavljen odgovor, ispravka ili druga informacija čije je objavljivanje naloženo odlukom nadležnog suda, a koje zbog neobjavljivanja trpi štetu. Novinar, odnosno odgovorni urednik odgovara za štetu, ako se dokaže da je šteta nastala njegovom krivicom, a izdavač odgovara bez obzira na krivicu. Novinar, odgovorni urednik i izdavač medija solidarno odgovaraju za štetu koja je nastupila objavljivanjem navedenih ionformacija. Zakonom su predviđeni i slučajevi kada novinar, odgovorni urednik i izdavač medija ne odgovaraju za štetu (npr. u slučaju da je informacija objavljena u emisiji koja se emituje uživo ili je informacija verno preneta sa javnog skupa, a novinar je postupao sa dužnom novinarskom pažnjom). Takođe, Zakonom je predviđeno da za štetu prouzrokovanu objavljivanjem neistinite ili nepotpune informacije koja potiče od državnog organa odgovara država, bez obzira na krivicu. U skladu sa uporednim iskustvom kao i praksom Evropskom suda za ljudska prava, Zakonom su utvrđeni i kriterijumi koje sud posebno ceni prilikom odlučivanja o visini naknadi štete, kao što su: (1) da li je tužilac pokušao da umanji štetu korišćenjem drugih sredstava pravne zaštite, u skladu sa odredbama ovog zakona; (2) da li je tuženi onemogućio tužiocu da umanji štetu objavnjivanje odgovora, ispravke ili druge informacije na osnovu odluke nadležnog suda.

XVII. PRAVO NA DEO DOBITI

(čl. 119)

Ovo poglavlje Zakona sadrži samo jedan član kojim se ustanovljava još jedno pravo lica kome je objavljenom informacijom povređeno lično dostojanstvo, autentičnost, odnosno privatnost. To je pravo povređenog lica da od izdavača tužbom zahteva deo dobiti ostvarene objavljivanjem informacije, odnosno zapisa, srazmerno tome koliko je objavljivanje doprinelo ostvarenju dobiti, nezavisno od drugih sredstava pravne zaštite koja tom licu stoje na raspolaganju, u skladu sa odredbama ovog zakona.

XVIII. OBJAVLjIVANjE PRESUDE

(čl. 120.)

Još jedno pravo u parnicama po tužbi zbog povrede pretpostavke nevinosti, zabrane govora mržnje, prava i interesa maloletnika, zabrane javnog izlaganja pornografije, prava na dostojanstvo ličnosti, prava na autentičnost, odnosno prava na privatnost, po tužbi za naknadu štete i tužbi za deobu dobiti, je pravo tužioca da zahteva od suda da naloži odgovornom uredniku da objavi pravnosnažnu presudu bez komentara i bez odlaganja, o svom trošku, a najkasnije u drugom narednom broju novine, odnosno, u drugoj narednoj radio ili televizijskoj emisiji od dana kada je presuda postala pravnosnažna.

XIX. ZAJEDNIČKE ODREDBE POSTUPAKA PRAVNE ZAŠTITE

(čl. 121–131)

U ovom poglavlju Zakona, sadržane su zajedničke odredbe koje se odnose na sudski postupak pravne zaštite po tužbi za: objavljivanje odgovora, ispravke, povredu pretpostavke nevinosti, zabranu govora mržnje, prava i interesa maloletnika, zabranu javnog izlaganja pornografije, prava na dostojanstvo ličnosti, prava na autentičnost, odnosno prava na privatnost, kao i naknadu štete i prava na deobu dobiti. Njime je utvrđena hitnost postupka, detaljno su uređena pravila koja se odnose na glavnu raspravu, donošenje presude, presudi, pravu na žalbu, reviziju i dr.

XX. NADZOR

(čl. 132)

Utvrđeno je da nadzor nad sprovođenjem ovog zakona vrši republiki organ uprave nadležan za poslove javnog informisanja, a na teritoriji autonomne pokrajine, pokrajinski organ uprave nadležan za poslove javnog informisanja, kao poverene poslove.

XXI. KAZNENE ODREDBE

(čl. 133–140)

Zakon utvrđuje postojanje privrednog prestupa i prekršaja za slučaj povreda određenih obaveza utvrđenih u prethodnim poglavljima, od strane distributera medija i izdavača kao i odgovornog lica u njima, odgovornog urednika, zatim fizičkog lica koje je izdavač štampanog medija ili pružalac usluga radio i/ili televizijskog programa, kao i odgovornog lica u organu javne vlasti.

Kaznene odredbe imaju najpre preventivan karakter (obezbeđuju poštovanje obaveza pomenutih subjekata utvrđenih ovim zakonom) ali i represivni (jer se u slučaju nepoštovanja zakonom utvrđenih obaveza, aktivira primena sankcije - novčana kazna). Novčana kazna za privredne prestupe i prekršaje, kreće se u rasponu koji ne dovodi u pitanje ograničenje slobode javnog informisanja.

XXII.PRELAZNE I ZAVRŠNE ODREDBE

(čl. 141–149)

U ovom, poslednjem, poglavlju Zakona, utvrđene su prelazne i završne odredbe.

U prvoj prelaznoj odredbi, utvrđeno je da Registar medija počinje sa radom u roku od šest meseci od dana stupanja na snagu ovog Zakona, da će, registrator, registrovane podatke o javnim glasilima po službenoj dužnosti registrivati u Registar medija, kao i obaveza izdavača da u roku od šest meseci od dana početka rada Registra medija prijavi one podatke koji nisu bili propisani kao predmet registracije prema ranije važećim propisima. (član 141)

U drugoj prelaznoj odredbi, utvrđeno je da se izdavači koje je osnovala neposredno ili posredno, Republika, autonomna pokrajina i jedinica lokalne samouprave, izuzev medija iz člana 16. ovog zakona, kao i ustanova, preduzeće i drugo pravno lice koje je u celini ili pretežnom delu u državnoj svojini ili koje se u celini ili pretežnim delom finansira iz javnih prihoda privatizuju prodajom kapitala u skladu sa propisima kojima se uređuje privatizacija. Ukoliko je manji deo osnivačkog kapirala u javnoj svojini sprovodi se postupak prodaje kapitala koji je u javnoj svojini. (član 142. stav 1)

Da bi se zaštitila sfera medija i javni interes predviđeno je da se privatizacija vrši na način da se obezbedi kontinuitete u proizvodnji medijskih sadržaja od javnog interesa u periodu od pet godina od dana zaknjučivanja ugovora o prodaji kapitala. (član 142. stav 2)

Radi zaštite prava nacionalnih manjina na informisanj predviđeno je da se prilikom prodaje medija mora obezbediti i kontinuitet u proizvodnji medijskih sadržaja u smislu obaveze održavanja udela programskog vremena na pojedinim jezicima nacionalnih manjina, odnosno udela informativnih, obrazovnih, naučnih, kulturno-umetničkih, dečijih, zabavnih, sportskih i drugih programskih sadržaja od javnog interesa na pojedinim jezicima nacionalnih manjin, u skladu sa programskom šemom u periodu od dvanaest meseci koji je predhodio usvajanju ovog zakona. (član 142. stav 3)

Zakonom je takođe predviđeno da ukoliko nije pokrenut postupak privatizacije medija, odgovorno lice u izdavaču dužno je da podnese inicijativu za pokretanje postupka privatizacije medija u roku od 30 dana od dana stupanja na snagu ovog zakona, Agenciji za privatizaciju. (član 142. st. 4. i 5)

Agencija za privatizaciju u roku od 90 dana od dana podnošeenja inicijative donosi odluku o metodu privatizacije. (član 142. stav 6)

Zakonom je predviđeno da se postupak privatizacije medija završi do 1. jula. 2015. godine.

Ukoliko se do navedenog datuma ne proda kapital izdavača medija, prodaja kapitala se obustavlja a kapital izdavača se privatizuje prenosom akcija zaposlenima bez naknade. (član 142. stav 6)

Ako zaposleni ne prihvate prenos besplatnih akcija, medij prestaje da postoji i briše se iz Registra. (član 142. stav 7)

Utvrđena je zabrana finansiranja izdvača medija iz javnih prihoda, počev od 1. jula 2015. godine, izuzev izdavača medija iz člana 16. ovog zakona. Misli se prvenstveno na javna preduzeća i ustanove u oblasti javnog informisanja čiji su osnivači Republika, autonomna pokrajina i jedinice lokalne samouprave. Finansiranje medija iz člana 16. ovog zakona reguliše se posebnim aktima. Projektno sufinansiranje postaje osnovni oblik finansiranja iz javnih prihoda, i počev od 2015. godine, za to se izdvajaju budžetska sredstva na svim nivoima vlasti. (član 143)

Ministarstvo nadležno za oblast javnog informisanja dužno da u roku od 90 dana od dana stupanja na snagu ovog zakona donese podzakonske akte predviđene ovim zakonom. (član 144)

Danom stupanja na snagu ovog zakona prestaje da važi Zakon o javnom informisanju („Službeni glasnik RS”, br. 43/03, 61/05, 71/09, 89/10-US i 41/11-US) koji je donet 2003. godine, kao i odredbe drugih zakona koje su u koliziji sa ovim zakonom. (član 145)

Čl. 146, 147. i 148. predviđeno je da najkasnije 1. jula 2015. godine prestaju da važe: Zakon o Javnom preduzeću Novinska agencija „Tanjug”, Zakon o javnom preduzeću za novinsko izdavačku delatnost „Panorama” i Uredba o Saveznoj javnoj ustanovi Radio Jugoslavija. Pravne posledice prestanka ovih preduzeća i ustanova urediće Vlada Republike Srbije svojim aktom.

Završnom odrebom, određeno je da ovaj zakon stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u „Službenom glasniku Republike Srbije”. (član 149)

4. SREDSTVA POTREBNA ZA PRIMENU ZAKONA

Za rad JP NA „Tanjug”, JP NID „Panorama” i SJU „Radio Jugoslavija” u 2014. godini obezbeđena su sredstva u iznosu od 268.125.000,00 dinara. Sredstava su obezbeđena Zakonom o budžetu Republike Srbije za 2014. godinu („Službeni glasnik RS”, broj 110/13) i Rešenjem o upotrebi sredstava tekuće budžetske rezerve 05 Broj 401-7492/2014 od 12. jula 2014. godine, u okviru Razdela 28 – Ministarstvo kulture i informisanja, šifra direktnog budžetskog korisnika 11800, šifra funkcionalne klasifikacije 820 – Usluge kulture, Program 1204 – Projekat 0006 Javna preduzeća i ustanove u oblasti javnog informisanja, Ekonomska klasifikacija 451 – Subvencije javnim nefinansijskim preduzećima i organizacijama.

Do kraja 2014. godine potrebno je obezbediti dodatna sredstva u iznosu od 89.375.000,00 dinara.

Za prvu polovinu 2015. godine, tačnije do 1. jula 2015. godine, potrebno je obezbediti, u Budžetu Republike Srbije, sredstva za funkcionisanje gore navedenih subjekata u iznosu od 178.750.000,00din.

5. RAZLOZI ZA DONOŠENjE ZAKONA PO HITNOM POSTUPKU

Predlaže se donošenje Zakona o javnom informisanju i medijima po hitnom postupku zbog potrebe usaglašavanja medijske regulative Republike Srbije sa propisima Evropske unije u ovoj fazi postupka pridruživanja. Eksplanatorni i bilateralni skrininzi za poglavlja 2, 10 i 23 su završeni i za nastavljanje daljeg procesa pridruživanja neophodno je imati usklađene medijske propise sa evropskom regulativom. Takođe i pristup fondovima EU, u okviru projekta Kreativna Evropa uslovljen je donošenjem nove medijske regulative.

Imajući u vidu napred navedeno, smatramo da su se stekli uslovi da se Zakon o javnom informisanju i medijima donese po hitnom postupku.

PREDLOG

ZAKON  O  JAVNIM  MEDIJSKIM  SERVISIMA

I. OSNOVNE ODREDBE

1. Predmet zakona

Član 1.

Ovim zakonom uređuje se, u skladu sa evropskim standardima i međunarodnim dokumentima u oblasti elektronskih medija, rad javnih medijskih servisa i to Javne medijske ustanove „Radio-televizija Srbije” i Javne medijske ustanove „Radio-televizija Vojvodine”, njihova delatnost i načela na kojima se zasniva obavljanje delatnosti, javni interes koji ostvaruju, javnost rada, način izbora organa i njihova nadležnost, donošenje akata, kao i obezbeđivanje sredstva za rad i način njihovog finansiranja.

2. Javni medijski servis

Član 2.

Javni medijski servis je nezavisan i samostalan pravni subjekt koji, obavljanjem svoje osnovne delatnosti, omogućava ostvarivanje javnog interesa u oblasti javnog informisanja, i pruža opšte i sveobuhvatne medijske usluge koje podrazumevaju informativne, obrazovne, kulturne i zabavne sadržaje namenjene svim delovima društva.

Javni medijski servis iz stava 1. ovog člana čine republički i pokrajinski javni medijski servis.

Republički javni medijski servis je Javna medijska ustanova „Radio-televizija Srbije” (u daljem tekstu: RTS), sa sedištem u Beogradu.

Pokrajinski javni medijski servis je Javna medijska ustanova „Radio-televizija Vojvodine” (u daljem tekstu: RTV), sa sedištem u Novom Sadu.

RTS i RTV sarađuju u obavljanju svoje osnovne delatnosti.

3. Delatnost javnog medijskog servisa

Član 3.

Osnovna delatnost javnog medijskog servisa u funkciji je ostvarivanja javnog interesa definisanog ovim zakonom, a podrazumeva proizvodnju, kupovinu, obradu i objavljivanje radio, televizijskih i multimedijalnih sadržaja, naročito informativnih, obrazovnih, kulturno-umetničkih, dečjih, zabavnih, sportskih, verskih i drugih koji su od javnog interesa za građane, a koji za cilj imaju ostvarivanje ljudskih prava i sloboda, razmenu ideja i mišljenja, negovanje vrednosti demokratskog društva, unapređivanje političke, polne, međunacionalne i verske tolerancije i razumevanja, kao i očuvanje nacionalnog identiteta srpskog naroda i nacionalnih manjina, kao i pružanje audio i audio-vizuelnih medijskih usluga i objavljivanje elektronskih izdanja kao usluga od javnog interesa.

Pored delatnosti iz stava 1. ovog člana javni medijski servis može obavljati i komercijalnu delatnost, kojom se ne sme ugroziti obavljanje osnovne delatnosti, kao što je :

1)    ustupanje prava na javno saopštavanje radijskih, televizijskih ili drugih medijskih sadržaja;

2)    objavljivanja oglasnih poruka ili drugog oblika audio-vizuelne komercijalne komunikacije (npr. sponzorstvo, plasiranje proizvoda i dr.);

3)    pružanje interaktivnih usluga koje su u vezi sa medijskim uslugama ili drugih interaktivnih usluga;

4)    organizovanje javnog izvođenja muzičkih sadržaja i drugih priredbi koje nisu sastavni deo usluga javnog medijskog servisa;

5)    proizvodnja, davanje u zakup i prodaja fonograma i videograma;

6)    pružanje tehničkih usluga i iznajmljivanje proizvodnih i drugih kapaciteta;

7)    druge komercijalne delatnosti koje služe obavljanju osnovne delatnosti, ako se one u manjem opsegu ili uobičajeno obavljaju uz tu delatnost (pružanje intelektualnih usluga, izdavačka delatnost i sl.).

4. Osnovna načela rada javnog medijskog servisa

Član 4.

Rad javnog medijskog servisa zasniva se na sledećim načelima:

1)    istinito, nepristrasno, potpuno i blagovremeno informisanje;

2)        nezavisnost uređivačke politike;

3)    nezavisnost od izvora finansiranja;

4)    zabrana svakog oblika cenzure i nezakonitog uticaja na rad javnog medijskog servisa, redakcije i novinara;

5)    primena međunarodno priznatih normi i principa, a naročito poštovanje ljudskih prava i sloboda i demokratskih vrednosti;

6)    poštovanje profesionalnih standarda i kodeksa.

5. Institucionalna autonomija

Član 5.

U obavljanju osnovne delatnosti javni medijski servis ima institucionalnu autonomiju i uređivačku nezavisnost a naročito u pogledu:

1)    utvrđivanja koncepcije i određivanja programskih sadržaja, u skladu sa zakonom;

2)    uređivanja programske šeme;

3)    organizacije delatnosti;

4)    izbora rukovodilaca, glavnih i odgovornih urednika i zapošljavanja;

5)    nabavke i prodaje robe i usluga;

6)    upravljanja finansijskim sredstvima, u skladu sa zakonom;

7)    pripreme i izvršavanja finansijskog plana;

8)    pregovaranja, odnosno pripreme i potpisivanja pravnih akata koji se odnose na poslovanje ustanova;

9)    izbora zastupnika u pravnim poslovima i u drugim pravnim stvarima.

6. Odnos javnog medijskog servisa prema javnosti

Član 6.

U svom delovanju javni medijski servis ostvaruje javni interes, uvažava zahteve javnosti i za svoje delovanje odgovara javnosti.

Odgovornost javnog medijskog servisa prema javnosti kao i uticaj javnosti na njegovo delovanje ostvaruje se posebno:

- javnošću postupka imenovanja organa javnog medijskog servisa;

- učešćem javnosti u unapređivanju radijskog i televizijskog programa;

- obavezom javnog medijskog servisa da pravovremeno i istinito obaveštava javnost o obavljanju svoje delatnosti, o uslovima i načinu pružanja svojih usluga i o drugim pitanjima koja se tiču obavljanja delatnosti za koje je osnovan;

- objavljivanjem plana rada, finansijskog plana i izveštaja o radu i poslovanju;

- podnošenjem izveštaja o radu i poslovanju javnog medijskog servisa Narodnoj skupštini i Savetu Regulatora;

- blagovremenim ispunjavanjem obaveza propisanim zakonom kojim se uređuje slobodan pristup informacijama od javnog značaja.

II. JAVNI INTERES KOJI OSTVARUJE JAVNI MEDIJSKI SERVIS

Član 7.

Javni interes, u skladu sa zakonom kojim se uređuje oblast javnog informisanja, koji javni medijski servis ostvaruje kroz svoje programske sadržaje, je:

1)    istinito, blagovremeno, potpuno, nepristrasno i profesionalno informisanje građana i omogućavanje slobodnog formiranja i izražavanja mišljenja slušalaca i gledalaca na teritoriji Republike Srbije, autonomne pokrajine i lokalne samouprave;

2)    poštovanje i predstavljanje osnovnih ljudskih prava i sloboda, demokratskih vrednosti i institucija i unapređivanje kulture javnog dijaloga;

3)    poštovanje privatnosti, dostojanstva, ugleda, časti i drugih osnovnih prava i sloboda čoveka;

4)    poštovanje i podsticanje pluralizma političkih, verskih i drugih ideja i omogućavanje javnosti da bude upoznata sa tim idejama, ne služeći interesima pojedinih političkih stranaka i verskih zajednica, kao ni bilo kom drugom pojedinačnom političkom, ekonomskom, verskom i sličnom stanovištu ili interesu;

5)    zadovoljavanje potreba u informisanju svih delova društva bez diskriminacije, vodeći računa naročito o društveno osetljivim grupama kao što su deca, omladina i stari, manjinske grupe, osobe sa invaliditetom, socijalno i zdravstveno ugroženi i dr.;

6)    zadovoljavanje potreba građana za programskim sadržajima koji obezbeđuju očuvanje i izražavanje kulturnog identiteta kako srpskog naroda tako i nacionalnih manjina, vodeći računa da nacionalne manjine prate određene programske celine i na svom maternjem jeziku i pismu;

7)    nepristrasno obrađivanje političkih, istorijskih, privrednih, socijalnih, zdravstvenih, kulturnih, obrazovnih, naučnih, ekoloških i drugih pitanja, omogućavajući ravnopravno sučeljavanje različitih stanovišta;

8)    besplatno i jednako predstavljanje političkih stranaka, koalicija i kandidata koji imaju potvrđene izborne liste za republičke, pokrajinske ili lokalne izbore, u vreme predizborne kampanje;

9)    afirmisanje nacionalnih kulturnih vrednosti srpskog naroda i nacionalnih manjina koji žive u Republici Srbiji, kao i zbližavanja i prožimanja njihovih kultura;

10)    razvoj medijske pismenosti stanovništva;

11)    proizvodnja domaćeg dokumentarnog i igranog programa;

12)    blagovremeno obaveštavanje o aktuelnim zbivanjima u svetu i o naučnim, kulturnim i ostalim civilizacijskim dostignućima;

13)    unapređivanje opšteg obrazovanja, zdravstvenog obrazovanja i obrazovanja u vezi sa zaštitom životne sredine;

14)    razvijanje kulture i umetničkog stvaralaštva;

15)    negovanje humanih, moralnih, umetničkih i kreativnih vrednosti;

16)    zadovoljavanje zabavnih, rekreativnih, sportskih i drugih potreba građana;

17)    informisanje naših građana u inostranstvu, kao i pripadnika srpskog narod koji živi van teritorije Republike Srbije;

18)    predstavljanje kulturnog nasleđa i umetničkog stvaralaštva u zemlji i inostranstvu;

19)    informisanje inostrane javnosti o događajima i pojavama u Republici Srbiji.

Član 8.

U ostvarivanju javnog interesa iz člana 7. ovog zakona javni medijski servis dužan je da:

1)    uvažava jezičke i govorne standarde, kako većinskog stanovništva tako, u odgovarajućoj srazmeri, i nacionalnih manjina na području na kome se program emituje kao i jezičke i govorne standarde gluvih i nagluvih osoba;

2)    na republičkom, pokrajinskom i lokalnom nivou koristi sve svoje raspoložive kapacitete uključujući i dopisničku mrežu u cilju ostvarivanja prava svih građana na ravnopravno informisanje;

3)    obezbedi korišćenje i razvoj savremenih tehničko-tehnoloških standarda u proizvodnji i objavljivanju programa i u predviđenom vremenu realizuju planove prelaska na nove digitalne tehnologije;

4)    sarađuje sa drugim javnim medijskim servisom i razmenjuje programske sadržaje koji su od interesa za građane Republike Srbije;

5)    obezbeđuje čuvanje radijskih i televizijskih zapisa kao kulturnog nasleđa od nacionalnog interesa.

Upotreba jezika i pisma

Član 9.

Javni medijski servis dužan je da u programima koristi srpski jezik, ćirilično pismo i znakovni jezik kao oblik komunukacije gluvih i nagluvih osoba.

Upotreba srpskog jezika nije obavezna u programu namenjenom pripadnicima nacionalnih manjina, ali se ovi programi mogu titlovati na srpski jezik.

Upotreba srpskog jezika i ćiriličkog pisma nije obavezna ni:

1)    ako se objavljuju filmovi i druga audio-vizuelna i radijska dela u izvornom obliku;

2)    ako se objavljuju muzička dela s tekstom koji je pisan na stranom jeziku;

3)    ako su programi namenjeni učenju stranog jezika;

4)    ako su programi namenjeni stranim državljanima ili građanima Republike Srbije koji žive van njene teritorije, koji te programe ne mogu pratiti na srpskom jeziku;

5)    ako se u programu, radi verodostojnosti informacije, objavljuju dokument, ime ili izjava u izvornom obliku.

Evropska nezavisna produkcija

Član 10.

Javni medijski servis obezbeđuje najmanje 10% godišnjeg programskog vremena ili najmanje 10% godišnjeg programskog budžeta, za audio-vizuelna dela evropske nezavisne produkcije, izuzimajući vreme namenjeno za vesti, sportske događaje, igre, reklame, teletekst i televizijsku prodaju.

Udeo iz stava 1. ovog člana dostiže se postepeno, u skladu sa odredbama zakona kojim se uređuje oblast elektronskih medija, uvažavajući obavezu javnog medijskog servisa da obezbedi ostvarivanja javnog interesa kroz informativne, obrazovne, kulturne i zabavne sadržaje.

Programski sadržaji stariji od pet godina mogu činiti najviše polovinu udela iz stava 1. ovog člana.

Programski sadržaji nezavisnih produkcija iz stava 1. ovog člana biraju se na osnovu javnog konkursa.

Postupak i kriterijumi za odabir programskih sadržaja iz stava 1. ovog člana bliže se utvrđuje opštim aktom javnog medijskog servisa.

Kriterijumi za odabir programskih sadržaja iz stava 1. ovog člana moraju biti nediskriminatorni i u skladu sa programskim obavezama propisanim ovim zakonom.

Oglašavanje

Član 11.

Oglašavanje u programima javnog medijskog servisa se uređuje zakonom koji reguliše oblast elektronskih medija i oblast oglašavanja.

Javni medijski servis ima pravo da odbije objavljivanje oglasnih poruka zbog sadržaja koji je suprotan programskim obavezama utvrđenim zakonom, drugim propisima i pravilima kojima se uređuje oglašavanje.

III. USTANOVE JAVNOG MEDIJSKOG SERVISA

1. Status, programi i nove medijske usluge

Status

Član 12.

RTS i RTV imaju status pravnog lica.

Programi

Član 13.

RTS pruža medijske usluge na najmanje dva televizijska i najmanje tri radijska programa na teritoriji Republike Srbije.

RTV pruža medijske usluge na najmanje dva televizijska i najmanje tri radijska programa na teritoriji Autonomne pokrajine Vojvodine.

RTS i RTV pruža medijske usluge kao elektronsko izdanje na internetu.

Najmanje jedan televizijski i jedan radijski program javnog servisa mora pružati opšte medijske usluge.

Nove medijske usluge

Član 14.

Javni medijski servis može započeti pružanje nove medijske usluge radija ili televizije ili audio, odnosno audio-vizuelne medijske usluge na zahtev, ako je njen ukupan uticaj na tržište opravdan dodatnom vrednošću u smislu ispunjavanja demokratskih, socijalnih i kulturnih potreba društva i programskih obaveza predviđenih odredbama člana 7. ovog zakona.

Novom medijskom uslugom, u smislu ovoga zakona, smatra se usluga koja se bitno razlikuje od usluga koje ustanova javnog medijskog servisa već pruža u pogledu sadržaja, pristupa ili grupe korisnika kojima je namenjena.

Postojeća medijska usluga smatraće se novom medijskom uslugom ako je tako izmenjena da ispunjava merila iz stava 2. ovog člana.

Generalni direktor javnog medijskog servisa utvrđuje predlog za uvođenje nove medijske usluge koji sadrži jasan i potpun opis nove medijske usluge i obrazloženje opravdanosti njenog uvođenja, tehničkih uslova, označenje grupe korisnika kojima je namenjena, opis načina finansiranja i ocenu mogućeg uticaja na konkurenciju na relevantnom tržištu elektronskih medija.

Predlog za uvođenje nove medijske usluge dostavlja se na mišljenje Regulatoru u vezi sa mogućim uticajem nove medijske usluge na konkurenciju na relevantnom tržištu.

Regulator analizira mogući uticaj nove medijske usluge na relevantno tržište u saradnji sa organom nadležnim za zaštitu konkurencije.

Regulator dostavlja mišljenje javnom medijskom servisu sa izveštajem o analizi u roku od 90 dana od dana dostavljanja predloga.

Javni medijski servis organizuje i sprovodi javnu raspravu o predlogu za uvođenje nove medijske usluge koja ne može trajati kraće od 30 dana.

Nakon sprovedene javne rasprave, Upravni odbor javnog medijskog servisa donosi odluku o uvođenju nove medijske usluge.

Član 15.

Javni medijski servis pruža medijske usluge preko operatora elektronske komunikacione mreže za terestričko emitovanje kao i preko drugih operatora koji pružaju uslugu distribucije medijskih sadržaja.

Uslovi distribucije iz stava 1. ovog člana regulišu se ugovorom.

Javni medijski srevis ima pravo da mu operator elektronske komunikacione mreže za terestričko emitovanje obezbedi kvalitetan prijem analognog signala za najmanje 90% stanovništva odnosno digitalnog signala za najmanje 95% stanovništva na području na kome se pruža usluga javnog medijskog servisa kao i da mu obezbedi kapacitete multipleksa za emitovanje i distribuciju programa, tehničke uslove za emitovanje u standardnoj i visokoj rezoluciji slike i tehničku podršku za druga tehničko-tehnološka, programska i servisna unapređenja uz plaćanje usluga operatoru elekronske komunikacione mreže za distribuciju i emitovanje programa, u skladu sa ugovorom iz stava 2. ovog člana.

Javni medijski servis stiče pravo pružanja medijskih usluga iz stava 1. ovog člana neposredno na osnovu ovog zakona i nije dužan da pribavi dozvolu za pružanje medijskih usluga u skladu sa zakonom kojim se reguliše oblast elektronskih medija.

2. Organi javnog medijskog servisa

Član 16.

Organi javnog medijskog servisa su Upravni odbor, generalni direktor i Programski savet.

2.1 Upravni odbor

Član 17.

Organ upravljanja javnog medijskog servisa je Upravni odbor koji ima devet članova.

Članove Upravnog odbora imenuje i razrešava Savet Regulatora dvotrećinskom većinom ukupnog broja članova.

Savet Regulatora raspisuje javni konkurs za imenovanje članova Upravnog odbora šest meseci pre isteka mandata članova Upravnog odbora u skladu sa kriterijumima propisanim ovim zakonom.

Članovi Upravnog odbora imenuju se iz reda uglednih stručnjaka iz oblasti koje su od značaja za obavljanje poslova ustanova javnog medijskog servisa (stručnjaci iz oblasti medija, kulture, menadžmenta, prava i finansija).

Za članove Upravnog odbora RTV-a Savet Regulatora imenuje lica koja žive i rade na području Autonomne pokrajine Vojvodine.

Članovi Upravnog odbora ne mogu biti nosioci javnih funkcija i funkcija u političkoj stranci, zaposleni kod pružaoca medijske usluge, kao ni lica čije bi članstvo u Upravnom odboru moglo da dovede do sukoba interesa u skladu sa propisom koji reguliše sprečavanje sukoba interesa pri obavljanju javne funkcije.

Članovi Upravnog odbora ne smeju obavljati usluge i druge poslove za ustanovu javnog medijskog servisa.

Mandat članova Upravnog odbora je pet godina.

Jedno lice može biti imenovano za člana Upravnog odbora najviše dva puta.

U svom radu članovi Upravnog odbora su samostalni i staraju se o doslednoj primeni zakona.

Regulator bliže uređuje postupak imenovanja članova Upravnog odbora.

Član 18.

Upravni odbor donosi Poslovnik o radu.

Upravni odbor odluke donosi većinom glasova ukupnog broja članova, osim ako je ovim zakonom i Statutom predviđeno da se pojedine odluke donose dvotrećinskom većinom glasova ukupnog broja članova.

Uslove za rad Upravnog odbora obezbeđuje javni medijski servis.

Članovi Upravnog odbora imaju pravo na naknadu za svoj rad u visini prosečne neto zarade u javnom medijskom servisu.

Član 19.

U delokrug rada Upravnog odbora spadaju sledeći poslovi:

1)    usvaja Statut javnog medijskog servisa, dvotrećinskom većinom glasova ukupnog broja članova;

2)    usvaja strategiju razvoja javnog medijskog servisa, dvotrećinskom većinom glasova ukupnog broja članova;

3)    utvrđuje programsku koncepciju javnog medijskog servisa, dvotrećinskom većinom glasova ukupnog broja članova;

4)    usvaja plan rada;

5)    usvaja finansijski plan;

6)    usvaja plan nabavki i plan poslovanja;

7)    donosi odluku o usklađivanju visine takse;

8)    imenuje i razrešava generalnog direktora javnog medijskog servisa, dvotrećinskom većinom glasova ukupnog broja članova, a obrazloženu odluku o imenovanju donosi nakon sprovedenog javnog konkursa i čini je dostupnom javnosti;

9)    imenuje i razrešava glavne i odgovorne urednike, kao i direktore programa, ako su oni predviđeni Statutom, dvotrećinskom većinom glasova ukupnog broja članova, a obrazloženu odluku o imenovanju donosi na predlog generalnog direktora nakon sprovedenog javnog konkursa i čini je dostupnom javnosti;

10)    daje saglasnost na akt generalnog direktora o sistematizaciji poslova i zadataka i organizaciji rada javnog medijskog servisa;

11)    donosi investicione planove;

12)    kontroliše finansijsko poslovanje i imenuje internog revizora, na predlog generalnog direktora;

13)    vrši nadzor nad zakonitošću obavljanja delatnosti;

14)    razmatra predloge i preporuke Programskog saveta;

15)    usvaja izveštaj o radu i poslovanju javnog medijskog servisa i dostavlja ga Narodnoj skupštini, Savetu Regulatoru i obaveštava javnost;

16)    obavlja i druge poslove utvrđene zakonom i Statutom.

Upravni odbori RTS i RTV donose zajedničku odluku o sadržaju i formi jedinstvenog obrasca za naplatu takse i jedinstvenog obrasca o oslobađanju plaćanja takse.

Prestanak mandata člana Upravnog odbora

Član 20.

Mandat člana Upravnog odbora prestaje:

1)    protekom vremena na koje je imenovan;;

2)    podnošenjem ostavke u pismenoj formi regulatornom telu nadležnom za oblast elektronskih medija;

3)    razrešenjem iz razloga predviđenih ovim zakonom;

4)    smrću.

Savet Regulatora bez odlaganja pokreće postupak za imenovanje novog člana Upravnog odbora u slučaju iz stava 1. tač. 1) - 4) ovog člana.

Razrešenje člana Upravnog odbora

Član 21.

Savet Regulatora donosi odluku o razrešenju člana Upravnog odbora:

1)    ako je zbog bolesti, na osnovu nalaza nadležne zdravstvene ustanove, nesposoban za obavljanje dužnosti člana Upravnog odbora u periodu dužem od šest meseci;

2)    ako utvrdi da u postupku imenovanja nije dao tačne podatke o sebi;

3)    ako neopravdano nije prisustvovao na tri sednice Upravnog odbora u toku jedne godine;

4)    ako postane nosilac javne ili političke funkcije, ili ako se zaposli kod pružaoca medijskih usluga;

5)    ako je postupao protivno odredbama zakona, Statuta i drugih propisa koji uređuju obavljanje delatnosti ustanove javnog medijskog servisa;

6)    ako je osuđen na bezuslovnu kaznu zatvora.

Odluku o razrešenju člana Upravnog odbora, sa obrazloženjem, donosi Savet Regulatora, dvotrećinskom većinom glasova ukupnog broja članova Saveta.

U postupku razrešenja članu Upravnog odbora daje se mogućnost da se izjasni o razlozima za razrešenje.

Član 22.

Sednicama Upravnog odbora prisustvuju, bez prava odlučivanja, generalni direktor, i druga lica na poziv Upravnog odbora.

Lica iz stava 1. ovog člana dužna su da na zahtev Upravnog odbora daju informacije, objašnjenja i stručna obrazloženja o pitanjima koja su na dnevnom redu.

2.2 Generalni direktor

Ovlašćenja

Član 23.

Generalni direktor javnog medijskog servisa:

1)    zastupa i predstavlja javni medijski servis;

2)    organizuje i upravlja procesom rada i vodi poslovanje ustanove;

3)    predlaže Upravnom odboru strategiju razvoja i plan rada;

4)    izrađuje i predlaže Upravnom odboru, zajedno sa glavnim i odgovornim urednicima, direktorima programa i urednicima organizacionih celina programsku koncepciju kojom se ostvaruje javni interes i odgovara za njeno ostvarivanje;

5)    predlaže Upravnom odboru uvođenje nove medijske usluge;

6)    obezbeđuje zakonitost rada i poslovanja;

7)    odgovara za sprovođenje odluke Upravnog odbora i podnosi Upravnom odboru izveštaje o radu i poslovanju;

8)    razmatra preporuke Programskog saveta;

9)    predlaže Upravnom odboru imenovanje i razrešenje glavnih i odgovornih urednika, kao i direktore programa, ako su direktori programa predviđeni Statutom;

10)    donosi akte o sistematizaciji poslova i zadataka i organizaciji rada javnog medijskog servisa na koja saglasnost daje Upravni odbor;

11)    obavlja i druge poslove utvrđene zakonom i Statutom.

Imenovanje i trajanje mandata

Član 24.

Odluku o imenovanju generalnog direktora, sa obrazloženjem, donosi Upravni odbor, dvotrećinskom većinom glasova ukupnog broja članova, nakon sprovedenog javnog konkursa.

Mandat generalnog direktora je pet godina i isto lice može biti imenovano za generalnog direktora najviše dva puta.

Uslovi za imenovanje

Član 25.

Za generalnog direktora može biti imenovano lice iz reda uglednih stručnjaka iz oblasti koje su od značaja za obavljanje poslova ustanove javnog medijskog servisa.

Za generalnog direktora ne može biti imenovano lice koje ne može biti član Upravnog odbora, izuzev zaposlenih kod pružalaca medijskih usluga.

Za generalnog direktora može biti imenovano lice koje ima prebivalište na teritoriji Republike Srbije i državljanin je Republike Srbije, ima visoku stručnu spremu i 10 godina iskustva na rukovodećim poslovima.

Kandidati za generalnog direktora prilikom konkurisanja dužni su da pored dokaza o ispunjavanju uslova dostave program rada i upravljanja ustanovom javnog medijskog servisa za predstojeći period.

Prestanak mandata generalnog direktora

Član 26.

Mandat generalnog direktora prestaje:

1)    protekom vremena na koje je imenovan;

2)    podnošenjem ostavke u pismenoj formi Upravnom odboru;

3)    razrešenjem iz razloga predviđenih ovim zakonom;

4)    smrću.

Upravni odbor bez odlaganja imenuje vršioca dužnosti i pokreće postupak za imenovanje novog generalnog direktora u slučaju iz stava 1. tač. 1)-4) ovog člana.

Razrešenje generalnog direktora

Član 27.

Upravni odbor donosi odluku o razrešenju generalnog direktora ako:

1)    je zbog bolesti, na osnovu nalaza nadležne zdravstvene ustanove, nesposoban za obavljanje funkcije generalnog direktora u periodu dužem od šest meseci;

2)    utvrdi da u postupku imenovanja nije dao tačne podatke o sebi;

3)    postupa protivno odredbama zakona, statuta i drugih propisa koji uređuju obavljanje delatnosti ustanove javnog medijskog servisa,

4)    je osuđen na bezuslovnu kaznu zatvora.

Odluku o razrešenju generalnog direktora, sa obrazloženjem, donosi Upravni odbor, dvotrećinskom većinom glasova ukupnog broja članova.

U postupku razrešenja generalnom direktoru daje se mogućnost da se izjasni o razlozima za razrešenje.

2.3 Programski savet

Član 28.

Programski savet je savetodavni organ.

Programski savet ima 15 članova koje bira Upravni odbor iz reda stručnjaka u oblasti medija i medijskih poslenika, naučnika, stvaralaca u oblasti kulture i predstavnika udruženja čiji je cilj zaštita ljudskih prava i demokratije.

Članovi Programskog saveta ne mogu biti nosioci javnih i političkih funkcija.

Mandat članova Programskog saveta traje četiri godine i oni ne mogu biti ponovo izabrani.

Član 29.

Članove Programskog saveta RTS-a bira Upravni odbor RTS-a, na predlog odbora Narodne skupštine nadležnog za oblast javnog informisanja.

Članove Programskog saveta RTV-a bira Upravni odbor RTV-a, na predlog odbora Skupštine Autonomne Pokrajne Vojvodine nadležnog za oblast javnog informisanja.

Nadležni odbor skupštine za oblast javnog informisanja predlaže upravnom odboru listu od 30 kandidata za članove Programskog saveta koja odražava teritorijalnu, nacionalnu, versku, polnu i drugu strukturu stanovništva.

Lista kandidata iz stava 3. ovog člana utvrđuje se na osnovu javnog konkursa za izbor članova Programskog saveta.

Javni konkurs iz stava 3. ovog člana raspisuje nadležni odbor skupštine šest meseci pre isteka mandata članovima Programskog saveta koji obavljaju funkciju.

Nadležni odbor skupštine za oblast javnog informisanja utvrđuje listu svih prijavljenih kandidata koji ispunjavaju uslove iz člana 28. st. 2. i 3. ovog zakona, u roku od 30 dana od dana raspisivanja konkursa.

Pravila o sprovođenju konkursa iz stava 5. ovog člana, propisuje se aktom skupštine.

Član 30.

Programski savet stara se o zadovoljenju interesa slušalaca i gledalaca u pogledu programskog sadržaja.

Programski savet razmatra ostvarivanje programske koncepcije i razmatra kvalitet programskog sadržaja javnog medijskog servisa i u vezi sa tim daje preporuke i predloge generalnom direktoru i Upravnom odboru.

Programski savet, najmanje jednom godišnje, organizuje javnu raspravu o programskom sadržaju javnog medijskog servisa u trajanju od 15 dana, a izveštaj o održanoj javnoj raspravi, zajedno sa preporukama za njegovo unapređivanje koje su izražene u toku javne rasprave, podnosi generalnom direktoru i Upravnom odboru.

Programski savet prati sprovođenje programskih načela i obaveza utvrđenih zakonom, a u slučaju njihovog nepoštovanja pisanim putem obaveštava Upravni odbor, generalnog direktora i odgovorne urednike.

Član 31.

Način rada i sredstva za rad Programskog saveta bliže se uređuje Statutom javnog medijskog servisa.

Na pitanja vezana za prestanak mandata člana Programskog saveta shodno se primenjuju odredbe koje se odnose na prestanak mandata generalnog direktora.

3. Statut javnog medijskog servisa

Član 32.

Statut javnog medijskog servisa donosi upravni odbor i na njega saglasnost daje Savet Regulatora.

Statutom se bliže uređuje unutrašnja organizacija, način rada javnog medijskog servisa i njegovih organa, donošenje opštih akata, ovlašćenja u raspolaganju sredstvima kojima posluje, postupak imenovanja generalnog direktora, glavnih i odgovornih urednika i direktora medija i druga pitanja značajna za njegov rad i funkcionisanje.

Statut se objavljuje u „Službenom glasniku Republike Srbije”.

IV. SREDSTVA ZA RAD I FINANSIRANjE
JAVNOG MEDIJSKOG SERVISA

1. Sredstva za rad javnog medijskog servisa

Član 33.

Sredstva za rad javnog medijskog servisa čine nepokretne i pokretne stvari (dalje: sredstva) pribavljena od osnivača, stečena kupovinom, pružanjem usluga i prodajom proizvoda ili pribavljena iz drugih izvora.

Sredstva koja javni medijski servis koristi su u svojini Republike Srbije, odnosno Autonomne Pokrajine Vojvodine.

Na pitanja sticanja, opterećivanja ili otuđivanja sredstava javnog medijskog servisa primenjuju se odredbe zakona kojim se uređuje javna svojina.

Član 34.

Javni medijski servis odgovara za obaveze celokupnim svojim sredstvima.

Nad javnim medijskim servisom ne može se sprovesti stečajni postupak.

2. Finansiranje delatnosti javnog medijskog servisa

Član 35.

Republika Srbija obezbeđuje stabilno i dovoljno finansiranje osnovne delatnosti javnog medijskog servisa.

Način i uslovi obezbeđivanja sredstava za finansiranje delatnosti iz stava 1. ovog člana ne smeju uticati na uređivačku nezavisnost i institucionalnu autonomiju javnog medijskog servisa.

3. Izvori finansiranja

Član 36.

Javni medijski servis finansira se iz:

1)    takse za javni medijski servis;

2)    iz sredstava budžeta;

3)    neto koristi od komercijalne eksploatacije sadržaja proizvedenog u okviru osnovne delatnosti;

4)    komercijalnih prihoda;

5)    ostalih prihoda.

Prihodi iz stava 1. tač. 1), 2) i 3) predstavljaju državnu pomoć u smislu propisa o kontroli državne pomoći.

3.1 Taksa za javni medijski servis

Član 37.

Osnovna delatnost javnog medijskog servisa finansira se iz takse, u skladu sa ovim zakonom.

Visina takse je jedinstvena na celoj teritoriji Republike Srbije i ne može iznositi više od 500,00 dinara.

Odluku o utvrđivanju visine takse utvrđenu stavom 2. ovog člana, donose Upravni odbori RTS i RTV zajednički, na osnovu analize neto troškova obavljanja osnovne delatnost javnog medijskog servisa iz člana 3. stav 1 ovog zakona, uzimajući u obzir neto-korist od komercijalne eksploatacije sadržaja proizvedenih u okviru osnovne delatnosti javnog medijskog servisa, najkasnije do 30. juna 2015. godine.

Odluka o utvrđivanju visine takse objavljuje se u „Službenom glasniku Republike Srbije”.

Visina takse usklađuje se, jednom godišnje, na osnovu indeksa rasta potrošačkih cena u Republici Srbiji, prema zvanično objavljenim podacima organa nadležnog za poslove statistike.

Odluku o usklađivanju visine takse donosi Upravni odbor RTS-a u roku od 15 dana od dana objavljivanja Indeksa potrošačkih cena za mesec septembar u „Službenom glasniku Republike Srbije”.

Odluka o usklađivanju visine takse iz stava 6. ovog člana primenjuje se od 1. januara 2017. godine.

Odluka o usklađivanju visine takse objavljuje se u „Službenom glasniku Republike Srbije”.

Obveznik plaćanja takse

Član 38.

Obveznik plaćanja takse je svako fizičko i pravno lice koje je korisnik merila električne energije po stambenoj jedinici, odnosno poslovnom prostoru.

Evidencija o obveznicima plaćanja takse

Član 39.

Javni medijski servis vodi evidenciju obveznika plaćanja takse sa svim ličnim i drugim potrebnim podacima, i to za:

1)    fizička lica:

- ime i prezime obveznika;

- jedinstveni matični broj;

- celokupni podaci o adresi stanovanja (naziv naselja, opština, mesto, PTT broj, pak, poštanski rejon, naziv ulice, kućni broj, dopunski kućni broj, ulaz, sprat, broj stana);

- datum evidentiranja obveznika;

- datum izvršenih promena podataka;

- specifična obeležja (vlasnik, korisnik, osnov oslobađanja, oblik plaćanja mesečno ili unapred, iznos zaduženja, kontakt telefon i/ili i-mejl adresa);

- ED broj.

2)    pravno lice:

- pun naziv;

- matični broj;

- PIB;

- broj poslovnog računa;

- sedište;

- celokupna adresa;

- odgovorno lice;

- lice za kontakt;

- kontakt telefon ili i-mejl adresa;

- specifična obeležja (vlasnik, korisnik, osnov oslobađanja, oblik plaćanja mesečno ili unapred, iznos zaduženja, kontakt telefon i/ili i-mejl adresa)

- ED broj.

Član 40.

Podaci iz člana 39. ovog zakona prikupljaju se neposredno, na osnovu pisanog zahteva, od obveznika, od privrednih društava za distribuciju električne energije, ministarstva nadležnog za unutrašnje poslove, organa poreske uprave Republike Srbije, registra privrednih subjekata, Republičkog katastra nepokretnosti i javnih komunalnih preduzeća.

Jedinstvenom evidencijom podataka o obveznicima zajedno rukuju RTS i RTV.

Način prikupljanja podataka iz stava 1. ovog člana, koji obrađuju organi javne vlasti, propisuje se posebnim aktom koji donosi Vlada.

Obveznik plaćanja takse u obavezi je da javnom servisu prijavi promenu podataka iz člana 39. u roku od 15 dana od dana nastanka promene.

Javni medijski servis podatke prikupljene iz stava 1. ovog člana može upotrebljavati samo u svrhu zakonom propisane obaveze vođenja evidencije obveznika, obračuna i naplate takse.

Na prikupljanje i druge radnje obrade podataka sadržanih u evidenciji, iz stava 1. ovog člana, primenjuju se odredbe zakona kojim se uređuje zaštita podataka o ličnosti.

Način plaćanja takse

Član 41.

Taksa se uplaćuje na evidencioni račun kod Uprave za trezor.

Sadržinu i formu obrasca na osnovu kojeg se taksa uplaćuje utvrđuju zajedničkom odlukom RTS i RTV.

Javni medijski servis svakom obvezniku, do kraja tekuće kalendarske godine, dostavlja dvanaest obrazaca za plaćanje takse za narednu kalendarsku godinu.

RTV dostavlja obrazac iz stava 2. ovog člana obvezniku koji je korisnik merila električne energije po stambenoj jedinici, odnosno poslovnom prostoru, koji se nalazi na teritoriji Autonomne Pokrajine Vojvodina.

RTS dostavlja obrazac iz stava 2. ovog člana obvezniku koji je korisnik merila električne energije po stambenoj jedinici, odnosno poslovnom prostoru koji se nalazi van teritorije Autonomne Pokrajine Vojvodina.

Obveznik plaća taksu na mesečnom nivou i to do petog u mesecu za predhodni mesec.

Sredstva prikupljena po osnovu takse uplaćuju se na podračun RTS i RTV otvorenog kod Uprave za trezor.

Sredstva uplaćena na području Republike Srbije van teritorije Autonomne Pokrajine Vojvodina su prihod RTS.

Sredstva naplaćena na području teritorije Autonomne pokrajine Vojvodina raspoređuju se tako da 70% uplaćenih sredstava se raspoređuje RTV a 30% uplaćenih sredstava se raspoređuje RTS.

Za neizvršenje obaveze plaćanja takse, RTS i RTV pokreću postupak naplate u skladu sa zakonom.

Na dospele a neizmirene obaveze obračunava se kamata, u skladu sa zakonom.

Oslobađanje od obaveze plaćanja takse

Član 42.

Od obaveze plaćanja takse oslobađa se fizičko lice, vlasnik merila električne energije, koje živi u jednočlanom domaćinstvu ili je hranilac porodice u višečlanom domaćinstvu, ukoliko je:

1)    osoba sa invaliditetom sa 100% telesnog oštećenja;

2)    osoba sa invaliditetom sa manje od 100% telesnog oštećenja, ako joj je, u skladu sa odredbama posebnih propisa, priznato pravo na dodatak za tuđu negu i pomoć;

3)    lice koje je trajno izgubilo sluh ili slepo lice;

4)    korisnik prava na novčanu socijalnu pomoć;

5)    penzioner sa minimalnom penzijom;

6)    fizičko lice korisnik više merila električne energije, za merilo električne energije u stambenoj jedinici, odnosno poslovnom prostoru, koji se ne koristi.

Od obaveze plaćanja takse oslobađaju se i:

1)    ustanove koje se u smislu zakona koji uređuje oblast socijalne zaštite smatraju ustanovama za smeštaj korisnika, obrazovno-vaspitne ustanove, zdravstvene ustanove i organizacije osoba sa invaliditetom i preduzeća za radno osposobljavanje i zapošljavanje osoba sa invaliditetom;

2)    diplomatsko-konzularna predstavništva, pod uslovom reciprociteta.

Pravo na oslobađanje od obaveze plaćanja takse ostvaruje se na osnovu zahtevakoji se podnosi na obrascu za oslobađanje od plaćanja takse sa potrebnom dokumentacijom.

Rešenje o oslobađanju obaveze plaćanja takse iz stava 3. ovog člana donosi javni medijski servis u skladu sa zakonom kojim se uređuje opšti upravni postupak.

Rešenje iz stava 4. ovog člana je konačno i protiv njega se može pokrenuti upravni spor.

Obrazac za oslobađanje od plaćanja takse jedinstven je i njegovu sadržinu i formu utvrđuju zajedničkom odlukom RTS i RTV.

Potrebna dokumentacija za lica iz stava 1. tač. 1)-4) ovog člana jeste rešenje nadležnog organa.

Potrebna dokumentacija za lica iz stava 1. tačka 5. ovog člana jeste dokaz o visini penzije, dokaz o broju članova domaćinstva i dokaz o statusu hranioca domaćinstva.

Potrebna dokumentacija za lica iz stava 1. tačka 6. ovog člana jeste dokaz o vlasništvu na nepokretnosti, dokaz da niko ne koristi objekat i dokaz o potrošnji električne energije.

Potrebna dokumentacija za ustanove i diplomatsko konzularna predstavništva iz stava 2. tač. 1)-2) ovog člana je izvod iz javnog registra.

Svaka izmena statusa po kome je ostvareno pravo na oslobađanje od obaveze plaćanja takse mora se prijaviti javnom medijskom servisuu roku od 15 dana od dana nastanka promene.

3.2 Finasiranje iz sredstava budžeta

Član 43.

Deo sredstava za finansiranje osnovne delatnosti javnog medijskog servisa može se obezbediti i iz budžeta Republike Srbije i budžeta Autonomne Pokrajine Vojvodina, i to za projekte:

1)    proizvodnje, emitovanja i distribucije programa za inostranstvo, programa namenjenih dijaspori, kao i programa namenjenog stanovništvu na teritoriji AP Kosova i Metohije;

2)    namenjene razvoju novih tehnologija, digitalizacije arhiva, digitalizacije tehnološke opreme, razvoja novih distributivnih servisa u skladu sa mogućnostima koje donosi digitalizacija;

3)    druge projekte od posebnog društvenog značaja u skladu sa zakonom kojim se reguliše javno informisanje.

Odluku o predlogu projekta donosi upravni odbor javnog medijskog servisa do 1. marta tekuće godine za narednu godinu i dostavlja ga republičkom, odnosno pokrajinskom organu nadležnom za poslove javnog informisanja.

Predlog projekata koje javni medijski servis namerava da realizuje u narednoj godini mora sadržati precizan iznos nedostajućih finansijskih sredstava koji će se finansirati iz budžeta, a koji ne sme da prelazi neto troškove realizacije predviđenog projekta, i koji je sačinjen na osnovu projekcije naplate takse i projekcije ostvarivanja komercijalnih prihoda.

Nakon donošenja akta o budžetu organ nadležan za poslove javnog informisanja na republičkom, odnosno pokrajinskom nivou zaključuje ugovor sa javnim medijskim servisom.

3.3 Neto-korist

Član 44.

Prihodom javnog medijskog servisa smatra se i neto-korist od komercijalne eksploatacije sadržaja proizvedenih u okviru osnovne delatnosti (u daljem tekstu: neto-korist).

Unakrsno objedinjavanje

Član 45.

Sredstva naplaćena od takse i neto-koristi koriste se isključivo za finansiranje osnovne delatnosti javnog medijskog servisa i ne mogu se koristiti za finansiranje komercijalne delatnosti (unakrsno subvencionisanje).

Ako javni medijski servis postupi suprotno zabrani unakrsnog subvencionisanja iz stava 1 ovog člana, Savet Regulatora, na osnovu informacija dobijenih u postupku kontrole koji vrši nad njegovim radom, iz izveštaja Državne revizorske institucije, nezavisnog ovlašćenog revizora ili internog revizora, rešenjem nalaže povraćaj iznosa korišćenog suprotno zabrani unakrsnog subvencionisanja uplatom na poseban za tu namenu otvoren podračun Regulatora.

Uplaćena sredstva iz stava 2. ovog člana, Savet Regulatora vratiće javnom medijskom servisu za finansiranje osnovne delatnosti u sledećoj godini.

Javni medijski servis može zadržati naplaćenu taksu preko iznosa neto troškova obavljanja osnovne delatnosti u iznosu do 10% godišnjim finansijskim planom proračunatih troškova obavljanja osnovne delatnosti, a sredstva iznad toga, dužan je da uplati na poseban za tu namenu otvoren podračun Regulatora.

Uplaćena sredstva iz stava 4. ovog člana, Savet Regulatora vratiće javnom medijskom servisu za finansiranje osnovne delatnosti u sledećoj godini.

Ukupni godišnji iznos takse planiran za sledeću godinu, umanjiće se za sredstva iz st. 2. i 4. ovoga člana

3.4 Komercijalni prihodi

Član 46.

Komercijalni prihod javni medijski servis ostvaruje obavljanjem komercijalne delatnosti iz člana 3. stav 2. ovog zakona, osim izuzetno u slučajevima iz člana 44. ovog zakona.

Javni medijski servis koristi komercijalne prihode za održavanje i razvoj komercijalne delatnosti izričito navedene i u članu 3. stav 2. ovog zakona a može da ih upotrebi i za sufinansiranje svoje osnovne delatnosti, u skladu sa usvojenim programom rada i finansijskim planom.

Javni medijski servis obavlja komercijalnu delatnost poštujući propise o zaštiti konkurencije, a posebno ne pruža komercijalne usluge, uključujući i usluge objavljivanja oglasnih poruka ili drugog oblika audio-vizuelne komercijalne komunikacije, po cenama koje su niže od tržišnih, niti pri kupovini prava za prenose sportskih događaja nudi cenu koja je iznad tržišne.

Sredstva pribavljena obavljanjem komercijalne delatnosti ne smeju ugrožavati obavljanje osnovne delatnosti javnog medijskog servisa niti uticati na njegovu nezavisnost.

U slučaju kupovine isključivih prava na emitovanje radijskih, televizijskih ili drugih medijskih sadržaja od izuzetnog značaja, uključujući i prenose sportskih događaja, javni medijski servis je dužan da neiskorišćena prava blagovremeno i na nediskriminatoran način ustupi drugim pružaocima odgovarajućih medijskih usluga.

Pravila o ustupanju neiskorišćenih prava na sadržaje iz stava 5. ovog člana, propisuje Savet Regulatora.

Ako Savet Regulatora na osnovu informacija dobijenih u postupku kontrole koju vrši nad radom javnog medijskog servisa utvrdi povrede obaveza iz st. 2. i 5. ovog člana, podneće telu nadležnom za zaštitu konkurencije, inicijativu za ispitivanje povrede konkurencije.

3.5 Ostali prihodi

Član 47.

Javni medijski servis može pribavljati sredstva i iz fondova međunarodnih organizacija.

Sredstva pribavljena kao „ostali prihodi” ne smeju ugrožavati obavljanje osnovne delatnosti javnog medijskog servisa niti uticati na njegovu nezavisnost.

4. Rashodi javnog medijskog servisa

Član 48.

Rashodi javnog medijskog servisa dele se na osnovne, komercijalne i zajedničke rashode.

Osnovni rashodi javnog medijskog servisa su troškovi koji nastaju ili su povezani s obavljanjem osnovne delatnosti javnog medijskog servisa, a komercijalni rashodi javnog medijskog servisa su troškovi koji nastaju ili su povezani s obavljanjem komercijalne i drugih delatnosti koje ne spadaju u osnovne delatnosti javnog medijskog servisa.

Zajednički rashodi javnog medijskog servisa dele se na osnovne ili komercijalne prema srazmeri koja se utvrđuje Statutom javnog medijskog servisa i opštim aktom o finansijskom poslovanju javnog medijskog servisa.

Metodologija praćenja prihoda i rashoda

Član 49.

Javni medijski servis dužan je da izradi metodologiju praćenja direktnih i indirektnih prihoda i rashoda koji se odnose na obavljanje osnovne i komercijalne delatnosti javnog medijskog servisa, koja omogućava da se u poslovnim knjigama direktni i indirektni prihodi, rashodi i poslovni rezultati koji se odnose na obavljanje osnovne delatnosti javnog medijskog servisa, računovodstveno razdvajaju od direktnih i indirektnih prihoda, rashoda i poslovnih rezultata koji se odnose na obavljanje komercijalne delatnosti javnog medijskog servisa.

Način računovodstvenog razdvajanja iz stava 1. ovog člana, javni medijski servis bliže uređuje opštim aktom o finansijskom poslovanju.

Interni revizor javnog medijskog servisa redovno prati primenu odredaba ovoga člana i o tome izveštava Upravni odbor

V. REVIZIJA

Član 50.

Svi obračuni prihoda i rashoda i finansijski izveštaji javnog medijskog servisa podležu periodičnoj i godišnjoj reviziji internog revizora i godišnjoj reviziji od strane nezavisnog ovlašćenog revizora.

VI. IZVEŠTAJ O RADU I POSLOVANjU

Član 51.

RTS i RTV jednom godišnje podnose Narodnoj skupštini, radi razmatranja, a Savetu Regulatora radi informisanja, Izveštaj o radu i poslovanju za prethodnu godinu, sa izveštajem nezavisnog ovlašćenog revizora.

Izveštaj o radu i poslovanju iz stava 1. ovog člana sastavlja se na način da jasno razdvoji osnovnu delatnost javnog medijskog servisa od komercijalne delatnosti, kao i izvore finansiranja tih delatnosti.

VII. PRIMENA ODREDABA DRUGOG ZAKONA

Član 52.

Na pitanja koja se odnose na javni medijski servis a koja nisu regulisana odredbama ovog zakona, primenjuju se odredbe zakona kojim se reguliše oblast javnog informisanja i elektronskih medija.

VIII. NADZOR

Član 53.

Nadzor nad primenom odredaba ovog zakona vrši ministarstvo nadležno za poslove javnog informisanja.

IX. KAZNENE ODREDBE

Član 54.

Novčanom kaznom u visini od 3.000 dinara kazniće se za prekršaj fizičko lice koje ne prijavi promenu podataka u skladu sa članom 40. stav 4. ovog zakona.

Novčanom kaznom u visini od 10.000 dinara kazniće se za prekršaj pravno lice koje ne prijavi promenu podataka u skladu sa članom 40. stav 4. ovog zakona.

Član 55.

Novčanom kaznom u visini od 3.000 dinara kazniće se za prekršaj fizičko lice koje ne prijavi promenu podataka u skladu sa članom 42. stav 11. ovog zakona.

Novčanom kaznom u visini od 10.000 dinara kazniće se za prekršaj pravno lice koje ne prijavi promenu podataka u skladu sa članom 42. stav 11. ovog zakona.

X. PRELAZNE I ZAVRŠNE ODREDBE

Član 56.

Danom stupanja na snagu ovog zakona Radiodifuzna ustanova Srbije, odnosno Radiodifuzna ustanova Vojvodine, osnovane Zakonom o radiodifuziji („Službeni glasnik RS”, br. 42/02, 97/04, 76/05, 79/05 - dr.zakon, 62/06, 85/06 i 41/09), nastavljaju sa radom kao Javna medijska ustanova „Radio televizija Srbije”, odnosno kao Javna medijska ustanova „Radio televizija Vojvodine”.

Danom stupanja na snagu ovog zakona lice imenovano ili izabrano na osnovu odredbi Zakona o radiodifuziji („Službeni glasnik RS”, br. 42/02, 97/04, 76/05, 79/05 - dr. zakon, 62/06, 85/06 i 41/09), nastavlja da obavlja svoju funkciju do isteka mandata na koji je izabrano, odnosno imenovano.

Lice iz stava 2. ovog člana ne može biti ponovo imenovano ako je već imenovano, odnosno izabrano onoliko puta koliko prema ovom zakonu može biti najviše puta imenovano na odgovarajuću funkciju.

Danom stupanja na snagu ovog zakona zaposleni u Radiodifuznoj ustanovi Srbije, odnosno Radiodifuznoj ustanovi Vojvodine nastavljaju sa radom kao zaposleni u Javnoj medijskoj ustanovi „Radio televizija Srbije”, odnosno kao zaposleni u Javnoj medijskoj ustanovi „Radio televizija Vojvodine” na poslovima na kojima su radili.

Član 57.

RTS i RTV su dužni su da u roku od šest meseci od dana stupanja na snagu ovog zakona usklade svoja akta sa odredbama ovog zakona.

Član 58.

RTS i RTV su dužni da do 1. oktobra 2015. godine formiraju jedinstvenu evidenciju obveznika plaćanja takse i donesu odluku o sadržaju i formi jedinstvenog obrasca za naplatu takse i jedinstvenog obrasca za oslobađanje od takse.

Član 59.

Narodna skupština će u roku od 90 dana od dana stupanja na snagu ovog zakona doneti akt kojim se propisuju pravila o sprovođenju javnog konkursa za izbor kandidata za članove Programskog saveta predviđenog članom 29. ovog zakona.

Vlada će u roku od 90 dana od dana stupanja na snagu ovog zakona doneti akt o načinu prikupanja podataka obveznika plaćanja take predviđenog članom 40. ovog zakona.

Regulator će u roku od 90 dana od dana stupanja na snagu ovog zakona doneti akt kojim će bliže urediti postupak imenovanja članova Upravnogh odbora javnih medijskih servisa predviđenog članom 17. ovog zakona.

Član 60.

Vlada će u roku od šest meseci od dana stupanja na snagu ovog zakona rešiti pitanje raspolaganja nepokretnostima i sredstvima emisione infrastrukture koja koristi RTV na osnovu deobnog bilansa sa RTS objavljenom u Službenom glasniku RS broj 25/06 a nisu obuhvaćena Odlukom Vlade o osnivanju Javnog preduzeća za upravljanje emisionom infrastrukturom („Službeni glasnik RS”, broj 84/09).

Javno preduzeće Emisiona tehnika i veze preuzima u roku iz stava 1. ovog člana, zaposlene Radio televizije Vojvodine, koji obavljaju poslove upravljanja, organizovanja, održavanja i razvoja emisione tehnike i veza.

Član 61.

Odredbe čl. 37–42. ovog zakona primenjju se od 1. januara 2016. godine.

Član 62.

Do dana početka primene odredaba iz čl. 37–42. ovog zakona, Javna medijska ustanova „Radio televizija Srbije” i Javna medijska ustanova „Radio televizija Vojvodine”, finansiraju se iz budžeta Republike Srbije.

Budžetska sredstva za rad Javne medijske ustanove „Radio televizija Srbije” i Javne medijske ustanove „Radio televizija Vojvodine”, opredeljuju se na poziciji ministarstva nadležnog za poslove javnog informisanja.

Vlada uredbom bliže uređuje način prenosa sredstava kao i kontrolu korišćenja sredstava.

Vlada donosi uredbu iz stava 3. ovog člana najkasnije 15 dana od dana usvajanja budžeta Republike Srbije.

Član 63.

Danom na stupanja na snagu ovog zakon aprestaju da važe odredbe čl. 76–94. Zakona o radiodifuziji ( „Službeni glasnik RS”, br. 42/02, 97/04, 76/05, 79/05 - dr. zakon, 62/06, 85/06 i 41/09).

Član 64.

Ovaj zakon stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u „Službenom glasniku Republike Srbije”.

O B R A Z L O Ž E Nj E

I. Ustavni osnov za donošenje Zakona

Ustavni osnov za donošenje Zakona o javnim medijskim servisima sadržan je u odredbi člana 97. tačka 10. Ustava Republike Srbije, kojom je predviđeno da Republika Srbija uređuje i obezbeđuje sistem u oblasti javnog informisanja, kao i u odredbi člana 50. stav 2. Ustava Republike Srbije kojom je propisano da se televizijske i radio stanice osnivaju u skladu sa zakonom.

II. Razlozi za donošenje Zakona

Polazeći od značaja koji javni medijski servisi imaju u očuvanju i unapređenju demokratskih vrednosti društva, Strategijom razvoja sistema javnog informisanja u Republici Srbiji do 2016. godine, koju je usvojila Vlada 2011. godine, predviđeno je da se rad i položaj javnih medijskih servisa reguliše posebnim zakonom u skladu sa evropskim regulatornim okvirom.

Javni medijski servisi u Republici Srbiji osnovani su 2002. godine Zakonom o radiodifuziji i to kao Radiodifuzna ustanova Srbije i Radiodifuzna ustanova Vojvodine. Dva javna medijska servisa počela su sa radom 2006. godine nakon usvajanja akta „Deobni bilans o razgraničenju sredstava, prava i obaveza JP „Radio-televizija Srbije” između Radiodifuzne ustanove Srbije i Radiodifuzne ustanove Vojvodine na dan 31. decembra 2005. godine”.

Formiranjem Javnog preduzeća za upravljanje emisionom infrastrukturom, oktobra 2009. godine, nepokretnosti i sredstva emisione infrastrukture Radiodifuzne ustanove Srbije postala su deo sredstva tog preduzeća., dok su nepokretnosti i sredstva emisione infrastrukture Radiodifuzne ustanove Vojvodine i dalje deo imovine RDU Vojvodine.

Skoro desetogodišnja primena odredaba Zakona o radiodifuziji koje se odnose na rad javnih servisa, pokazala je da se pojedine odredbe moraju prilagoditi novim tehničkim standardima u ovoj oblasti, da su neka zakonska rešenja neprimenjiva ili nedorečena i da se određeni pojmovi i obaveze moraju preciznije definisati u skladu sa međunarodnim propisima. Važeće odredbe Zakona o radiodifuziji nisu najbolje rešenje za funkcionisanje i opstanak javnog servisa, posebno zbog loše definisanog načina njegovog finansiranja putem naplate radio-televizijske pretplate. Osnovni problem je niska naplata RTV pretplate, što ima za posledicu stalan nedostatak neophodnih sredstava za funkcionisanje javnog medijskog servisa (republičkog i pokrajinskog), tako da je RTS jedan od najsiromašnijih javnih medijskih servisa u Evropi. Ekonomska kriza i smanjenje platežne sposobnosti stanovništva takođe su doprineli daljem padu naplate RTV pretplate. S druge strane i komercijalni prihodi su zakonom ograničeni. U takvim uslovima ugrožena je društvena funkcija javnog medijskog servisa i doveden je u pitanje kvalitet programskih sadržaja i ostvarivanje javnog interesa.

Predloženim zakonskim rešenjem javnim servisima će se obezbediti potrebni uslovi za kvalitetan rad i stabilan i dovoljan izvor finansiranja. Pri tome se vodilo računa da nezavisnost i samostalnost javnog medijskog servisa ne bude ugrožena načinom njihovog finansiranja kao i da politički, ekonomski i drugi centri moći ne smeju da utiču na njegov rad.

Javni medijski servis mora da ostvaruje javni interes zadovoljavanjem informativnih i komunikacionih potreba pojedinaca i svih građana Republike Srbije. Pri tome nepristrasnost i nezavisnost informisanja i raznovrsnost sadržaja programa moraju biti u skladu sa najvišim etičkim i međunarodnim standardima .

Zakonom se stvaraju mogućnosti da se javni medijski servisi razvijaju u novom tehnološkom okruženju i da njihovi programi budu dostupni na različitim platformama. Takođe će se obezbediti kontrola rada javnih medijskih servisa, a u finansijskim planovima i izveštajima razdvojiće se prihodi iz budžeta Republike Srbije od komercijalnih i drugih prihoda.

Dokumenta Evropske unije (Rezolucija 2010/2028 Evropskog parlamenta o javnom medijskom servisu u digitalnom dobu) kao i Saveta Evrope (Preporuka br.R (96) 10 o garantovanju nezavisnosti javnog servisa radio-difuzije), jasno opredeljuju da je javni medijski servis bitna institucija svakog demokratskog društva i da oni moraju zadržati dosadašnju ulogu i funkciju bez obzira na izmene u medijskom sektoru, kao i da se adekvatnim regulatornim i drugim merama treba omogućiti da tu ulogu i funkciju i ostvaruju. Posebno se naglašava da se odgovarajućim mehanizmima mora obezbediti:

- nezavisnost javnog medijskog servisa;

- odgovarajući, stabilan sistem finansiranja javnog servisa;

- pristup javnog servisa svim odgovarajućim elektronskim komunikacionim mrežama (zemaljske, satelitske, kablovske, internet i dr.) kako bi njegov programski sadržaj bio dostupan najvećem broju građana, posebno vodeći računa da svoje atraktivne i kvalitetne programske sadržaje čini dostupnim putem interenta, budući da najveći broj mladih danas pristupa medijima putem te mreže itd.;

- da informativni sadržaji budu pouzdani, blagovremeni i objektivni;

- da javni medijski servis doprinosi razvoju kulture i obrazovanju javnosti, putem visokokvalitetnih programskih sadržaja.

Imajući u vidu navedeno razlozi za donošenje Zakona o javnim medijskim servisima su:

- usklađivanje domaćeg regulatornog okvira sa regulatornim okvirom Evropske unije i njenim pravnim tekovinama kao i sa promenama koje nastaju usled primene tehnoloških dostignuća u oblasti digitalnog prenosa i pristupa programskim sadržajima;

- definisanje javnog interesa koji kroz svoje programske sadržaje ostvaruje javni medijski servis;

- ustanovljavanje organa javnog medijskog servisa čijim će se radom omogućiti nesmetano funkcionisanje javnih medijskih servisa;

- regulisanje odnosa i odgovornosti javnog medijskog servisa prema javnosti i stvaranje uslova za transparentnost rada i poslovanja;

- ustanovljavanje stabilnog i dovoljnog finansiranja javnog medijskog servisa kao i načina kontrole trošenja stedstava, kako bi se obezbedila puna uređivačka nezavisnost i institucionalna autonomija.

III. Objašnjenje osnovnih pravnih instituta i pojedinačnih rešenja

Tekst predmetnog zakona ima 64 člana, podeljenih u deset poglavlja: I. Osnovne odredbe; II. Javni interes koji ostvaruje javni medijski servis; III. Ustanove javnog medijskog servisa; IV. Sredstva za rad i finansiranje javnog medijskog servisa; V. Revizija; VI. Izveštaj o radu i poslovanju; VII Primena odredbi drugog zakona; VIII Nadzor; IX Kaznene odredbe i X Prelazne i završne odredbe.

I. Osnovne odredbe

(čl. 1-6)

Ovim poglavljem definiše se predmet ovog zakona, koji je uređivanje uslova i načina rada i obavljanja delatnosti javnih medijskih servisa (republičkog i pokrajinskog), u skladu sa evropskim standardima i međunarodnim dokumentima u obalsti audiovizuelnih medijskih usluga, precizno regulisanje javnog interesa koji ostvaruje javni servis, izbor organa i delokrug njihovog rada, donošenje podzakonskih akata, obezbeđivanje sredstava za rad i način finansiranja kao i kontrole trošenja sredstava i druga pitanja od značaja za rad i funkcionisanje javnih medijskih servisa (član 1).

Zakonom se osniva ustanova javnog medijskog servisa kao nezavisan i samostalan pravni subjekat koji omogućava ostvarivanje javnog interesa u oblasti javnog informisanja. Osnivaju se dve ustanove javnog medijskog servisa, na republičkom i pokrajinskom nivou, i to kao Javna medijska ustanova „Radio-televizija Srbije” sa sedištem u Beogradu i Javna medijska ustanova „Radio- televizija Vojvodine” sa sedištem u Novom Sadu (član 2).

Precizno je definisana delatnost ustanova javnog medijskog servisa. Napravljena je razlika između osnovne delatnosti, kojom se ostvaruje javni interes, i zbog koje je i formiran javni medijski servis i komercijalne delatnosti, kao sporedne i neobavezne ali moguće delatnosti. Predviđeno je da komercijalna delatnost ne sme ugroziti obavljanje osnovne delatnosti (član 3).

Data su načela na kojima počiva rad javnog medijskog servisa kao što su istinito, nepristrasno, potpuno i blagovremeno informisanje, nezavisnost uređivačke politike, zabrana cenzure, poštovanje profesionalnih kodeksa i standarda, primena međunarodno priznatih normi i principa, a naročito poštovanje ljudskih prava i sloboda i demokratskih vrednosti (član 4).

Zakonom se garantuje institucionalna autonomija i uređivačka nezavisnost javnog servisa, što je jedan od osnovnih preduslova za ostvarivanje njegove uloge (član 5).

Regulisano je da javni medijski servis u ostvarivanju javnog interesa uvažava javnost i za svoje delovanje odgovara javnosti. Predviđeni su i načini na koji javni medijski servis održava odnose sa javnošću, između ostalog to je: učešćem javnosti u unapređivanju radijskog i televizijskog programa; objavljivanjem plana rada, finansijskog plana i izveštaja o radu i poslovanju; podnošenjem izveštaja o radu i poslovanju Narodnoj skupštini i Savetu regulatora; javnošću postupka imenovanja organa; javnošću i kontrolom finansijskog poslovanja itd. (član 6).

II. Javni interes koji ostvaruje javni medijski servis

(čl. 7-11)

U okviru ovog poglavlja precizno se definiše javni interes, koji u skladu sa zakonom kojim se uređuje oblast javnog informisanja, ostvaruje javni medijski servis kroz svoje programske sadržaje.

Javni interes, koji ostvaruje javni medijski servis kroz svoje programske sadržaje, definisan je u 19 tačaka. Predlogom zakona je predviđeno da programski sadržaj treba da doprinese blagovremenom, potpunom, nepristrasnom i profesionalnom informisanju građana, poštovanju osnovnih ljudskih prava i sloboda, demokratskih vrednosti i institucija i unapređivanju kulture javnog dijaloga, podsticanju pluralizma ideja i mišljenja, očuvanju i izražavanju kulturnog identiteta kako srpskog naroda tako i nacionalnih manjina i etničkih grupa kao i zadovoljavanju potreba u informisanju svih delova društva, bez diskriminacije (član 7).

Radi izvršavanja obaveza u ostvarivanju javnog interesa, javni medijski servis dužan je da uvažava jezičke i govorne standarde, kako većinskog stanovništva tako, u odgovarajućoj srazmeri, i nacionalnih manjina i etničkih grupa, na području na kome se program emituje. Javni medijski servis dužan je da na republičkom, pokrajinskom i lokalnom nivou koristi sve svoje raspoložive kapacitete u cilju ostvarivanja prava svih građana na ravnopravno informisanje, obezbedi korišćenje i razvoj savremenih tehničko-tehnoloških standarda u proizvodnji i objavljivanju programa, sarađuje sa drugim javnim medijskim servisima kao i da obezbedi čuvanje radijskog i televizijskog zapisa, kao kulturnog nasleđa od nacionalnog značaja (član 8).

Javni medijski servis dužan je da u programima koristi srpski jezik i ćirilično pismo. Predlog zakona predviđa da u programu koji je namenjen pripadnicima nacionalnih manjina i etničkih grupa, nije obavezna upotreba srpskog jezika, ali se ovi programi po potrebi titluju na srpski jezik. Takođe, upotreba srpskog jezika i ćiriličnog pisma nije obavezna ni ako se objavljuju filmovi i druga audio-vizuelna dela u izvornom obliku, muzička dela s tekstom koji je pisan na stranom jeziku, ako su programi namenjeni učenju stranog jezika, stranim državljanima ili građanima Republike Srbije koji žive u inostranstvu, a koji te programe ne mogu pratiti na srpskom jeziku, kao i ako je u pitanju verodostojnost informacije, dokument ili izjava u izvornom obliku (član 9).

Odredbe posvećene nezavisnoj produkciji utvrđuju da javni medijski servis obezbeđuje najmanje 10% godišnjeg programskog vremena, ili najmanje 10% godišnjeg programskog budžeta, za audio vizuelna dela evropske nezavisne produkcije, izuzimajući vreme namenjeno za vesti, sportske događaje, igre, reklame, teletekst i televizijsku prodaju. Predviđeno je da se taj udeo dostiže postepeno, u skladu sa odredbama zakona kojim se uređuje oblast elektronskih medija. Ova odredbe u potpunosti je usklađena sa Direktivom EU o audio-vizuelnim medijskim uslugama (član 10).

Oglašavanje na javnom medijskom servisu detaljno je regulisano zakonom kojim se reguliše oblast elektronskih medija. Predogom zakona je predviđeno da javni medijski servis ima pravo da odbije objavljivanje oglasnih poruka ako je njihov sadržaj suprotan programskim obavezama utvrđenim zakonom i drugim propisima kojima se uređuju oglasne poruke (član 11).

III. Ustanove javnog medijskog servisa

(čl. 12-32)

Poglavlje III tiče se: 1. statusa, programa i nove medijske usluge, 2. organa i opštih akata javnog medijskog servisa i 3.statuta javnog medijskog servisa.

Kao i do sada, RTS i RTV, imaju status pravnog lica (član 12).

Ovim predlogom zakona je predviđeno da RTS proizvodi i objavljuje audio, odnosno audio-vizuelni medijski sadržaj na najmanje dva televizijska i tri radijska programa na teritoriji Republike Srbije, a RTV isto toliko programa na teritoriji Autonomne pokrajine Vojvodine. Takođe, oba javna servisa proizvode i objavljuju medijske sadržaje kao elektronsko izdanje na internetu. Predviđeno je da najmanje na jednom radijskom i jednom televizijskom programu, javni medijski servisi moraju pružati opšte medijske usluge, u smislu zakona kojim se reguliše oblast elektronskih medija (član 13).

Nove medijske usluge i procedura njihovog uvođenja definisani su ovim predlogom zakona. U cilju unapređenja programskih sadržaja predviđeno je da javni medijski servis može započeti pružanje nove medijske usluge radija, televizije ili audio, odnosno audio-vizuelne medijske usluge na zahtev, ako se ta usluga značajno razlikuje od usluga koje ustanova javnog medijskog servisa pruža u pogledu sadržaja, oblika tehničke upotrebljivosti i pristupa ili ukoliko je ta medijska usluga namenjena značajno drugačijoj grupi korisnika. Nakon sprovedene zakonske procedure, Upravni odbor javnog medijskog servisa donosi odluku o uvođenju nove medijske usluge (član14).

Javni medijski servis ne pribavlja dozvolu za pružanje medijskih usluga. Javni medijski servis ima pravo da neposredno, na osnovu ovog zakona, pruža audio-vizuelne medijske usluge preko operatora elektronske komunikacione mreže za zemaljsko emitovanje, kao i drugih operatora koji pružaju uslugu distribucije medijskih sadržaja. Uslovi distribucije regulišu se ugovorom, a javni medijski srevis ima pravo da mu operator elektronske komunikacione mreže za zemaljsko emitovanje obezbedi kvalitetan prijem analognog signala za najmanje 90% stanovništva, odnosno digitalnog signala za najmanje 95% stanovništva na području na kome se pruža usluga javnog medijskog servisa, kao i da mu obezbedi kapacitete multipleksa za distribuciju programa i tehničke uslove za emitovanje, uz naknadu stvarnih, nekomercijalnih troškova distribucije. Javni medijski servis ne pribavlja dozvolu za pružanje medijskih usluga (član 15).

Organi i opšti akti javnog medijskog servisa su Upravni odbor, generalni direktor i Programski savet (član 16).

Organ upravljanja javnog medijskog servisa je Upravni odbor koji ima devet članova čiji mandat traje pet godina (član 17).

Predlog zakona utvrđuje način imenovanja, delokrug rada, prestanak mandata i razrešenje članova Upravnog odbora (čl. 18-22).

Predmetnim zakonom je detaljno regulisan rad i ovlašćenja generalnog direktora. Regulisano je da odluku o imenovanju generalnog direktora donosi Upravni odbor javnog servisa, dvotrećinskom većinom ukupnog broja članova, nakon sprovedenog javnog konkursa. Mandat generalnog direktora traje pet godina i može se samo još jednom ponoviti. Predlogom zakona su regulisani uslovi za imenovanje, prestanak mandata i razrešenje, kao i ovlašćenja generalnog direktora (čl. 23-27).

Programski savet je predviđen kao savetodavno telo u okviru javnog servisa. Programski savet ima 15 članova koje bira Upravni odbor javnog servisa na predlog odbora nadležnog za oblast informisanja Narodne skupštine Republike Srbije za RTS, odnosno na predlog odbora nadležnog za informisanje Skupštine Autonomne pokrajine Vojvodine za RTV. Zakonom je predviđen delogrug rada, sastav, način izbora i sredstva za rad Programskog saveta Način rada i sredstva za rad Programskog saveta bliže se uređuje Statutom javnog medijskog servisa (čl. 28-31).

Statut javnog medijskog servisa donosi Upravni odbor i na njega saglasnost daje Regulator. Statutom se bliže uređuje unutrašnja organizacija, način rada javnog medijskog servisa i njegovih organa, donošenje opštih akata, ovlašćenja u raspolaganju sredstvima kojima posluje, postupak imenovanja generalnog direktora, glavnih i odgovornih urednika i direktora medija i druga pitanja značajna za njegov rad i funkcionisanje. Statut se objavljuje u „Službenom glasniku Republike Srbije” (član 32.).

IV. Sredstva za rad i finansiranje javnog medijskog servisa

(čl. 33 -49)

U ovom poglavlju definisano je da sredstva za rad javnih medijskih servisa čine nepokretne i pokretne stvari, pribavljena od osnivača, stečena kupovinom, pružanjem usluga i prodajom proizvoda ili pribavljena iz drugih izvora. Sredstva koja koristi javni medijski servis u svojini su Republike Srbije, odnosno Autonomne pokrajine Vojvodine. U vezi sa pitanjima sticanja, opterećivanja ili otuđivanja sredstava javnog medijskog servisa, primenjuju se odredbe zakona kojim se uređuje javna svojina (član 33).

Javni medijski servis odgovara za obaveze celokupnim svojim sredstvima, a nad javnim medijskim servisom se ne može sprovesti stečajni postupak (član 34).

Republika Srbija obezbezbeđuje stabilan i dovoljan izvor finansiranja osnovne delatnosti javnog medijskog servisa. Način i uslovi obezbeđenja tih sredstava ne smeju uticati na uređivačku nezavisnost i institucionalnu autonomiju javnog medijskog servisa (član 35).

Javni medijski servis se u skladu sa opredeljenjima utvrđenim Strategijom razvoja sistema javnog informisanja u Republici Srbiji do 2016. godine finansiraju iz takse za javni medijski servis, iz sredstava budžeta, neto koristi od komercijalne eksploatacije sadržaja proizvedenog u okviru osnovne delatnosti, komercijalnih prihoda i ostalih prihoda (član 36).

Visina takse je jedinstvena na celoj teritoriji Republike Srbije i ne može biti veća od 500,00 dinara. Odluku o visini takse donose upravni odbori RTS i RTV zajednički na osnovu analize neto troškova obavljanja osnovne delatnosti najkasnije do 30. juna 2015. godine. Visina takse u narednim godinama će se usklađivati sa porastom Indeksa potrošačkih cena za mesec septembar u godini u kojoj se usklađuje. Odluku o usklađivanju donosi Upravni odbor RTS i objavljuje u „Službenom glasniku RS”. Ta odluka počinje da se primenjuje od 1. januara 2017. godine (član 37).

Obveznik plaćanja takse je svako fizičko i pravno lice koje je korisnik merila električne energije po stambenoj jedinici, odnosno poslovnom prostoru. (član 38).

Javni medijski servis vodi evidenciju obveznika plaćanja takse sa svim ličnim i drugim podacima predviđenim zakonom (član 39).

Predlogom zakona predviđa se od kojih organa i na koji način se prikupljaju podaci za formiranje baze podataka. Zakonom je takođe regulisano da jedinstvenom bazom podataka o obveznicima zajedno rukuju RTS i RTV. Obveznik plaćanja takse u obavezi je da javno servisu prijavi svaku promenu podataka koja se vodi u evidenciji. Podaci u evidenciji koriste se u skladu sa zakonom kojim se uređuje zaštita podataka o ličnosti. Način prikupljanja podataka uređuje Vlada posebnim aktom (član 40).

Predlogom zakona je precizno utvrđen način plaćanja takse. Propisano je da se taksa uplaćuje na dva odvojena računa RTS i RTV, s tim da se 30% sredstava uplaćenih na račun RTV automatski usmeravaju na račun RTS.Za neizvršavanje obaveze plaćanja takse RTS i RTV pokreću postupak naplate u skladu sa zakonom (član 41) .

Predlogom zakona je detaljno predviđeno koja fizička i pravna lica su oslobođena plaćanja takse. U prvom redu vodilo se računa o invalidima i socijalno ugroženim pojedincima i domaćinstvima. Precizno je regulisan način oslobađanja od plaćanja takse (član 42).

Drugi dozvoljeni oblik finansiranja javnih servisa iz javnih prihoda je budžetsko finansiranje. Predlogom zakona predviđeno je da se deo sredstava za obavljanje osnovne delatnosti javnog medijskog servisa može obezbediti iz budžeta Republike Srbije. Predlogom zakona je precizno navedeno u kojim slučajevima se mogu dobiti sredstva iz budžeta Republike Srbije. Konačnu odluku o dodeli tih sredstava donosi Vlada (član 43).

Prihodom javnog medijskog servisa smatra se i neto-korist od komercijalne eksploatacije sadržaja proizvedenih u okviru osnovne delatnosti jer je proizvodnja tog sadržaja finansirana iz sredstava koju plaćaju građani pa je to i razlog zašto se neto-korist mora vratiti za finansiranje osnovne delatnosti (član 44).

Predlogom zakona predviđa da se sredstva iz javnih prihoda isključivo mogu koristiti za finansiranje osnovne delatnosti javnog medijskog servisa i da se ne mogu koristiti za finansiranje komercijalne delatnosti. Ukoliko postoji sumnja, na osnovu informacija dobijenih u nadzoru, da su se sredstva iz javnih prihoda koristila za komercijalnu delatnost, Savet regulatora podneće telu nadležnom za kontrolu državne pomoći zahtev za pokretanje postupka naknadne kontrole. Ukoliko telo nadležnom za kontrolu državne pomoći utvrdi da su sredstva korišćena na nedozvoljen način, doneće rešenje o povraćaju dodeljenog iznosa državne pomoći na poseban račun Regulatora. Uplaćeni iznos sredstava Regulator vraća javnom servisu u sledećoj godini za finansiranje osnovne delatnosti. Zakonom je takođe predviđeno da javni medijski servis može zadržati naplaćenu taksu preko iznosa neto troškova obavljanja osnovne delatnosti u iznosu od 10%, a sredstva iznad toga dužan je da uplati na poseban račun Regulatora. Uplaćeni iznos sredstava Regulator vraća javnom servisu u sledećoj godini za finansiranje osnovne delatnosti. Ukupan godišnji iznos takse za sledeću godinu umanjiće se za sredstva koja su vraćena javnom servisu sa posebnog računa Regulatora (član 45).

Predlogom zakona je predviđeno da javni medijski servisi mogu ostvarivati prihode i obavljanjem komercijalne delatnosti. Prihodi ostvareni obavljanjem komercijalnih delatnosti mogu se koristiti i za obavljanje osnovne delatnosti. Javni servisi obavljaju komercijalnu delatnost poštujući propise o zaštiti konkurencije i pružaju usluge audiovizuelne komercijalne komunikacije po cenama koje nisu niže od tržišnih. Sredstva pribavnjena obavljanjem komercijalne delatnosti ne smeju ugrožavati osnovnu daltnost javnog servisa niti uticati na njegovu nezavisnost. Savet regulatora donosi pravila o ustupanju neiskorišćenih prava javnih servisa na emitovanje medijskih sdržaja od izuzetnog značaja (član 46).

Pored prihoda iz javbih sredstava i komercijalnih prihoda javni medijski servis može ostvarivati prihode i iz fondova međunarodnih organizacija. Sredtva pribavljena na ovaj način ne smeju ugrožavati obavljanje osnovne delatnosti javnog servisa niti uticati na njegovu nezavisnost (član 47).

Predlogom zakona se predviđa i vrsta rashoda javnih medijskih servisa. Rashodi javnog servisa dele se na javne, komercijalne i zajedničke (član 48).

Predviđena je obaveza javnog medijskog servisa da izradi metodoligiju praćenja direktnih i indirektnih prihoda irashoda koji se odnose na obavljanje njihove osnovne i komercijalne delatnosti. Javni medijski servis donosi akt kojim se bliže uređuje vođenje razdvojenog računovodstva za osnovnu i komercijalnu delatnost. Interni revizor prati primenu ovog akta i o tome podnosi izveštaj Upravnom odboru javnog medijskog servisa (član 49).

V. Revizija

(član 50)

Ovo poglavlje utvrđuje da obračuni prihoda i rashoda i finansijski izveštaji javnog medijskog servisa podležu periodičnoj i godišnjoj reviziji internog revizora, kao i godišnjoj reviziji od strane nezavisnog ovlašćenog revizora (član 50).

VI. Izveštaj o radu i poslovanju

(član 51)

RTS i RTV su u obavezi da jednom godišnje podnesu Narodnoj skupštini Republike Srbije i Regulatornom telu za elektronske medije Izveštaj o radu i poslovanju za predhodnu godinu. Uz Izveštaj obavezno se prilaže i izveštaj nezavisnog ovlašćenog revizora. Izveštaj o radu i poslovanju za predhodnu godinu RTS iRTV, razmatra Narodna skupština. Izveštaj se satavlja na način da se jasno razdvoji osnovna delatnost od komercijalne delatnosti javnih servisa, kao i da se jasno vide izvori finansiranja tih delatnosti (član 51).

VII. Primena odredaba drugog zakona

(član 52)

Predviđeno je da se na pitanja koja se odnose na javni medijski servis, a koja nisu regulisana odredbama ovog zakona, primenjuju odredbe zakona kojim se reguliše oblast javnog informisanja i elektronskih medija (član 52.)

VIII. Nadzor

(član 53)

Nadzor nad primenom odredaba ovog zakona vršiće ministarstvo nadležno za poslove javnog informisanja (član 53).

IX.Kaznene odredbe

(čl. 54-55)

U glavi Kaznene odredbe predviđene su prekršajne odredbe za fizička i pravna lica koja javnom servisu ne prijave promenu podataka koja se vodi u Evidenciji o obveznicima plaćanja takse kao i prekršajne odredbe za fizička i pravna lica koja javnom servisu ne prijave promenu podataka na osnovu kojih su oslobiđeni plaćanja takse.

X. Prelazne i završne odredbe

(čl. 56-64)

Danom stupanja na snagu ovog zakona predviđeno je da Radiodifuzna ustanova Srbije, odnosno Radiodifuzna ustanova Vojvodine, nastavljaju sa radom kao Javna medijska ustanova „Radio televizija Srbije”, odnosno kao Javna medijska ustanova „Radio televizija Vojvodine”. Lice imenovano ili birano na osnovu odredbi Zakona o radiodifuziji, nastavlja da obavlja svoju funkciju do isteka mandata na koji je birano, odnosno imenovano, a ne može biti ponovo imenovano na funkciju, ako to nije u skladu sa odredbama zakona. Zaposleni u Radiodifuznoj ustanovi Srbije, odnosno Radiodifuznoj ustanovi Vojvodine nastavljaju sa radom kao zaposleni u Javnoj medijskoj ustanovi „Radio televizija Srbije”, odnosno kao zaposleni u Javnoj medijskoj ustanovi „Radio televizija Vojvodine” na poslovima na kojima su radili (član 56).

Oba javna servisa dužna su da u roku od tri meseca, od dana stupanja na snagu ovog zakona, usklade svoja akta sa odredbama ovog zakona (član 57).

RTS i RTV su dužni da do 1. oktobra 2015. godine formiraju jedinstvenu evidenciju obveznika plaćanja takse i donesu odluku o sadržaju i formi jedinstvenog obrasca za naplatu takse i obrasca za oslobađanje od plaćanja takse, kao bi se od 1. januara 2016. godine mogao primenjivati sistem naplate takse za finansiranje javnih servisa (član 58).

Da bi javi servis mogao formirati bazu podataka o obveznicima plaćanja takse, Vlada će u roku od 90 dana od dana stupanja na snagu ovog zakona doneti akt o načinu prikupljanja podataka, koji su zakonom predviđeni, radi formiranja evidencije obveznika plaćanja takse (član 59).

Predviđeno je i da će Vlada u roku od šest meseci od dana stupanja na snagu ovog zakona rešiti pitanje raspolaganja nepokretnostima i sredstvima emisione infrastrukture koja koristi RTV, na osnovu deobnog bilansa sa RTS, a koja nisu obuhvaćena Odlukom Vlade o osnivanju Javnog preduzeća za upravljanje emisionom infrastrukturom. Predviđeno je da Javno preduzeće emisiona tehnika i veze preuzme zaposlene RTV koji obavljaju poslove upravljanja, organizovanja, održavanja i razvoja emisione tehnike i veze (član 60).

Odrebom člana 61. Predloga zakona predviđeno je da odredbe čl. 31-42. primenjuju od 1. januara 2016. godine (član 61).

Do dana uvođenja takse kao načina finansiranja rada javnih medijskih servisa isti će se finansirati iz budžeta Republike Srbije. Budžetska sredstva potrebna za rad javnih medijskih servisa opredeljivaće se na poziciji ministarstva nadležnog za poslove javnog informisanja. Vlada će Uredbom bliže urediti način prenosa i kontrolu korišćenja sredstava najkasnije 15 dana od dana usvajanja budžeta Republike Srbije (član 62).

Danom stupanja na snagu ovog zakona prestaju da važe odredbe čl. 76. do 94. Zakona o radiodifuziji („Službeni glasnik RS”, br. 42/02, 97/04, 76/05, 79/05 - dr. zakon, 62/06, 85/06 i 41/09) (član 63).

Ovaj zakon stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u „Službenom glasniku Republike Srbije” (član 64).

IV. Finansijska sredstva potrebna za sprovođenje Zakona

Za sprovođenje ovog zakona potrebno je obezbediti u budžetu Republike Srbije za 2015. godinu sredstva za redovno finansiranje osnovne delatnosti javnih medijskih servisa.   

Takođe za sprovođenje ovog zakona biće potrebno obezbediti dodatna sredstva u budžetu Republike Srbije za 2014. godinu i u budžetu Republike Srbije za 2015. godinu sredstva koja bi javni servisi ostvarili da danom stupanja na snagu ovog zakona nisu stavljene van snage odredbe Zakona o radiodifuziji kojima je propisano plaćanje radiotelevizijske pretplate.

U vezi člana 60. Nacrta zakona o javnim medijskim servisima napominjemo da će Javno preduzeće Emisiona tehnika i veze preuzeti 14 zaposlenih od Radio televizije Vojvodina i za njihove zarade nije potrebno obezbediti sredstva u Budžetu Republike Srbije.

V. Razlozi za donošenje zakona po hitnom postupku

Predlaže se donošenje Zakona o javnim medijskim servisima po hitnom postupku zbog potrebe usaglašavanja medijske regulative Republike Srbije sa propisima Evropske unije u ovoj fazi postupka pridruživanja. Eksplanatorni i bilateralni skrininzi za poglavlja 2, 8, 10 i 23 su završeni i za nastavljanje daljeg procesa pridruživanja neophodno je imati usklađene medijske propise sa evropskom regulativom. Takođe i pristup fondovima EU, u okviru projekta Kreativna Evropa uslovljen je donošenjem nove medijske regulative.

Imajući u vidu napred navedeno, smatramo da su se stekli uslovi da se Zakon o javnom informisanju i medijima donese po hitnom postupku.

PREDLOG

ZAKON  O  ELEKTRONSKIM  MEDIJIMA

I. OSNOVNE ODREDBE

Predmet zakona

Član 1.

Ovim zakonom uređuju se, u skladu sa međunarodnim konvencijama i standardima, organizacija i rad Regulatornog tela za elektronske medije, uslovi i način pružanja audio i audio-vizuelnih medijskih usluga, uslovi i postupak za izdavanje dozvola za pružanje audio i audio-vizuelnih medijskih usluga, kao i druga pitanja od značaja za oblast elektronskih medija.

Član 2.

Odredbe ovog zakona ne odnose se na uslove obavljanja delatnosti elektronskih komunikacija, uslove i način korišćenja radio-frekvencija za distribuciju i emitovanje medijskih sadržaja, kao i na uslove postavljanja, upotrebe i održavanja emisionih radio stanica ( radio-difuznih, fiksnih i mobilnih).

Tumačenje odredaba ovog zakona

Član 3.

Odredbe ovog zakona tumače se u korist unapređenja vrednosti demokratskog društva, u skladu sa načelima Ustava Republike Srbije, zakona kojim se uređuje oblast javnog informisanja i važećim međunarodnim standardima u oblasti ljudskih i manjinskih prava, kao i praksi međunarodnih institucija koje nadziru njihovo sprovođenje.

Značenje pojedinih izraza

Član 4.

Izrazi upotrebljeni u ovom zakonu imaju sledeće značenje:

1)    elektronski medij je program, odnosno programski sadržaj radija i televizije, kao i programski sadržaj dostupan na zahtev putem mreža elektronskih komunikacija i sadržaj elektronskog izdanja;

2)    medijska usluga je audio-vizuelna medijska usluga i medijska usluga radija;

3)    audio-viuzelna medijska usluga je usluga pružanja audio-vizuelnih programskih sadržaja neograničenom broju korisnika, putem elektronskih komunikacionih mreža, sa uređivačkom odgovornošću pružaoca usluge, u vidu televizijskog emitovanja, audio-vizuelne medijske usluge na zahtev, kao i audio-vizuelna komercijalna komunikacija;

4)    programski sadržaj su informacije, ideje i mišljenja kao i autorska dela u zvučnom obliku (u daljem tekstu: audio sadržaj), odnosno u obliku pokretnih slika sa ili bez zvuka (u daljem tekstu: audio-vizuelni sadržaj) koje predstavljaju pojedinačnu stavku u programu i dostupne su javnosti putem elektronskih medija radi informisanja, zabave, obrazovanja i dr.;

5)    uređivačka odgovornost je odgovornost za sprovođenje kontrole nad izborom programskih sadržaja i njihovom organizacijom, bilo da je reč o redosledu pružanja prema hronološkoj šemi ili o pružanju sadržaja na zahtev na osnovu kataloga, osim ako zakonom nije drugačije određeno;

6)    pružalac medijske usluge je fizičko ili pravno lice koje ima uređivačku odgovornost za izbor audio-vizuelnog sadržaja audio-vizuelne medijske usluge, odnosno audio sadržaja medijske usluge radija i koje određuje način organizacije sadržaja;

7)    elektronska komunikaciona mreža za distribuciju medijskih sadržaja je elektronska komunikaciona mreža u smislu propisa koji uređuju oblast elektronskih komunikacija, koja se koristi za distribuciju medijskih sadržaja;

8)    operator elektronske komunikacione mreže za distribuciju medijskih sadržaja (u daljem tekstu:operator) je lice koje obavlja ili je ovlašćeno da obavlja elektronsku komunikacionu uslugu distribucije medijskih sadržaja;

9)    operator multipleksa je lice koje obavlja ili je ovlašćeno da obavlja elektronsku komunikacionu uslugu multipleksiranja medijskih sadržaja i drugih podataka u smislu propisa koji uređuju oblast elektronskih komunikacija;

10)    televizijsko emitovanje (linearna audio-vizuelna medijska usluga) je usluga koju pružalac audio-vizuelne medijske usluge obezbeđuje radi istovremenog praćenja programa na osnovu programske šeme;

11)    audio-vizuelna medijska usluga na zahtev (nelinearna audio-vizuelna medijska usluga) je usluga koju pružalac audio-vizuelne medijske usluge obezbeđuje radi praćenja programa u periodu koji odabere korisnik, na svoj zahtev, na osnovu kataloga programa čiji izbor i organizaciju vrši pružalac;

12)    audio-vizuelna komercijalna komunikacija su slike sa ili bez zvuka namenjene neposrednom ili posrednom preporučivanju roba, usluga ili svojstava pravnog ili fizičkog lica u vezi sa delatnošću koju to lice vrši u cilju sticanja dobiti, u zamenu za novčanu ili drugu naknadu ili iz samopromotivnih razloga (npr. televizijsko oglašavanje, sponzorstvo, televizijska prodaja i plasiranje proizvoda);

13)    televizijsko oglašavanje je obaveštavanje putem televizijskog programa u zamenu za novčanu ili drugu naknadu ili samopromotivnih razloga, namenjeno neposrednom ili posrednom preporučivanju roba ili usluga pravnog ili fizičkog lica, uključujući i nepokretne stvari, prava i obaveze, u vezi sa delatnošću koje to lice vrši u cilju sticanja dobiti;

14)    televizijska prodaja je vid audio vizuelne komercijalne komunikacije koji podrazumeva televizijsko emitovanje, uz novčanu naknadu, neposrednih ponuda namenjenih javnosti za kupovinu roba ili usluga, uključujući nepokretne stvari, prava i obaveze;

15)    sponzorstvo je svaki doprinos fizičkog ili pravnog lica koje se ne bavi delatnošću pružanja audio-vizuelnih medijskih usluga, odnosno medijskih usluga radija, ili proizvodnjom audio, odnosno audio-vizuelnih dela, u finansiranju audio-vizuelnih medijskih usluga, odnosno medijskih usluga radija radi promovisanja svog imena odnosno naziva ili žiga, svojih aktivnosti, odnosno proizvoda;

16)    plasiranje robe je audio-vizuelna komercijalna komunikacija koja se sastoji od isticanja, unutar audio-vizuelne medijske usluge, odnosno programskog sadržaja (uključivanjem ili pominjanjem) neke robe, usluge ili žiga uz finansijsku ili drugu naknadu;

17)    prikrivena audio-vizuelna usluga jepredstavljanje, u reči ili slici, robe, usluge, poslovnog imena, žiga ili druge oznake, odnosno aktivnosti fizičkog ili pravnog lica koje se bavi proizvodnjom roba ili pružanjem usluga, sa namerom da to predstavljanje ima svrhu oglašavanja i da može da dovede javnost u zabludu u pogledu njegove stvarne prirode, s tim da se smatra da namera naročito postoji, ako se obavlja uz novčanu ili drugu naknadu;

18)    medijska usluga radija je usluga pružanja audio sadržaja neograničenom broju korisnika putem elektronskih komunikacionih mreža sa uređivačkom odgovornošću pružaoca usluge, radi istovremenog praćenja na osnovu rasporeda programa (linearna medijska usluga radija), odnosno radi praćenja u vremenu koje odabere korisnik na svoj zahtev na osnovu kataloga programa čiji izbor i organizaciju vrši pružalac (medijska usluga na zahtev);

19)    elektronsko izdanje jeste uređivački oblikovana internet stranica ili internet portal;

20)    zaštićena usluga je medijska usluga koja se pruža sa uslovnim pristupom;

21)    uslovni pristup je tehnička mera ili rešenje kojim se omogućuje korišćenje zaštićene usluge uz uslov plaćanja naknade, kao i drugi oblik prethodnog pojedinačnog odobrenja;

22)    zona raspodele (allotment) je oblast u okviru koje se raspoređuju predajničke lokacije kako bi se obezbedilo pokrivanje digitalnim terestričkim televizijskim signalom unutar te oblasti u skladu sa Zakonom o potvrđivanju završnih akata Regionalne konferencije o radio-komunikacijama za planiranje digitalne terestrijalne radiodifuzne službe u delovima Regiona 1 i 3, u frekvencijskim opsezima 174-230 MHz i 470-862 MHz (RRC-06) („Službeni glasnik RS - Međunarodni ugovori”, broj 4/10);

23)    zona pokrivanja je pojedinačna servisna zona ili zbir pojedinačnih servisnih zona svakog analognog, odnosno digitalnog radio predajnika u slučaju mreže radio predajnika, unutar koje se obezbeđuje pokrivanje analognim, odnosno digitalnim terestričkim signalom pojedinačne audio-vizuelne medijske usluge, odnosno medijske usluge radija, i koja u slučaju digitalnog emitovanja obuhvata jednu ili više zona raspodele;

24)    medijska usluga javnog servisa je proizvodnja, kupovina, obrada i objavljivanje informativnih, obrazovnih, naučnih, kulturno-umetničkih, dečjih, zabavnih, sportskih i drugih programskih sadržaja od opšteg interesa za građane, a naročito u cilju ostvarivanja njihovih ustavnih prava i sloboda, razmene ideja i mišljenja, negovanja političke, polne, međunacionalne i verske tolerancije kao i očuvanja nacionalnog identiteta putem programa javnog medijskog servisa;

25)    nezavisni producent je fizičko ili pravno lice koje je registrovano za proizvodnju audio i audio-vizuelnih dela i ima sedište u Republici Srbiji ili državi članici Evropske unije ili drugoj evropskoj državi koja je potpisnica međunarodnog ugovora koji obavezuje Republiku Srbiju i koje nije povezani učesnik na tržištu sa pružaocem medijske usluge u smislu zakona kojim se uređuje zaštita konkurencije;

26)    sopstvena produkcija je program koji je izvorno proizveo pružalac medijske usluge ili drugo lice po nalogu i za račun pružaoca medijske usluge;

27)    koprodukcija je zajednička produkcija više pružalaca medijske usluge, odnosno pružaoca medijske usluge i nezavisnog producenta;

28)    evropska audio-vizuelna dela označavaju dela koja su nastala u državama članicama Evropske unije; dela koja su nastala u drugim evropskim zemljama koje su strane u Evropskoj konvenciji o prekograničnoj televiziji Saveta Evrope i dela koja su zajednički proizvedena u okviru sporazuma, koji se odnosi na audiovizuelni sektor, i koji su zaključeni između Evropske unije i trećih zemalja i koji ispunjavaju uslove definisane tim ugovorima.

Evropska audio-vizuelna dela koja su nastala u državama članicama Evropske unije i dela koja su nastala u drugim evropskim zemljama koje su strane u Evropskoj konvenciji o prekograničnoj televiziji Saveta Evrope moraju da ispunjavaju i jedan od sledećih uslova:

1)    da su stvorena od strane jednog ili više producenata koji su osnovani u jednoj ili više tih država;

2)    da je proizvodnja tih dela nadgledana ili stalno kontrolisana od strane jednog ili više producenata koji su osnovani u jednoj ili više tih država,

3)    da je doprinos koproducenata iz tih država, ukupnim troškovima koprodukcije, mnogo veći i da data koprodukcija nije kontrolisana od strane jednog ili više koproducenata koji su osnovani izvan tih država.

Dela koja nisu evropska dela u smislu ovog zakona ali su producirana u okviru bilateralnih sporazuma o koprodukciji, koji su zaključeni između država članica i trećih zemalja, smatraće se evropskim delima pod uslovom da su koproducenti iz Evropske unije obezbedili većinski udeo u ukupnom trošku produkcije i da produkcija nije kontrolisana od strane jedne ili više produkcija koje su osnovane izvan teritorije tih država članica.

II. REGULATORNO TELO ZA ELEKTRONSKE MEDIJE

1. Osnivanje

Član 5.

Regulatorno telo za elektronske medije (u daljem tekstu: Regulator), osnovano ovim zakonom, je samostalna nezavisna regulatorna organizacija sa svojstvom pravnog lica, koja vrši javna ovlašćenja u cilju: delotvornog sprovođenja utvrđene politike u oblasti pružanja medijskih usluga u Republici Srbiji; unapređivanja kvaliteta i raznovrsnosti usluga elektronskih medija; doprinosa očuvanju, zaštiti i razvoju slobode mišljenja i izražavanja; u cilju zaštite interesa javnosti u oblasti elektronskih medija i zaštite korisnika usluga elektronskih medija, u skladu sa odredbama ovog zakona, na način primeren demokratskom društvu.

Regulator je funkcionalno i finansijski nezavisan od državnih organa i organizacija, pružalaca medijskih usluga i operatora.

Sedište Regulatora je u Beogradu.

Za vršenje stručnih i administativnih poslova obrazuje se stručna služba Regulatora čija se osnovna pravila organizacije i način rada propisuje Statutom.

Na prava i dužnosti zaposlenih u stručnoj službi Regulatora primenjuju se propisi kojima se regulišu prava i obaveze državnih službenika.

U cilju efikasnijeg nadzora nad radom pružalaca medijskih usluga, Regulator može osnivati područne kancelarije.

U obavljanju pojedinih stručnih poslova iz svoje nadležnosti, Regulator može angažovati druga domaća ili strana pravna i fizička lica.

Za obavljanje poslova iz svoje nadležnosti Regulator je odgovoran Narodnoj skupštini.

Način rada i unutrašnja organizacija Regulatora uređuje se Statutom, koji donosi Savet Regulatora.

2. Organi Regulatora i zastupanje

Član 6.

Organi Regulatora su Savet i predsednik Saveta.

Savet donosi odluke o svim pitanjima iz delokruga rada Regulatora.

Predsednik Saveta predstavlja i zastupa Regulatora, a u slučaju njegove sprečenosti zamenik predsednika Saveta.

1) Savet Regulatora

Sastav Saveta

Član 7.

Savet Regulatora (u daljem tekstu: Savet) ima devet članova koji se biraju iz reda uglednih stručnjaka iz oblasti koje su od značaja za obavljanje poslova iz nadležnosti Regulatora (medijski stručnjaci, ekonomisti, pravnici, inženjeri telekomunikacija i sl.).

Član Saveta je funkcioner u smislu propisa kojima se uređuje sukob interesa pri vršenju javnih funkcija.

Član Saveta može biti samo lice koje ima visoko obrazovanje, koje je državljanin Republike Srbije i ima prebivalište na teritoriji Republike Srbije.

Izbor Saveta

Član 8.

Članove Saveta bira Narodna Skupština, na predlog ovlašćenih predlagača.

Član Saveta je izabran ako je za njegov izbor glasala većina ukupnog broja narodnih poslanika.

Ovlašćeni predlagači

Član 9.

Ovlašćenje i dužnost da predlažu članove Saveta imaju:

1)    nadležni odbor Narodne Skupštine;

2 ) nadležni odbor Skupštine Autonomne pokrajine Vojvodine;

3)    univerziteti akreditovani u Republici Srbiji zajedničkim dogovorom;

4)    udruženja izdavača elektronskih medija čiji članovi imaju najmanje 30 dozvola za pružanje audio i audio-vizuelnih medijskih usluga i udruženja novinara u Republici Srbiji od kojih svako ponaosob ima najmanje 500 članova, a registrovana su najmanje tri godine pre raspisivanja javnog poziva zajedničkim dogovorom;

5)    udruženja filmskih, scenskih i dramskih umetnika i udruženja kompozitora u Republici Srbiji, ako su registrovana najmanje tri godine pre raspisivanja javnog poziva zajedničkim dogovorom;

6)    udruženja čiji su ciljevi ostvarivanje slobode izražavanja i zaštita dece, ako su registrovana najmanje tri godine pre dana raspisivanja javnog poziva a imaju najmanje tri realizovana projekta u ovoj oblasti u poslednje tri godine zajedničkim dogovorom;

7)    nacionalni saveti nacionalnih manjina, zajedničkim dogovorom;

8)    crkve i verske zajednice, zajedničkim dogovorom.

Ovlašćeni predlagač iz stava 1. tačka 1) ovog člana predlaže dva kandidata za članove Saveta, vodeći računa o ravnomernoj teritorijalnoj zastupljenosti kandidata.

Postupak predlaganja članova Saveta

Član 10.

Nadležna služba Narodne skupštine objavljuje javni poziv za predlaganje kandidata za člana Saveta šest meseci pre prestanka mandata člana Saveta, odnosno najkasnije 15 dana od prestanka mandata iz razloga predviđenih članom 15. tač. 2)-4).

Ovlašćeni predlagač iz člana 9. stav 1. tač. 1) i 2) ovog zakona, odnosno organizacija koja ulazi u krug organizacija koje zajedno čine jedinstvenog ovlašćenog predlagača iz člana 9. stav 1. tač. 3)-8), podnosi nadležnoj službi Narodne skupštine obrazloženi predlog dva kandidata za člana Saveta u roku od 15 dana od dana objavljivanja javnog poziva iz stava 1. ovog člana.

Dve ili više organizacija iz stava 2. ovog člana mogu podneti zajednički predlog kandidata.

Uz predlog se dostavlja i dokaz o ispunjenosti uslova za organizacije iz člana 9. stav 1. ovog zakona, kao i pismeni pristanak kandidata na predlog iz stava 1. ovog člana.

Nadležna služba Narodne skupštine utvrđuje listu kandidata za člana Saveta, kao i listu organizacija koje zajedno čine jedinstvenog ovlašćenog predlagača u roku od sedam dana od dana isteka roka iz stava 2. ovog člana i objavljuje ih na veb-sajtu Narodne skupštine.

Izuzetno, lista kandidata i lista organizacija može se utvrditi u roku od 15 dana od dana isteka roka iz stava 2. ovog člana, ako je nadležna služba Narodne skupštine ostavila organizaciji dodatni rok da uredi svoj predlog, odnosno dostavi dokaz o ispunjenosti uslova iz stava 4. ovog člana.

Član 11.

Nadležna služba Narodna skupštine, u roku od sedam dana od dana objavljivanja liste kandidata i liste organizacija iz člana 10. ovog zakona, određuje datum utvrđivanja zajedničkog predloga dva kandidata za člana Saveta.

Nadležna služba Narodne skupštine obezbeđuje organizacijama koje zajedno čine jedinstvenog ovlašćenog predlagača prostor za održavanje sastanka radi utvrđivanja zajedničkog predloga kandidata.

Između dana određivanja datuma iz stava 1. ovog člana i sastanka organizacija iz stava 2. ovog člana ne može proći više od sedam dana.

Na sastanku iz stava 2. ovog člana, organizacije dogovorom utvrđuju konačan predlog dva kandidata za člana Saveta.

Ako se dogovor ne može postići saglasnošću svih organizacija iz stava 1. ovog člana, konačan predlog zajedničkog kandidata utvrđuje se glasanjem.

Kandidat iz stava 5. ovog člana je onaj koji je dobio najveći broj glasova.

Nadležna služba Narodne skupštine obezbeđuje i organizuje glasanje iz stava 5. ovog člana i objavljuje ga na veb-sajtu Narodne skupštine.

Nadležni odbor Narodne skupštine organizuje javni razgovor sa predloženim kandidatima za člana Saveta u roku od 15 dana od dana utvrđivanja predloga iz stava 8. ovog člana.

Izbor člana Saveta stavlja se na dnevni red prvog narednog zasedanja Narodne skupštine nakon održavanja javnog razgovora iz stava 9. ovog člana.

Nespojivost sa članstvom u Savetu

Član 12.

Član Saveta ne može biti lice koje obavlja javnu, odnosno funkciju u političkoj stranci u smislu propisa kojim se uređuju pravila u vezi sa sprečavanjem sukoba interesa pri vršenju javnih funkcija.

Kandidat je dužan da ovlašćenom predlagaču dostavi pismenu izjavu da ne postoje smetnje za izbor utvrđene u stavu 1. ovog člana.

Mandat članova Saveta

Član 13.

Članovi Saveta ne zastupaju stavove ili interese organa odnosno organizacije koje su ih predložile, već svoju dužnost obavljaju samostalno, po sopstvenom znanju i savesti, u skladu sa ovim zakonom.

Članu Saveta funkcija može prestati samo iz razloga i u postupku predviđenom ovim zakonom.

Niko nema pravo da na bilo koji način utiče na rad članova Saveta, niti su oni dužni da poštuju bilo čije instrukcije u vezi sa svojim radom, izuzev odluka nadležnog suda donetih u postupku sudske kontrole rada Saveta.

Trajanje mandata

Član 14.

Član Saveta bira se na period od pet godina i može biti ponovo biran.

Prestanak mandata člana

Član 15.

Mandat člana Saveta prestaje:

1)    istekom vremena na koje je član Saveta izabran;

2)    smrću člana Saveta;

3)    razrešenjem iz razloga predviđenih ovim zakonom;

4)    podnošenjem ostavke Narodnoj skupštini u pismenoj formi, u kom slučaju mandat člana Saveta prestaje danom dostavljanja ostavke.

Prestanak mandata razrešenjem

Član 16.

Narodna skupština može, na predlog najmanje 20 narodnih poslanika, razrešiti člana Saveta ako:

1)    je zbog bolesti, na osnovu nalaza nadležne zdravstvene ustanove, nesposoban za obavljanje dužnosti člana Saveta u periodu dužem od šest meseci;

2)    se utvrdi da je po podnošenju predloga naveo o sebi neistinite podatke ili je propustio da navede podatke o okolnostima iz člana 12. ovog zakona;

3)    se utvrdi da je u toku trajanja mandata člana Saveta nastupila neka od okolnosti iz člana 12. ovog zakona;

4)    bez osnovanog razloga propusti ili odbije da obavlja dužnost člana Saveta u periodu od najmanje tri meseca neprekidno ili u periodu od 12 meseci u kome najmanje šest meseci ne obavlja svoju dužnost;

5)    se utvrdi da je nesavesno i nepravilno radio, odnosno ako postoje razlozi za nedostojnost i ako zanemaruje i nesavesno ispunjava svoje obaveze što može dovesti do većih smetnji u radu Regulatora.

Pre donošenja odluke o razrešenju nophodno je pribaviti mišljenje Saveta o postojanju razloga za razrešenje.

Odluka o razrešenju može se doneti samo na osnovu obrazloženog predloga, posle sprovedenog postupka u kome su utvrđene sve relevantne okolnosti i u kome je članu Saveta protiv koga je pokrenut postupak omogućeno da se izjasni o svim okolnostima.

Razlog za razrešenje člana Saveta ne može biti političko ili drugo uverenje, odnosno članstvo u političkoj stranci.

Odluka o razrešenju člana Saveta smatra se usvojenom ako je za nju glasala većina ukupnog broja narodnih poslanika.

Posledice prestanka mandata

Član 17.

Ako mandat člana Saveta prestane pre isteka vremena na koje je izabran, do izbora novog člana Savet punovažno odlučuje u nepotpunom sastavu.

Savet ne može punovažno da donosi odluke ako broj članova Saveta, zbog prestanka mandata pojedinih članova, bude manji od pet.

Suspenzija člana Saveta

Član 18.

Kad je podnet predlog za razrešenje člana Saveta, Savet može dvotrećinskom većinom ukupnog broja članova, doneti odluku da se član Saveta, protiv koga je podnet predlog za razrešenje, suspenduje do donošenja odluke Narodne skupštine.

Ako je protiv člana Saveta pokrenut krivični postupak, Savet može dvotrećinskom većinom ukupnog broja članova doneti odluku da privremeno suspenduje člana Saveta do okončanja krivičnog postupka.

Način rada i odlučivanje Saveta

Član 19.

Rad Saveta je javan.

Savet radi u kvorumu koji čine najmanje pet članova.

Savet donosi odluke većinom glasova ukupnog broja članova, osim ako je ovim zakonom ili Statutom određeno da odlučuje dvotrećinskom većinom.

Predsednika i zamenika predsednika Savet bira iz svojih redova dvotrećinskom većinom glasova ukupnog broja članova.

Položaj člana Saveta

Član 20.

Član Saveta ostvaruje prava po osnovu rada kod Regulatora.   

Za svoj rad predsednik Saveta ima pravo na novčanu naknadu u visini trostruke prosečne mesečne neto zarade u Republici Srbiji, odnosno članovi Saveta imaju pravo na novčanu naknadu u visini dvostruke prosečne mesečne neto zarade u Republici Srbiji.

2) Predsednik Saveta Regulatora

Član 21.

Predsednik Saveta predstavlja i zastupa Regulatora, rukovodi radom Saveta, potpisuje odluke Saveta i stara se o njihovom izvršavanju, odgovara za poslovanje i zakonitost rada Regulatora, stara se o obezbeđivanju javnosti rada Regulatora i obavlja druge poslove utvrđene zakonom.

3) Delokrug rada Regulatora

Član 22.

Regulator:

1)    utvrđuje Predlog strategije razvoja medijske usluge radija i audio-vizuelnih medijskih usluga u Republici Srbiji, i dostavlja je, poštujući zakonom predviđenu proceduru, Vladi na usvajanje;

2)    donosi Statut;

3)    donosi opšta podzakonska akta predviđena zakonom;

4)    izdaje dozvole za pružanje medijske usluge televizije i linearne medijske usluge radija (u daljem tekstu: dozvola);

5)    bliže uređuje postupak, uslove i kriterijume za izdavanje dozvola u skladu sa odredbama ovog zakona i propisuje obrazac i sadržinu te dozvole;

6)    izdaje odobrenja za pružanje medijske usluge na zahtev i bliže uređuje postupak izdavanja odobrenja;

7)    vodi Registar medijskih usluga i evidenciju pružalaca medijskih usluga na zahtev;

8)    kontroliše rad pružalaca medijskih usluga i stara se o doslednoj primeni odredaba ovog zakona;

9)    izriče mere pružaocima medijskih usluga u skladu sa ovim zakonom;

10)    propisuje pravila koja su obavezujuća za pružaoce medijskih usluga, a posebno ona kojima se obezbeđuje sprovođenje Strategije iz tačke 1. ovog stava;

11)    odlučuje o prijavama u vezi sa programskim delovanjem pružalaca medijskih usluga;

12)    bliže utvrđuje logičku numeraciju kanala;

13)    daje mišljenje nadležnim državnim organima u vezi sa pristupanjem međunarodnim konvencijama koje se odnose na oblast pružanja medijskih usluga;

14)    daje inicijativu za donošenje i izmenu zakona, drugih propisa i opštih akata radi efikasnog obavljanja poslova iz svog delokruga rada;

15)    utvrđuju bliža pravila koja se odnose na programske sadržaje a u vezi sa zaštitom dostojanstva ličnosti i drugih ličnih prava, zaštitom prava maloletnika, zabranom govora mržnje i dr.;

16)    vrši analize relevantnog medijskog tržišta, u saradnji sa telom nadležnim za zaštitu konkurencije, u skladu sa metodologijom propisanom aktom koji donosi Regulator;

17)    vrši istraživanja potreba korisnika medijskih usluga i štiti njihove interese;

18)    sarađuje i koordinira svoj rad sa telom nadležnim za elektronske komunikacije i telom nadležnim za zaštitu konkurencije, kao i sa drugim regulatornim telima u skladu sa ovim zakonom;

19)    podstiče očuvanje i zaštitu srpske kulture i jezika, kao i kulture i jezika nacionalnih manjina;

20)    podstiče unapređenje dostupnosti medijskih usluga osobama sa invaliditetom;

21)    podstiče razvoj stvaralaštva u oblasti radija, televizije i drugih audio-vizuelnih medijskih usluga u Republici Srbiji;

22)    podstiče razvoj profesionalizma i visokog stepena obrazovanja zaposlenih u elektronskim medijima u Republici Srbiji, kao i unapređenje uređivačke nezavisnosti i autonomije pružalaca medijskih usluga;

23)    obavlja i druge poslove u skladu sa zakonom.

Poslove iz stava 1. tač. 3), 4), 5), 6), 9), 10), 12) i 15) ovog člana Regulator obavlja kao poverene poslove.

Regulator je dužan da za propise koje donosi na osnovu stava 1. tač. 3), 5), 10), 12) i 15) ovog člana pribavi mišljenje o njihovoj ustavnosti i zakonitosti i da ih objavi u „Službenom glasniku Republike Srbije”.

Utvrđivanje Predloga strategije

Član 23.

Regulator, na osnovu sagledavanja različitih potreba građana i društvenih grupa na nacionalnom, regionalnom i lokalnom nivou za informisanjem, obrazovanjem, kulturnim, sportskim i drugim sadržajima, na srpskom i jezicima nacionalnih manjina, u saradnji sa regulatornim telom nadležnim za elektronske komunikacije i telom nadležnim za zaštitu konkurencije, utvrđuje Predlog strategije razvoja medijske usluge radija i audio-vizuelnih medijskih usluga u Republici Srbiji za period od sedam godina.

Strategijom iz stava 1. ovog člana naročito se uređuje, u zavisnosti od tehničkih mogućnosti, analize tržišta i potreba stanovništva, vrsta medijskih sadržaja pružalaca usluga u svakoj zoni pokrivanja, kao i drugi kriterijumi na osnovu kojih se raspisuje javni konkurs, o čemu donosi godišnji plan realizacije.

U postupku utvrđivanja Predloga strategije iz stava 1. ovog člana sprovodi se javna rasprava.

Kontrola rada pružalaca medijskih usluga

Član 24.

Regulator kontroliše rad pružalaca medijskih usluga u pogledu dosledne primene i unapređivanja načela na kojima se zasniva regulisanje odnosa u oblasti elektronskih medija, u pogledu ispunjavanja uslova za pružanje medijskih usluga, kao i u izvršavanju drugih obaveza koje po odredbama ovog zakona i podzakonskih akata imaju pružaoci usluga, i preduzima propisane mere bez odlaganja.

U sprovođenju kontrole iz stava 1. ovog člana Regulator je dužan da se posebno stara o tome da pružaoci medijskih usluga poštuju obaveze koje se odnose na programske sadržaje predviđene ovim zakonom i uslove pod kojima im je dozvola izdata, što se posebno odnosi na vrstu i karakter programa.

Regulator pred nadležnim sudom ili drugim državnim organom pokreće postupak protiv pružaoca medijske usluge ili odgovornog lica, ako njegovo činjenje ili nečinjenje ima obeležja dela kažnjivog prema zakonu.

Pravilnici, uputstva i preporuke

Član 25.

Regulator donosi pravilnike, uputstva i preporuke radi efikasnijeg sprovođenja ovog zakona.

Pravilnikom Regulator bliže razrađuju pojedine odredbe zakona.

Uputstvom se bliže uređuje način na koji Regulator primenjuje odredbe zakona ili drugog propisa koji se odnosi na obaveze u vezi sa programskim sadržajima.

Regulator donosi preporuku u slučaju da postoji neujednačena dozvoljena praksa pružalaca medijskih usluga u primeni odredaba ovog zakona koje se odnose na programske sadržaje, ako je u interesu korisnika medijskih usluga da se uspostavi jedinstvena praksa radi unapređenja načina pružanja tih usluga.

Preporuka ne obavezuju pružaoce medijskih usluga.

Pravilnik i uputstvo objavljuje se u „Službenom glasniku Republike Srbije”, a preporuka na veb-sajtu Regulatora.

Razmatranje prijava

Član 26.

Fizička i pravna lica, uključujući i pružaoce medijskih usluga, imaju pravo da podnose prijave Regulatoru u vezi sa programskim sadržajima pružalaca medijskih usluga, ako smatraju da se tim sadržajima vređaju ili ugrožavaju njihovi lični interesi ili opšti interes.

Prijava iz stava 1. ovog člana može se podneti najkasnije u roku od 30 dana od dana premijernog ili ponovljenog emitovanja spornog sadržaja.

Regulator je dužan da po prijemu i razmatranju prijave, kojom se ukazuje na povredu ili ugrožavanje prava ili pravnog interesa podnosioca, prijavu dostavi bez odlaganja pružaocu medijske usluge sa zahtevom da se o njoj izjasni najkasnije u roku od osam dana od dana dostavljanja prijave.

Ako utvrdi da je prijava iz stava 1. ovog člana osnovana, Regulator izriče mere uskladu sa odredbama ovog zakona prema pružaocu medijske usluge, odnosno podnosi zahtev za pokretanje prekršajnog i krivičnog postupka ili iniciranje drugog postupka pred nadležnim državnim organom, a podnosioca prijave upućuje na koji način može da ostvari i zaštiti svoje pravo.

Saradnja sa državnim i drugim organima i organizacijama

Član 27.

Regulator, na zahtev nadležnog državnog organa, daje mišljenje u vezi sa pristupanjem međunarodnim konvencijama i drugim sporazumima koji se odnose na oblast pružanja medijskih usluga.

Regulator sarađuje sa organima i organizacijama nadležnim za oblast javnog informisanja, elektronskih komunikacija, zaštite konkurencije, zaštite potrošača, zaštite podataka o ličnosti, zaštite ravnopravnosti i drugim organima i organizacijama po pitanjima značajnim za oblast pružanja medijskih usluga.

Regulator sarađuje sa regulatornim telima drugih država iz oblasti pružanja medijskih usluga, odnosno sa odgovarajućim međunarodnim organizacijama o pitanjima iz svoje nadležnosti.

Nadležni državni organi pribavljaju mišljenje Regulatora prilikom pripreme propisa koji se odnose na oblast elektronskih medija.

Izricanje mera

Član 28.

Regulator može pružaocu medijske usluge izreći opomenu, upozorenje, privremenu zabranu objavljivanja programskog sadržaj odnosno može mu oduzeti dozvolu, zbog povrede obaveza koje se odnose na programski sadržaj, propisane čl. 47-71. ovog zakona, kao i zbog povrede uslova koji su sadržani u dozvoli ili odobrenju za pružanje medijske usluge u skladu sa odredbama ovog zakona.

Regulator izriče mere iz stava 1. ovog člana nezavisno od korišćenja drugih sredstava pravne zaštite koja stoje na raspolaganju povređenom ili drugom licu, u skladu sa odrebama posebnih zakona.

Pri izricanju mere iz stava 1. ovog člana Regulator je dužan da poštuje načela objektivnosti, nepristrasnosti i proporcionalnosti, a u toku postupka izricanja mere pružaocu medijske usluge mora se omogućiti da se izjasni o činjenicama koje su povod za sprovođenje postupka.

Odredbe st. 1-3. ovog člana, izuzev mere oduzimanja dozvole, shodno se primenjuju i na pružaoca medijskih usluga za koje ne postoji obaveza pribavljanja dozvole.

Član 29.

Opomena se izriče pružaocu medijske usluge koji povredi obavezu iz člana 28. stav 1. ovog zakona.

Upozorenje se izriče pružaocu medijske usluge koji izvrši tešku povredu obaveze iz člana 28. stav 1. ovog zakona.

Privremena zabrana objavljivanja programskog sadržaja izriče se pružaocu medijske usluge koji izvrši naročito tešku povredu obaveze iz člana 28. stav 1. ovog zakona.

Prilikom izricanja mera iz st. 1-3. ovog člana Regulator naročito uzima u obzir stepen odgovornosti pružaoca medijske usluge kao i način izvršenja povrede obaveze, pobudu iz koje je povreda obaveza učinjena, stepen ugrožavanja ili povrede zaštićenog dobra, težinu posledice koja je povredom prouzrokovana, učestalost ponavljanja radnje, okolnost da je prema pružaocu već izrečena mera iz st. 1-3. ovog člana, i držanje pružaoca medijske usluge nakon izvršenja radnje povrede.

Regulator je dužan da prilikom izricanja opomene, upozorenja ili privremene zabrane objavljivanja programskog sadržaja, izričito navede obavezu koju je pružalac medijske usluge povredio, kao i da mu naloži da preduzme mere u cilju otklanjanja povrede.

Privremena zabrana objavljivanja programskog sadržaja izriče se za onaj ili one delove programskog sadržaja čijim pružanjem je izvršeno kršenje iz stava 3. ovog člana, a važi i za istovrsne programske sadržaje bez obzira na promenu naziva, vremena pružanja i drugih okolnosti od značaja za prepoznatljivost sadržaja.

Privremena zabrana objavljivanja programskog sadržaja izriče se u trajanju do 30 dana od dana konačnosti rešenja o izricanju te mere, naročito uzimajući u obzir učestalost objavljivanja delova programskog sadržaja čijim pružanjem je izvršeno kršenje obaveza iz stava 3. ovog člana.

Izrečene mere se upisuju u Registar medijskih usluga.

Izrečena mera opomene i upozorenja briše se iz Registra medijskih usluga u roku od dve godine od dana njenog izricanja i nakon toga ne može se uzimati u obzir prilikom svakog sledećeg izricanja mere u postupku koji je pokrenut nakon brisanja mere upozorenja iz Registra medijskih usluga.

Vezanost odlukom suda odnosno drugog nadležnog organa

Član 30.

Regulator je u pogledu postojanja krivičnog dela, privrednog prestupa i prekršaja, kao i odgovornosti za njih, vezan za pravnosnažnu presudu suda kojom je optuženi oglašen krivim.

Član 31.

Mere iz člana 29. ovog zakona objavljuju se uz oznaku „opomena”, „upozorenje”, odnosno „privremena zabrana objavljivanja programskog sadržaja”, u tekstu koji utvrđuje Regulator, u programu pružaoca medijske usluge u prvoj narednoj emisiji i još jednom u programu istog dana ili najkasnije u roku od 24 sata, u vremenu između 18,00 i 21,00 sati na televiziji, odnosno u vremenu između 7,00 i 10,00 sati na radiju, kao i u štampanom javnom glasilu koje se distribuira na području za koje pružalac medijske usluge ima dozvolu, o trošku pružaoca medijske usluge.

Regulator propisuje bliža pravila o načinu izricanja mera.

Oduzimanje dozvole kao mera za povredu
obaveza pružalaca medijskih usluga

Član 32.

Pružaocu medijske usluge koji i pored izrečenog upozorenja, odnosno privremene zabrane objavljivanja programskog sadržaja, u smislu člana 29. ovog zakona, nastavi da ne izvršava odredbe ovog zakona ili propisa donetih na osnovu njega ili ne poštuje uslove predviđene dozvolom, ili koji ne postupi po merama za otklanjanje učinjenih povreda koje je Savet utvrdio, Savet može oduzeti dozvolu.

Statut i drugi opšti akti Regulatora

Član 33.

Statut Regulatora, Poslovnik o radu Saveta i druge opšte akte Regulatora donosi Savet.

Akti iz stava 1. ovog člana donose se dvotrećinskom većinom glasova ukupnog broja članova saveta.

Narodna skupština daje saglasnost na Statut Regulatora.

4) Finansiranje Regulatora

Finansijski plan

Član 34.

Finansiranje Regulatora vrši se u skladu sa finansijskim planom koji za svaku godinu donosi Savet.

Finansijskim planom utvrđuju se ukupni prihodi i rashodi Regulatora, rezerve za nepredviđene izdatke, kao i elementi za celovito sagledavanje politike zarada i zaposlenosti kod Regulatora.

Regulator je dužan da predlog finansijskog plana dostavi odboru Narodne skupštine nadležnom za oblast finansija i javnog informisanja najkasnije do 1. novembra tekuće godine za narednu godinu.

Saglasnost na finansijski plan iz stava 1. ovog člana daje Narodna skupština.

Ako se finansijski plan iz stava 1. ovog člana ne donese, odnosno ako se ne da saglasnost iz stava 4. ovog člana, primenjuje se finansijski plan iz prethodne godine.

Finansijski plan se objavljuje na veb-sajtu Regulatora.

Svi obračuni prihoda i rashoda Regulatora podležu godišnjoj reviziji od strane nezavisnog ovlašćenog revizora i objavljuje se najkasnije tri meseca po završetku finansijske godine na veb-sajtu Regulatora.

Višak prihoda nad rashodima u jednoj kalendarskoj godini uplaćuje se u budžet Republike Srbije.

Ako je razlika prihoda nad rashodima negativna, nedostajuća sredstva obezbeđuju se iz budžeta Republike Srbije.

Obezbeđenje nedostajućih sredstava, u skladu sa stavom 9. ovog člana, ne utiče na nezavisnost i samostalnost Regulatora.

Izvori finansiranja

Član 35.

Prihod Regulatora čine sredstva ostvarena od naknade koju pružalac medijske usluge plaća za pravo na pružanje medijske usluge, u skladu sa zakonom.

Određivanje visine naknade

Član 36.

Visina naknade za pravo na pružanje medijske usluge utvrđuje se polazeći od stvarnih troškova regulacije po načelu proporcionalnosti uzimajući u obzir naročito:

1)    broj stanovnika na području na kome se pruža medijska usluga, na osnovu zvaničnih podataka organa nadležnog za poslove statistike i podataka o zoni pokrivanja koji se dobijaju od nezavisnog regulatornog tela nadležnog za oblast elektronskih komunikacija, odnosno broj korisnika usluge distribucije medijskih sadržaja;

2)    vrstu elektronskog medija (radio, televizija, druge audio-vizuelne medijske usluge i drugo);

3)    način pružanja medijske usluge (linearno, odnosno na zahtev);

4)    tip medijske usluge prema sadržaju (opšta medijska usluga, specijalizovana medijska usluga);

5)    vrstu postupka u kome se izdaje dozvola;

6)    programsku koncepciju pružaoca usluge, odnosno poreklo i vrstu sadržaja koji se pružaju, i to:

(1) udeo naučno-obrazovnih, kulturno-umetničkih, dečjih ili sopstvenih informativnih i dokumentarnih programskih sadržaja, u ukupnom programu,

(2) udeo programskih sadržaja sopstvene produkcije ili programskih sadržaja nezavisnih produkcija sa sadržajima iz podtačke (1) ove tačke, preko kvote utvrđene ovim zakonom,

(3) udeo programskih sadržaja na jezicima nacionalnih manjina.

Visina naknade iz stava 1. ovog člana utvrđuje se na godišnjem nivou, a pružalac medijske usluge plaća mesečno Regulatoru 1/12 utvrđene godišnje naknade, osim prilikom izdavanja dozvole.

Regulator, podzakonskim aktom, bliže uređuje visinu, izmenu visine i način obračunavanja naknade za pružanje medijske usluge, vodeći računa o kriterijumima iz stava 1. ovog člana.

Na akt iz stava 3.ovog člana saglasnost daje Vlada.

Regulator može u toku važenja izdate dozvole da izmeni visinu naknade u skladu sa aktom iz stava 3. ovog člana.

Oslobađanje od obaveze plaćanja naknade

Član 37.

Pružalac medijske usluge javnog servisa kao i pružalac medijske usluge civilnog sektora oslobođeni su obaveze plaćanja naknade za pružanje medijske usluge u skladu sa propisima o dodeli državne pomoći.

5) Javnost rada Regulatora i sudska kontrola

Član 38.

Rad Regulatora je javan.

Regulator je dužan da, u skladu sa zakonom kojim se uređuje slobodan pristup informacijama od javnog značaja, na svom veb-sajtu, bez naknade, učini javno dostupnim doneta akte, kao i druge potpune i ažururane podatke i informacije iz svog delokruga, a naročito:

1)    Strategiju razvoja medijske usluge radija i audio-vizuelnih medijskih usluga u Republici Srbiji;

2)    propise za primenu ovog zakona i druge opšte akte Regulatora;

3)    javne konkurse za izdavanje dozvola;

4)    odluke donete po javnim konkursima sa obrazloženjima;

5)    podatke iz registra i evidencije;

6)    presude u upravnim sporovima pokrenutim protiv rešenja Regulatora;

7)    odluke kojima se izriču mere u skladu sa ovim zakonom sa obrazloženjima;

8)    Godišnji izveštaj Regulatora;

9)    Finansijski plan, finansijske izveštaje i izveštaje ovlašćenog revizora;

10)    odluke po prijavama fizičkih i pravnih lica;

11)    stručna mišljenja, studije i analize naručene za potrebe Regulatora;

12)    poziv i program javne rasprave, kao i izveštaj o sprovedenoj javnoj raspravi;

13)    zapisnike sa sednica Saveta Regulatora.

Godišnji izveštaj

Član 39.

Savet podnosi Narodne skupštini godišnji izveštaj o radu Regulatora koji naročito sadrži:

1)    podatke o izvršenim poslovima iz nadležnosti Regulatora u prethodnoj kalendarskoj godini;

2)    Finansijski plan, finansijske izveštaje i izveštaje ovlašćenog revizora;

3)    izveštaj o odlukama po prijavama fizičkih i pravnih lica;

4)    druge podatke u vezi sa sprovođenjem zakona.

Godišnji izveštaj o radu Regulatora za prethodnu kalendarsku godinu, podnosi se do kraja prvog tromesečja tekuće godine.

Regulator je dužan da, na zahtev Narodne skupštine, podnese izveštaj o radu i za period kraći od godinu dana, najkasnije 30 dana od dana prijema zahteva.

Javna rasprava

Član 40.

Regulator sprovodi postupak javne rasprave u pripremi opšteg akta koji se neposredno odnosi na pružaoce medijskih usluga.

Javna rasprava počinje danom objavljivanja nacrta opšteg akta na veb-sajtu Regulatora i traje najmanje 15 dana.

Regulator je dužan da na svom veb-sajtu i portalu e-Uprava, najmanje sedam dana pre početka javne rasprave, objavi program javne rasprave.

Program javne rasprave sadrži najmanje:

1)    datum objavljivanja nacrta opšteg akta;

2)    datum završetka javne rasprave;

3)    dinamiku javne rasprave a posebno datum, vreme i mesto održavanja;

4)    datum objavljivanja konačnog teksta nacrta opšteg akta.

Regulator je dužan da obezbedi uvid u tekuće i sprovedene javne rasprave u okviru posebnog odeljka koji je namenjen javnim raspravama na svom veb-sajtu.

Primena pravila opšteg upravnog postupka

Član 41.

U postupku pred Regulatorom primenjuju se odredbe zakona koji uređuje opšti upravni postupak, osim ako je ovim zakonom drugačije određeno.

Sudska kontrola

Član 42.

Protiv konačnog rešenja Regulatora može se pokrenuti upravni spor u roku od 30 dana od dana dostavljanja.

U upravnom sporu pokrenutom po tužbi podnetoj protiv rešenja donetog u postupku izdavanja dozvole za pružanje medijskih usluga, izricanja mera ili oduzimanja dozvole sud ne može sam rešiti upravnu stvar presudom (spor pune jurisdikcije).

Upravni spor iz stava 1. ovog člana je hitan.

III. OPŠTE ODREDBE O MEDIJSKIM USLUGAMA

1. Medijske usluge prema načinu pružanja i sadržaju

Član 43.

Prema načinu pružanja medijske usluge mogu biti:

1)    linearne medijske usluge;

2)    medijske usluge na zahtev.

Prema sadržaju medijske usluge mogu biti:

1)    opšte medijske usluge, koje obuhvataju informativne, obrazovne, kulturne, naučne, sportske, zabavne i druge programske sadržaje;

2)    specijalizovane medijske usluge, koje u celini obuhvataju istovrsne programske sadržaje (sportski, kulturni, muzički, obrazovni, dečji, zabavni ili dr.);

3)    u celosti posvećene televizijskoj prodaji ili samopromociji.

2. Vrste pružalaca medijskih usluga

Član 44.

Medijske usluge pruža:

1)    ustanova javnog medijskog servisa u skladu sa zakonom kojim se uređuje rad javnih medijskih servisa;

2)    komercijalni pružalac medijske usluge;

3)    pružalac medijske usluge civilnog sektora.

Pružaoci iz stava 1. ovog člana pružaju medijske usluge na teritoriji cele Republike Srbije odnosno jednom njenom delu.

3. Pružaoci medijskih usluga u nadležnosti Republike Srbije

Član 45.

Pružalac medijske usluge u nadležnosti Republike Srbije, dužan je da se pridržava pravila koja se primenjuju na audio-vizuelne medijske usluge u Republici Srbiji.

Pružalac medijske usluge u nadležnosti je Republike Srbije ako:

1)    je osnovan na njenoj teritoriji;

2)    nije osnovan na njenoj teritoriji ali:

(1) koriste zemaljsku satelitsku predajnu stanicu koja je smeštena u Republici Srbiji,

(2) koriste satelitske kapacitete koji pripadaju Republici Srbiji.

Smatraće se da je pružalac medijske usluge osnovan u Republici Srbiji ako:

1)    ima sedište u Republici Srbiji i u njoj se donose uredničke odluke o medijskim uslugama;

2)    ima sedište u Republici Srbiji, a uredničke odluke o medijskim uslugama donosi u drugoj državi članici Evropske unije, pod uslovom da u Republici Srbiji radi značajan broj lica, angažovnih po osnovu ugovora o radu ili na drugi način, uključenih u obavljanje aktivnosti u vezi sa medijskim uslugama;

3)    ima sedište u Republici Srbiji, a značajan broj lica angažovanih po osnovu ugovora o radu ili na drugi način uključenih u obavljanje aktivnosti u vezi sa medijskim uslugama, radi u Republici Srbiji i drugoj državi članici Evropske unije;

4)    je prvobitno započeo svoju delatnost, u skladu sa zakonom, u Republici Srbiji, pod uslovom da održava stabilnu i efektivnu vezu sa srpskom privredom, a da značajan broj lica, angažovanih po osnovu ugovora o radu ili na drugi način uključenih u obavljanje aktivnosti u vezi sa medijskim uslugama, ne radi u jednoj od država članica Evropske unije;

5)    ima svoje sedište u Republici Srbiji, a odluke o medijskim uslugama se donose u državi koja nije članica Evropske unije, ili obrnuto, pod uslovom da je značajni broj lica, angažovanih po osnovu ugovora o radu ili na drugi način uključen u obavljanje aktivnosti u vezi sa medijskim uslugama, radi u Republici Srbiji.

Ako se prema st. 2. i 3. ovog člana ne može utvrditi da li je pružalac medijske usluge u nadležnosti Republike Srbije ili druge države članice Evropske unije, pružalac medijske usluge je u nadležnosti one države članice u kojoj je osnovan u smislu značenja čl. 56-58. Sporazuma o stabilizaciji i pridruživanju između Republike Srbije i Evropskih zajednica i njihovih država članica.

Sloboda prijema i reemitovanja

Član 46.

Garantuje se sloboda prijema i reemitovanja medijskih sluga iz drugih država, koja je u Republici Srbiji zajemčena potvrđenim međunarodnim ugovorima.

Regulator privremeno ograničava slobodu prijema i reemitovanja medijske usluge televizije iz stava 1. ovog člana u slučaju očiglednog, ozbiljnog i teškog kršenja odredbi člana 68. stav 1. ovog zakona, kao i u slučaju podsticanja na mržnju zasnovanu na rasi, polu, verskoj ili nacionalnoj pripadnosti, ponovljenog najmanje dva puta u prethodnih 12 meseci, po pisanom obaveštenju pružaoca usluge, njegove matične države i drugog nadležnog tela, ako je tako predviđeno međunarodnim ugovorom, te ako do rešenja u konsultacijama sa matičnom državom, odnosno drugim nadležnim telom, ne dođe ni u naknadnom roku od 15 dana od obaveštenja, a kršenje navedenih odredbi ovog zakona se nastavi.

Protiv pružaoca medijske usluge, koji je u nadležnosti Republike Srbije, za kršenje odredaba iz stava 2. ovog člana može se voditi i sudski postupak.

Regulator privremeno ograničava slobodu prijema i reemitovanja audio-vizuelne medijske usluge na zahtev iz stava 1. ovog člana u slučaju da je to neophodno radi očuvanja javnog poredka, a posebno radi sprečavanja izvršenja, istrage, otkrivanja i gonjenja učinioca krivičnog dela, zaštite maloletnih lica, radi sprečavanja podsticanja mržnje zasnovane na rasi, polu, verskoj ili nacionalnoj pripadnosti i povreda ljudskog dostojanstva, iz razloga zaštite javnog zdravlja, razloga javne bezbednosti, nacionalne bezbednosti i odbrane, zaštite potrošača, uključujući i investitore, u slučaju ozbiljnog kršenja odnosno pretnje kršenjem navedenih interesa, i srazmerno interesima o kojima je u konkretnom slučaju reč.

Regulator će privremeno ograničiti slobodu prijema i reemitovanja audio-vizuelne medijske usluge na zahtev iz stava 1. ovog člana, pod uslovima iz stava 4. ovog člana, kad je prethodno od matične države zatražila preduzimanje odgovarajućih mera, pa ih ova nije preduzela, ili se te mere nisu pokazale dovoljnim, kao i ako je o nameri preduzimanja mera obavestila matičnu državu, odnosno drugo nadležno telo, ako je tako predviđeno međunarodnim ugovorom.

Regulator može odstupiti od uslova iz stava 4. ovog člana iz razloga hitnosti, u kom slučaju će matičnu državu, odnosno drugo nadležno telo, ako je tako predviđeno međunarodnim ugovorom, o preduzetim merama i razlozima hitnosti zbog kojih se nije postupilo na način predviđen stavom 4. ovog člana, obavesti u najkraćem mogućem roku.

Regulator će bez odlaganja obustaviti primenu mera iz stava 1. ovog člana, ako nadležno telo predviđeno međunarodnim ugovorom utvrdi da mera nije bila određena u skladu sa odredbama međunarodnog ugovora, odnosno prava i principa na koje se međunarodni ugovor poziva.

4. Odredbe koje se odnose na sve medijske usluge

Opšte obaveze pružalaca medijske usluge u odnosu na programske sadržaje

Član 47.

Pružalac medijske usluge, u odnosu na svoj programski sadržaj, u skladu sa svojom programskom koncepcijom, dužan je da:

1)    obezbedi slobodno, istinito, objektivno, potpuno i blagovremeno informisanje;

2)    prenese saopštenja organa javne vlasti hitne prirode koja se odnose na ugroženost života, zdravlja, bezbednosti ili imovine;

3)    doprinese podizanju opšteg kulturnog i obrazovnog nivoa građana;

4)    ne pruža programske sadržaje koji ističu i podržavaju narkomaniju, nasilje, kriminalno ili drugo nedozvoljeno ponašanje, kao i sadržaje koji zloupotrebljavaju lakovernost gledalaca i slušalaca;

5)    poštuje zabranu političkog oglašavanja van predizborne kampanje, a u toku predizborne kampanje da registrovanim političkim strankama, koalicijama i kandidatima obezbedi zastupljenost bez diskriminacije;

6)    strane programske sadržaje namenjene deci predškolskog uzrasta sinhronizuje na srpski jezik ili jezike nacionalnih manjina,

7)    nagradna takmičenja sprovodi pravično, uz objavljivanje jasnih pravila o tim sadržajima i javno obećanoj nagradi;

8)    obezbedi kvalitetan program u pogledu sadržaja sa tehničkog stanovišta, primenjujući međunarodne i nacionalne standarde.

Svi pružaoci medijskih usluga su obavezni da programske sadržaje čuvaju u skladu sa propisima kojima se uređuje oblast javnog informisanja, odnosno u skladu sa propisima kojima se uređuje zaštita kulturnih dobara.

Posebne tehničke obaveze

Član 48.

Komercijalni pružalac medijske usluge sa dozvolom za pružanje usluge televizijskog emitovanja, odnosno medijske usluge radija, putem terestričkog analognog prenosa, mora obezbediti kvalitetan prijem radijskog odnosno televizijskog analognog signala za najmanje 60% stanovništva u zoni pokrivanja.

Pružalac medijske usluge ne sme da koristi tehniku koja deluje na podsvest.

Medijske usluge pružaju se na način kojim se obezbeđuje ujednačen nivo tona svih programskih sadržaja, a naročito audio-vizuelne komercijalne komunikacije u odnosu na drugi programski sadržaj.

Obaveza identifikacije

Član 49.

Na obavezu identifikacije pružaoca medijske usluge primenjuju se odredbe zakona kojim se uređuje oblast javnog informisanja i medija.

Obaveza poštovanja ljudskih prava

Član 50.

Medijska usluga se pruža na način kojim se poštuju ljudska prava a naročito dostojanstvo ličnosti.

Regulator se stara da se u svim programskim sadržajima poštuje dostojanstvo ličnosti i ljudska prava, a naročito se stara da se ne prikazuje ponižavajuće postupanje i scene nasilja i mučenja, osim ako za to postoji programsko i umetničko opravdanje.

Sadržaji koji mogu da škode fizičkom, mentalnom ili moralnom razvoju maloletnika moraju biti jasno označeni i ne objavljuju se u vreme kad se osnovano može očekivati da ih maloletnici prate, imajući u vidu uobičajeni raspored njihovih aktivnosti, osim izuzetno kao zaštićena usluga sa uslovnim pristupom na način predviđen ovim zakonom.

Zabrana govora mržnje

Član 51.

Regulator se stara da programski sadržaj pružaoca medijske usluge ne sadrži informacije kojima se podstiče, na otvoren ili prikriven način, diskriminacija, mržnja ili nasilje zbog rase, boje kože, predaka, državljanstva, nacionalne pripadnosti, jezika, verskih ili političkih ubeđenja, pola, rodnog identiteta, seksualne orijentacije, imovnog stanja, rođenja, genetskih osobenosti, zdravstvenog stanja, invaliditeta, bračnog i porodičnog statusa, osuđivanosti, starosne dobi, izgleda, članstva u političkim, sindikalnim i drugim organizacijama i drugih stvarnih, odnosno pretpostavljenih ličnih svojstava.

Zaštita prava osoba sa invaliditetom

Član 52.

Pružalac medijske usluge je dužan da, u skladu sa svojim finansijskim i tehničkim mogućnostima, svoj program i sadržaj učini dostupnim osobama oštećenog sluha, odnosno vida.

Regulator podstiče pružaoca medijske usluge da svoj program i sadržaj učini dostupnim osobama iz stava 1. ovog člana.

Zaštita autorskog i srodnih prava

Član 53.

Regulator se stara o tome da se svi pružaoci medijskih usluga pridržavaju propisa o autorskom i srodnim pravima.

Odgovornost za programski sadržaj

Član 54.

Pružalac medijske usluge odgovara za programski sadržaj, bez obzira na to da li ga je proizveo pružalac ili drugo lice (npr. nezavisna produkcija, zakupljeni termin, programska razmena, najave programa, SMS i druge poruke publike i sl.).

Član 55.

Odredbe čl. 47-54. ovog zakona shodno se primenjuju na usluge teleteksta i interaktivnih usluga u vezi sa programskim sadržajima.

Audio-vizuelna komercijalna komunikacija

Član 56.

Audio-vizuelna komercijalna komunikacija mora biti jasno prepoznatljiva.

Zabranjene su prikrivene audio-vizuelne komercijalne komunikacije.

Audio-vizuelne komercijalne komunikacije ne smeju:

1)    narušavati ljudsko dostojanstvo;

2)    sadržati informacije koje predstavljaju govor mržnje;

3)    podsticati ponašanje koje je štetno za zdravlje ili bezbednost ljudi;

4)    podsticati ponašanje koje zanemaruje zaštitu životne sredine.

Zabranjeni su svi oblici audio-vizuelnih komercijalnih komunikacija koje preporučuju duvan i duvanske proizvode.

Audio-vizuelne komercijalne komunikacije koje preporučuju alkoholna pića ne smeju biti izričito namenjene maloletnim licima i ne smeju podsticati neumerenu konzumaciju takvih pića.

Audio-vizuelna komercijalna komunikacija namenjena preporučivanju lekova, medicinskih sredstava, zdravstvenih usluga, stručno medicinskih postupaka i metoda zdravstvene zaštite, uključujući zdravstvene usluge, metode i postupke tradicionalne medicine može se emitovati u skladu sa odredbama zakona kojim se uređuje promet lekova i zakona kojim se uređuje zdravstvena zaštita.

Zabranjena je televizijska prodaja lekova i medicinskih sredstva.

Audio-vizuelne komercijalne komunikacije ne smeju:

1)    podsticati maloletna lica na ponašanje koje im može škoditi;

2)    neposredno podsticati maloletna lica na kupovinu ili iznajmljivanje roba ili usluga, zloupotrebom njihovog neiskustva i lakovernosti;

3)    neposredno ohrabrivati maloletna lica da traže od roditelja ili drugog lica kupovinu robe ili usluge koja se preporučuje;

4)    zloupotrebljavati posebno poverenje koje maloletna lica imaju u roditelje, nastavnike ili druga lica,

5)    nepotrebno prikazivati maloletna lica u opasnim situacijama.

Pružaoci audio-vizuelnih medijskih usluga mogu, uz saglasnost Regulatora, samostalno ili zajednički utvrditi pravila ponašanja u vezi sa neprikladnom audio-vizuelnom komercijalnom komunikacijom, koja se emituje neposredno pre, u toku ili neposredno nakon emisije isključivo namenjene deci ili u okviru programa koji je specijalizovan za decu, a koja je namenjena preporučivanju hrane ili pića koji sadrže sastojke sa prehrambenim ili fiziološkim dejstvom čije se preterano konzumiranje ne preporučuje, naročito masnoće, trans-masne kiseline, so/natrijum ili šećer.

Odredbe ovog člana shodno se primenjuju i na medijsku uslugu radija.

Sponzorstvo

Član 57.

Sponzor ne sme da utiče na sadržaj sponzorisanih medijskih usluga ili programskih sadržaja, a u slučaju televizijskog emitovanja i na raspored njihovog prikazivanja, na način kojim se utiče na odgovornost i uređivačku nezavisnost pružaoca medijske usluge.

Sponzorisane medijske usluge ili programski sadržaji ne smeju neposredno da podstiču kupovinu ili iznajmljivanje roba ili usluga, posebno promotivnim upućivanjem na tu robu ili uslugu.

Sponzorisana medijska usluga ili programski sadržaj mora da sadrži obaveštenje o sponzorstvu i obaveštenje o sponzoru, primerenim navođenjem imena, odnosno znaka sponzora, odnosno označavanjem imena njegove robe ili usluge, obavezno na početku, a može i tokom, ali ne sve vreme, i na kraju sponzorisanog programskog sadržaja.

Medijske usluge ili programske sadržaje ne mogu sponzorisati državni organi i organizacije i političke organizacije.

Medijske usluge ili programske sadržaje ne može sponzorisati pravno ili fizičko lice čija je pretežna delatnost proizvodnja ili prodaja duvanskih proizvoda kao ni lice koje se bavi proizvodnjom ili prometom roba ili pružanjem usluga čije je oglašavanje zabranjeno ovim ili drugim zakonom

Kad medijske usluge ili programske sadržaje sponzoriše pravno ili fizičko lice čija delatnost uključuje proizvodnju ili prodaju medicinskih sredstava i pružanje zdravstvenih usluga, sponzorisana usluga ili sadržaj mogu promovisati ime, odnosno naziv sponzora.

Zabranjeno je sponzorisati vesti i programske aktuelnosti, osim sportskih vesti i vremenske prognoze.

Navođenje znaka sponzora u dečjim i verskim programskim sadržajima dozvoljeno je samo na početku i kraju takvog sadržaja.

Odredbe ovog člana shodno se primenjuju i na medijsku uslugu radija.

Plasiranje robe

Član 58.

Zabranjeno je plasiranje robe.

Izuzetno od odredbe stava 1. ovog člana, plasiranje robe je dozvoljeno isključivo u igranim filmovima, televizijskim filmovima, igranim serijama, sportskim i zabavnim emisijama, osim ako isti nisu namenjeni isključivo deci, kao plasiranje određenih usluga bez naknade radi njihovog uključivanja u program kao rekvizita ili nagrade i to pod sledećim uslovima:

1)    da ne utiče na sadržaj i, u slučaju televizijskog emitovanja, na raspored emitovanja emisije koja sdrži plasiranje robe na način da ugrožava uređivačku nezavisnost pružaoca audiovizuelne medijske usluge;

2)    ne sme se u emisiji koja sadrži plasiranje robe neposredno podsticati kupovina, iznajmljivanje ili korišćenje proizvoda ili druge usluge;

3)    da se roba, usluga, robna, uslužna ili druga oznaka ne ističu neprimereno u toku emisije koja sadrži plasiranje robe, naročito dugotrajnim krupnim kadrovima robe koji je predmet plasiranja ili isticanjem njegovih kvaliteta od strane voditelja, gostiju ili drugih učesnika programa;

4)    da sadrže obaveštenje o plasiranju robe na početku, odnosno na kraju programskog sadržaja, kao i nakon reklamnih blokova, osim izuzetno ako programske sadržaje u kojima se plasira roba ne proizvodi niti naručuje sam pružalac medijske usluge ili sa njim povezano lice u smislu zakona kojim se uređuje položaj privrednih društava,

5)    predmet plasiranja robe ne sme biti roba, usluga, robna, uslužna ili druga oznaka čije je televizijsko oglašavanje zabranjeno ovim ili drugim zakonom ili podzakonskim aktom.

Vreme trajanja plasiranja robe ne uračunava se u vreme trajanja televizijskog oglašavanja ili televizijske prodaje u toku jednog punog sata emitovanog programa.

Član 59.

U pitanjima koja se odnose na sadržaj audio-vizuelne komercijalne komunikacije primenjuju se propisi o oglašavanju, ako drugačije nije uređeno ovim zakonom.

Pružalac medijske usluge odgovoran je za objavljivanje audio-vizuelne komercijalne komunikacije čiji je sadržaj protivan odredbama ovog ili drugog zakona ili podzakonskog akta kojim se uređuje sadržaj audio-vizuelne komercijalne komunikacije, ako je znao ili je na osnovu redovne provere okolnosti konkretnog slučaja (npr. uvid u sadržaj oglasne poruke) morao znati da je njen sadržaj protivan navedenim propisima ili ako je nju objavio bez prethodnog pribavljanja uredno popunjene deklaracije.

Član 60.

Regulator donosi opšta podzakonska akta kojima se utvrđuju bliža pravila za izvršavanje obaveza utvrđenih čl. 47-59. ovog zakona.

5. Odredbe koje se odnose samo na medijske usluge na zahtev

Medijske usluge na zahtev i zaštita maloletnih lica

Član 61.

Medijska usluga na zahtev koja može da škodi fizičkom, mentalnom ili moralnom razvoju dece i omladine, čini se dostupnom na način koji obezbeđuje da je maloletnici u uobičajenim okolnostima neće čuti ili videti (na primer kao zaštićena usluga sa uslovnim pristupom).

Evropska audio-vizuelna dela

Član 62.

Pružaoci medijskih usluga na zahtev nastojaće da njihove medijske usluge na zahtev podstiču proizvodnju i pristup evropskim audio-vizuelnim delima, gde je to izvodljivo.

Podsticanje proizvodnje i pristup evropskim delima postiže se, između ostalog, finansijskim doprinosom pružalaca usluge proizvodnji i pribavljanju prava na evropskim audio-vizuelnim delima ili udelom, odnosno posebnim isticanjem evropskih audio-vizuelnih dela u katalogu programa koji nude medijske usluge na zahtev.

Pružaoci medijskih usluga na zahtev dužni su da finansijski doprinos proizvodnji i pribavljanju prava na evropska audio-vizuelna dela ili udeo u tim delima, odnosno posebno isticanje evropskih audio-vizuelnih dela u katalogu programa koji nude, kao i da Regulatoru, na njegov zahtev, dostave podatke koji to dokazuju.

Član 63.

Regulator donosi propis kojim se utvrđuju bliža pravila za izvršavanje obaveza iz čl. 61. i 62. ovog zakona.

6. Odredbe koje se odnose samo na linearne medijske usluge

Pristup najvažnijim događajima

Član 64.

Pružalac usluge televizijskog emitovanja pod nadležnošću Republike Srbije, ne može ekskluzivno emitovati događaje koji su na listi najvažnijih događaja od posebnog značaja za sve građane, na način da se značajan deo javnosti u Republici Srbiji, državi članici Evropske unije ili državi potpisnici međunarodnog ugovora koji obavezuje Republiku Srbiju, liši mogućnosti praćenja tih događaja.

Regulator blagovremeno sastavlja, na jasan i transparentan način listu najvažnijih događaja domaćih i stranih, iz stava 1. ovog člana, koji su od posebnog značaja za sve građane (kulturni, politički, sportski, zabavni i sl.) i na koje isključivo pravo prenosa može ostvariti samo pružalac usluge televizijskog emitovanja kome je pristup slobodan i čija zona pokrivanja obuhvata celokupno područje Republike Srbije i o tome obaveštava Evropsku komisiju.

Regulator određuje koji događaji sa liste, iz st.1. ovog člana, treba da budu dostupni u celini ili delimično putem prenosa uživo, a koji u celini ili delimično putem odložnog prenosa, ukoliko je to neophodno iz objektivnih razloga ili javnog interesa.

Pružalac usluge televizijskog emitovanja, koji ima isključivo pravo prenosa događaja od velikog interesa za javnost, dužan je da svim drugim zainteresovanim pružaocima usluge televizijskog emitovanja, bez diskriminacije i pod jednakim uslovima, dozvoli i omogući da slobodno izaberu inserte sa tog događaja, preuzmu ih i objave u trajanju do 90 sekundi, uz navođenje izvora slike i tona i uz nadoknadu koja ne može preći visinu stvarnih troškova.

Ako su, pružalac usluge televizijskog emitovanja koji ima isključivo pravo prenosa događaja od velikog interesa za javnost, kao i pružalac usluge televizijskog emitovanja koji zahteva pristup, osnovani na teritoriji Republike Srbije, pristup se zahteva od pružaoca usluge televizijskog emitovanja neposredno.

Izabrani insert se koristi isključivo za emisije opštih vesti, a mogu se koristiti i kod audio-vizuelnih servisa na zahtev isključivo ako taj program nudi isti pružalac usluge televizijskog emitovanja sa odloženim emitovanjem.

Regulator bliže propisuje način formiranja liste najvažnijih događaja od posebnog značaja za sve građane iz stava 1. ovog člana i ostvarivanje prava na pristup događajima od velikog interesa iz stava 4. ovog člana.

Obaveza udela evropskih audio-vizuelnih dela

Član 65.

Pružalac usluge televizijskog emitovanja dužan je da obezbedi da evropska audio-vizuelna dela učestvuju sa više od 50% u ukupnom godišnje objavljenom programu.

Ako pružalac usluge televizijskog emitovanja ne ispuni obavezu iz stava 1. ovog člana dužan je da svake godine poveća visinu udela evropskih audio-vizuelnih dela u ukupnom godišnje objavljenom programu u odnosu na prethodnu godinu, pri čemu najniže početno učešće iznosi 20%.

U udeo evropskih dela u programu pružaoca usluge televizijskog emitovanja uračunavaju se objavljene premijere i prve reprize srpskih audio-vizuelnih dela, ako ispunjavaju uslove iz ovog člana.

Prilikom utvrđivanja ukupnog udela evropskih audio-vizuelnih dela u programu određenog pružaoca usluge televizijskog emitovanja u godišnji objavljeni program se ne uračunavaju emisije vesti, prenosi sportskih događaja, emisije posvećene nagradnim igrama, oglašavanje, televizijska prodaja i usluge teleteksta.

Regulator će bliže urediti kriterijume i način povećanja udela evropskih audio-vizuelnih dela u programu pružaoca usluge televizijskog emitovanja.

Odredbe ovog člana ne primenjuju se na pružaoce usluge televizijskog emitovanja koji su imaoci dozvole za pružanje medijskih usluga na lokalnom području i koji nisu povezani u nacionalnu mrežu.

Evropska audio-vizuelna dela nezavisnih producenata

Član 66.

Pružalac usluge televizijskog emitovanja je dužan da obezbedi da evropska audio-vizuelna dela nezavisnih producenata učestvuju sa najmanje 10% u ukupnom godišnje objavljenom programu.

Ako pružalac usluge televizijskog emitovanja ne ispuni obavezu iz stava 1. ovog člana dužan je da svake godine poveća visinu udela evropskih audio-vizuelnih dela nezavisnih producenata u ukupno godišnje objavljenom programu u odnosu na prethodnu godinu, s tim što će Regulator bliže urediti kriterijume i način povećavanja udela evropskih audio-vizuelnih dela nezavisnih producenata u programu pružalaca usluge televizijskog emitovanja.

Evropska audio-vizuelna dela starija od pet godina mogu činiti najviše polovinu udela iz stava 1. ovog člana.

Prilikom utvrđivanja ukupnog udela evropskih audio-vizuelnih dela nezavisnih producenata u programu određenog pružaoca usluge televizijskog emitovanja u godišnji objavljeni program ne uračunavaju se emisije vesti, prenosi sportskih događaja, emisije posvećene nagradnim igrama, oglašavanje, televizijska prodaja i usluge teleteksta.

Odredbe ovog člana ne primenjuju se na pružaoce usluge televizijskog emitovanja koji su imaoci dozvole za pružanje medijske usluge na lokalnom području i koji nisu povezani u nacionalnu mrežu.

Televizijsko oglašavanje i televizijska prodaja

Član 67.

Televizijsko oglašavanje i televizijska prodaja moraju biti lako prepoznatljivi zvukom, slikom ili prostorno odvojeni od ostalih programskih sadržaja i po pravilu emituju se između pojedinih emisija.

Pojedinačne oglasne poruke televizijskog oglašavanja, odnosno pojedinačne ponude televizijske prodaje, osim u prenosima sportskih događaja, mogu se emitovati samo izuzetno.

Izuzetno od stava 1. ovog člana, emitovanje određene emisije može se prekinuti radi emitovanja oglasnih poruka, odnosno televizijske prodaje, ako se na taj način ne povređuju integritet emisije, imajući u vidu prirodne pauze, njeno trajanje i prirodu i prava imaoca autorskog i srodnog prava.

Ako su ispunjeni uslovi previđeni stavom 3. ovog člana, emitovanje igranog filma, televizijskog filma (izuzimajući igrane serije i dokumentarne emisije) i emisije vesti može se prekinuti radi emitovanja oglasnih poruka, odnosno televizijske prodaje jednom u svakom celokupnom delu emisije čije predviđeno trajanje iznosi najmanje 30 minuta.

Ako su ispunjeni uslovi previđeni stavom 3. ovog člana, emitovanje dečije emisije može se prekinuti radi emitovanja oglasnih poruka ako je predviđeno trajanje emisije duže od 30 minuta, i to jednom u svakom celokupnom delu emisije čije predviđeno trajanje iznosi najmanje 30 minuta.

Prenos verskog obreda ne može se prekidati radi emitovanja oglasnih poruka, odnosno televizijske prodaje.

Oglasne poruke televizijskog oglašavanja, odnosno televizijska prodaja mogu se emitovati uporedo sa emisijom koja je u toku, odnosno ne prekidajući njen vremenski kontinuitet, uz korišćenje elektronsko-grafičkih ili drugih tehničkih sredstava (npr. virtuelno oglašavanje, podela ekrana, natpisi na ekranu, inserteri i sl.) pod sledećim uslovima:

1)    ako se na taj način ne povređuju integritet emisije, imajući u vidu prirodne pauze, njeno trajanje i prirodu i prava imaoca autorskog i srodnog prava;

2)    ako su posredstvom zvuka, slike ili prostornih sredstava odvojene od programskog sadržaja tokom čijeg trajanja se emituju, osim ako je ovim zakonom drugačije utvrđeno.

Televizijska prodaja medicinskih proizvoda koji podležu režimu dozvole za stavljanje u promet zabranjeni su.

Televizijsko oglašavanje i televizijska prodaja alkoholnih pića ne sme:

1)    da bude neposredno usmerena na maloletna lica ili da prikazuje maloletna lica kako konzumiraju alkoholna pića;

2)    da povezuju konzumaciju alkoholnih pića sa jačanjem fizičkih svojstava ili sa upravljanjem motornim vozilom;

3)    da stvaraju utisak da konzumiranje alkoholnih pića doprinosi društvenoj ili seksualnoj uspešnosti;

4)    da tvrde da alkohol ima terapeutska svojstva, da je stimulans, sedativ ili sredstvo za rešavanje ličnih problema;

5)    da podstiče neumereno konzumiranje alkohola ili negativno prikazuje uzdržavanje ili umerenost u konzumiranju;

6)    da ističe visok procenat alkohola kao pozitivno svojstvo pića.

U okviru jednog punog sata emitovanog programa komercijalnih pružalaca medijske usluge, televizijsko oglašavanje i televizijska prodaja ne mogu zauzimati više od 20% vremena.

U okviru jednog punog sata emitovanog programa ustanove javnog audio-vizuelnog medijskog servisa i pružaoca audio-vizuelne medijske usluge civilnog sektora, televizijsko oglašavanje i televizijska prodaja ne mogu zauzimati više od 10% vremena.

Odredbe st. 9. i 10. ovog člana ne primenjuju se na najave sadržaja u sopstvenom programu, kao i na sporedne proizvode neposredno proizišle iz tih programa, najave sponzorstva i plasman proizvoda, kao i na sopštenja od javnog interesa i pozive na dobrotvorne akcije čije se usluge ne naplaćuju.

Prenosi međunarodnih sportskih događaja od nacionalnog značaja obuhvaćeni listom iz člana 64. ovog zakona, posredstvom ustanova javnog audio-vizuelnog medijskog servisa, mogu se prekidati televizijskim oglašavanjem i televizijskom prodajom najduže devet minuta po satu, s tim da ukupno dnevno emitovanje televizijskog oglašavanja i televizijska prodaja može trajati najduže 10% od ukupno dnevno emitovanog sportskog programa.

Ako se televizijska prodaja emituje kao poseban programski sadržaj, mora biti jasno obeležena slikom i zvukom i mora trajati najmanje 15 minuta neprekidno.

Vreme trajanja oglasnih poruka televizijskog oglašavanja, odnosno televizijske prodaje emitovanog na način iz stava 14. ovog člana, uračunava se u ukupno vreme trajanja audio-vizuelne komercijalne komunikacije u jednom punom satu emitovanog audio-vizuelnog programa.

Između emitovanja televizijske oglašavanja, odnosno televizijske prodaje na način iz stava 14. ovog člana i emitovanja oglasnih poruka, odnosno televizijske prodaje iz stava 3. ovog člana, mora proteći najmanje pet minuta.

Zabranjeno je istovremeno emitovati različite oblike televizijskog oglašavanja, odnosno televizijske prodaje na način iz stava 14. ovog člana.

Zabranjeno je emitovati oglasne poruke, odnosno televizijsku prodaju na način iz stava 14. ovog člana u emisijama vesti, emisijama isključivo namenjenim maloletnim licima i verskim emisijama.

Regulator bliže uređuje uslove emitovanja oglasnih poruka i televizijske prodaje na način iz stava 14. ovog člana

Odredbe ovog člana, izuzev st. 3-6. i st. 9-12., shodno se primenjuju na televizijske programe u celini namenjene oglašavanju i televizijskoj prodaji, kao i na televizijske programe u celini namenjene samopromociji.

Odredbe ovog člana shodno se primenjuju na medijsku uslugu radija.

Zaštita maloletnih lica

Član 68.

Zabranjeno je prikazivanje pornografije, scena brutalnog nasilja i drugih programskih sadržaja koji mogu teško da naškode fizičkom, mentalnom ili moralnom razvoju maloletnika.

Regulator se stara da programski sadržaji koji mogu da naškode fizičkom, moralnom ili mentalnom razvoju maloletnika ne budu dostupni putem medijske usluge radija i televizijskog emitovanja, izuzev kad je vremenom emitovanja ili tehničkim postupkom obezbeđeno da maloletnici, po pravilu nisu u prilici da ih vide ili slušaju.

Regulator podstiče pružaoce medijskih usluga da organizuju stalnu unutrašnju kontrolu sadržaja sa stanovišta zaštite maloletnika.

Regulator upoznaje pružaoce medijskih usluga sa sadržajima za koje je ustanovila da nisu u skladu sa pravilima o zaštiti maloletnika.

Regulator, na zahtev pružaoca medijske usluge, daje mišljenje o usklađenosti određenog programskog sadržaja sa pravilima o zaštiti maloletnika, odnosno uslovima da se taj sadržaj učini dostupnim (vreme emitovanja, način najave i sl.).

Programski sadržaji nepodesni za maloletnike mlađe od 16 godina ne smeju da se emituju pre 22,00 sata ni posle 6,00 sati, a nepodesni za maloletnike mlađe od 18 godina, pre 23,00 sata, ni posle 6,00 sati.

Programski sadržaji nepodesni za maloletnike mlađe od 12 godina ne smeju se emitovati u okviru dečijeg programa.

Programski sadržaji iz st. 6. i 7. ovog člana ne smeju da se oglašavaju van vremena u kojima je dopušteno emitovanje tih sadržaja.

Pružaoci medijske usluge su dužni da o pritužbama zbog nepoštovanja pravila o zaštiti maloletnika, obaveste Regulatora.

Pružaoci medijske usluge su dužni da jasno označe programe koji su u stanju da ugroze maloletnike ili su za njih neprikladni, kao i da na to upozore staratelje.

Za učešće maloletnika u audio-vizuelnom programu potrebna je saglasnost roditelja, staratelja ili usvojioca, što ne isključuje dužnost emitera da obrati posebnu pažnju prilikom učestvovanja maloletnika u programu i ne isključuje njegovu odgovornost za objavljeni sadržaj.

Pružanje medijske usluge na sopstvenom jeziku

Član 69.

Pružalac medijske usluge je obavezan da programske sadržaje objavljuje na srpskom jeziku, ili da obezbedi da se programski sadržaji koji su proizvedeni na stranim jezicima objavljuju prevedeni na srpski jezik.

Obaveza iz stava 1. ovog člana ne odnosi se na pružaoce medijske usluge koji objavljuju programske sadržaje namenjene nacionalnim manjinama, kao i na one programske sadržaje pružalaca medijske usluge javnog servisa, kojima se zadovoljavaju potrebe nacionalnih manjina za informisanjem na sopstvenom jeziku.

Obaveza iz stava 1. ovog člana ne odnosi se na strane muzičke sadržaje, osim televizijskog emitovanja muzičko-scenskih dela.

Regulator može, izuzetno, da odobri pružaocu medijske usluge da određene programske sadržaje emituje i na drugim jezicima ako za to postoje opravdani programski razlozi.

Sopstvena produkcija

Član 70.

Pružalac medijske usluge dužan je da obezbedi da sopstvena produkcija učestvuje sa najmanje 25% u njegovom godišnje emitovanom programu.

Pod sopstvenom produkcijom iz stava 1. ovog člana smatra se i koprodukcija, osim ako je uračunata u kvotu nezavisnih produkcija.

Pružalac medijske usluge čiji su programski sadržaji namenjeni nacionalnim manjinama, obavezan je da od ukupnog godišnjeg vremena emitovanih programskih sadržaja na jeziku nacionalne manjine, emituje najmanje 25% programskih sadržaja u sopstvenoj produkciji.

U udeo sopstvene produkcije iz st. 1. i 3. ovog člana uračunava se premijerno i prvo ponovljeno (reprizno) objavljivanje programskih sadržaja u sopstvenoj produkciji.

Pod sopstvenom produkcijom podrazumevaju se programski sadržaji koji se sastoje iz izvornog audio ili video materijala i/ili čiji je autorski deo veći od 50% u televizijskom, odnosno 20% u radijskom programu.

U ukupno godišnje vreme emitovanih programskih sadržaja, za potrebe obračuna programskih kvota određenih ovim zakonom, ne uračunavaju se televizijske-igre, reklame, televizijska-kupovina, kao i vesti, odnosno sportski prenosi, izuzev ako se radi o sopstvenoj produkciji vesti, odnosno sportskih prenosa.

Član 71.

Regulator propisuje bliža pravila za izvršavanje obaveza utvrđenih čl. 67-70. ovog zakona.

IV. AUDIO-VIZUELNE MEDIJSKE USLUGE
CIVILNOG SEKTORA

Član 72.

Medijske usluge civilnog sektora pružaju se radi zadovoljavanja specifičnih interesa pojedinih društvenih grupa (nacionalne manjine, omladina, stari, osobe sa invaliditetom itd.) i organizacija građana, a ne radi sticanja dobiti.

Pružalac medijske usluge iz stava 1. ovog člana može biti udruženje, zadužbina, fondacija, crkva i verska zajednica.

Sadržaj programa koji proizvodi pružalac medijske usluge iz stava 1. ovog člana mora biti u vezi sa oblašću delovanja pružalaca medijske usluge iz stava 2. ovog člana.

Medijska usluga iz stava 1. ovog člana može se pružati u okviru lokalne odnosno regionalne zone pokrivanja, u skladu sa odredbama ovog zakona.

Na medijske usluge iz stava 1. ovog člana shodno se primenjuju odredbe zakona koji uređuje obaveze pružaoca medijske usluge javnog servisa u ostvarivanju opšteg interesa.

Dozvola za pružanje medijske usluge iz stava 1. ovog člana izdaje se bez obaveze plaćanja naknade.

Sredstva za pružanje medijske usluge iz stava 1. ovog člana mogu se obezbediti iz javnih sredstava namenjenih projektnom sufinansiranju, kao i iz donacija, priloga građana, sponzorstva i drugih izvora prihoda, u skladu sa posebnim zakonom.

V. OVLAŠĆENjE ZA PRUŽANjE MEDIJSKE USLUGE

Član 73.

Ovlašćenje za pružanje medijske usluge ima pružalac medijske usluge koji medijsku uslugu pruža:

1)    bez prethodno pribavljenog odobrenja, odnosno dozvole, u skladu sa ovim zakonom;

2)    na osnovu odobrenja;

3)    na osnovu dozvole.

1. Pružanje medijske usluge bez pribavljanja odobrenja, odnosno dozvole

Član 74.

Medijsku uslugu pruža bez prethodno pribavljenog odobrenja, odnosno dozvole:

1)    javni medijski servis koji stiče pravo pružanja medijske usluge u skladu sa zakonom koji uređuje rad javnih medijskih servisa i neposredno na osnovu njega;

2)    pružalac koji medijske usluge pruža isključivo putem globalne informatičke mreže (Web casting, live streaming i dr.), uz obavezu upisa u Registar medijskih usluga kod Regulatora;

3)    pružalac medijske usluge koji reemituje program na teritoriji Republike Srbije, u skladu sa odredbama Evropske konvencije o prekograničnoj televiziji.

Pružalac medijske usluge iz stava 1. tačka 2) ovog člana ne može biti lice koje po odredbama ovog zakona ne može biti imalac dozvole.

Reemitovanje iz stava 1. tačke 3) ovog člana ne postoji ako je izvorni program izmenjen (prekinut tok signala) objavljivanjem audio-vizuelne komercijalne komunikacije ili drugog programskog sadržaja koji nije deo izvornog programa.

2. Pružanje medijske usluge na zahtev na osnovu odobrenja

Član 75.

Medijske usluge koje se pružaju na zahtev u Republici Srbiji, može da pruža svako fizičko i pravno lice u skladu sa odredbama ovog zakona i kome je Regulator izdao odobrenje za pružanje medijskih usluga, osim onih lica koja ne mogu da budu nosioci dozvola u skladu sa ovim zakonom.

Odobrenje za pružanje medijske usluge iz stava 1. ovog člana Regulator izdaje na zahtev pružaoca usluge.

Zahtev se podnosi na obrascu čiju formu propisuje Regulator.

Uz zahtev, pored dokaza o ispunjenosti uslova iz stava 1. ovog člana, podnosi se i dokaz o ispunjenosti tehničkih uslova za pružanje usluge kao i informacija o programskoj koncepciji i ponuđenim katalozima programskih sadržaja.

Regulator odbacuje zahtev iz stava 3. ovog člana ukoliko je isti nepotpun ili se utvrdi da su podaci uneti u njemu nepotpuni ili netačni.

Regulator vodi evidenciju pružalaca medijskih usluga na zahtev koji sadrži informacije o nazivu medijske usluge, nazivu pružaoca medijske usluge, podatke o prebivalištu odnosno sedištu pružaoca medijske usluge, kontakt podatke kao i podatke o programskoj koncepciji medijske usluge.

Regulator donosi odluku o prestanku važenja odobrenja za pružanje medijske usluge na zahtev i briše pružaoca iz Registra medijskih usluga:

1)    ako pružalac pismeno obavesti Regulatora o prestanku pružanja usluge;

2)    ako pružalac prekine pružanje usluge u periodu dužem od godine dana;

3)    ako pružalac ne ispunjava tehničke uslove za pružanje usluge;

4)    ako je pružaocu pravosnažnom odlukom suda izrečena zabrana obavljanja delatnosti;

5)    u slučaju prestanka pravnog lica pružaoca usluge odnosno prestanka obavljanja delatnosti;

6)    ako pružalac ni u naknadnom primerenom roku ne izmiri obavezu plaćanja naknade za pružanje medijske usluge.

3. Pružanje medijske usluge na osnovu dozvole

Izdavanje dozvola

Član 76.

Regulator izdaje dozvolu na način utvrđen ovim zakonom.

Postupak izdavanja dozvole je javan.

Dozvola

Član 77.

Dozvola je ovlašćenje čijim dobijanjem njen imalac stiče pravo da svoju medijsku uslugu, putem elektronskih komunikacionih mreža pruža neodređenom broju korisnika.

Dozvola kojom se stiče pravo pružanja medijske usluge izdaje se na zahtev pružaoca medijske usluge.

Dozvola kojom se stiče pravo pružanja, putem terestričkog analognog, odnosno digitalnog prenosa, usluge televizijskog emitovanja, kao i medijske usluge radija, izdaje se na javnom konkursu.

Član 78.

Dozvola izdata na javnom konkursu ne može se prenositi, osim u slučaju statusnih promena imaoca dozvole, u smislu zakona kojim se uređuje položaj privrednih društava i pod uslovom da to ne dovodi do narušavanja medijskog pluralizma u smislu propisa kojim se uređuju mediji i javno infrormisanje.

Dozvola izdata na zahtev može se preneti drugom licu, samo ako to lice prihvati sve obaveze koje proizilaze iz dozvole.

U slučaju iz st. 1. i 2. ovog člana, prenos se može obaviti samo na osnovu akta sačinjenog u pismenoj formi, na koji je Regulator prethodno dao saglasnost.

Podatke o izdatim saglasnostima na akte iz stava 3. ovog člana Regulator objavljuje na svom veb sajtu.

Regulator bliže uređuje postupak izdavanja saglasnosti iz stava 3. ovog člana.

Imalac dozvole

Član 79.

Dozvola se izdaje fizičkom ili pravnom licu pružaocu medijske usluge koji je u nadležnosti Republike Srbije, u skladu sa odredbama ovog zakona i u skladu sa odredbama zakona kojim se reguliše oblast javnog informisanja.

Subjekti koji ne mogu biti imaoci dozvole

Član 80.

Imalac dozvole ne može da bude:

1)    Republika Srbija, autonomna pokrajina, jedinica lokalne samouprave;

2)    privredno društvo, ustanova ili drugo pravno lice čija su sredstva u celini ili delom u javnoj svojini, odnosno čiji je osnivač Republika Srbija, autonomna pokrajina ili jedinica lokalne samouprave;

3)    politička stranka.

Izdavanje dozvole na zahtev pružaoca medijske usluge

Član 81.

Regulator propisuje minimalne tehničke i organizacione uslove za izdavanje dozvole na zahtev pružaoca medijske usluge.

Zahtev za izdavanje dozvole

Član 82.

Zahtev za izdavanje dozvole sadrži:

1)    naziv pravnog lica, odnosno preduzetnika i njegov PIB, adresu, odnosno sedište, kao i podatke o licu odgovornom za zastupanje i podatke o glavnom i odgovornom urednika;

2)    dokaz o registraciji podnosioca zahteva za pružanje medijskih usluga;

3)    dokaze o ispunjenosti tehničkih i organizacionih uslova za proizvodnju programa;

4)    informaciju o vrsti medijske usluge za koju se zahtev podnosi, u skladu sa članom 43. stav 2. ovog zakona;

5)    dokumentaciju koja se odnosi na predloženu programsku koncepciju;

6)    plan organizaciono-tehničke koncepcije i strukture kadrova;

7)    informaciju o vrsti elektronskih komunikacionih mreža putem koje podnosilac zahteva namerava da pruža uslugu;

8)    planirani datum početka pružanja usluga;

9)    skraćeni identifikacioni znak i njegovo grafičko rešenje;

10)    podatke o vlasničkoj strukturi podnosioca zahteva, uključujući podatke o pravnom (naziv, sedišta i vlasnička struktura) ili fizičkom licu (ime, prebivalište i državljanstvo) koje neposredno ili posredno, preko drugih subjekata, ima učešće (udeli, akcije i dr.) u vlasničkoj strukturi podnosioca zahteva, kao i podatke o visini tog učešća;

11)    izjavu da izdavanjem dozvole neće nastati stanje kojim se narušava medijski pluralizam;

12)    dokaz da se pred nadležnim sudom ne vodi postupak protiv podnosioca zahteva i protiv odgovornog lica podnosioca zahteva za krivično delo protiv privrede ili drugo krivično delo za koje je zaprećena kazna zatvora.

Postupanje Regulatora po podnetom zahtevu

Član 83.

Regulator rešenjem odlučuje o zahtevu za izdavanje dozvole.

Ako utvrdi da je podnosilac podneo potpun zahtev iz člana 82. ovog zakona, Regulator izdaje dozvolu za pružanje medijske usluge i upisuje je u Registar medijskih usluga u roku od 30 dana od dana podnošenja zahteva.

Regulator rešenjem odbija zahtev iz stava 1. ovog člana ako utvrdi da podnosilac zahteva ne ispunjava uslove iz člana 81. stav 1. ovog zakona kao i ako iz podnete dokumentacije koja se odnosi na predloženu programsku koncepciju proizlazi da podnosilac zahteva ne bi ispunjavao obaveze utvrđene čl. 47-70. ovog zakona.

Član 84.

Podnosilac zahteva kome je izdata dozvola za pružanje medijske usluge dužan je da najkasnije u roku od 30 dana od dana dostavljanja dozvole podnese Regulatoru ugovor sa operatorom bar jedne elektronske komunikacione mreže kojom stiče pravo da se njen program posredstvom te mreže distribuira javnosti.

Imalac dozvole dužan je da svaku izmenu ugovora ili naknadno zaključen ugovor sa operatorom elektronskih komunikacionih mreža podnese Regulatoru u roku od 15 dana od dana zaključenja tog ugovora.

Tužba protiv rešenja

Član 85.

Rešenje iz člana 83. stav 3. ovog zakona je konačno i protiv njega se može pokrenuti upravni spor.

Registar medijskih usluga

Član 86.

Regulator vodi i redovno ažurira Registar medijskih usluga (u daljem tekstu: Registar).

Registar iz stava 1. ovog člana naročito sadrži:

1)    naziv medijske usluge;

2)    naziv pružaoca medijske usluge i podatke o pružaocu (naziv, PIB, sedište);

3)    broj i datum rešenja o izdavanju dozvole, odnosno osnov pružanja usluge ako se ona pruža bez obaveze pribavljanja odobrenja, odnosno dozvole;

4)    vrstu medijske usluge u skladu sa čl. 43. i 44. ovog zakona,

5)    period na koji se izdaje odobrenje, odnosno dozvola;

6)    podatke o odgovornom licu pružaoca medijske usluge;

7)    podatke o izrečenim merama pružaocu medijske usluge;

8)    upozorenje pružaocu medijske usluge o postojanju narušavanja medijskog pluralizma.

Regulator po službenoj dužnosti briše uslugu iz Registra iz stava 1. ovog člana po prestanku osnova njenog pružanja.

Registar iz stava 1. ovog člana se objavljuje u skladu sa zakonom.

Početak pružanja medijske usluge

Član 87.

Imalac dozvole je dužan da počne sa pružanjem medijske usluge u roku od 90 dana od dana dostavljanja dozvole.

Važenje i produženje važenja dozvole

Član 88.

Dozvola se izdaje na period od osam godina.

Važenje dozvole se može produžiti na zahtev imaoca dozvole koji se podnosi Regulatoru najkasnije šest meseci pre isteka važeće dozvole.

Regulator odlučuje o zahtevu za produženje dozvole primenom pravila na osnovu kojih odlučuje u postupku izdavanja dozvole, imajući u vidu ispunjavanje obaveza podnosioca zahteva predviđenih čl. 47-71. ovog zakona, kao i poštovanje uslova sadržanih u izdatoj dozvoli, a posebno mere koje su mu izrečene u skladu sa ovim zakonom.

Dozvola za pružanje medijske usluge produžava se na period od osam godina.

Dozvola koja je izdata na osnovu javnog konkursa može se produžiti na zahtev samo jednom.

Prestanak važenja dozvole pre isteka vremena na koje je izdata

Član 89.

Dozvola prestaje da važi i pre isteka vremena na koje je izdata ako:

1)    pružalac medijske usluge u pisanom obliku obavesti Regulatora da više ne namerava da pruža medijsku uslugu;

2)    se utvrdi da je pružalac medijske usluge prilikom podnošenja zahteva za izdavanje dozvole u zahtevu ili u dokumentaciji podnetoj uz zahtev naveo netačne podatke;

3)    pružalac medijske usluge nije započeo pružanje medijske usluge u roku predviđenim članom 87. ovog zakona;

4)    je pružalac medijske usluge, prekinuo pružanje medijske usluge u trajanju dužem od 30 dana neprekidno ili 60 dana sa prekidima u toku kalendarske godine, osim ako je do prekida došlo zbog više sile;

5)    imalac dozvole u periodu dužem od tri meseca ne zadovoljava propisane minimalne tehničke i organizacione uslove za pružanje medijske usluge ili ne obezbedi kvalitetnu pokrivenost signalom u zoni pokrivanja, u skladu sa ovim zakonom;

6)    pružalac medijske usluge prekrši odredbe o zaštiti medijskog pluralizma predviđene ovim zakonom, kao i zakonom kojim se uređuje oblast javnog informisanja i medija;

7)    Regulator, nakon sprovedenog postupka u skladu sa ovim zakonom i propisima donetim na osnovu njega, pružaocu medijske usluge izrekne meru oduzimanja dozvole zbog povrede obaveza ili zbog nepoštovanja uslova predviđenih dozvolom;

8)    pružalac ni u naknadnom primerenom roku ne izmiri obavezu plaćanja naknade za pružanje medijske usluge;

9)    se usled promene vlasničke strukture pružaoca medijske usluge, nakon izdavanja dozvole, ne može pouzdano utvrditi ko nad pružaocem medijske usluge ima kontrolu u smislu zakona kojim se uređuje oblast zaštite konkurencije;

10)    imalac dozvole preduzima pravni posao u cilju prenosa dozvole, suprotno odredbi člana 78. st. 1-3. ovog zakona;

11)    u drugim slučajevima propisanim ovim zakonom.

Izdata dozvola prestaje da važi prestankom fizičkog ili pravnog lica koje je imalac dozvole.

Postupak oduzimanja dozvole

Član 90.

U slučaju nastupanja nekog od razloga iz člana 89. stav 1. ovog zakona, Regulator donosi rešenje o oduzimanju dozvole.

Rešenje o oduzimanju dozvole donosi se dvotrećinskom većinom glasova ukupnog broja članova Saveta.

Rešenje iz stava 2. ovog člana je konačno i protiv njega se može pokrenuti upravni spor.

Postupak izvršenja rešenja o oduzimanju dozvole

Član 91.

Pružalac medijske usluge kome je oduzeta dozvola dužan je da obustavi pružanje medijske usluge u roku utvrđenom u konačnom rešenju o oduzimanju dozvole, a ako to ne učini Regulator će sprovesti postupak izvršenja rešenja o oduzimanju dozvole.

Operator elektronske komunikacione mreže u okviru koje se distribuira medijska usluga lica kome je oduzeta dozvola, dužan je da postupi u skladu sa odlukom Regulatora donetom u postupku izvršenja rešenja o oduzimanju dozvole i obustavi distribuciju medijske usluge tog lica.

Zaključak o izvršenju Regulator će doneti u skladu sa propisima kojima se reguliše opšti upravni postupak.

Izdavanje dozvole na osnovu sprovedenog javnog konkursa

Javni konkurs

Član 92.

Dozvola kojom se stiče pravo pružanja usluge televizijskog emitovanja, kao i medijske usluge radija, putem terestričkog analognog, odnosno digitalnog prenosa, izdaje se na osnovu javnog konkursa koji raspisuje Regulator u skladu sa zakonom.

Dozvola se izdaje na osnovu rešenja koje donosi Savet, u skladu sa odredbom člana 96. stav 9. ovog zakona.

Pre raspisivanja javnog konkursa, Regulator pribavlja podatke:

1)    o raspoloživosti radio-frekvencija za potrebe terestričkog analognog prenosa od regulatornog tela nadležnog za oblast elektronskih komunikacija;

2)    o raspoloživosti mesta u multipleksu za potrebe terestričkog digitalnog prenosa od operatora multipleksa.

Regulator donosi bliža pravila kojima se utvrđuju minimalni uslovi koje moraju ispuniti podnosioci prijava na javni konkurs, odnosno imaoci dozvole za pružanje medijske usluge: tehnički (neophodna oprema i druga tehnička sredstva kojima se obezbeđuje kvalitetna proizvodnja, kao i prenos i emitovanje za analogno emitovanje programa u skladu sa predviđenim programskim konceptom, površina i struktura prostora namenjenog obavljanju delatnosti pružanja medijske usluge), organizacioni (broj, struktura i osnov angažovanja kadrova, finansijski pokazatelji u vezi sa mogućnošću rentabilnog poslovanja i opstanka na tržištu) i programski (vrste programa i kvantitativni odnos između pojedinih vrsta programa, udeo sopstvene produkcije, srpskih audio-vizuelnih dela, evropskih audio-vizuelnih dela i evropskih audio-vizuelnih dela nezavisne produkcije).

Regulator donosi akt kojim se utvrđuju nediskriminatorni, objektivni i merljivi kriterijumi za odlučivanje, koji odgovaraju aktivnostima za čije se obavljanje izdaje dozvola i propisuje obrazac prijave na konkurs.

Regulator, najkasnije 30 dana pre raspisivanja javnog konkursa, objavljuje akt iz st. 4. i 5. ovog člana, u „Službenom glasniku Republike Srbije” i na svom veb-sajtu.

Pri donošenju akta iz stava 5. ovog člana Regulator naročito uzima u obzir ponudu koja bi zadovoljila potrebe građana za raznovrsnim medijskim sadržajima, finansijska sredstva neophodna za proizvodnju ili pribavljanje programskih sadržaja i ukupno poslovanje kao i minimalne tehničke, organizacione i programske uslove.

Uslovi i kriterijumi utvrđeni aktom iz st. 4. i 5. ovog člana, ne smeju se menjati u toku trajanja postupka po raspisanom javnom konkursu.

Ako je podnosiocu prijave ranije već izdata dozvola, pri donošenju akta iz stava 4. ovog člana, Regulator uzima u obzir i poštovanje programskog elaborata na osnovu koga mu je dozvola izdata.

Oglas za javni konkurs

Član 93.

Oglas kojim se raspisuje javni konkurs za izdavanje dozvola objavljuje se u „Službenom glasniku Republike Srbije” i veb-sajtu Regulatora, i sadrži:

1)    naziv akta kojim su utvrđeni uslovi i kriterijumi za dobijanje dozvole;

2)    zonu pokrivanja za koju se javni konkurs raspisuje, odnosno zonu raspodele (allotment);

3)    informaciju o visini godišnje naknade za dobijeno pravo na pružanje medijske usluge;

4)    informaciju o visini godišnje nankade za pristup multipleksu, odnosno informaciju o visini godišnje naknade za korišćenje radio-frekvencije ako se dozvola odnosi na pružanje medijske usluge putem analognog prenosa;

5)    visina depozita iz člana 94. ovog zakona,

6)    rok za podnošenje prijave na javni konkurs zajedno sa propisanom dokumentacijom, koji ne može biti kraći od 60 dana od dana raspisivanja javnog konkursa;

7)    rok za donošenje odluke po raspisanom javnom konkursu.

Depozit

Član 94.

Podnosilac prijave na javni konkurs prilikom njenog podnošenja dužan je da uplati depozit u iznosu tromesečne naknade za dobijeno pravo na pružanje medijske usluge.

Prijava na javni konkurs

Član 95.

Prijava na javni konkurs podnosi se na obrascu čiji sadržinu propisuje i objavljuje Regulator.

Prijava iz stava 1. ovog člana najmanje sadrži:

1)    naziv pravnog lica,odnosno preduzetnika koji se prijavljuje na konkurs i njegov PIB, adresu, odnosno sedište, kao i podatke o licu odgovornom za zastupanje i podatke o glavnom i odgovornom uredniku;

2)    informaciju o vrsti medijske usluge, u skladu sa članom 43. ovog zakona;

3)    željenu zonu pokrivanja;

4)    datum početka pružanja usluge.

Podnosilac prijave je obavezan da uz prijavu dostavi:

1)    dokaz o registraciji podnosioca prijave za pružanje medijskih usluga;

2)    dokaze o ispunjenosti uslova i kriterijuma iz člana 92. st. 4. i 5. ovog zakona;

3)    dokumentaciju koja se odnosi na predloženu programsku koncepciju;

4)    skraćeni identifikacioni znak i njegovo grafičko rešenje;

5)    podatke o vlasničkoj strukturi kapitala podnosioca prijave, uključujući podatke o pravnom (naziv, sedišta i vlasnička strukutra) ili fizičkom licu (ime, prebivalište i državljanstvo) koje neposredno ili posredno, preko drugih subjekata, ima učešće (udeli, akcije i sl.) u vlasničkoj strukturi kapitala podnosioca prijave, kao i podatke o visini tog učešća;

6)    dokaz da se pred nadležnim sudom ne vodi postupak protiv podnosioca prijave i protiv odgovornog lica podnosioca prijave za krivično delo protiv privrede ili drugo krivično delo za koje je zaprećena kazna zatvora;

7)    izjavu da izdavanjem dozvole neće nastati stanje kojim se narušava medijski pluralizam;

8)    dokaze o izvršenoj uplati depozita;

9)    i drugu dokumentaciju po nalogu Regulatora u skladu sa zakonom i podzakonskim aktima.

Podnosilac prijave može da dostavi i drugu dokumentaciju, za koju smatra da može biti od značaja za dobijanje dozvole.

Postupanje Regulatora po podnetim prijavama

Član 96.

Regulator odbacuje prijavu iz člana 95. ovog zakona:

1)    koja sadrži nepotpune ili netačne podatke, odnosno nepotpunu dokumentaciju, ako podnosilac prijave i u naknadno određenom roku od sedam dana ne dopuni prijavu, odnosno ne dostavi tačne podatke ili potpunu dokumentaciju;

2)    koja je podneta po proteku roka za podnošenje prijave;

3)    koja nije podneta na propisanom obrascu prijave;

4)    uz koju nije priložen dokaz o uplati depozita;

5)    uz koju nije priložen dokaz o uplati depozita od strane podnosioca prijave.

Regulator objavljuje, na način na koji je objavljen oglas za javni konkurs, listu svih podnosilaca prijave čije su prijave potpune i podnete u predviđenom roku, u roku od 15 dana od dana isteka roka za podnošenje prijave.

Regulator donosi rešenje o izdavanju dozvole u skladu sa utvrđenim kriterijumima i propisanim uslovima.

Ako se za korišćenje iste zone pokrivanja prijavilo više lica koja ispunjavaju propisane uslove za pružanje medijske usluge, Regulator daje prednost onome za koga osnovano zaključi, na osnovu podnete dokumentacije, da će ostvarivati veći kvalitet i raznovrsnost sadržaja.

Ako je podnosilac prijave već pružao medijsku uslugu, Regulator prilikom odlučivanja uzima u obzir i njegovu praksu u izvršavanju obaveza propisanih čl. 47-70. ovog zakona i poštovanje uslova sadržanih u dozvoli.

Regulator objavljuje listu lica koja su stekla pravo na pružanje medijske usluge, na način na koji je objavljen oglas za javni konkurs, bez odlaganja a najkasnije u roku od 15 dana od dana donošenja odluke.

Rešenje o izdavanju dozvole Regulator dostavlja regulatornom telu za elektronske komunikacije, uz zahtev za izdavanja dozvole za korišćenje radio-frekvencije, u skladu sa zakonom kojim se regulišu elektronske komunikacije, ako se dozvola izdaje za pružanje medijske usluge putem terestričkog analognog prenosa.

Rešenje o izdavanju dozvole Regulator dostavlja operatoru multipleksa, radi zaključenja ugovora o pristupu multipleksu, ako se dozvola izdaje za pružanje medijske usluge putem terestričkog digitalnog prenosa.

Kada regulatorno telo za elektronske komunikacije dostavi Regulatoru dozvolu za korišćenje radio-frekvencije iz stava 7. ovog člana, odnosno posle dostavljanja Regulatoru ugovora o pristupu multipleksu iz stava 8. ovog člana, Regulator izdaje dozvolu za pružanje medijske usluge.

Ako regulatorno telo iz stava 7. ovog člana ne izda dozvolu za korišćenje radio-frekvencije, odnosno ako se ne zaključi ugovor iz stava 8. ovog člana, Regulator stavlja van pravne snage rešenje iz stava 3. ovog člana.

Vraćanje depozita

Član 97.

Licu čija je prijava odbačena ili kome nije izdata dozvola vraća se uplaćeni depozit u roku od sedam dana od dana konačnosti rešenja iz člana 96. stav 3. ovog zakona, a licu kome je izdata dozvola uplaćeni depozit se uračunava u iznos naknade za dobijeno pravo na pružanje medijske usluge.

Depozit se ne vraća imaocu dozvole koji:

1)    pre isteka roka za početak pružanja medijske usluge u pismenoj formi obavesti Regulatora da odustaje od korišćenja izdate dozvole;

2)    ne započne pružanje medijske usluge u propisanom roku.

Shodna primena odredaba ovog zakona

Član 98.

Odredbe čl. 83-91. ovog zakona shodno se primenjuju i kada je dozvola izdata na osnovu javnog konkursa.

Poseban osnov za prestanak važenja dozvole pre isteka vremena na koje je izdata

Član 99.

Dozvola kojom se stiče pravo pružanja medijske usluge putem terestričkog analognog, odnosno digitalnog prenosa prestaje da važi pre isteka vremena na koje je izdata i ako regulatorno telo nadležno za oblast elektronskih komunikacija, u skladu sa odredbama zakona kojim se uređuje oblast elektronskih komunikacija, povuče obrazac za korišćenje radio-frekvencije pružaocu medijske usluge putem terestričkog analognog prenosa, odnosno operatoru multipleksa i/ili mreže koji pruža uslugu multipleksiranja i/ili emitovanja i distribucije pružaocu medijske usluge putem terestričkog digitalnog prenosa, a ne postoji drugi operator koji bi nastavio da pruža uslugu multipleksiranja i/ili emitovanja i distribucije.

4. Posebne obaveze operatora elektronskih komunikacionih mreža za distribuciju medijskih sadržaja

Član 100.

Operator elektronske komunikacione mreže za emitovanje i distribuciju medijskih usluga, dužan je da pre uključivanja pojedine medijske usluge radija, usluge televizijskog emitovanja ili medijske usluge na zahtev u svoj programski paket i početka njegovog emitovanja i distribucije, pribavi prethodnu pisanu saglasnost imaoca prava na program i podnosi je Regulatoru radi evidentiranja.

Operator je dužan da distribuira medijske usluge radija ili usluge televizijskog emitovanja istovremeno i u potpunosti bez promena (reemituje), u skladu sa pribavljenom pisanom saglasnošću.

Operator je dužan da medijske usluge na zahtev distribuira bez promena.

Operator je dužan da distribuira medijske usluge na pravičan, transparentan i nediskriminatoran način, u odnosu na pružaoce medijskih usluga.

Operator može vršiti distribuciju kodiranih satelitskih programa samo ako je zaključio ugovor za distribuciju sa imaocem prava na takvim programima kojim se dozvoljava dekodiranje radi daljeg javnog reemitovanja.

Ne smatra se da je operator stekao pravo na distribuciju programa iz stava 5. ovog člana pribavljanjem kartice za dekodiranje koja je namenjena za individualnu upotrebu pojedinačnog pretplatnika.

Pružalac medijske usluge je dužan da blagovremeno obavesti operatora da nema pravo objavljivanja određenih programskih sadržaja posredstvom određene platforme.

U slučaju iz stava 7. ovog člana, operator ne sme da distribuira takve programske sadržaje.

Operator je dužan da se pridržava liste medijskih usluga radija ili usluge televizijskog emitovanja ili medijskih usluga na zahtev koji su uključeni u programski paket i u pismenoj formi prethodno obavesti Regulatora o svakoj promeni broja i strukture programskih paketa.

Operator, osim operatora mreže za terestričko emitovanje, dužan je da, bez naknade, distribuira i emituje osnovne programe javnog medijskog servisa u zoni njihovog pokrivanja.

Operator, osim operatora mreže za terestričko emitovanje, dužan je da, bez naknade, distribuira programe koje javni medijski servis pruža u režimu nove medijske usluge, u smislu zakona kojim se uređuje rad javnih medijskih servisa, ako Regulator svojom odlukom utvrdi da je to neophodno radi ostvarivanja javnog interesa.

Operator, osim operatora digitalne mreže za terestričko emitovanje, u odnosu na usluge koje pruža bez uslovnog pristupa, dužan je da na zahtev Regulatora dostavi podatak o broju korisnika usluge distribucije i emitovanje medijskih sadržaja.

Operator je dužan da prilikom distribucije medijskog sadržaja poštuje logičku numeraciju kanala, koju određuje Regulator uzimajući u obzir prirodu medijske usluge i zonu pokrivanja za koju je izdata dozvola za pružanje medijske usluge.

Regulator vrši nadzor i stara se o izvršavanju obaveza operatora propisanih odredbama ovog člana, u saradnji sa regulatornim telom nadležnim za oblast elektronskih komunikacija.

5. Zaštićene usluge

Zabranjene aktivnosti u vezi sa zaštićenim uslugama

Član 101.

Zabranjena je proizvodnja, uvoz, stavljanje u promet, davanje u zakup, ili držanje u komercijalne svrhe sredstava, uređaja ili softvera koji su namenjeni ili prilagođeni da omoguće pristup zaštićenoj usluzi u razumljivom obliku bez odobrenja pružaoca usluge ili olakšaju zaobilaženje bilo koje mere uslovnog pristupa zaštićenoj usluzi.

Zabranjeno je instaliranje, održavanje ili zamena sredstava iz stava 1. ovog člana u komercijalne svrhe.

Zabranjeno je zaobilaženje bilo koje mere uslovnog pristupa ili pružanje usluga kojima se to omogućava ili olakšava.

Zabranjene su audio-vizuelne komercijalne komunikacije kojima se preporučuju aktivnosti ili usluge iz st. 1-3. ovog člana.

Sudska zaštita pružaoca zaštićenih usluga

Član 102.

Pružalac zaštićene usluge ima pravo na sudsku zaštitu.

Pružalac zaštićene usluge može protiv lica koje je povredilo njegovo pravo ostvariti pravnu zaštitu i naknadu štete prema opštim pravilima o naknadi štete.

VI. ZAŠTITA MEDIJSKOG PLURALIZMA

Utvrđivanje postojanja narušavanja medijskog pluralizma

Član 103.

Postojanje narušavanja medijskog pluralizma predviđenog odredbama zakona kojim se uređuju javno informisanje i mediji, u slučajevima objedinjavanja osnivačkih, odnosno upravljačkih prava u dva ili više izdavača elektronskih medija, odnosno unakrsnog sticanja učešća čiji je učesnik najmanje jedan elektronski medij, utvrđuje Regulator, po prijavi zainteresovanog lica ili po službenoj dužnosti.

Ako Regulator utvrdi postojanje narušavanja medijskog pluralizma, upozorava na to imaoaca dozvole za pružanje medijske usluge i nalaže mu da, u roku od šest meseci od dana prijema upozorenja, podnese dokaze o tome da je svojim radnjama okončao stanje koje je dovelo do narušavanja medijskog pluralizma.

Regulator po službenoj dužnosti objavljuje upozorenje iz stava 2. ovog člana na svom veb-sajtu, upisuje ga u Registar medijskih usluga i o tome obaveštava organ nadležan za vođenje Registra medija.

Ako imalac dozvole za pružanje medijske usluge ne postupi po upozorenju iz stava 2. ovog člana, Regulator mu oduzima dozvolu u skladu sa odredbama ovog zakona.

Izdavanje dozvole za pružanje medijske usluge i zaštita medijskog pluralizma

Član 104.

Regulator neće izdati dozvolu za pružanje medijske usluge ako utvrdi da bi njenim izdavanjem nastalo stanje kojim se narušava medijski pluralizam u smislu zakona kojim se uređuju javno informisanje i mediji.

Prijava promene strukture učešća u osnovnom kapitalu

Član 105.

Svaku promenu vlasničke strukture u osnovnom kapitalu (promena osnivača ili promena visine učešća osnivača u kapitalu), imalac dozvole za pružanje medijske usluge mora prethodno da prijavi Regulatoru u pismenoj formi.

Ako Regulator utvrdi da bi planiranim promenama vlasničke strukture učešća u osnovnom kapitalu moglo nastati stanje kojim se narušava medijski pluralizam, preporučiće imaocu dozvole za pružanje medijske usluge da promene uskladi na način kojim bi se izbeglo to stanje.

Ako imalac dozvole za pružanje medijske usluge ne postupi u skladu sa preporukom Regulatora, zbog čega nastupi neki od zakonom predviđenih slučajeva narušavanja medijskog pluralizma, Regulator mu oduzima dozvolu u skladu sa odredbama ovog zakona.

Ako se struktura učešća u osnovnom kapitalu imaoca dozvole promeni, programska koncepcija na osnovu koje je dozvola izdata ne može se menjati bez prethodne saglasnosti Regulatora.

Regulator bliže uređuje postupanje po prijavi promene vlasničke strukture.

Obaveza prenosa kao mera zaštite medijskog pluralizma

Član 106.

Regulator periodično, a najmanje jednom u tri godine, na republičkom, pokrajinskom, odnosno užem geografskom relevantnom tržištu u smislu propisa kojima se reguliše zaštita konkurencije, utvrđuje listu radijskih ili televizijskih programa koje su dužni da prenose operatori čiju elektronsku komunikacionu mrežu za distribuciju i emitovanje medijskih sadržaja koristi značajan broj krajnjih korisnika kao jedini ili prvenstveni način za primanje medijskih sadržaja, a u cilju ostvarivanja javnog interesa i zaštite medijskog pluralizma.

U postupku utvrđivanja liste iz stava 1. ovog člana, Regulator poštuje načela srazmernosti i javnosti i vodeći računa da obaveze koje se propisuju operatoru ne budu nerazumne.

Zahtev za utvrđivanje obaveze prenosa, zajedno sa listom iz stava 1. ovog člana dostavlja se regulatornom telu nadležnom za elektronske komunikacije.

VII. KAZNENE ODREDBE

1. Privredni prestupi

Član 107.

Novčanom kaznom od 2.000.000 dinara do 3.000.000 dinara kazniće se za privredni prestup pravno lice ako pruža uslugu bez dozvole (član 77).

Za privredni prestup iz stava 1. ovog člana može se izreći novčana kazna u srazmeri sa visinom učinjene štete, neizvršene obaveze ili vrednosti robe ili druge stvari koja je predmet privrednog prestupa, a najviše do dvadesetostrukog iznosa tih vrednosti.

Za privredni prestup iz stava 1. ovog člana kazniće se i odgovorno lice u pravnom licu novčanomkaznom od 150.000 dinara do 200.000 dinara.

Za privredni prestup iz stava 1. ovog člana pravnom licu se može izreći zaštitna mera zabrane vršenja određene delatnosti u trajanju od jedne do tri godine, a odgovornom licu u pravnom licu zaštitna mera zabrane vršenja određenih poslova u trajanju do jedne godine.

Član 108.

Novčanom kaznom od 100.000 dinara do 1.000.000 dinara kazniće se za privredni prestup pravno lice,pružalac medijske usluge koji ne postupi po upozorenju Regulatora u postupku utvrđivanja postojanja narušavanja medijskog pluralizma (član 103. stav 2).

Za privredni prestup iz stava 1. ovog člana, novčanom kaznom od 10.000 dinara do 200.000 dinara, kazniće se i odgovorno lice u pravnom licupružaocu medijske usluge.

Član 109.

Novčanom kaznom od 100.000 dinara do 1.000.000 dinara kazniće se za privredni prestup pravno liceoperator koji ne postupi u skladu sa svojim posebnim obavezama u vezi sa zaštitom medijskog pluralizma (član 106).

Za privredni prestup iz stava 1. ovog člana, novčanom kaznom od 10.000 dinara do 200.000 dinara, kazniće se i odgovorno lice u pravnom licuoperatoru.

2. Prekršaji

Član 110.

Novčanom kaznom od 500.000 dinara do 2.000.000 dinara kazniće se za prekršaj pravno lice ako:

1)    ne postupi u skladu sa odredbama ovog zakona u vezi sa zabranom govora mržnje (član 51);

2)    ne postupi u skladu sa odredbama ovog zakona u pogledu pribavljanja prethodne saglasnosti Regulatora u vezi sa promenom vlasničke strukture (član 105. stav 3).

Novčanom kaznom od 10.000 dinara do 500.000 dinara kazniće se za prekršaj preduzetnik ako:

1)    ne postupi u skladu sa odredbama ovog zakona u vezi sa zabranom govora mržnje (član 51);

2)    ne postupi u skladu sa odredbama ovog zakona u pogledu pribavljanja prethodne saglasnosti Regulatora u vezi sa promenom vlasničke strukture (član 105. stav 3).

Za prekršaj iz stava 1. ovog člana kazniće se i odgovorno lice u pravnom licu novčanom kaznom od 50.000 dinara do 150.000 dinara.

Član 111.

Novčanom kaznom od 500.000 dinara do 1.000.000 dinara kazniće se za prekršaj pravno lice ako:

1)    ne postupi u skladu sa odredbama ovog zakona u vezi sa posebnim tehničkim obavezama (član 48);

2)    ne postupi u skladu sa odredbama ovog zakona u vezi sa audio-vizuelnim komercijalnim komunikacijama (član 56);

3)    ne postupi u skladu sa odredbama ovog zakona u vezi sa sponzorstvom (član 57);

4)    ne postupi u skladu sa odredbama ovog zakona u vezi sa plasiranjem robe (član 58);

5)    ne postupi u skladu sa odredbama ovog zakona u vezi sa zaštitom maloletnika (član 50. stav 3. i član 68. stav 1, 2, 6, 7, 8, 10. i 11);

6)    ne postupi u skladu sa odredbama ovog zakona u vezi sa televizijskim oglašavanjem i prodajom (član 67);

7)    ako ne postupi u skladu sa odredbama ovog zakona u vezi sa posebnim obavezama operatora elektronskih komunikacionih mreža za distribuciju medijskih sadržaja (član 100).

Novčanom kaznom od 10.000 dinara do 500.000 dinara kazniće se za prekršaj preduzetnik ako:

1)    ne postupi u skladu sa odredbama ovog zakona u vezi sa posebnim tehničkim obavezama (član 48);

2)    ne postupi u skladu sa odredbama ovog zakona u vezi sa audio-vizuelnim komercijalnim komunikacijama (član 56);

3)    ne postupi u skladu sa odredbama ovog zakona u vezi sa sponzorstvom (član 57);

4)    ne postupi u skladu sa odredbama ovog zakona u vezi sa plasiranjem robe (član 58);

5)    ne postupi u skladu sa odredbama ovog zakona u vezi sa zaštitom maloletnika (član 50.stav 3. i 68.stav 1,2,6,7,8,10 i 11);

6)    ne postupi u skladu sa odredbama ovog zakona u vezi sa televizijskim oglašavanjem i prodajom (član 67);

7)    ako ne postupi u skladu sa odredbama ovog zakona u vezi sa posebnim obavezama operatora elektronskih komunikacionih mreža za distribuciju medijskih sadržaja (član 100).

Za prekršaj iz stava 1. ovog člana kazniće se i odgovorno lice u pravnom licu novčanom kaznom od 50.000 dinara do 100.000 dinara.

Član 112.

Novčanom kaznom od 10.000 dinara do 500.000 dinara kazniće se za privredni prestup preduzetnik, pružalac medijske usluge, koji ne postupi po upozorenju Regulatora u postupku utvrđivanja postojanja narušavanja medijskog pluralizma (član 103. stav 2).

VIII. PRELAZNE I ZAVRŠNE ODREDBE

Imenovana i izabrana lica

Član 113.

Mandat lica imenovanog ili izabranog na osnovu Zakona o radiodifuziji („Službeni glasnik RS”, br. 42/02, 97/04, 76/05, 79/05 – dr. zakon, 62/06, 85/06 i 41/09) do stupanja na snagu ovog zakona, prestaje istekom vremena za koje je lice imenovano odnosno izabrano.

Članovi Saveta koji su izabrani sa liste kandidata koje su predložili jedinstveni ovlašćeni predlagači iz člana 9. tač. 5) i 7) ovog zakona, zamenjuju dva člana čiji mandat prestaje koji su na predlog odbora nadležnog za kulturu i informisanje Narodne skupštine bili izabrani prilikom poslednjeg izbora članova Saveta.

Kontinuitet Republičke radiodifuzne agencije

Član 114.

Danom stupanja na snagu ovog zakona Republička radiodifuzna agencija osnovana Zakonom o radiodifuziji („Službeni glasnik RS”, br. 42/02, 97/04, 76/05, 79/05 – dr. zakon, 62/06, 85/06 i 41/09) nastavlja sa radom kao Regulatorno telo za elektronske medije, u skladu sa odredbama ovog zakona.

Zaposleni u Republičkoj radiodifuznoj agenciji nastavljaju sa radom kao zaposleni u Regulatornom telu za elektronske medije, na poslovima na kojima su radili.

Članovi Saveta Republičke radiodifuzne agencije nastavljaju sa radom kao članovi Saveta Regulatora.

Posebne obaveze Regulatora

Član 115.

Savet Regulatora je dužan da uskladi Statut i ostala akta u roku od 90 dana od dana stupanja na snagu ovog zakona.

Regulator formira nove, odnosno ažurira postojeće registre, evidencije i baze podataka i propisuje obrasce za unos i izmenu podataka u roku od šest meseci od dana stupanja na snagu ovog zakona.

Savet Regulatora donosi opšte akte na osnovu ovlašćenja iz ovog zakona u roku od šest meseci od dana njegovog stupanja na snagu.

Do donošenja opštih akata iz ovog člana primenjuju se važeći opšti akti doneti na osnovu zakona koji prestaju da važe danom stupanja na snagu ovog zakona, osim odredaba tih akata koje su u suprotnosti sa ovim zakonom.

Dozvole za zemaljsko digitalno emitovanje
televizijskog programa

Član 116.

Danom stupanja na snagu ovog zakona imaoci dozvola za analogno terestričko emitovanje televizijskog programa pružaju medijsku uslugu u skladu sa izdatim dozvolama do isteka perioda na koji su izdate.

Dozvole za radiodifuznu stanicu, odnosno pojedinačne dozvole za korišćenje radio- frekvencija koje su bile sastavni deo dozvole za emitovanje programa, prestaju da važe u rokovima utvrđenim aktom o prelasku sa analognog na digitalno emitovanje televizijskog programa.

Imaocima dozvole iz stava 1. ovog člana obezbeđen je pristup multipleksu u skladu sa zakonom kojim se uređuje oblast elektronskih komunikacija i propisima donetim na osnovu tog zakona, do isteka perioda na koji su izdate.

Obaveze u pogledu plasiranja robe

Član 117.

Odredbe člana 58. ovog zakona primenjuju se na programske sadržaje koji su prozvedeni posle stupanja na snagu ovog zakona.

Član 118.

Postupci započeti pre stupanja na snagu ovog zakona sprovešće se po odredbama Zakona o radiodifuziji („Službeni glasnik RS”, br. 42/02, 97/04, 76/05, 79/05 – dr. zakon, 62/06, 85/06 i 41/09).

Ako je u postupcima iz stava 1. ovog člana posle stupanja na snagu ovog zakona rešenje, odnosno zaključak kojim se okončava postupak poništen i vraćen na ponovno odlučivanje, ponovni postupak sprovešće se po odredbama ovog zakona.

Član 119.

Danom stupanja na snagu ovog zakona prestaju da važe:

1)    Zakon o radiodifuziji („Službeni glasnik RS”, br. 42/02, 97/04, 76/05, 79/05 -dr. zakon, 62/06, 85/06 i 41/09), osim čl. 76-94;

2)    odredbe čl. 14-23. i čl. 94-98. Zakona o oglašavanju („Službeni glasnik RS”, broj 79/05).

Član 120.

Ovaj zakon stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u „Službenom glasniku Republike Srbije”.

O B R A Z L O Ž E Nj E

1. USTAVNI OSNOV

Ustavni osnov za donošenje Zakona o elektronskim medijima sadržan je u članu 97. tačka 10. Ustava Republike Srbije kojim je propisano da Republika Srbija uređuje i obezbeđuje sistem javnog informisanja i u članu 50. stav 2. koji propisuje da se televizijske i radio-stanice osnivaju u skladu sa zakonom.

2. RAZLOZI I CILjEVI DONOŠENjA ZAKONA O ELEKTRONSKIM MEDIJAMA

Elektronski mediji imaju značajnu ulogu u sistemu javnog informisanja Republike Srbije. Nova tehnološka revolucija u oblasti elektronskih medija, zahteva stalno unapređivanje postojećih standarda i pravne regulative. Tehničko-tehnološki razvoj doveo je do stvaranja brojnih novih međunarodnih standarda sadržanih, pre svega u dokumentima (konvencijama i preporukama) Saveta Evrope i direktivama Evropske unije. Nova tehnička dostignuća, između ostalog, podrazumevaju da sve članice Evropske unije moraju do 2015. godine da pređu sa analognog na digitalno emitovanje programa, da se u „digitalnom” prostoru, pružaoci programskih sadržaja posmatraju kao pružaoci audio-vizuelnih medijskih usluga a ne kao emiteri, da se uvode nove audiovizuelne medijske usluge kao npr. audiovizuelne usluge na zahtev. Sve to zahteva izmenu i dopunu pravnih akata kojima se reguliše ova oblast.

Audiovizuelna politika je jedna od značajnih politika Evropske unije. U martu 2010. godine, Evropska unija je Direktivom 13/2010. Evropskog parlamenta i Saveta o pružanju audio-vizuelnih medijskih usluga (AVMS Direktiva) utvrdila novi regulatorni okvir u vezi sa pružanjem audio-vizuelnih medijskih usluga. S obzirom da je Republika Srbija dobila status kandidata za članstvo u EU , ova Direktiva je, u daljem procesu približavanja i prijema Republike Srbije u punopravno članstvo u EU, nametnula potrebu uslaglašavanja sadašnjeg zakonodavstva Republike Srbije sa standardima koji su utvrđeni u njoj.

U prethodno navedenom kontekstu, od međunarodnih dokumenta, u ovoj oblasti, posebno treba pomenuti Evropsku konveciju o prekograničnoj televiziji Saveta Evrope(revidiranu verziju), koja je stupila na snagu 1. marta 2002. godine, a koju je Republike Srbija ratifikovala Zakonom o potvrđivanju Evropske konvencije o prekograničnoj televiziji 2009 godine („Službeni glasnik RS” broj 42/09).

Do sada važeći Zakona o radiodifuziji („Službeni glasnik RS”, br. 42/02, 97/04, 76/05, 79/05-dr.zakona, 62/06, 85/06 i 41/09) donet je 2002. godine. Kao sistemski zakon u oblasti elektronskih medija, ovaj zakon je u značajnoj meri pratio tadašnje međunarodne standarde. U međuvremenu standardi su unapređeni, praksa sprovođenja zakona pokazala je određene nedostatke, a prelazak na digitalni signal i pitanje pružanja audio-vizuelnih medijskih usluga, u skladu sa pomenutim standaridma, dovelo je do neophodnosti i potrebe da ovaj zakon bude zamenjen novim, koji će ponovo „uhvatiti korak” sa novim vremenom u oblasti elektronskih medija.

Potreba za temeljnim redefinisanjem i unapređenjem oblasti elektronskih medija, pa samim tim i donošenje Zakona o elektronskim medijima kao osnovnog zakona u ovoj oblasti, jasno je uočena u Strategiji razvoja sistema javnog informisanja u Republici Srbiji do 2016. godine, koju je Vlada Republike Srbije usvojila 28.09.2011. godine („Službeni glasnik RS” broj 65/2011). Donošenje ove Strategije bio je jedan od ključnih uslova da Republika Srbija, 01.03.2012. godine stekne status kandidata za članstvo u Evropsku uniju. U Akcionom planu za sprovođenje Strategije, kao jedna od ključnih aktivnosti, za čije je izvršenje bio predviđen rok od 18 meseci, predviđeno je utvrđivanje predloga zakona kojim se reguliše oblast elektronskim medija. U okviru ove aktivnosti, izričito je navedeno, da je donošenje ovog zakona neophodno u cilju usklađivanja ove oblasti sa Direktivom EU 13/2010. Evropskog parlamenta i Saveta o pružanju audio-vizuelnih medijskih usluga (AVMS Direktiva).

Pri koncipiranju predloženih rešenja u ovom zakonu pošlo od sledećih ciljeva:

1.         potrebe terminološkog usklađivanja i određivanja definicija pojmova u skladu sa Direktivom o audiovizuelnim medijskim uslugama

2.         neophodnosti normativnog regulisanja rada, nadležnosti i poslova regulatornog tela u oblasti elektroskih medija, naročito imajući u vidu promenjene okolnosti do kojih će doći prelaskom sa analognog da digitalno emitovanje ;

3.         precizno definisanje nadležnosti Republike Srbije nad pružaocima audiovizuelnih medijskih usluga

4.         garantovanje slobode prijema i reemitovanja medijskih usluga

5.         potrebe definisanja i određivanja vrste audio-vizuelnih medijskih usluga u skladu sa AVMS Direktivom EU;

6.         precizno definisanje obaveza pružalaca audiovizuelnih medijskih usluga (linearnih i na zahtev)

7.         definisanje evropskih audiovizuelnih dela i obaveza njihovog prikazivanja

8.         precizno regulisati pristup događajima od izuzetnog značaja za javnost

9.         utvrđivanje novog, transparetnog postupka koji sprovodi regulatorno telo u oblasti elektronskih medija u vezi sa izdavanjem dozvola za pružanje medijskih usluga;

10.     zaštite medijskog pluralizma;

11.     zaštita maloletnika

12.     obezbeđenje uslove za adekvatnu upravno-sudsku zaštitu u slučaju povrede prava pružalaca audio-vizulenih usluga i njihovog kažnjavanja u slučaju nepostupanja po odredbama predloženog zakona.

3. OBJAŠNjENjE OSNOVNIH PRAVNIH INSTITUTA I POJEDINAČNIH REŠENjA

Predlog zakona ima 120. članova grupisanih u osam odeljaka.

I. OSNOVNE ODREDBE

(čl. 1–4)

Osnovne odredbe uređuju predmet Predloga zakona, način na koji treba tumačiti odredbe ovog zakona, kao i značenje pojedinih izraza koje se koriste u Predlogu zakona. Članom 1. Predloga zakona, utvrđuje da se ovim zakonom uređuju, u skladu sa međunarodnim konvencijama i standardima, organizacija i rad Reglulatornog tela za elektronske medije, uslovi i način pružanja audio i audio-vizuelnih usluga, uslovi i postupak za izdavanje dozvola za pružanje audio i audio-vizuelnih medijskih usluga, kao i druga pitanja od značaja za oblast elektronskih medija. Već u ovom članu, jasno se ukazuje da odredbe Zakona korespondiraju sa međunarodnim standardima i čitavim nizom međunarodnih dokumenata koji se odnose na oblast elektronskih medija. U članu 2. Predloga zakona, sadržana je eksplicitna negativna enumeracija da se odredbe ovog zakona ne odnose na uslove obavljanja delatnosti elektronskih komunikacija, uslove i način korišćenja radio-frekvencija za distribuciju i emitovanje medijskih sadržaja, kao ni na uslove za postavljanje, upotrebu i održavanje fiksnih i mobilnih uređaja. U članu 3. Predloga zakona, naročito se ukazuje, da se ceo zakon kao i pojedine njegove odredbe, moraju tumačiti u korist unapređenja demokratskih vrednosti društva a u skladu sa načelima Ustava, zakona kojim se reguliše oblast javnog informisanja i važećim međunarodnim standarda ljudskih i manjinskih prava i praksom međunarodnih institucija koje nadziru njegovo sprovođenje. Pošto je sloboda mišljenja i izražavanja, kao fundamentalno ljudsko pravo, „kamen temeljac“ svih ostalih prava, ni jedna odredba ovog zakona ne može se tumačiti na način koji bi doveo do cenzure ili do ograničenja prava na slobodu mišljenja i izdražavanja, suprotno vrednostima demokrtskog društva.

Razvoj elektronskih medija kao i naučna, tehnička i tehnološka dostignuća, u poslednjih dvadeset godina dovele su do potrebe stvaranja nadnacionalnih principa i pravnog okvira koji prelaze granice nacionalnih država. Tako su, vremenom, nastali a i dalje nastaju opšte prihvaćeni standardi koji se odnose na oblast elektronskih medija, koji su doveli i do stvaranja, mogli bi smo reći, „univerzalnog” specifičnog „rečnika” pojmova koji se odnose na ovu oblast. Član 4. Predloga zakona, drefiniše značenje 28 pojmova koji se koriste u ovom zakonu, a koji korespondiraju sa univerzalnim „rečnikom” utvrđenim prvenstveno u Direktivi o audiovizuelnim medijskim sevisima i kroz brojne konvencije i druge međunarodne dokumente. Po prvi put, u zakonodavstvu Republike Srbije, uvode se, između ostalih i pojmovi: elektronski medij, medijska usluga, audio-vizuelna medijska usluga, programski sadržaj, elektronska komunikaciona mreža za distribuciju medijskih usluga, operator elektronske komunikacione mreže za distribuciju medijskih sadržaja,medijske usluge na zahtev, audio-vizuelna komercijalna komunikacija, evropska audiovizuelna dela i drugi.

II. REGULATORNO TELO ZA ELEKTRONSKE MEDIJE

(čl. 5 - 42)

Naučna, tehnička i tehnološka dostignuća, kao i prelazak na digitalni signal, doveo je do toga, da se u međunarodnim okvirima, do skora uobičajan naziv „radiodifuzija” sve više potiskuje, a do pre nekoliko godina uobičajne nadležnosti i poslovi regulatornih tela u ovoj oblasti sve više menjaju, naročito u vezi izdavanja dozvola. Republička radiodifuzna agencija, ustanovljena Zakonom o radiodifuziji, menja naziv u Regulatorno telo za elektronske medije. Predlog zakona predviđa, u cilju danjeg jačanja nezavisnosti regulatornog tela, niz izmena kada je u pitanju način izbora i sam rad Agencije (u daljem tekstu – Regulator). U ovom delu Predloga zakona bliže je utvrđen: pravni status Regulatora; organi Regulatora; delokrugu rada; finansiranje; javnost rada i sudska kontrola akata koje donosi Regulator.

Članom 5. uređeno je da je Regulatorno telo za elektronske medije nezavisna i samostalna organizacija sa svojstvom pravnog lica koja vrši javna ovlašćenja.Regulator je funkcionalno i finansijski nezavisan od državnih organa i organizacija i pružalaca medijskih usluga i operatora. Za obavljanje poslova regulator je odgovoran Narodnoj skupštini.

Članom 6. određeno je da su Savet i Predsednik Saveta organi Regulatora.

Savet ima devet članova. Članove Saveta bira i razrešava Narodna skupština Republike Srbije na predlog ovlašćenih predlagača. Članovi Saveta su funkcioneri u smislu propisa kojima se reguliše sukob interesa pri vršenju javnih funkcija.Ovlašćeni predlagači su Narodna skupština Republike Srbije, koja predlaže dva člana Saveta, vodeći računa o ravnomernoj teritorijalnoj zastupljenosti, zatim Skupština AP Vojvodine jednog člana Saveta dok ostalih šest članova Saveta predlažu strukovna udruženja i drugi predstavnici nevladinog sektora. Ove izmene u Predlogu zakona, takođe su unete u smislu daljeg jačanja pozicije nezavisnosti regulatornog tela.

Predlogom zakona je precizno utvrđena procedura izbora članova Saveta. Predlogom zakona su otklonjeni značajni nedostaci koji su se odnosili na izbor članova dosadašnje RRA, a koje su dovodile do velikih problema u sprovođenju Zakona o radiodifuziji naročito u periodu od 2004-2006. godine. Regulisano je pitanje nespojivost sa članstvom u Savetu, prestankom mandata članova Saveta kao i način odlučivanja Saveta i dr. (čl. 7-21 ).

Regulator je ovlašćen da: utvrdi Predlog strategije razvoja medijske usluge radia i audio-vizuelnih medijskih usluga u Republici Srbiji koji podnosi Vladi na usvajanje; donosi Statut; donosi druga podzakonska oppšta akta predviđena zakonom; izdaje dozvole za pružanje medijske usluge televizije i linearne usluge radija i bliže uređuje pravila postupka, uslove i kriterijume za izdavanje dzovole; vrši kontrolu rada pružalaca medijskih usluga i izriče im mere utvrđene ovim Predlogom zakona. U skladu sa članom 137. stav 3. Ustava Republike Srbije, prema kome se javna ovlašćenja zakonom mogu poveriti i posebnim organima preko kojih se ostvaruje regulatorna funkcija u pojedinim oblastima i delatnostima, predviđeno je da se svi poslovi Regulatora, koji se odnose na donošenje propisa i na rešavanje u upravnim stvarima obavljaju kao povereni poslovi. (član 22.)

Posebno je bliže razrađen postupak izricanja mera, utvrđenih zakonom, od strane Regulatora pružaocima medijskih usluga. Mere koje Regulator može izreći pružaocu medijske usluge su: opomena; upozorenje; privremena zabrana objavljivanja programskog sadržaja; oduzimanje dozvole (član 28).

Detaljno je utvrđen način finansiranja Regulatora. Predlogom zakona je predviđeno da je Savet Regulatora dužan da za svaku kalendarsku godinu usvoji finansijski plan. Predlog finansijskog plana Regulator je dužan da dostavi skupštinskim odborima nadležnim za oblast finansija i javnog informisanja najkasnije do 1. novembra tekuće godine za narednu godinu. Saglasnost na finansijski plan daje Narodna skupština. U slučaju da je razlika prihoda nad rashodima u radu Regulatora, negativna, nedostajuća sredstava obezbeđuju se iz budžeta Republike Srbije. U slučaju da Regulator ostvari višak prihoda, višak prihoda uplaćuje se u budžet Republike Srbije. Predlogom zakona je određeno da prihod Regulatora čine sredstva ostvarena od naknade koju pružalac medijske usluge plaća za pravo pružanja medijske usluge. (čl 34-36)

Predviđeno je d su pružalac medijske usluge javnog servisa kao i pružalac medijske usluge civilnog sektora oslobođeni plađanja naknade za pružanje medijske usluge. (član 37)

Članovi 38-42. odnose se na javnost rada Regulatora i sudsku kontrolu upravnih akata koje Regulator donosi. Predlog zakona reguliše način na koji Regulator obezbeđuje javnost rada (kroz objavljivanje na svojoj internet prezentaciji: akata koje u okviru svog delokruga donosi; javne konkurese za izdavanje dozvola; godišnje izveštaje; stručna mišljenja, studije i analize naručene za potrebe Regulatora; pozive za javne rasprave; zapisnike sa sednica Saveta Regulatrora i dr). Predlog zakona utvrđuje i obavezu Regulatora da podnosi izveštaj Narodnoj skupštini Republike Srbije o svom radu, kao i sadržinu tog izveštaja. Takođe, Predlogom zakona je regulisana i obaveza Regulatora da u vezi sa pripremom opštih akata iz svoje nadležnosti sprovodi postupak javne rasprave. Na kraju, protiv konačnog rešenja (upravnog akta) Regulatora, utvrđena je mogućnost sudskog preispitivanja zakonitosti konačnog rešenja koje donosi Regulator (bez prava Upravnog suda, da u ovom postupku sprovede i postupak pune jurisdikcije, što znači da Sud ne može rešiti u ovom postupku i samu upravnu stvar o kojoj je rešavao Regulator, već samo može svojom presudom poništiti konačno rešenje Regulatora i vratiti mu predmet na ponovno rešavanje).

III. OPŠTE ODREDBE O MEDIJSKIM USLUGAMA

(čl. 43–71)

Treća glava Predloga zakona sadrži odredbe o medijskim uslugama i podeljena je u šest odeljaka.

U okviru prvog odeljka (član 43) pravi se klasifikacija medijskih usluga prema načini pružanja (linearne medijske usluge i medijske usluge na zahtev) i prema sadržaju medijskih usluga ( opšte medijske usluge, specijalizovane medijske usluge i medijske usluge tv prodaje ili samopromocije).

U drugom odeljku (član 45) pravi se podela medijskih usluga prema tome ko ih pruža. Predviđeno je da medijske usluge mogu pružati ustanove javnih medijskih servisa, komercijalni pružaoci medijskih usluga kao i pružaoci medijskih usluga civilnog sektora.

Predlog zakona u skladu sa Direktivom o audio vizuelnim medijskim uslugama određuje kada će se smatrati da je pružalac medijske usluge u nadležnosti Republike Srbije. (član 45)

Takođe uređena je i sloboda prijema i reemitovanja medijskih usluga. Predlogom zakona se garantuje sloboda prijem i reemitovanje medijskih usluga iz drugih država u skladu sa Direktivom o audiovizuelnim medijskim uslugama. (član 46)

U četvrtom odeljku sadržane su odredbe koje se odnose na obaveze koje imaju svi pružaoci audiovizuelnih medijskih u odnosu na programske sadržaje (obezbeđenje slobodnog, istinitog, objektivnog, potpunog i blagovremenog informisanja; podizanje opšteg kulturnog i obrazovnog nivoa građana; jasno označenje sadržaja koje mogu da naškode fizičkom, mentalnom ili moralnom razvoju maloletnika; poštovanje pravila zabrane političkog oglašavanja van predizborne kampanje i dr) i obaveze tehničkog karaktera (npr. da pružalac medijske usluge ne sme da koristi tehniku koja deluje na podstvest i druge); obaveza identifikacije (na koje se primenjuju odredbe zakona kojim se uređuje oblast javnog informisanja). Dalje tu su obaveze poštovanja ljudskih prava; zabrana govora mržnje; obaveza zaštite osoba sa invaliditetom; obaveza zaštita autorskih i srodnih prava; odgovornost za sadržaj, oblik i vremenski raspored elemenata medijske usluge; obaveza prepoznatljivosti audio-vizuelne komercijalne komunikacije; obaveze koje se odnose na sponzorstvo i zabrana plasiranja određenih proizvo. (čl. 47-60)

U okviru petog odeljka utvrđene su obaveze koje se odnose na pružaoce medijskih usluga na zahtev, a koje regulišu: zaštitu maloletnika prilikom pružanju usluga na zahtev i obavezu pružalaca medijskih usluga na zahtev da podstiču proizvodnju i pristup evropskim delima. (čl. 61. i 62)

U šestom odeljku regulisane su obaveze pružaoca linearnih medijskih usluga. U okviru tog odeljka predviđeno je da Regulator sastavlja listu najvažnijuh događaja od posebnog značaja za sve građane i ostvarivanje prava prenosa tih događaja. Regulisano je i isključivo pravo prenosa događaja od velikog interesa za javnost i način ustupanja tih prenosa drugim emiterima. Utvrđena je obaveza pružaoca medijske usluge da obezbedi da evropska audiovizuelna dela učestvuju sa više od 50% u ukupnom godišnje objavljenom programu. Regulisane su i obaveze koje se odnose na televizijsko oglašavanje i televizijsku prodaju; obaveze zaštite maloletnih lica; obaveze pružanja medijske usluge na sopstvenom jeziku i obaveze sopstvene produkcije. Ove odredbe usklađene su sa direktivom o audiovizuelnim medijskim uslugama EU. (čl. 62-70)

IV. AUDIO-VIZUELNE MEDIJSKE USLUGE CIVILNOG SEKTORA

( član 72.)

U četvrtom delu Predloga zakona, u članu 72, utvrđeno je da se audio-vizuelne usluge civilnog sektora pružaju radi zadovoljenja specifičnih interesa pojedinih društvenih grupa i organizacija građana, a ne radi sticanja dobiti. Pružalac medijske usluge civilnog sektora može biti udruženje, zadužbina, fondacija, crkva i verska zajednica. Medijska usluga civilnog sektora može se vršiti na lokalnom i regionalnom nivou. Pružaoci medijskih usluge civilnog sektora imaju iste obaveze kao i pružaoci javnog servisa u ostvarivanju medijske usluge javnog servisa. Dozvola za pružanje medijske usluge civilnog sektora izdaje se bez obaveze plaćanja naknade.

V. OVLAŠĆENjA ZA PRUŽANjE MEDIJSKE USLUGE

(čl. 73-102)

Peta glava Predloga zakona odnosi se na ovlašćenja za pružanje medijske usluge i sadrži sledeće odeljke: pružanje medijske usluge bez pribavljanja odobrenja, odnosno dozvole; odobrenje za pružanje medijske usluge na zahtev; pružanje medijske usluge na osnovu dozvole; posebne obaveze operatora elektronskih komunikacionih mreža za distribuciju medijskih sadržaja i zaštićene usluge (čl. 71 –102).

U prvom odeljku ove glave uređeno je da medijske usluge mogu pružati, bez predhodno pribavljenog odobrenja, odnosno dozvole: javni medijski servii; pružaoci koji medijsku uslugu pružaju isključivo putem globalne informatičke mreže (Web casting, live streaming i dr.) i pružalac medijske usluge koji reemituje program na teritoriji Republike Srbije,u skladu sa odredbama Evropske konvencije o prekograničnoj televiziji. (član 74)

Drugi odeljak odnosi se na pružanje medijske usluge na zahtev, na osnovu odobrenja. Odobrenje izdaje Regulator na zahtev pružaoca usluge. Medijsku uslugu na zahtev može pružati svako pravno i fizičko lice u skladu sa odredbama ovog zakona, kome je Regulator izdao odobrenje. Zakonom je predviđen postupak za izdavanje odobrenja za pružanje medijske usluge na zahtev i previđeno je da Regulator vodi Registar pružalaca medijskih usluga na zahtev. (član 75).

U sledećem odeljku uređeno je pružanje medijske usluge na osnovu dozvole i to način izdavanja dozvole i subjekti koji mogu biti imaoci dozvole. Dozvolu izdaje Regulator. Dozvola je ovlašćenje čijim dobijanjem njen imalac stiče pravo da svoju medijsku uslugu, putem javnih mreža elektronske komunikacije, pruža neodređenom broju korisnika. Dozvole se izdaju na javnom konkursu, i ne može se prenositi, osim u slučaju statusnih promena imaoca dozvole i pod posebnim uslovima utvrđenim ovim zakonom a koji su u vezi sa zaštitom medijskog pluralizma. Dozvola izdata na zahtev se može prenositi drugom lica, samo ako to lice prihvati sve obaveze koje proizilaze iz dozvole. Dozvola se izdaje fizičkom ili pravnom licu pružaocu medijske usluge koji je u nadležnosti Republike Srbije u skladu sa članom 45. ovog zakona. Predlog zakona bliže utvrđuje subjekte koji ne mogu da budu imaoci dozvole i to su: Republika Srbija, autonomna pokrajina, jedinica likalne samouprave; privedno društvo, ustanova ili drugo pravno lice čiji su sredstav u celini ili delom u javnoj svojini, odnosno čiji je osnivač Republika Srbija, AP, odnosno jedinica lokalne samourpave kao ni politička stranka. (čl. 76-80)

U ovom odeljku uređen je postupak izdavanja dozvole na zahtev pružaoca medijske usluge. Utvrđeno je šta treba da sadrži zahtev, način i rokovi u kojima je Regulator dužan da postupi po zahtevu i donese rešenje o dodeljivanju dozvole, pravu lica čiji je zahtev odbijen da tužbom pokrene upravni spor. U ovom odeljku sadržane su i odredbe o Registru medijskih usluga koje vodi Regulator, momentu kada počinje pružanje medijske usluge nakon dobijanja dozvole, važenje i produženje važenja dozvole, prestanku važenja dozvole pre isteka vremena na koje je izdata, postupku oduzimanja dozvole, i postupku izvršenja rešenja o oduzimanju dozvole. (čl. 81-91)

Takođe detaljno je razrađena procedura izdavanja dozvole na osnovu sprovedenog javnog konkursa (odredbe o javnom konkursu, sadržini oglasa za konkurs, polaganju depozita, postupanju Regulatora po podnetim prijavama, vreaćanju depozita, posebnim obavezama operatora elektronskih komunikacionh mreža za distribuciju medijskih usluga, zaštićenim uslugama i zabranjenim aktivnostima u vezi sa zaštićenim uslugama i dr.) (čl. 92-102)

VI. ZAŠTITA MEDIJSKOG PLURALIZMA

(čl. 103– 106)

Šesti deo Predloga zakona odnosi se na zaštitu medijskog pluralizma. U prvom članu ovog dela Predloga zakona propisana je zabrana narušavanja medijskog pluralizma.

Predviđeno je da Regulator po prijavi ili po službenoj dužnosti utvrđuje postojanje narušavanja medijskog pluralizma na osnovu odredba zakona kojim se uređuju javno informisanje i mediji. Ako Regulator urvrdi postojanje narušavanja medijskog pluralizma, upozorava na to imaoca dozvole za pružanje medijske usluge i određuje mu rok za otklanjanje tog stanja. Ako imalac dozvole za pružanje medijske usluge ne postupi po upozorenju, Regulator mu oduzima dozvolu u skladu sa odredbama ovog zakona.

U članu 104. propisuje se da Regulator neće izdati dozvolu za pružanje medijske usluge ako bi njenim izdavanjem nastalo stanje kojim se narušava medijski pluralizam.

Imalac dozvole za pružanje medijske usluge, dužan je da svaku promenu valasničke strukture u osnovnom kapitalu, u pismenoj formi prijavi Regulatoru. (član 105)

U članu 106. Predloga zakona utvrđene su obaveze operatora da prenose programe koji na svojoj listi utvrdi Regulator, i to sve u interesu zaštite medijskog pluralizma. Regulator periodično, a najmanje jednom u tri godine, na nacionalnom, pokrajinskom odnosno užem geografskom relevantnom tržištu utvrđuje listu radijskih ili televizijskih programa koje su dužni da prenose operatori čiju elektronsku komunikacionu mrežu za distribuciju i emitovanje programskih sdržaja koristi značajan broj krajnjih korisnika kao jedini ili prvenstveni način za primanje medijskih sadržaja, vodeći računa da obaveze koje se propisuju operatoru ne budu nerazumne.

VII. KAZNENE ODREDBE

(čl. 107 –112)

U okviru glave Kaznene odredbe, Predlogom zakona su predviđeni privredni prestupi i prekršaji

Kaznene odredbe imaju preventivan karakter i obezbeđuju poštovanje obaveza utvrđenih ovim zakonom, ali i represivni jer se u slučaju nepoštovanja zakonom utvrđenih obaveza primenjuju sankcije. Novčana kazna za privredne prestupe i prekršaje, kreće se u rasponu koji ne dovodi u pitanje ograničenje slobode medija.

VIII. PRELAZNE I ZAVRŠNE ODREDBE

(čl. 113 – 120)

U poslednjem poglavlju Predloga zakona, utvrđeno je šest prelaznih i dve završne odredbe.

Prvom prelaznom odredbom, utvrđeno je da mandat lica imenovanog i izabranog na osnovu Zakona o radiodifuziji, do stupanja na snagu ovog zakona, prestaje tek istekom mandata na koje je ono imenovano ili izabrano. To se odnosi na članove Saveta Republičke radiodifuzne agencije.

Drugom prelaznom odredbom utvrđen je pravni kontinuitet Regulatornog tela za elektronske medije, sa do sada postojećom Republičkom radiodifuznom agencijom osnovane Zakonom o radiodifuziji. (član 114)

Trećom prelaznom odredbom, ustanovljene su obaveze Regulatora da u roku od 90 dana uskladi Statuta i druga akata sa ovim zakonom. Utvrđena je takođe i obaveza da Regulator formira nove, odnsono ažurira postojeće registre, evidencije i baze podataka, kao i da donese opšta akta, u skladu sa ovim zakonom, roku od 6 meseci od dana stupanja njegovog stupanja na snagu. (član 115)

Četvrtom prelaznom odredbom utvrđeno je da imalac dozvole za analogno emitovanje televizijskog programa pruža medijsku uslugu u skladu sa izdatom dozvolom do isteka perioda na koji su one izdate, a da dozvole za radiodifuznu stanicu, koje su bile sastavni deo dosadašnje dozvole za emitovanje programa, prestaju da važe u rokovima koji budu utvrđeni aktom o prelasku sa analognog na digitalno emitovanje. Imaocima dozvole za emitovanje programa, obezbeđen je pristup multipeksu do isteka perioda na koji su dozvole izdate. (član 116)

U petoj prelaznoj odredbi utvrđene je da se obaveze u pogledu plasiranja proizvoda, predviđene ovim zakonom, odnose samo na programske sadržaje proizvedene posle dana stupanja na snagu ovog zakona. (član 117)

U šestoj prelaznoj odredbi regulisano je da će postupci započeti pre stupanja na snagu ovog zakona biti sprovedeni po odredbama Zakona o radiodifuziji. (član 118)

Prvom završnom odredbom, utvrđeno je da stupanjem na snagu ovog zakona prestaje da važi Zakon o radiodifuziji („Službeni glasnik RS”, br. 42/02, 97/04, 76/05, 79/05 – dr. zakon, 62/06, 85/06 i 41/09), izuzev čl. 76-94, kao i odredbe čl. 14-23. i 94-98. Zakona o oglašavanju („Službeni glasnik RS”, broj 79/05). (član 119)

Drugom završnom odredbom, utvrđeno je da ovaj zakon stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u „Službenom glasniku Republike Srbije”. (član 120)

4. SREDSTVA POTREBNA ZA PRIMENU ZAKONA

Za primenu ovog zakona nije potrebno obezbediti sredstva u budžetu Republike Srbije, imajući u vidu da se rad Regulatora finansira iz naknada koju plaćaju emiteri neposredno na račun Regulatora.

5. RAZLOZI ZA DONOŠENjE ZAKONA PO HITNOM POSTUPKU

Predlaže se donošenje Zakona o elektronskim medijima po hitnom postupku zbog potrebe usaglašavanja medijske regulative Republike Srbije sa propisima Evropske unije u ovoj fazi postupka pridruživanja. Eksplanatorni i bilateralni skrininzi za poglavlja 2, 10 i 23 su završeni i za nastavljanje daljeg procesa pridruživanja neophodno je imati usklađene medijske propise sa evropskom regulativom. Takođe i pristup fondovima EU, u okviru projekta Kreativna Evropa uslovljen je donošenjem nove medijske regulative.

Imajući u vidu napred navedeno, smatramo da su se stekli uslovi da se Zakon o elektronskim medijima donese po hitnom postupku.